Το 2025 μοιάζει ως η χρονιά που όσοι «λαβώθηκαν» από την κουλτούρα της ακύρωσης θα... αναστηθούν ξανά, ανεξάρτητα από τις παραβάσεις τους.
Η «κουλτούρα ακύρωσης», το λεγόμενο «cancel culture», είναι δύσκολο να οριστεί ασφαλώς. Η φράση έχει μπει στο καθημερινό μας λεξιλόγιο σε τέτοιο βαθμό που το νόημά της είναι πλέον πολύ ευρύ για να είναι καν... χρήσιμο.
Ο Morgan Wallen (ένας αστέρας της country που προέβη σε μια σειρά από προσβλητικές συμπεριφορές), η Bud Light (μια μάρκα μπύρας που συνεργάστηκε με έναν προβληματικό trans influencer) και ο Chris D'Elia (ένας κωμικός που κατηγορήθηκε για κατά συρροήν σεξουαλική επίθεση σε συναδέλφους του) θεωρούνται «θύματα της κουλτούρας ακύρωσης» για τις βλάβες που προκάλεσε ο καθένας απέναντι σε συνανθρώπους του.
Και όμως, η «κουλτούρα ακύρωσης» ως έννοια συνεχίζει να βρίσκεται στο προσκήνιο της πολιτικής ταυτότητας και της λαϊκής κουλτούρας γενικότερα, είτε πρόκειται για κωμικούς που κάνουν κακόγουστα, προβληματικά αστεία, όπως ο Tony «Kill Tony» Hinchcliffe, ή ο Sean «Diddy» Combs.
Ενώ η πραγματική επίδρασή της ήταν πάντα αμφισβητήσιμη (ακόμη και η Εθνική Ένωση Υποτρόφων, μια ρητά συντηρητική οργάνωση που επικεντρώνεται στην παρακολούθηση των περιπτώσεων «ακύρωσης» στον ακαδημαϊκό χώρο, κατέγραψε μόλις τρία παραδείγματα για ολόκληρο το 2024), οι πρόσφατες τάσεις υποδηλώνουν ότι η κουλτούρα της ακύρωσης είναι σήμερα λιγότερο ισχυρή από ποτέ.
Η χρονιά που θα αναστήσει «νεκρούς τε και ακυρωμένους»
Μόλις λίγες εβδομάδες μετά τη νέα χρονιά, το 2025 διαμορφώνεται ήδη ως η χρονιά της επιστροφής, η χρονιά που όσοι «λαβώθηκαν» από την κουλτούρα της ακύρωσης θα αναστηθούν ξανά, ανεξάρτητα από τις παραβάσεις τους.
Δεν είναι μια τάση που ξεκίνησε απαραίτητα μόλις... το ρολόι χτύπησε μεσάνυχτα την 1η Ιανουαρίου, αλλά είναι μια τάση που φαίνεται έτοιμη να κυριαρχήσει τους επόμενους μήνες. Και υπάρχουν συγκεκριμένα παραδείγματα ως προς αυτήν την κατεύθυνση.
Το κομβικό 2024
Το 2024 φάνηκε να συντελείται μια αλλαγή. Αρκεί να ρίξετε μια ματιά σε μερικά από τα μεγαλύτερα ονόματα της «βιομηχανίας» και της σόουμπιζ, τους ανθρώπους που γεμίζουν κοτζάμ στάδια, πουλάνε... καραβιές με Cd και δίσκους και έχουν υποψήφιους προέδρους στα podcast τους.
Ο μουσικός της κάντρι Morgan Wallen, για παράδειγμα, έχει περάσει το μεγαλύτερο μέρος της καριέρας του εντός και εκτός δικαστικών αιθουσών με διαφόρους και διάφορες να τον κατηγορούν για Χ, Ψ πράγματα. Σοβαρά και ασόβαρα. Με αιτία και αναίτια.
Παρά το διαρκές πάνω-κάτω όμως, το Billboard μόλις αποκάλυψε ότι ο δίσκος του «Dangerous: The Double Album» (2021) είναι το πιο εμπορικό κάντρι άλμπουμ του 21ου αιώνα, και συνεχίζει να είναι ένα από τα πλέον ευπώλητα άλμπουμ της country μουσικής - αναμφισβήτητα το κυρίαρχο είδος της αμερικανικής κουλτούρας σήμερα.
Μια παρόμοια ιστορία είναι αυτή του Shane Gillis, ενός κωμικού που το SNL απέλυσε πριν από το πρώτο του επεισόδιο, αφού βγήκαν στην επιφάνεια αποσπάσματα που τον έδειχναν να κάνει αστεία που πολλοί θεώρησαν ρατσιστικά. Στα χρόνια που ακολούθησαν, ο Γκίλις έκανε παρέα με το ετερόκλητα αμφιλεγόμενο κοινό του ακροδεξιού συνωμοσιολόγου Joe Rogan, εξασφάλισε υψηλού προφίλ χορηγίες (περισσότερα γι' αυτό αργότερα) και συνεχίζει να εμφανίζεται σε κατάμεστες αρένες σε όλη την αμερικανική ενδοχώρα. Πλέον, είναι αναμφισβήτητα ένα από τα μεγαλύτερα ονόματα του stand up comedy των ΗΠΑ.
