Ο Μπίλι Μίλιγκαν είναι ίσως η πρώτη και πιο προβεβλημένη περίπτωση κατηγορούμενου, ο οποίος αθωώθηκε αφού διαγνώστηκε με διαταραχή πολλαπλής προσωπικότητας.
Η πιο διάσημη λογοτεχνική υπόθεση διχασμένης προσωπικότητας, αφορά στον περιβόητο Δόκτωρ Τζέκιλ και Μίστερ Χάιντ, τον ήρωα της νουβέλας του Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον, η οποία έχει εμπνεύσει δεκάδες ιστορίες από το 1886 όταν και κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στο Λονδίνο.
Πόσο όμως μπορεί να απέχει η πραγματικότητα από τη φαντασία του Σκοτσέζου συγγραφέα, ο οποίος διαβάζουμε πως εμπνεύστηκε το πιο διάσημο ίσως έργο του έπειτα από εφιάλτες πως ζούσε διπλή ζωή, αποδίδοντάς την σε μια διπλή προσωπικότητα;
Tα 24 πρόσωπα του Μπίλι Μίλιγκαν
Η υπόθεση του Μπίλι Μίλιγκαν, ενός νέου Αμερικανού από το Οχάιο, πίσω στο 1977, αποδεικνύει πως η ζωή μπορεί να ξεπεράσει και μάλιστα κατά πολύ τη φαντασία και την λογοτεχνική υπερβολή.
Ο 22χρονος τότε άνδρας, που έπεσε στα χέρια των αστυνομικών αρχών για σωρεία σοβαρών εγκλημάτων, μεταξύ των οποίων εκείνο του βιασμού και της ένοπλης ληστείας, αποδείχτηκε στη συνέχεια πως έπασχε από σύνδρομο πολλαπλής προσωπικότητας.
Μέσα στο μυαλό του Μίλιγκαν διαβιούσαν 24 (!) ξεχωριστές προσωπικότητες, κάθε μία από τις οποίες είχε την δική της αυθύπαρκτη οντότητα και όπως αποδείχτηκε από την ακροαματική διαδικασία, την ευθύνη – η καθεμιά για άλλο γεγονός – των εγκλημάτων που βάραιναν τον Αμερικανό.
Τα τραυματικά παιδικά χρόνια του Μίλιγκαν
Διαβάζουμε πως ο Μπίλι Μίλιγκαν, γεννήθηκε στο Οχάιο το 1955. Υπήρξε ένα από τα τρία παιδιά της Ντόροθι Μίλιγκαν και του Τζόνι Μόρισον, ενός ανύπαντρου ζευγαριού που αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα. Από πολύ μικρή ηλικία, ο Μίλιγκαν χρειάστηκε αντιμετωπίσει τις έξεις του πατέρα του στο αλκοόλ και στον τζόγο. Ένας πατέρας που έπασχε από βαριάς μορφής κατάθλιψη, που τον οδήγησε ακόμη και στην απόπειρα αυτοκτονίας. Τελικά, ο Τζόνι Μόρισον «κατάφερε» να φύγει από τον μάταιο τούτο κόσμο, εισπνέοντας τις αναθυμιάσεις ενός αυτοκινήτου, το οποίο έκλεισε στο γκαράζ του σπιτιού του.
Ο Μπίλι που πήρε το επίθετο της μητέρας του, ακολούθησε μαζί με τα δύο του αδέρφια τη Ντόροθι στο Μαϊάμι, όπου η τελευταία προσπάθησε να ξαναφτιάξει τη ζωή της. Εκεί, ήρθε αντιμέτωπος με διάφορους άνδρες, συντρόφους κατά καιρούς της μητέρας του, οι οποίοι υπήρξαν βίαιοι εναντίον της και συχνά και σε βάρος των παιδιών της.
Ο Μίλιγκαν έπλασε άλλες προσωπικότητες από την ηλικία των πέντε
Κάπως έτσι, από την ηλικία των 5 κιόλας, ο Μίλιγκαν έπλασε στο μυαλό του διάφορες προσωπικότητες, προκειμένου να αντιμετωπίσει την δύσκολη πραγματικότητα. Ως την ηλικία των 24 ετών, ο άνδρας είχε αναπτύξει δεκάδες διαφορετικές προσωπικότητες, οι οποίες «έπαιρναν» τον έλεγχο των σκέψεων και των πράξεών του, όταν εκείνος αντιμετώπιζε έντονο άγχος και πίεση.
