Πριν από περίπου 13 μήνες, πριν τα lockdowns μπουν στη ζωή μας, πριν τα μάτια της διεθνούς κοινότητας στραφούν στο Μπέργκαμο, πριν αρχίσει η συζήτηση για το πώς πρέπει να αντιμετωπιστεί ο ιός που έχει σκοτώσει μέχρι στιγμής 2,8 εκατ. ανθρώπους, υπήρχε το Diamond Princess.
Το κρουαζιερόπλοιο αναχώρησε από τη Γιοκοχάμα της Ιαπωνίας στις 20 Ιανουαρίου για ένα τουρ -μετ' επιστροφής φυσικά- στη νοτιοανατολική Ασία. Στο πλοίο επέβαινε ένας 80χρονος από το Χονγκ Κονγκ που πρόσφατα είχε επισκεφθεί το Shenzen, στην επαρχία Guangdong της Κίνας.
Εκείνη την περίοδο υπήρχαν μόνο 4 επιβεβαιωμένα κρούσματα του ανώνυμου τότε ιού Covid-19, εκτός ηπειρωτικής Κίνας. Μετά από δύο εβδομάδες το Diamond Princess σταμάτησε στο ιαπωνικό λιμάνι και τέθηκε σε καραντίνα. Εκείνη την περίοδο ήταν το μεγαλύτερο ξέσπασμα επιδημίκας κορωνοϊού εκτός Ουχάν. Κόλλησαν 712 επιβάτες του Princess Diamond εκ των οποίων πέθαναν οι 14.
Το Diamond Princess υπήρξε case study για τον κορωνοϊό, ένα επιδημιολογικό πείραμα σε κλειστό χώρο για το νέο ιό, αλλά και μια τρομερή προειδοποίηση για τη μεταδοτικότητα των ασυμπτωματικών φορέων και την αερομεταφερόμενη εξάπλωση.
Όμως για τους 3.711 επιβαίνοντες του Diamond Princess (2.666 επιβάτες και 1.045 μέλη του πληρώματος), η καραντίνα των δύο εβδομάδων ήταν ένα κινηματογραφικό θρίλερ, μια ταινία τρόμου που τη ζούσαν κανονικά. Και όπως γράφει ο Guardian ήταν «μια εμπειρία τρομακτικής παράλυσης, σύγχυσης και κατάρρευσης».
Last Cruise: Το ντοκιμαντέρ του ΗΒΟ για το Diamond Princess
Το Last Cruise, είναι ένα μικρό ντοκιμαντέρ του HBO που κυκλοφόρησε αυτήν την εβδομάδα και καταγράφει αυτή την κρουαζιέρα του τρόμου. Πράγματα που συνέβησαν στο Diamond Princess όταν ξέσπασε σε αυτό η επιδημία, όπως την κατέγραψαν σε βίντεο επιβάτες του.
Στα 40 λεπτά του The Last Cruise καταγράφει το φόβο και το άγχος της συμβίωσης υπό την άγνωστη τότε απειλή. Σύμφωνα με τον σκηνοθέτη του The Last Cruise Hannah Olson το ντοκιμαντέρ του ΗΒΟ επανεξετάζει «τον τρόπο που νιώσαμε στις πρώτες μέρες της πανδημίας - τις στιγμές απόλυτης, άρνησης, φόβου, αβεβαιότητας, πανικού».
Στο ντοκιμαντέρ σκόπιμα δεν περιλαμβάνονται συνεντεύξεις εμπειρογνωμόνων ή επιδημιολόγων.
Επίσης δεν υπάρχει επιστημονική παρουσίαση ή περιγραφή για το πώς ο ιός μεταφέρθηκε μέσω των αεραγωγών του πλοίου, το αποτυχημένο σχέδιο τεστ των Ιαπώνων (ένας μεγάλος αριθμός επιβατών δεν έκανε ποτέ τεστ και 57 άτομα βρέθηκαν θετικά μετά την απελευθέρωσή τους από το πλοίο), αλλά και τις διαπραγματεύσεις που έγιναν με ξένες κυβερνήσεις.
Αντί αυτού, η ιστορία κατεγράφη μέσα από ένα κολάζ αυτο-ηχογραφημένων βίντεο που κατέγραφαν την απόγνωση και την οργή των επιβαινόντων. Για τους τουρίστες, συμπεριλαμβανομένου 400 Αμερικανών, το υπόλοπο της κρουαζιέρας αντί να περιλαμβάνει χαρούμενες selfies σε ηλιόλουστα μέρη, περιελάμβανε καταγραφή της απόγνωσης στις καμπίνες και της κατάστασης στο πλοίο. Εντωμεταξύ, ενώ η απειλή του κορωνοϊού έκλεισε στις καμπίνες τους τους επιβάτες, το πλήρωμα αναγκάστηκε σε πιθανή έκθεση στον ιό στους κοινόχρηστους χώρους, καθώς ήταν απαραίτητο να συνεχίσουν να εργάζονται γαι την ασφάλεια των υπόλοιπων 2/3 των επιβαινόντων.
Ο Όλσον ξεκίνησε τη δουλειά του στο The Last Cruise από μακριά, καθώς οι επιβάτες παρέμειναν σε καραντίνα στο πλοίο και η Νέα Υόρκη ακόμη αρνούνταν την απειλή του ιού που τελικά σκότωσε 31.000 κατοίκους της πόλης. «Έβλεπα τα πρωτοσέλιδα όπως όλοι οι άλλοι και έβλεπα ''πλοίο σε καραντίνα στο ιαπωνικό λιμάνι, 500 κρούσματα Covid επί του σκάφους''», θυμάται. Άρχισε να συλλέγει υλικό από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης από αυτούς οι οποίοι μετέπειτα μίλησαν στο The Last Cruise. Επιβάτες απογοητευμένοι οι οποίοοι είχαν στα χέρια τους ένα ελαφρύ, κρύο γεύμα. Το πλήρωμα τρομοκρατήθηκε δικαιολογημένα και φοβούνταν να εργαστούν στις κοινόχρηστες εγκαταστάσεις για να προετοιμάσουν τα γεύματα χωρίς προστατευτικό εξοπλισμό, δίπλα σε συναδέλφους τους που έβηχαν. Και μάλλον είχαν δίκιο αν κρίνει κανείς από τα λεγόμενα ενός ιαπωνικού εμπειρογνώμονα για τις μολυσματικές ασθένειες που περιέγραψε ως «εντελώς ανεπαρκείς» τις διαδικασίες ασφαλείας στο πλοίο.