Καθώς η Sally Ride ετοιμαζόταν να γράψει ιστορία ως η πρώτη Αμερικανίδα στο Διάστημα, θα έπρεπε να ήταν μια στιγμή που γιορταζόταν η επιστήμη.
Αντίθετα, ένας δημοσιογράφος έκανε μια ερώτηση που ξάφνιασε την ίδια και τους συναδέλφους της.
«Κατά τη διάρκεια των προπονητικών σας ασκήσεων ως μέλος αυτής της ομάδας, όταν υπήρχε πρόβλημα, όταν υπήρχε ένα αστείο σφάλμα ή οτιδήποτε άλλο, πώς αντιδρούσατε;» ρώτησε. «Πώς το παίρνετε ως άνθρωπος; Κλαίτε; Τι κάνετε;"».
Η Ride απέφυγε την ερώτηση διπλωματικά, σημειώνοντας ότι σε έναν από τους άνδρες συναδέλφους της δεν είχε γίνει ποτέ αυτή η ερώτηση.
Η σκηνή αυτή, από μια συνέντευξη Τύπου μόλις λίγες εβδομάδες πριν την εκτόξευση του διαστημικού λεωφορείου Challenger της NASA το 1983, είναι μια από τις πολλές, συναρπαστικές και ανατριχιαστικές σκηνές που ανακαλύφθηκαν και περιγράφονται λεπτομερώς από τη συγγραφέα Loren Grush στο νέο της βιβλίο «The Six: The Untold Stories of America's First Women Astronauts».
Η Grush είπε ότι, όπως πολλοί Αμερικανοί, μεγάλωσε γνωρίζοντας το όνομα της Ride και το ιστορικό της επίτευγμα. Αλλά ο δημοσιογράφος άρχισε να αναρωτιέται για τις άλλες γυναίκες που είχαν εκπαιδευτεί μαζί με τη Ride στην πρώτη τάξη αστροναυτών της NASA. Αυτές οι γυναίκες -όλες αξιοθαύμαστες και καταξιωμένες από μόνες τους- είχαν επίσης αγωνιστεί για την ευκαιρία να βρεθούν στην ίδια ιστορική πτήση.
Στο βιβλίο της Grush, το οποίο κυκλοφόρησε πριν από μερικές ημέρες, η επιλογή της Ride για το ταξίδι-ορόσημο περιγράφεται ως σημείο καμπής για τις πρώτες γυναίκες αστροναύτες της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας, λαμβάνοντας υπόψη το τι συνέβη κατά τις πρώτες πτήσεις τους, τις πιέσεις που αντιμετώπισαν στη δουλειά, αλλά και το μπαράζ των σεξιστικών ερωτήσεων που τους έθεσαν στη συνέχεια.
«Προσπαθώ να πω την ιστορία τους με τρόπο που θα... έπρεπε να είχε ειπωθεί εκείνη τη στιγμή», είπε η Grush, μια δημοσιογράφος που καλύπτει το Διάστημα για το Bloomberg. Μίλησε πρόσφατα στο CNN για το βιβλίο και γιατί οι ιστορίες που εξερευνά αντηχούν ακόμα δεκαετίες αργότερα.
Μια καταδικαστική έκθεση ανέδειξε την έλλειψη διαφορετικότητας της NASA
Στις αρχές της δεκαετίας του 1970 μια καταδικαστική αναφορά -που παρατίθεται στο βιβλίο της Grush- καταδίκασε την έλλειψη διαφορετικότητας στις τάξεις της NASA.
«Υπήρχαν τρία θηλυκά που στάλθηκαν στο Διάστημα από τη NASA», ανέφερε η έκθεση. «Δύο είναι η Αραμπέλα και η Ανίτα - και οι δύο αράχνες. Η άλλη είναι η Μις Μπέικερ - μια μαϊμού».
Μια συν-συγγραφέας αυτής της αναφοράς, η Ruth Bates Harris, απολύθηκε από το πρακτορείο επειδή ήταν «διασπαστική δύναμη», γράφει η Grush, αν και αργότερα επαναπροσλήφθηκε μετά από πολιτική αντίδραση. Χρειάστηκε περίπου μια δεκαετία για μια μακρύτερη λίστα ονομάτων -όλα άνθρωποι- για να ξεκινήσει η σειρά των γυναικών που έστειλε στο Διάστημα η NASA, χάρη σε μια μεγάλη προσπάθεια στρατολόγησης.
«Είχαμε το κίνημα για τα πολιτικά δικαιώματα. Είχαμε το φεμινιστικό κίνημα. Ήταν απλώς κάτι που η NASA δεν μπορούσε πλέον να αγνοήσει», είπε η Grush.
Περισσότερες από 1.500 γυναίκες έκαναν αίτηση για να γίνουν αστροναύτες μεταξύ 1976 και 1977, γράφει η Grush. Τελικά, αυτή η ομάδα μειώθηκε σε έξι.
Οι «Έξι» είχαν περισσότερα κοινά από το φύλο τους
Οι «Έξι» («The Six») έγιναν μέρος της Ομάδας Αστροναυτών 8 της NASA, μια επιλογή 35 υποψηφίων που επιλέχθηκαν να ξεκινήσουν την εκπαίδευση στο Διαστημικό Κέντρο Johnson στο Χιούστον το 1978. Και οι γυναίκες δεν ήταν οι μόνες που έγραψαν ιστορία. Η τάξη των αστροναυτών σε εκπαίδευση ήταν επίσης η πρώτη της NASA που περιλάμβανε τρεις Αφροαμερικανούς και έναν Ασιάτη Αμερικανό.