Παρά τα σοβαρά ψυχολογικά του προβλήματα, διαβάζουμε πως ο Μπίλι διατηρούσε φιλικές και ερωτικές σχέσεις, ενώ κατάφερνε να κρύψει από αυτές τις 23 προσωπικότητες που ζούσαν στο ίδιο σώμα μαζί του.
Ωστόσο, κάθε φορά που το άγχος τον κυρίευε, μια άλλη προσωπικότητα έπρεπε να αναλάβει τον έλεγχο. Είτε ήταν η Ανταλάνα, μια λεσβία, είτε ο Βαντασκόβινιτς, ένας Γιουγκοσλάβος εγκληματίας, ο Μπίλι παραχωρούσε τον έλεγχο σε μία από τις 23 επιπλέον (24 με την δική του) προσωπικότητες που έκρυβε στο μυαλό του.
Αντιμέτωπος με τη δαγκάνα του νόμου
Το 1977, ο Μπίλι Μίλιγκαν βρέθηκε αντιμέτωπος με το νόμο, σε μια σειρά από απεχθή εγκλήματα, τέσσερις βιασμούς και μία ένοπλη ληστεία, ανάμεσά τους. Ωστόσο, ο ίδιος υποστήριζε με σθένος πως δεν είχε καμιά ανάμνηση των πράξεων αυτών για τις οποίες κατηγορούνταν.
Βεβαίως, δεν ετίθετο κανένα ζήτημα αμφισβήτησης των ενδείξεων. Τα αποτυπώματα του είχαν εντοπιστεί σε κάθε περιστατικό για το οποίο κατηγορούνταν, ενώ οι μαρτυρικές καταθέσεις δήλωναν μετά βεβαιότητας πως τον είχαν δει στον τόπο του εγκλήματος.
Ακολούθησε μια «παρέλαση» ψυχιάτρων που προσπάθησαν να λύσουν το μυστήριο της υπόθεσης, το γεγονός δηλαδή πως τα αδιάσειστα στοιχεία δεν συνέπιπταν με τις μνήμες και τη συνείδηση του δράστη. Πριν ακόμη ξεκινήσει η δίκη, ο Δρ. Γουίλις Σι. Ντρίσκολ εκτίμησε πως ο Μπίλι έπασχε από βαριάς μορφής σχιζοφρένεια.
Η διάγνωση αυτή άλλαξε στη συνέχεια από την ψυχολόγο Ντόροθι Τέρνερ, η οποία μίλησε για πρώτη φορά για διαταραχή πολλαπλής προσωπικότητας.
Οι 24 προσωπικότητες του Μπίλι Μίλιγκαν
Παρακάτω μπορείτε να δείτε αναλυτικά όλες τις προσωπικότητες που έπλασε ο Μίλιγκαν στο μυαλό της. Όπως θα παρατηρήσετε, πολλές αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, ενώ για τις περισσότερες ο Αμερικανός αισθάνεται δυσφορία, καθώς τις επικρίνει για μια σειρά από ηθικά και ποινικά επιλήψιμες πράξεις:
- Μπίλι Μίλιγκαν η βασική προσωπικότητα του Αμερικανού
- Άρθουρ, ένας εξαιρετικά καλλιεργημένος Άγγλος, ειδικός στην επιστήμη της ιατρικής με ειδικότητα στην αιματολογία. Αναδύεται στην επιφάνεια κάθε φορά που ο Μπιλ επιθυμεί να διαλογιστεί, να επεξεργαστεί ένα σοβαρό ζήτημα.
- Ράγκεν Βαντασκοβίνιτς, η προσωπικότητα που εκδηλώνεται σε εξάρσεις μίσους. Το όνομά του άλλωστε προκύπτει από τις λέξεις «θυμός ξανά» (Rage Again=Ragen). Περιγράφει τον εαυτό ως Γιουγκοσλάβο, έχει σλαβική προφορά, ενώ φαίνεται να μπορεί να γράψει και να μιλήσει στη σερβική γλώσσα. Κατά τη διάρκεια της δίκης παραδέχτηκε πως εκείνος διέπραξε ένοπλη ληστεία, προκειμένου να υποστηρίξει οικονομικά την οικογένειά του, ωστόσο δήλωσε άγνοια για τους βιασμούς.
- Ο Άλεν είναι ένας λωποδύτης, ένας διαχειριστικός άνδρας. Συνήθως αυτή η προσωπικότητα αναλαμβάνει να μιλήσει με τον έξω κόσμο, παίζει ντραμς και ζωγραφίζει κυρίως πορτρέτα. Αποτελεί τη μόνη προσωπικότητα του Μπίλι που είναι δεξιόχειρας και καπνίζει.
