Οι μαραθωνοδρόμοι έχουν ένα όνομα για εκείνη την αναπόφευκτη στιγμή που τα πράγματα γίνονται αφόρητα: «η σπηλιά του πόνου». The pain cave. Και επειδή η ζωή είναι ένας μαραθώνιος, πολλοί παίρνουν μαθήματα από τους αθλητές αυτούς.
Στον Ολυμπιακό μαραθώνιο του 1968 στην Πόλη του Μεξικού, ο Τανζανός δρομέας John Stephen Akhwari πέρασε τη γραμμή του τερματισμού πολλές ώρες μετά το τέλος του αγώνα. Η τελετή των μεταλλίων είχε γίνει, το μεγαλύτερο μέρος του πλήθους είχε πάει στα σπίτια του και το στάδιο ήταν σχεδόν άδειο.
Ωστόσο, ο Akhwari ήταν εκεί, κουτσαίνοντας με ένα ματωμένο, δεμένο με επίδεσμο πόδι, αποφασισμένος να τερματίσει. Όταν τον ρώτησαν γιατί δεν τα παράτησε, η απάντησή του ήταν απλή και βαθιά: «Η χώρα μου δεν με έστειλε 5.000 μίλια μακριά για να ξεκινήσω τον αγώνα. Με έστειλε 5.000 μίλια για να τον τερματίσω».
Η στάση του Akhwari φαντάζει, μισόν και πλέον αιώνα μετά, ως η τέλεια παρομοίωση για την ανθρώπινη αντοχή και υπομονή: να μην τα παρατάς, ακόμη και όταν κάθε λογικό ένστικτο σου λέει να το κάνεις.
Τα μαθήματα αντοχής και ανθεκτικότητας που υιοθετούν οι πάσης φύσεως μαραθωνοδρόμοι διδάσκονται πλέον και σε πολλές σχολές και σεμινάρια. Ψυχικής υγείας και σωματικής αντοχής. Επιχειρηματικής υπομονής και καθημερινής ανθεκτικότητας απέναντι στις αντιξοότητες. Είναι ένα σχέδιο αντοχής στις προκλήσεις της ζωής και των επιχειρήσεων, όπου οι αναποδιές και οι εξαντλητικές διαδρομές είναι μέρος του προγράμματος.
Τhe pain cave
Οι μαραθωνοδρόμοι έχουν ένα όνομα για εκείνη την αναπόφευκτη στιγμή που τα πράγματα γίνονται αφόρητα: «η σπηλιά του πόνου». The pain cave. Είναι η στιγμή που το σώμα σας φωνάζει να σταματήσετε, τα πόδια σας μοιάζουν με μολύβι και κάθε παραπάνω βήμα μοιάζει αδύνατο.
Η «σπηλιά του πόνου» είναι το σημείο όπου σφυρηλατείται η ανθρώπινη ανθεκτικότητα - όχι μόνο για τους δρομείς, αλλά για οποιονδήποτε αντιμετωπίζει τις αντιξοότητες.
Στον κόσμο των επενδύσεων, λόγου χάρη, η «σπηλιά του πόνου» είναι το κάθε κραχ της αγοράς, εκείνο του 1929, του 1987 ή του 2008.
Αλλά οι έμπειροι επενδυτές, όπως και οι μαραθωνοδρόμοι, γνωρίζουν το μυστικό: η ανθεκτικότητα αποδίδει, αν όχι βραχυπρόθεσμα, τότε σίγουρα μεσομακροπρόθεσμα. Έχει να κάνει με το να παραμείνεις στην πορεία που έχεις θέσει, όταν όλοι οι άλλοι πανικοβάλλονται. Φυσικά, η αντοχή του καθενός δεν... εμφανίζεται από το πουθενά.
Οι μαραθωνοδρόμοι δεν ξυπνούν μια μέρα και αποφασίζουν να τρέξουν 42-43 χιλιόμετρα. Ακολουθούν πειθαρχημένα σχέδια προπόνησης: μακρινά τρεξίματα, προπόνηση και, κυρίως, ημέρες ξεκούρασης.
Ο ίδιος σκόπιμος ρυθμός ισχύει αφενός για τη ζωή μας και αφετέρου και για όλες τις επιτυχημένες επιχειρήσεις. Η υπερβολή -είτε λανσάροντας πάρα πολλά προϊόντα, είτε κυνηγώντας κάθε τάση- είναι συνταγή κατάρρευσης. Είναι η διαφορά μεταξύ της μετρημένης αλλά σταθερής προόδου ενός έμπειρου μαραθωνοδρόμου και του... πρωτάρη που τρέχει γρήγορα το πρώτο χιλιόμετρο, μόνο και μόνο για να... καεί στο πέμπτο.
