Το Moat Brae, ένα μεγαλοπρεπές αρχοντικό στο Dumfries της Σκωτίας, εκεί όπου συνελήφθη η ιδέα του Πίτερ Παν, έκλεισε τις πόρτες του στο κοινό. Και το «αιώνιο παιδί» έμεινε άστεγο...
Το Moat Brae -ένα μεγαλοπρεπές αρχοντικό στο Dumfries της Σκωτίας- βρίσκεται στην πόλη για περισσότερα από 200 χρόνια.
Είναι περισσότερο γνωστό για το γεγονός ότι ο JM Barrie, ο συγγραφέας του Πίτερ Παν, έπαιζε στους κήπους του όταν ήταν παιδί -γεγονός που βοήθησε στην έμπνευση του πιο διάσημου έργου του.
Το σπίτι μετατράπηκε σε κέντρο παιδικής λογοτεχνίας και άνοιξε το 2019. Ωστόσο, δυστυχώς, προ μερικών εβδομάδων έκλεισε τις πύλες του στο κοινό: παιδιά, μεγάλοι και... μικρομέγαλοι δεν θα ξαναπεράσουν την πόρτα του.
Η γενέτειρα του Πίτερ Παν
Το Moat Brae χτίστηκε το 1823 -σχεδιασμένο από τον αρχιτέκτονα Walter Newall για έναν ντόπιο δικηγόρο- και είχε πολλές ζωές.
Η πρώτη ήταν ως ιδιωτικό σπίτι και έτσι θα το γνώριζε και ο ίδιος ο Barrie. Γεννημένος στο Kirriemuir του Angus, ο Μπάρι μετακόμισε νοτιότερα το 1873, σε ηλικία 13 ετών, μαζί με την οικογένειά του.
Στα απομνημονεύματά του έγραψε για τον Πίτερ Παν: «Οι περιπέτειές μας σε έναν συγκεκριμένο κήπο του Ντάμφρις, ο οποίος ήταν μια μαγεμένη γη για μένα, ήταν σίγουρα η γενεσιουργός αιτία αυτού του έργου».
Για πολλά χρόνια, όμως, λειτουργούσε ως ιδιωτικό νοσοκομείο και οίκος ευγηρίας μέχρι τη δεκαετία του 1990.
Όταν αυτό έκλεισε, ήταν η αρχή των δύσκολων στιγμών που το έφεραν στα πρόθυρα της κατεδάφισης.
Η έπαυλη πωλήθηκε σε δημοπρασία σε ιδιώτη στα τέλη του 2000, αλλά τα σχέδια για τη μετατροπή του σε μεγάλο ξενοδοχείο δεν υλοποιήθηκαν ποτέ. Αντ' αυτού, έγινε στόχος βανδάλων.
Μόλις το 2008 εμφανίστηκαν σταθερά σχέδια για την ανάπλαση του, όταν το εξασφάλισε η Loreburn Housing Association (LHA), η οποία ήλπιζε να δημιουργήσει ένα πρότυπο κέντρο επισκεπτών.
Αυτό δεν άρεσε σε όλους. Τον Αύγουστο του 2009, το Peter Pan Moat Brae Trust (PPMBT) επέδωσε νομική εντολή για να σταματήσουν τα έργα που θα διατηρούσαν την πρόσοψη αλλά θα κατεδάφιζαν ένα μεγάλο μέρος του υπόλοιπου κτιρίου.
Το καταπίστευμα κέρδισε και το σπίτι έγινε κέντρο παιδικής λογοτεχνίας, τιμώντας την συγγραφική παρακαταθήκη του Μπάρι.
Το κέντρο έκλεισε λόγω του Covid και δυσκολεύτηκε μετά την επαναλειτουργία του, καθώς τα λειτουργικά έξοδα αυξήθηκαν, η υποστήριξη της χρηματοδότησης μειώθηκε και η επισκεψιμότητα δεν έφτασε στα επίπεδα που ήλπιζαν. Αυτό οδήγησε στην απόφαση να κλείσει.
«Υπάρχει ελπίδα»
Η Dame Barbara Kelly -η οποία κάποτε προήδρευε του ιδρύματος και συμμετείχε στην εκστρατεία για τη διάσωση του κτιρίου- δήλωσε ότι υπάρχει ακόμη ελπίδα για το μέλλον.
Είπε ότι προγραμματίζεται πολύ σύντομα γενική συνέλευση για να εξεταστούν οι επιλογές για το ακίνητο.
«Νομίζω ότι πρέπει να βρούμε θετικές λύσεις», δήλωσε.
«Έχει τέτοια οικονομική σημασία για την πόλη, αλλά και ιστορική σημασία».
Το Συμβούλιο του Dumfries and Galloway -το οποίο βοήθησε στη χρηματοδότηση του έργου- δεσμεύτηκε να κάνει ό,τι μπορεί για να βοηθήσει στην εξεύρεση μιας λύσης.
«Είμαστε πρόθυμοι να υποστηρίξουμε το trust στο συνεχιζόμενο έργο του για τον εντοπισμό μιας βιώσιμης μακροπρόθεσμης χρήσης για αυτό το πολυαγαπημένο και ιστορικό τοπικό κτίριο», δήλωσε.
Θα συνεργαστεί, επίσης, με άλλους φορείς για να βοηθήσει το προσωπικό που επηρεάζεται από το κλείσιμο.
Μένει να φανεί ποιος ρόλος -αν υπάρχει- μπορεί να βρεθεί για το επιβλητικό ακίνητο στο μέλλον.
Μια άλλη μεταβατική περίοδος είναι σαφές ότι επίκειται, αν η ιστορία του πρόκειται τελικά να έχει αίσιο τέλος.
Ο Πίτερ Παν τού J.M. Barrie
Ο Σκωτσέζος θεατρικός συγγραφέας και μυθιστοριογράφος J.M. Barrie, ο οποίος δημιούργησε τον χαρακτήρα του Πίτερ Παν, ήταν φίλος του Stewart Gordon, του οποίου ο πατέρας ήταν ο αρχικός ιδιοκτήτης του σπιτιού.
Ο Πίτερ Παν εμφανίστηκε για πρώτη φορά για λίγο ως χαρακτήρας στο μυθιστόρημα του Μπάρι «Το μικρό λευκό πουλί», του 1902. Ο συγγραφέας επέστρεψε αργότερα στον χαρακτήρα του Πίτερ Παν, βάζοντάς τον στο επίκεντρο του θεατρικού έργου του Peter Pan, or the Boy Who Wouldn't Grow Up. Το έργο παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Λονδίνο στις 27 Δεκεμβρίου 1904.
Μετά την επιτυχία του θεατρικού έργου του 1904, ο Barrie επέκτεινε την ιστορία του θεατρικού έργου στο μυθιστόρημα Peter and Wendy. Λέγεται ότι ο Barrie βασίστηκε στον Peter Pan στον μεγαλύτερο αδελφό του, τον David, ο οποίος πέθανε σε ατύχημα με πατινάζ λίγο πριν από τα 14α γενέθλιά του και έγινε, στη μνήμη του, για πάντα αγόρι...