Η Ride ήταν αστροφυσικός. Οι άλλες γυναίκες στην τάξη ήταν η ηλεκτρολόγος μηχανικός Judy Resnik, η γεωλόγος και ωκεανογράφος Kathy Sullivan, η βιοχημικός Shannon Lucid και οι γιατροί Anna Fisher και Rhea Seddon.
Μοιράζονταν κάτι αξιοσημείωτο κοινό: Καμία τους δεν είχε εκπαιδευτεί να πετά με τζετ, αν και οι Resnik, Lucid και Seddon είχαν κάποια εμπειρία πιλότου. Το πρόγραμμα του διαστημικού λεωφορείου είχε προσθέσει τον νέο ρόλο του «ειδικού αποστολής», ο οποίος δεν απαιτούσε πτητική εμπειρία. «Η NASA μπόρεσε να ανοίξει τα κριτήρια σε ανθρώπους όπως επιστήμονες και γιατρούς... Έτσι, αυτό επέτρεψε όχι μόνο γυναίκες και έγχρωμους αλλά περισσότερους ανθρώπους με διαφορετικό υπόβαθρο να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα», είπε η Grush.
Δεκαετίες αργότερα, μερικές ερωτήσεις που τους έκαναν οι δημοσιογράφοι είναι συγκλονιστικές
Η ερώτηση του 1983 από έναν ρεπόρτερ που ρώτησε τη Ride σχετικά με το κλάμα κατά τη διάρκεια της προπόνησης ήταν σύμφωνη με τα σχόλια πολλών δημοσιογράφων εκείνη την εποχή, και αυτή η προοπτική αντηχούσε επίσης στις περιγραφές του The Six σε έντυπα και ραδιοφωνικά ρεπορτάζ.
«Κατά την παρουσίαση των γυναικών στην τηλεόραση, ένας παρουσιαστής διάβαζε τα ονόματά τους μία προς μία, ακολουθούμενη από την οικογενειακή κατάσταση κάθε γυναίκας και δίνοντας έμφαση σε αυτές που ήταν ανύπαντρες», γράφει η Grush. «Διάφορα άρθρα τις ανέφεραν ως "κορίτσια" ή "κυρίες στο Διάστημα" και επιμελείς συγγραφείς επεσήμαναν ότι περιλαμβάνουν ηλικίες, ύψη και βάρη στις περιγραφές τους».
Σε μια τηλεοπτική συνέντευξη που αναφέρεται στο βιβλίο, ο Tom Brokaw του NBC ρώτησε τη Resnik: «Πιστεύετε ότι θα έρθει η στιγμή που θα υπάρξει ειδύλλιο στο Διάστημα;».
Ως μέρος της έρευνάς της, η Grush είπε ότι όχι μόνο διάβαζε απομαγνητοφωνημένα δελτία ενημερώσεων τύπου, αλλά έλαβε υλικό μέσω αιτημάτων του νόμου περί ελευθερίας της πληροφορίας.
«Η παρακολούθηση του βίντεο είναι ακόμη χειρότερη από το να ακούς ή να διαβάζεις τη μεταγραφή, γιατί μπορείς να δεις το πρόσωπο της Sally όταν απαντά σε αυτές τις αστείες ερωτήσεις σχετικά με το κλάμα στον προσομοιωτή ή αν ήθελε να γίνει η πρώτη μητέρα στο Διάστημα», είπε η Grush. «Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης περιέγραψαν πραγματικά ποια ήταν τα συναισθήματα εκείνη την εποχή και ακριβώς το είδος της πίεσης κάτω από το οποίο βρίσκονταν οι Έξι».
Γιατί οι εμπειρίες αυτών των αστροναυτών έχουν απήχηση σήμερα
Ενώ η Ride ήταν το πρώτο, τελικά κάθε μέλος των The Six πέταξε με ένα διαστημικό λεωφορείο. Στο βιβλίο της, η Grush εξιστορεί τα ταξίδια τους, συμπεριλαμβανομένης της καταστροφής του Challenger το 1986 που σκότωσε τη Resnik στη δεύτερη πτήση της με διαστημικό λεωφορείο.
Οι ιστορίες των The Six είναι σημαντικές σε οποιαδήποτε εποχή, αλλά η Grush λέει ότι υπάρχουν ιδιαίτερα σημαντικά μαθήματα που πρέπει να ληφθούν σήμερα από αυτό που βίωσαν η Ride και οι όμοιές της.
«Η NASA αυτή τη στιγμή ψάχνει να επιστρέψει στο φεγγάρι με το πρόγραμμα Artemis. Και ένας από τους δηλωμένους στόχους αυτού του προγράμματος είναι να στείλει την πρώτη γυναίκα στη σεληνιακή επιφάνεια. Και έτσι νομίζω ότι είναι απλώς μια έγκαιρη υπενθύμιση του τι είχαν να αντιμετωπίσουν οι γυναίκες πριν, και επίσης πώς αποκλείστηκαν τραγικά από το πρόγραμμα για πολλά χρόνια», είπε η Grush. «Ας ελπίσουμε ότι, καθώς επιστρέφουμε στο φεγγάρι με γυναίκες, πάνω από το μυαλό, θα περάσουν πολύ πιο εύκολα από ό,τι οι πρώτες γυναίκες στις δεκαετίες του ’70 και του ’80».
-Πηγή: CNN