- Ο Τόμι είναι καλλιτέχνης, ο οποίος συγχέεται συχνά με τον Άλεν. Παίζει σαξόφωνο και είναι ειδικός στα ηλεκτρονικά. Επίσης είναι ζωγράφος, που ειδικεύεται στους πίνακες με τοπία.
- Ο Ντάνι είναι φοβικός, δεν του αρέσει να συγχρωτίζεται με ανθρώπους, ιδιαίτερα με άνδρες. Ζωγραφίζει και εκείνος, αλλά ποτέ τοπία.
- Ο Ντέιβιντ είναι εάν παιδί οκτώ ετών που εμφανίζεται κάθε φορά που ο Μπίλι χρειάζεται να «απορροφήσει» τον πόνο των άλλων.
- Η Κριστίν είναι ένα κοριτσάκι τριών ετών, εκείνη που θα καθόταν στην άκρη στην αυλή του σχολείου, κάθε φορά που ο Μπίλι έμπλεκε σε καυγά. Έχει δυσλεξία, όμως ο Άρθουρ της έμαθε να γράφει και να διαβάζει. Ο Ράγκεν έχει ιδιαίτερα στενή σχέση μαζί της.
- Ο Κρίστοφερ είναι ο αδερφός της Κριστίν και παίζει φυσαρμόνικα.
- Η Ανταλάνα, μια λεσβία που μαγειρεύει και καθαρίζει το σπίτι για τους άλλους, ενώ της αρέσει να γράφει ποιήματα. Σύμφωνα με την υπεράσπιση του Μίλιγκαν, ήταν εκείνη που διέπραξε τους βιασμούς, χωρίς να το γνωρίζουν οι υπόλοιπες προσωπικότητες του δράστη.
- Ο Φιλ είναι ληστής που διέπραξε μικροεγκλίματα. Έχει προφορά που παραπέμπει στο Μπρούκλιν και νιώθει έντονα περιθωριοποιημένος για τα εγκλήματα που έχει διαπράξει στο παρελθόν.
- Ο Κέβιν είναι ο ιθύνων νους των εγκλημάτων. Εκείνος βοήθησε τον Γιουγκοσλάβο να οργανώσει μια ληστεία από φαρμακείο.
- Ο Γουόλτερ είναι Αυστραλός. Αποκαλεί τον εαυτό του κυνηγό της «καλής» και έχει ιδιαίτερα καλή αίσθηση της κατεύθυνσης. Αποτελούσε μία από τις μοχθηρές προσωπικότητες του Μίλιγκαν, αφού πυροβόλησε και σκότωσε μια φορά ένα κοράκι.
- Η Έπριλ έχει μία και μόνο σκέψη, πώς θα καταστέψει τον πατέρα του Μπιλ. Προσπάθησε να πείσει τον Γιουγκοσλάβο να διαπράξει έγκλημα, ωστόσο ήταν ο Άρθουρ που κατάφερε την τελευταία στιγμή να αποτρέψει τη δολοφονία.
- Ο Σάμουελ είναι εβραίος και ο μόνος που πιστεύει στον Θεό. Ο Μίλιγκαν τον είχε στοχοποιήσει γιατί κάποτε πούλησε τους πίνακες ορισμένων εκ των άλλων, καλλιτεχνικών προσωπικοτήτων του.
- Ο Μαρκ είναι ο εργασιομανής. Συχνά τον αποκαλούν ζόμπι γιατί δεν κάνει τίποτα πέραν όσων του υπαγορεύουν και μένει να κοιτά αδιάκοπα τον τοίχο όταν βαριέται.
- Ο Στιβ είναι ο αγύρτης, ο υποκριτής, ένας άνθρωπος που μπορεί να μιμηθεί εξαιρετικά διάσημους ανθρώπους.
- Ο Λι είναι το πειραχτήρι, που όμως τα αστεία του βάζουν την «οικογένεια» του Μίλιγκαν σε μπελάδες.
- Ο Τζέισον είναι ο άνθρωπος που βοηθά στην αποσυμπίεση, όταν τα πράγματα δυσκολεύουν. Ο Μίλιγκαν τον κατηγόρησε ωστόσο αργότερα πως δημιούργησε σοβαρά προβλήματα στην «οικογένεια».
- Ο Μπόμπι είναι ο ονειροπόλος, εκείνος που ονειρεύεται να διορθώσει τον κόσμο, να λύσει την παγκόσμια κρίση.