«Η συντριπτική πλειονότητα των δρομέων πιέζουν λίγο παραπάνω τον εαυτό τους μέρα με τη μέρα, συχνά χωρίς να το συνειδητοποιούν. Το να τρέχεις πολύ σκληρά πολύ συχνά είναι το πιο συνηθισμένο και επιζήμιο λάθος στο άθλημα» τονίζει ο Matt Fitzgerald, συγγραφέας του «80/20 Running».
Η επιβράδυνση δεν είναι τεμπελιά, είναι στρατηγική
Αυτή η διαπίστωση δεν αφορά μόνο το τρέξιμο - είναι ένα μάθημα ζωής. Οι ελίτ δρομείς καταλαβαίνουν ότι η επιβράδυνση δεν είναι τεμπελιά, είναι στρατηγική. Τα χαλαρά τρεξίματα δίνουν χρόνο στο σώμα να ανακάμψει και να προσαρμοστεί.
Το ίδιο ισχύει και στη ζωή, στις επιχειρήσεις και τις επενδύσεις. Το να δουλεύεις κάθε μέρα στο φουλ μπορεί να ακούγεται εντυπωσιακό, αλλά συχνά οδηγεί σε εξουθένωση ή σε κακές αποφάσεις. Οι ηγέτες που «ρυθμίζουν» το ρολόι και τον ρυθμό του εαυτού τους πετυχαίνουν περισσότερα μακροπρόθεσμα.
Αυτή η προσέγγιση δεν είναι απλώς πρακτική, είναι απαραίτητη. Η ξεκούραση δεν είναι το αντίθετο της προόδου - είναι η βάση της. Οι μαραθωνοδρόμοι αντιμετωπίζουν τις ημέρες ξεκούρασης ως κρίσιμα μέρη της προπόνησής τους, επιτρέποντας στο σώμα τους να ανακάμψει και να δυναμώσει.
Οι οικονομικοί ηγέτες και οι επενδυτές θα μπορούσαν να μάθουν ένα ή δύο πράγματα από αυτό. Ο Τζεφ Μπέζος κάνει μεγάλους περιπάτους για να σκεφτεί. Ο Bill Gates προγραμματίζει ολόκληρες «εβδομάδες σκέψης». Ο Γουόρεν Μπάφετ αφιερώνει ώρες για διάβασμα και προβληματισμό. Τίποτα από αυτά δεν είναι χαμένος χρόνος - είναι το υλικό πάνω στο οποίο χτίζεται η ανθεκτικότητα.
Η συναρπαστική ιστορία του Κλιφ Γιάνγκ
Η ανθεκτικότητα δεν έχει να κάνει μόνο με την προσωπική τόλμη. Μερικές φορές, έχει να κάνει με το να εκπλήσσεις τους άλλους και τον εαυτό σου, ακόμη και όταν οι πιθανότητες φαίνονται εναντίον σου.
Ο Κλιφ Γιανγκ, ένας 61χρονος Αυστραλός αγρότης, το 1983 στάθηκε στη γραμμή εκκίνησης του υπερμαραθωνίου Westfield Sydney to Melbourne Ultra Marathon - ενός εξαντλητικού αγώνα δρόμου 800 χλμ.
Ο Cliff δεν ταίριαζε ακριβώς στην εικόνα ενός ελίτ δρομέα. Ντυμένος με φόρμες και μπότες εργασίας, έδειχνε πιο έτοιμος για μια μέρα στη φάρμα παρά για έναν από τους πιο σκληρούς αγώνες του κόσμου.
Σε αντίθεση με τους έμπειρους υπερμαραθωνοδρόμους, οι οποίοι είχαν χρόνια προπόνησης, χορηγίες και συντονισμένες στρατηγικές, ο Cliff χρησιμοποιούσε ένα ασταθές βάδισμα, που αργότερα ονομάστηκε «Young Shuffle».
Ακόμη χειρότερα, ο Cliff δεν είχε συνειδητοποιήσει ότι οι... ανταγωνιστές του έτρεχαν για 18 ώρες και κοιμόντουσαν για έξι. Απλώς, συνέχισε να τρέχει, μέρα και νύχτα, σταματώντας μόνο για φαγητό και νερό. Και αυτό το έκανε για πέντε συνεχόμενες ημέρες!
