Η πρώτη επέτειος του Πολυτεχνείου εορτάστηκε στις 24 Νοεμβρίου 1974, διότι στις 17 είχαν οριστεί οι πρώτες εκλογές μετά την πτώση της χούντας.
Σε μία σπάνια φωτογραφία που έχει τραβηχτεί την ημέρα του μεγάλου εορτασμού, βλέπουμε την Μαρία Φαραντούρη, τον Αντώνη Καλογιάννη και τον Νίκο Ξυλούρη.
Είναι στα σκαλιά του Πολυτεχνείου και τραγουδούν αγκαλιά τα «Τραγούδια της Φωτιάς» που στα μαύρα χρόνια του Φοίνικα, είχαν δώσει παλμό στους αγώνες της αντιδικτατορικής νεολαίας. Πίσω τους, διακρίνεται (φοράει μπερέ) ο Πέτρος Πανδής, και πίσω από αυτόν, με τα σγουρά μαλλιά είναι ο Κώστας Λαλιώτης.
Πολυτεχνείο: Μέγα πλήθος στην πρώτη επέτειο, το 1974
Μέγα πλήθος συρρέει στο Πολυτεχνείο εκείνη την λαμπερή Κυριακή, για να τιμήσει τους ήρωες φοιτητές που αντιστάθηκαν στη χούντα. Βλέπουμε τα πρόσωπά τους να έχουν έκφραση πολύ σοβαρή. Κοιτούν τα πάντα γύρω, προσμένοντας μια νέα αρχή, κάτι καινούργιο.
Στεφάνια καταθέτονται στη μνήμη των νεκρών, και σε μια φωτογραφία, βλέπουμε ένα από αυτά, που τα λουλούδια του σχηματίζουν το σήμα της Ειρήνης.
Στα κάγκελα (αλλά και παντού στον μέσα χώρο) ο κόσμος έχει αναρτήσει εκατοντάδες αναθήματα για τους νεκρούς ήρωες: ανθοδέσμες, ποιήματα και ζωγραφιές, που σήμερα, αν υπήρχαν, θα ήταν πολύτιμες μαρτυρίες αλλά δυστυχώς αφέθηκαν να χαθούν.
Ένα από τα ποιήματα, είναι εξαιρετικά αιχμηρό και δυσοίωνο. Γράφει «Εσύ κοιμάσαι στο σπλάχνο της θύελλας κι εμείς κοιμώμαστε ξύπνιοι για να πεθαίνουμε κάθε μέρα ζωντανοί». Εννοεί ότι οι ήρωες που πέρασαν στον αιώνιο ύπνο, δεν θα δουν (ευτυχώς) ποτέ τους συντρόφους τους, να «κοιμούνται ξύπνιοι για να πεθαίνουν κάθε μέρα ζωντανοί». Το ποίημα αυτό, με ένα παράξενο τρόπο, δείχνει κάτι που λίγοι μπορούσαν τότε να δουν.
Πολυτεχνείο: Το σύνθημα που φανερώνει τον καβγά, από τους πρώτους μήνες της Μεταπολίτευσης
Η εξέγερση του Νοέμβρη 1973, από σύμβολο για εθνική ομόνοια και πραγματική αλλαγή, θα επισκιαζόταν γρήγορα από τις εξαργυρώσεις και τις κομματικές διαμάχες.
Σε μία από τις φωτογραφίες, βλέπουμε και έναν τοίχο από το κτίριο του Πολυτεχνείου, όπου είχε γραφτεί ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ. Το σύνθημα αυτό, εξέφραζε όλους όσοι ήθελαν να συνδέσουν την αντιδικτατορική νεολαία με το ΕΑΜ, και η φωτογραφία αυτή αποδεικνύει ότι ο καβγάς για την «κληρονομιά» είχε ήδη αρχίσει από τους πρώτους μήνες της μεταπολίτευσης. Κάποιος, διόρθωσε το σύνθημα σβήνοντας τις δύο πρώτες λέξεις και γράφοντας τελικά ΟΛΟΙ ΕΝΩΜΕΝΟΙ – ΤΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΖΕΙ. Δυστυχώς, η ένωση δεν ήταν δυνατή σε ένα μεταπολιτευτικό περιβάλλον όπου διάφορες ομάδες θρυμμάτιζαν τις κοινές μνήμες και παράλλαζαν την ιστορία στα μέτρα των κομματικών συμφερόντων.
Η Νίκη Τυπάλδου είναι η κοπέλα που τράβηξε αυτές τις φωτογραφίες. Λίγα χρόνια αργότερα έγινε η προσωπική φωτογράφος του Ανδρέα Παπανδρέου. Την βλέπουμε σε μία φωτογραφία με τη στενή της φίλη Μαρία Φαραντούρη η οποία κρατά αγκαλιά την κόρη της Τυπάλδου, που είναι η γνωστή μας σήμερα δημοσιογράφος και παρουσιάστρια, Άννα Δρούζα.
Credits- Όλες οι φωτογραφίες ΑΡΧΕΙΟ Μανώλη Νταλούκα.