- Ο Σον είναι κι εκείνος τεσσάρων και κωφός, ενώ κάνει παράξενους ήχους όταν «νιώθει δόνηση στο κεφάλι του».
- Ο Μάρτιν είναι ο σνομπ, από τη Νέα Υόρκη. Συχνά ζητά περισσότερα από όσα αξίζει από τους γύρω του.
- Ο Τίμοθι εργαζόταν σε ανθοπωλείο, ώσπου συνάντησε έναν ομοφυλόφιλο άνδρα που τον φλέρταρε. Χάθηκε στον δικό του κόσμου, έπειτα από αυτό το περιστατικό.
- Ο δάσκαλος, το μεγαλύτερο ορόσημο στην προσπάθεια του Μπίλι να «συνενώσει» και πάλι όλες του τις προσωπικίτητες. Αποτελεί ένα σύνολο 24 ανθρώπων, ενωμένων σε έναν, ενώ μοιάζει να έχει μνήμες και συνείδηση των πράξεων όλων όσων ζουν στο μυαλό του Μίλιγκαν.
Τελικά, ο Μπίλι Μίλιγκαν αθωώθηκε καθώς διαπιστώθηκε πως δεν είχε σώας στα φρένας. Από εκεί και έπειτα ξεκίνησε μια οδύσσεια σε σειρά κλινικών ανά τη χώρα. Το 1988, ο Αμερικανός αφέθηκε ελεύθερος, καθώς κατάφερε να συντήξει όλες τις προσωπικότητες που ζούσαν μέσα του.
Έζησε στην Καλιφόρνια, όπου ξεκίνησε τη δική του επιχείρηση, ως το 2014, όταν και απεβίωσε αφού είχε προσβληθεί από καρκίνο.
Τι είναι η διαταραχή πολλαπλής προσωπικότητας
Διασχιστική διαταραχή προσωπικότητας, όπως αναγνωρίζεται σήμερα από την ιατρική επιστήμη η διαταραχή πολλαπλής προσωπικότητας θεωρείται ένα πολύπλοκο ψυχολογικό σύνδρομο που μπορεί να προκληθεί από μια σειρά παραγόντων, περιλαμβανομένου σοβαρού ψυχικού τραύματος κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας. Η ιστοσελίδα Webmed περιλαμβάνει σε αυτά ακραία και επαναλαμβανόμενη φυσική, σεξουαλική ή συναισθηματική κακοποίηση.
Η διαταραχή αυτή αποτελεί μια διανοητική διαδικασία που προκαλεί έλλειψη διασύνδεσης με τα συναισθήματα, τις σκέψεις, τις αναμνήσεις, τις πράξεις ή ακόμη και την ίδια την ταυτότητα του ατόμου. Θεωρείται από τους ειδικούς ως ένας μηχανισμός αντιμετώπισης, κατά τον οποίο, το άτομο «κλείνει» ή διαχωρίζει τον εαυτό του από μια κατάσταση ή εμπειρία η οποία είναι πολύ βίαιη, τραυματική και ως εκ τούτου επίπονο για να την αντιμετωπίσει συνειδητά.
Αν και στην περίπτωση του Αμερικανού, οι επιστήμονες αναγνώρισαν 24 διαφορετικές προσωπικότητες, η διασχιστική διαταραχή μπορεί να υπάρξει και μόνο με την ύπαρξη δύο ταυτοτήτων ή καταστάσεων προσωπικότητας που ασκούν επιρροή διαρκώς στη συμπεριφορά του ατόμου.
Η υπόθεση που συγκλόνισε την Αμερική
Την υπόθεση αυτή που έχει απασχολήσει όσο λίγες την αμερικανική κοινή γνώμη, επαναφέρει στο προσκήνιο το Netflix, με ένα ολοκαίνουριο ντοκιμαντέρ που έρχεται σύντομα στην ψηφιακή πλατφόρμα.
Μέσα από συνεντεύξεις της οικογένειας του Μίλιγκαν, αλλά και φίλων και γιατρών που ασχολήθηκαν τότε με την υπόθεση, το ντοκιμαντέρ επιθυμεί να απαντήσει στο ερώτημα το οποίο παραμένει στο μυαλό όλων. «Μπορούσαν πράγματι οι προσωπικότητες να ελέγξουν τις πράξεις του Μπίλι ή βρισκόμαστε αντιμέτωποι με την πιο επιτυχημένη συγκάλυψη ενός ναρκισσιστή εγωπαθή.