Πόσο καλά γνωρίζετε την ιστορία των επιτραπέζιων παιχνιδιών; Ιστορικά, έχουν υπάρξει πολλά διαφορετικά είδη επιτραπέζιων παιχνιδιών και μερικά εξακολουθούν να υπάρχουν και να παίζονται μέχρι και σήμερα, όπως το σκάκι, η ντάμα και το τάβλι.
Αλλά δεν είναι μόνον αυτά... Οι άνθρωποι έπαιζαν επιτραπέζια παιχνίδια από πολύ παλιά -σχεδόν από την αρχή του πολιτισμού μας. Χρησιμοποιούσαν απλά υλικά και βάζοντας την ευρηματικότητά τους να δουλέψει έφτιαχναν παιχνίδια για 2 ή 4 άτομα που άντεχαν στο χρόνο: απόδειξη ότι όλα τα παρακάτω εξακολουθούν να παίζονται μέχρι και σήμερα, σε διαφορετικές και βελτιωμένες εκδοχές και βερσιόν.
Τα αρχαιότερα επιτραπέζια παιχνίδια όλων των εποχών
1. Το βασιλικό παιχνίδι της Ur: Η προέλευση του The Royal Game of Ur εντοπίζεται περίπου 5.000 χρόνια πίσω στην αρχαία Μεσοποταμία, το σημερινό Ιράκ. Ονομάζεται επίσης Asseb ή το «Παιχνίδι των είκοσι τετραγώνων», επειδή είναι σχεδιασμένο σε 20 τετράγωνα κουτιά όπου οι παίκτες ανταγωνίζονται για να φτάσουν στο τέλος του κουτιού. Το παιχνίδι δημιουργήθηκε μεταξύ περίπου 2600-2400 π.Χ. Είναι σχεδιασμένο για δύο αριθμούς παικτών. Εξακολουθεί να παίζεται μέχρι σήμερα στο Ιράκ και τις γύρω χώρες.
2. Οι «Σκακιστές Lewis»: Η Σκακιέρα Lewis πήρε το όνομά της από το μέρος που ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά, στο Lewis της Σκωτίας. Το Lewis Chessmen είναι ένα από τα παλαιότερα παιχνίδια στον κόσμο. Δημιουργήθηκε τον 12ο αιώνα μ.Χ. και το υλικό του ήταν από δόντι θαλάσσιου ίππου και δόντια φάλαινας που χρησιμοποιήθηκαν για να αναπαραστήσουν τα πιόνια. Τα κομμάτια του παιχνιδιού βρίσκονται σήμερα στο Βρετανικό Μουσείο και στο Εθνικό Μουσείο της Σκωτίας, ενώ πολλά κομμάτια του δεν έχουν βρεθεί ακόμη.
3. Wei Qi: Wei Qi σημαίνει «κυκλωτικό παιχνίδι». Είναι ένα επιτραπέζιο παιχνίδι και κυρίως ένα παιχνίδι μυαλού που χρησιμοποιεί αφηρημένη στρατηγική. Το Wei Qui, επίσης γνωστό ως Go, Igo, Paduk και Baduk, έχει κινεζική προέλευση και ένα από τα παλαιότερα παιχνίδια στον κόσμο. Η προέλευσή του μπορεί να εντοπιστεί μέχρι και πριν από 3.500 χρόνια, στο 1.500 π.Χ. Είναι ένα επιτραπέζιο παιχνίδι όπου δύο παίκτες ανταγωνίζονται για να περικυκλώσουν όσο δυνατόν περισσότερα εδάφη του αντιπαλου τους - θυμίζει λίγο το Risk σε σύλληψη.
4. Senet (Senat ή Sen't): Το Senet είναι ένα επιτραπέζιο παιχνίδι για δύο παίκτες. Το παιχνίδι δημιουργήθηκε το 3500 π.Χ. περίπου και θεωρείται το αρχαιότερο επιτραπέζιο όλων των εποχών. Η προέλευσή του εντοπίζεται στην αρχαία Αίγυπτο και παίζεται σε ένα ταμπλό σχεδιασμένο σε 30 τετράγωνα. Το παιχνίδι είναι παρόμοιο με το δημοφιλές παιχνίδι Ludo, αν και δεν χρησιμοποιεί ζάρια. Οι παίκτες χρησιμοποιούν ραβδιά ή ξυλαράκια για να ρίχνουν και να μετακινούν τα κομμάτια τους στα τετράγωνα μέχρι να φτάσουν στο σημείο τερματισμού.