Ο Cliff όχι μόνο τερμάτισε τον αγώνα - τον κέρδισε, θυμίζοντας λίγο τον αισωπικό μύθο του λαγού και της χελώνας: όταν όλοι οι άλλοι κοιμόντουσαν, αυτός έτρεχε αργά αλλά σταθερά. Και δεν τον κέρδισε με μικρή διαφορά. Νίκησε τον δρομέα που κατέλαβε τη δεύτερη θέση κατά περισσότερες από... 10 ώρες.
Όταν οι δημοσιογράφοι τον ρώτησαν πώς κατάφερε να πετύχει μια τόσο απίθανη νίκη, ο Cliff αποκάλυψε ότι, ως κτηνοτρόφος προβάτων, είχε περάσει δεκαετίες τρέχοντας σε χωράφια για μέρες ολόκληρες για να μαζέψει τα ζώα, συχνά χωρίς ξεκούραση. Αυτή η αντοχή, που γεννήθηκε από την ανάγκη και το πείσμα, τον είχε προετοιμάσει για μια πρόκληση που κανείς δεν πίστευε ότι θα μπορούσε να κατακτήσει.
Η νίκη του έγινε θρυλική, όχι μόνο για την ίδια τη νίκη, αλλά και για τον τρόπο με τον οποίο επαναπροσδιόρισε τα όρια της ανθρώπινης ανθεκτικότητας.
Σήμερα, οι υπερμαραθωνοδρόμοι υιοθετούν συχνά εκδοχές του «Young Shuffle», συνειδητοποιώντας την αποτελεσματικότητά του για μεγάλες αποστάσεις.
Μέχρι τώρα, οι παραλληλισμοί μεταξύ του τρεξίματος και της ανθεκτικότητας είναι σαφείς. Και οι δύο απαιτούν συνέπεια, υπομονή και αντοχή στην ταλαιπωρία. Αλλά μερικές φορές η ανθεκτικότητα έχει και μπόλικο χιούμορ.
Η άκρως διδακτική περίπτωση του Σίζο Κανακούρι
Ο Shizo Kanakuri θεωρείται ο «πατέρας του μαραθωνίου» στην πατρίδα του, την Ιαπωνία. Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1912, στη Στοκχόλμη, ο Kanakuri λιποθύμησε στα μισά του αγώνα λόγω θερμοπληξίας και επέστρεψε σιωπηλά στο σπίτι του χωρίς να ειδοποιήσει τους υπεύθυνους του αγώνα. Για πάνω από 50 χρόνια, η εξαφάνισή του παρέμενε μυστήριο. Όταν οι σουηδικές αρχές τον εντόπισαν τελικά δεκαετίες αργότερα, τον κάλεσαν πίσω για να τελειώσει αυτό που είχε ξεκινήσει.
Ο Kanakuri επέστρεψε στη Στοκχόλμη και ολοκλήρωσε τον αγώνα με καταγεγραμμένο χρόνο... 54 ετών, 8 μηνών, 6 ημερών, 5 ωρών και 32 λεπτών. «Ήταν ένα μακρύ ταξίδι. Στην πορεία παντρεύτηκα, απέκτησα έξι παιδιά και εργάστηκα ως δάσκαλος» είπε ο ίδιος μετά τον αγώνα, χαριτολογώντας.
Η ιστορία του Kanakuri είναι κάτι περισσότερο από μια αθλητική υποσημείωση ή ένα αχρείαστο λήμμα στη λέξη «Μαραθώνιος»: είναι μια υπενθύμιση ότι η ανθεκτικότητα δεν έχει να κάνει μόνο με τον πόνο και την επιμονή. Έχει να κάνει με το να γουστάρεις πραγματικά το ταξίδι, να βρίσκεις χιούμορ στις αναποδιές και να εκτιμάς τις παρακάμψεις.
Είτε τρέχετε σε έναν μαραθώνιο είτε χτίζετε μια επιχείρηση, ο στόχος δεν είναι απλώς να επιβιώσετε. Είναι να ευδοκιμήσετε, να σκοντάψετε, να γελάσετε και να εκπλήξετε τον εαυτό σας στην πορεία. Γιατί στο τέλος, η γραμμή του τερματισμού δεν είναι απλώς το σημείο όπου τελειώνει ο αγώνας - είναι το σημείο όπου αρχίζει η πραγματική ιστορία.