Στα 65 χρόνια του διαγωνισμού της Eurovision έχουμε δει πολλά να συμβαίνουν πάνω και κάτω από τη σκηνή του μουσικού διαγωνισμού.
Και μπορεί το μεγαλύτερο τηλεοπτικό γεγονός στην Ευρώπη να έχει κατηγορηθεί πολλάκις για ελαφρότητα, ωστόσο δεν έχουν λείψει οι φορές που ένα τραγούδι του συνδέθηκε με σημαντικά πολιτικά γεγονότα στη Γηραιά Ήπειρο.
Η πρώτη συμμετοχή της Ελλάδας στη Eurovision
Ας πάρουμε για παράδειγμα το μακρινό 1974, χρονιά-ορόσημο για μια σειρά από χώρες που συμμετείχαν (ή απείχαν εν τέλει) από τον διαγωνισμό της Eurovision. Η 19η διοργάνωση του μουσικού διαγωνισμού, στις 6 Απριλίου του 1974, ήταν και η πρώτη στην οποία έλαβε μέρος η Ελλάδα, με εκπρόσωπο τη Μαρινέλλα.
Λίγους μήνες πριν καταρρεύσει οριστικά η χούντα των συνταγματαρχών στη χώρα μας, διαβάζουμε πως στη Eurovision επρόκειτο να λάβει μέρος το συγκρότημα των Νοστράδαμος, το οποίο είχε κερδίσει και στον σχετικό πρώτο διαγωνισμό. Ωστόσο, τελικά, έπειτα από μια αναταραχή επιλέχθηκε η Μαρινέλλα και το «Λίγο κρασί, λίγο θάλασσα και τ’ αγόρι μου». Η Ελλάδα, στην πρώτη της συμμετοχή, κατέλαβε την 11η θέση, μεταξύ 17 συμμετοχών στη Eurovision.
Η αλλόκοτη αποχώρηση Γαλλίας και Ιταλίας από τον διαγωνισμό
Την ίδια χρονιά, μια από τις ιδρύτριες χώρες της Eurovision, η Γαλλία, αποφάσισε να αποσύρει τη συμμετοχή της με τίτλο «La Vie a Vignt-cing ans» (Η ζωή στα 25) καθώς λίγες μέρες νωρίτερα είχε φύγει από τη ζωή ο Ζορζ Πομπιντού. Καθώς η κηδεία του Γάλλου προέδρου ήταν προγραμματισμένη για την ημέρα προβολής του διαγωνισμού, θεωρήθηκε ανάρμοστο για την εκπρόσωπο της Γαλλίας να τραγουδήσει στη Eurovision και έτσι η συμμετοχή της αποσύρθηκε.
Το 1974, όμως, υπήρξε χρονιά-ορόσημο και για την Ιταλία, η οποία διοργάνωνε εκείνες τις μέρες δημοψήφισμα αναφορικά με το διαζύγιο στη χώρα. Η ιταλική συμμετοχή με τίτλο «Si», δηλαδή «ναι», δεν κατάφερε τελικά να βγει στη σκηνή της Eurovision. Ο λόγος; Το κομμάτι επαναλάμβανε πολλές φορές τη λέξη για την κατάφαση, που θα μπορούσε να θεωρηθεί έμμεση προτροπή προς το «ναι» στο επικείμενο δημοψήφισμα.
Η αρχή μιας λαμπρής καριέρας για τους ABBA
Τέλος, πριν από 47 χρόνια, η Μαρινέλλα μοιράστηκε τη σκηνή της Eurovision με τους θρυλικούς ABBA. Το συγκρότημα από τη Σουηδία έκανε μέσα από τον μουσικό διαγωνισμό τα πρώτα του βήματα προς μια λαμπρή διεθνή καριέρα.
Φυσικά, το «Waterloo» ήταν και το νικητήριο τραγούδι εκείνη την εποχή και σύμφωνα με ψηφοφορία των θαυμαστών της Eurovision, αποτελεί ως και σήμερα το πιο αγαπητό τραγούδι όλων των εποχών. Μπορεί στα χρόνια που ακολούθησαν οι ABBA να θέλησαν να ξεχάσουν πως βρέθηκαν κάποτε στον διαγωνισμό, ωστόσο η παρακαταθήκη τους έμεινε και χρονολογείται από το 1974.
Το τραγούδι της Eurovision που σήμανε την Επανάσταση των Γαριφάλων
Κι αν όλα τα παραπάνω ακούγονται εντυπωσιακά και σημαδιακά, η ιστορία της συμμετοχής της Πορτογαλίας ήταν εκείνη που θα θυμούνται περισσότερο οι Πορτογάλοι από τη Eurovision. Άλλωστε ως το 2017, όταν και χώρα κέρδισε με το μελαγχολικό «Amar pelos dois», δεν είχαν και μεγάλη τύχη στον διαγωνισμό. Κι όμως το κομμάτι που διαγωνίστηκε το 1974 στη Eurovision οι Πορτογάλοι το διδάσκονται έκτοτε στο μάθημα ιστορίας.
Ο Πάουλο Ντε Καρβάλιο τραγουδούσε «E depois do adeus», χωρίς να συγκινήσει διόλου το ευρωπαϊκό κοινό, από την αρένα του Μπράιτον της Βρετανίας όπου μεταδιδόταν η Eurovision το 1974. Το κομμάτι έλαβε μόλις 3 βαθμούς και μοιράστηκε την τελευταία θέση με τις Ελβετία, Γερμανία και Νορβηγία.
Ωστόσο, 18 ημέρες αργότερα, ο μελαγχολικός ήχος του πορτογαλικού κομματιού σήμανε την Επανάσταση των Γαριφάλων και το τέλος μιας μακράς περιόδου αυταρχισμού στην Πορτογαλία. Η Επανάσταση των Γαριφάλων, όπως έμεινε στην ιστορία εξαιτίας της αναίμακτης μετάβασης στη δημοκρατία, ξεκίνησε στις 25 Απριλίου του 1974 και κατέληξε στην ανατροπή της δικτατορίας του «Νέου Καθεστώτος» που κυβερνούσε τη χώρα από πριν τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Οι επαναστάτες χρησιμοποίησαν το τραγούδι ως σύνθημα προκειμένου να ξεκινήσει η πρώτη φάση της εξέγερσης. Το τραγούδι μεταδόθηκε από τον ραδιοφωνικό σταθμό της Λισαβόνας στις 22:50 το βράδυ της 24ης Απριλίου και έδωσε το έναυσμα στους στρατιωτικούς και τους στρατιώτες που συμμετείχαν στην επανάσταση να ξεκινήσουν την προσπάθεια ανατροπής του καθεστώτος.
Ακολούθησε ένα δεύτερο, παραδοσιακό πορτογαλικό τραγούδι, το «Grandola Bila Morena», με το οποίο οι στασιαστές ειδοποιούσαν τους συμμάχους τους πως είχαν πάρει τον έλεγχο σε στρατηγικά σημεία της χώρας.
Ο Τζον Κένεντι Ο' Κόνορ, στο βιβλίο του «The Eurovision Song Contest – The Official History», περιέγραψε το τραγούδι «E depois do adeus» ως τη «μοναδική συμμετοχή της Eurovision που στην πραγματικότητα ξεκίνησε μια επανάσταση» (χαρακτηρισμός μάλλον ειρωνικός, επειδή το εν λόγω τραγούδι ήρθε στην τελευταία θέση).