5. Ντάμα: Οι παίκτες μετακινούν τα κομμάτια του παιχνιδιού τους διαγώνια για να αιχμαλωτίσουν εκείνα του αντιπάλου. Το παιχνίδι εξακολουθεί να είναι δημοφιλές γι' αυτό και υπάρχει πλέον σήμερα και ως βιντεοπαιχνίδι. Το παιχνίδι δημιουργήθηκε περίπου το 3000 π.Χ. και προέρχεται και αυτό από την αρχαία Μεσοποταμία, το σημερινό Ιράκ.
6. Το παιχνίδι της χήνας: Ευρωπαϊκό επιτραπέζιο παιχνίδι για δύο παίκτες και πάνω. Το παιχνίδι είναι σχεδιασμένο ώστε οι παίκτες να ρίχνουν ένα ζάρι και στη συνέχεια να μετακινούν τα κομμάτια τους αναλόγως. Το ταμπλό είναι γεμάτο από εμπόδια τα οποία οι παίκτες προσπαθούν να αποφύγουν ενώ προσπαθούν να φτάσουν στο κέντρο και συγκεκριμένα πάνω στο νούμερο 63. Η προέλευσή του είναι αβέβαιη χωροχρονικά.
7. Mehen: Το Μέχεν είναι ένα επιτραπέζιο παιχνίδι που συνήθιζαν να παίζουν στην αρχαία Αίγυπτο. Πήρε το όνομά του από μία θεότητα της αρχαίας αιγυπτιακής θρησκείας που ονομαζόταν Μέχεν, λέξη η οποία σημαίνει «αυτός που τυλίγεται ή κουλουριάζεται γύρω από κάτι». Ο Mehen είχε τη μορφή φιδιού, που τυλιγόταν γύρω από τον Θεό Ήλιο - Ρα, συνοδεύοντάς τον στο καθημερινό νυχτερινό ταξίδι του προς την Ανατολή. Το παιχνίδι υπάρχει από το 3000 π.Χ. περίπου μέχρι το 2300 π.Χ. Το παιχνίδι δεν παίζεται πλέον σήμερα -ή παίζεται από απειροελάχιστους στη Μέση Ανατολή. Οι μνήμες του παιχνιδιού έχουν ξεθωριάσει και ακόμη και οι κανόνες του παιχνιδιού δεν είναι σήμερα γνωστοί.
8. Pachisi: Το Pachisi (είκοσι πέντε) είναι ένα επιτραπέζιο παιχνίδι που παίζεται πάνω σε ένα ταμπλό συμμετρικού σταυρού που θυμίζει λίγο το ταμπλό του Τrivial Pursuit. Η προέλευση του παιχνιδιού εντοπίζεται στην αρχαία Ινδία. Το παιχνίδι παίζεται κυλώντας κοχύλια προκειμένου να μετακινηθεί το κομμάτι σύμφωνα με τους κανόνες. Ο αριθμός των παικτών για το παιχνίδι είναι μεταξύ 2-4 και ο χρόνος παιχνιδιού κυμαίνεται από 30 έως 60 λεπτά. Το παιχνίδι περιλαμβάνει τακτική, στρατηγική, μέχρι και μαθηματικό υπολογισμό πιθανοτήτων.
9. Τάβλι: Το τάβλι είναι ένα επιτραπέζιο παιχνίδι δύο παικτών. Το παιχνίδι δημιουργήθηκε περίπου το 3000 π.Χ. Η προέλευσή του εντοπίζεται στην αρχαία Περσία, στο σημερινό Ιράν. Το τάβλι είναι γνωστό και με άλλες ονομασίες όπως: Nard, Tapa, Bara και Gul. Το παιχνίδι φυσικά παίζεται μέχρι σήμερα, ειδικά στη χώρα μας.
10. Mancala: Έχει τις ρίζες του στην Αφρική. Το Mancala, η ιστορία του οποίου μπορεί ενδεχομένως να ξεπερνά μέχρι και τα 7.000 χρόνια [αν και οι εθνολόγοι δεν είναι βέβαιοι], είναι ένα άκρως στρατηγικό παιχνίδι. Συνήθως, για το παιχνίδι χρησιμοποιείται ένα ξύλινο ταμπλό ή τρύπες σκαμμένες στο έδαφος και τα πιόνια του παιχνιδιού είναι σπόροι, πέτρες ή χάντρες. Η ποικιλία των παραλλαγών του Mancala που παρατηρούνται στη ΝΑ Ασία, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική μαρτυρά τη σημασία του στην περιοχή αλλά και την ικανότητά του για πολιτισμική προσαρμογή ανάλογα με το εκάστοτε κοινωνικό περιβάλλον.