Άλλα παραδείγματα δημόσιων προσώπων που έχουν υποστεί διαφόρων επιπέδων... ακυρώσεις και cancel, βγαίνοντας ωστόσο αλώβητα από την κρίση: Dave Chappelle, Deshaun Watson, Jared Leto, Jerry Seinfeld, Logan Paul, David Dobric, Travis Scott, Elon Musk, Donald Trump κ.λπ.
Ενώ όλοι οι παραπάνω κάποια στιγμή υπέπεσαν σε μια προβληματική ή προσβλητική συμπεριφορά, γεγονός παραμένει ότι όλοι τους κατάφεραν να διατηρήσουν ένα επίπεδο έστω υποτυπώδους επαγγελματικής επιτυχίας.
Μέχρι και ο θρυλικός σκηνοθέτης Φράνσις Φορντ Κόπολα, ξενερωμένος φουλ με αυτή την κουλτούρα, για την περσινή ταινία Megalopolis επίτηδες επέλεξε ηθοποιούς που υπέστησαν «ακύρωση»!
Η μεγάλη επιστροφή των «ατιμασμένων»
Τώρα, άλλοι που έχουν περάσει ακόμη και από πιο ακραία επίπεδα ακύρωσης νιώθουν ότι πλέον ο... καιρός γαρ εγγύς προκειμένου να κάνουν την επιστροφή τους.
Ο σκηνοθέτης Brett Ratner ετοιμάζεται να αναλάβει το ντοκιμαντέρ της Amazon για τη Melania Trump, ενώ ο Kevin Spacey γυρίζει το πρώτο του έργο μετά την αθώωσή του σε μια δίκη για σεξουαλική επίθεση στο Ηνωμένο Βασίλειο το 2023.
Στη συνέχεια, υπάρχουν περιπτώσεις όπως ο Armie Hammer. Αφού βυθίστηκε σε μια διαμάχη τόσο δημόσια που θα δικαιολογούσε μέχρι και ένα ολόκληρο.... ντοκιμαντέρ για χάρη του, μια τριμερή docuseries, ο ηθοποιός αρχίζει να «ξεπλένει» την εικόνα του με εμφανίσεις σε μια σειρά από podcasts.
Ξεκίνησε την επανεμφάνισή του με μια συνέντευξη στο podcast με τον εύστοχο τίτλο Painful Lessons [Επώδυνα Μαθήματα] πριν ξαναβγεί στο κινηματογραφικό κύκλωμα σε εκπομπές όπως το Your Mom's House, του Tom Segura, και ξεκινώντας μια δική του εκπομπή, το Armie HammerTime Podcast.
Από όλες τις απόψεις, αυτό λειτούργησε. Τώρα έχει πολλά projects στα σκαριά και ισχυρίζεται ότι έχει τόσες πολλές προτάσεις στο τραπέζι που απορρίπτει αρκετές από αυτές.
Γιατί τώρα;
Γιατί όμως τώρα; Τι συνέβη στα τέλη του 2024 και στις αρχές του 2025 που βγάζει από τα καβούκια τους όσους είχαν κρυφτεί;
Λοιπόν, μια εύκολη απάντηση είναι η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στον προεδρικό θώκο των ΗΠΑ - ένας άνθρωπος ο οποίος σχεδόν έγραψε το... manual ως προς το πώς να ξεπερνάς σκάνδαλα, σκανδαλάκια και πάσης φύσεως κατηγορίες στο πρόσωπό σου.
Βέβαια, η τάση αυτή είναι περισσότερο ένδειξη (ή απόδειξη, θα δούμε) μιας ευρύτερης πολιτισμικής αλλαγής που σηματοδοτήθηκε από την επανεκλογή του, παρά ευθεία συνέπεια αυτής.
Ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων (ανδρών και γυναικών) στις ΗΠΑ έχει ενστερνιστεί το επιχείρημα ότι «η κοινωνία έχει κάνει τους άνδρες να ντρέπονται για τον ανδρισμό τους» και βλέπουν την ανάκτηση των ανδρικών αυτών κεκτημένων ως μια «πράξη εξέγερσης από πλευράς των ακυρωμένων ανδρών», σημειώνει από την πλευρά του το έγκριτο Consequence.
Άλλοι έχουν υιοθετήσει την ιδέα ότι η ίδια η ακύρωση κάνει στην πραγματικότητα μεγαλύτερη ζημιά από τις όποιες ενέργειες οδήγησαν εξαρχής στην ακύρωση.
Και πολλοί, φαντάζομαι, είναι απλώς πολύ εξουθενωμένοι και κουρασμένοι αυτή τη στιγμή για να ενδιαφερθούν για τις προσωπικές συναλλαγές όποιου και αν είναι ο επόμενος συμπρωταγωνιστής του The Rock, όσο αηδιαστική κι αν είναι η συμπεριφορά του.
Για κάποιον σαν τον Armie Hammer, όλα αυτά αποτελούν σημάδια ότι τώρα είναι η ώρα να επιστρέψει. «Αν κοτζάμ Τραμπ, με τις όποιες χαζομάρες και αστοχίες του, κατάφερε και επέστρεψε στον Λευκό Οίκο, τότε υπάρχει χώρος και για τη δική μου επιστροφή», μπορεί να σκέφτεται ο Χάμερ και ο κάθε Χάμερ εκεί έξω.