Ραγκάρε (Raggare) ονομάστηκε η νεολαία του ροκ εν ρολ, και γενικότερα τα «άγρια» νιάτα, που έδρασαν στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1950 και στις αρχές του 60, στις Σκανδιναβικές χώρες.
Αγαπούσαν τα γρήγορα αυτοκίνητα, ιδιαίτερα τις μηχανές Harley, είχαν πρότυπα τον Έλβις Πρίσλεϋ, τον Λιτλ Ρίτσαρντ και τα άλλα ινδάλματα της ροκ εν ρολ μουσικής, και χόρευαν μετά μανίας στα κλαμπ, στα σπίτια, και πολλές φορές και στους δρόμους. Μια σειρά από σπάνιες φωτογραφίες του Σίμου Τσαπνίδη, αποτυπώνουν πρόσωπα και καταστάσεις της συγκεκριμένης κουλτούρας.
Η έκρηξη του rock n roll, που συμβαίνει στην Αμερική το 1955, δημιουργεί ένα τεράστιο μουσικοχορευτικό κύμα που μεταδίδεται ταχύτατα, με μέσο τη νεολαία, σε όλο σχεδόν τον Κόσμο.
Διαμορφώνεται έτσι, μία νεανική γλώσσα που έχει την τάση να γίνει παγκόσμια, αφού την δημιουργεί η ζωή, και ενώνει όσους προσπαθούσαν να διαχωρίσουν, οι φοβικές και γέρικες αντιλήψεις.
Στο χρονικό διάστημα 1955-1960, η νέα κουλτούρα, αγγίζει ακόμη και τα κομμουνιστικά κράτη, όμως, η νεολαία εκεί, στο πλαίσιο του Ψυχρού Πολέμου, τελεί υπό τον άγρυπνο έλεγχο των κρατικών οργάνων ασφαλείας. Απαγορεύσεις και έλεγχοι, σημειώνονται όχι μόνο στα κομμουνιστικά, αλλά και σε κράτη της καπιταλιστικής Δύσης. Αυτό συνέβαινε διότι, οι γερασμένοι «φρουροί» του νόμου, και της τάξης, υποπτεύονταν την κάθε νεανική εκδήλωση, και λίγο πολύ, τη θεωρούσαν αλητεία.
Βεβαίως το βασικό κέντρο, είναι η Αμερική. Σημαντική ανάπτυξη εμφανίζεται στην Αγγλία και μια αξιοσημείωτη λάμψη και στις Σκανδιναβικές χώρες. Η κουλτούρα του ροκ εν ρολ, ανάλογα με την χώρα όπου εξελίσσεται παίρνει και ιδιαίτερο όνομα :
- Στην Αμερική, οι Greasers
- Στην Αγγλία , οι Teddy Boys
- Στην Γαλλία, οι Blousons Noires (σε ελεύθερη μετάφραση: Μαύρα Τζάκετς)
- Στις Σκανδιναβικές χώρες, οι Raggare
Αυτά είναι μερικά από διαφορετικά ονόματα, της ίδιας όμως κουλτούρας. Σε πραγματικό χρόνο, εξέφραζαν αυτό που σήμερα εννοούμε με τη γενική λέξη «ροκενρολλάδες».
Για τους ροκενρολλάδες στην Αμερική, στην Αγγλία, ακόμα και γι αυτούς που υπήρξαν στη χώρα μας, έχουν γραφτεί πολλά, η φυσιογνωμία και η συμπεριφορά τους, μας είναι οικείες. Λίγα όμως γνωρίζουμε για τους ροκενρολλάδες των Σκανδιναβικών χωρών, τους Raggare, πρόσωπα που στην Ελλάδα, ποτέ δεν αναφέραμε, ούτε εντάξαμε στην ροκ ιστορία.
Οι Raggare, είναι οι νεαροί Σκανδιναβοί που επηρεάζονται από το ροκ εν ρολ.
Μία φωτογραφία που τραβά ο Σίμος Τσαπνίδης το 1960, στη Νορβηγία, δείχνει νεαρούς έξω από κινηματογράφο που παίζει το φιλμ Raggare με πρωταγωνίστρια την Christina Schollin.
Το φιλμ αυτό, περιγράφει τη συγκεκριμένη κουλτούρα και δείχνει την μεγάλη αγάπη που έχουν αυτά τα παιδιά για τα μεγάλα αμερικάνικα αυτοκίνητα, και τις μηχανές.
Βεβαίως, και αυτό το φιλμ, όπως και τα υπόλοιπα της εποχής, δεν αποφεύγει να υπερτονίσει το θεωρούμενο ως «πρόβλημα νεολαία». Ο κάθε σκηνοθέτης που καταπιάστηκε με το θέμα, έβαζε και τον κίνδυνο από τις θεωρούμενες τότε, ως νεανικές «συμμορίες».
Δεν ήταν όμως έτσι πάντα τα πράγματα, και οι εξαιρέσεις δεν περιέγραφαν την γενική κατάσταση και την αλήθεια. Οι νέοι της εποχής, κατά κανόνα, ήταν παιδιά που διψούσαν για δημιουργία, χαρά, και ζωή, και όχι για τσαμπουκάδες και ξύλο.
Σε μια φωτογραφία του 1960 που τραβά ο Σίμος στην Δανία, βλέπουμε ένα κορίτσι που έχει βάλει στην τσάντα του την φωτογραφία του Έλβις Πρίσλεϋ. Στο πρόσωπό της και στο όλο ύφος της δεν βλέπουμε καμία διάθεση για καυγά, αλλά μία διάθεση για ζωή και χαρά.
Μία άλλη φωτογραφία, πάλι από τον Σίμο, είναι τραβηγμένη στην Πλατεία Δημαρχείου της Κοπεγχάγης, κατά την κατάληξη της Πορείας διαμαρτυρίας για την Ατομική Βόμβα (23 Οκτ 1960). Σε πρώτο πλάνο, οι νεαροί, με τα πέτσινα μπουφάν, είναι φανερό ότι ανήκουν στην κουλτούρα Raggare. Στο πίσω μέρος του μπουφάν, του ενός, είναι γραμμένο το όνομα Little Richard. Η φωτογραφία, αποδεικνύει ότι η ροκ εν ρολ νεολαία, ενδιαφερόταν για μια καλύτερη ζωή και συμμετείχε στους αγώνες για το τεράστιο θέμα της Ειρήνης.
Αρκετές φωτογραφίες τραβά εκείνα τα χρόνια ο Σίμος Τσαπνίδης ο οποίος τότε βρίσκεται στις Σκανδιναβικές χώρες. Βλέπουμε νεαρούς να οδηγούν μηχανές και να φορούν πέτσινα μπουφάν.
Σε άλλες φωτογραφίες, καταγράφονται τα στέκια όπου διασκεδάζουν, και πάρτι ροκ εν ρολ μέσα σε σπίτια.
Κάνει εντύπωση μια φωτογραφία, έτους 1960, όπου νεαρό ζευγάρι ραγκάρε, χορεύει ροκ εν ρολ σε δρόμο της Δανίας. Κόσμος πολύς στέκεται και τους παρακολουθεί.
Στις φωτογραφίες, φαίνεται ακόμη η σύνδεση της νεολαίας ραγκάρε, με το κίνημα αμφισβήτησης, με τους μεγαλύτερους σε ηλικία υπαρξιστές, με το μπητ και με καλλιτεχνικές κινήσεις.
Τα χρόνια αυτά, 1955-1960 και λίγο μετά, είναι τα χρόνια μιας παγκόσμιας νεανικής επανάστασης, τα χρόνια του ροκ εν ρολ, που θα δώσουν τη θέση τους στους επόμενους που δημιουργούν μια επίσης μεγάλη νεανική «αναστάτωση». Και οι επόμενοι είναι οι Beatles, οι Rolling Stones και όλοι οι άλλοι που δημιουργούν την περίφημη Βρετανική Εισβολή και λίγο μετά το Καλοκαίρι της Αγάπης.
Credits – Όλες οι φωτογραφίες Σίμος Τσαπνίδης 1960 -1963. © Μ.Νταλούκας.