Σχεδόν οι μισοί γάμοι καταλήγουν σε διαζύγιο, ωστόσο κάποιοι βιώνουν τη «λύπη για το διαζύγιο», δηλαδή το «divorce regret», και ξαναπαντρεύονται.
Η κοινωνία μας λέει ότι οι ιστορίες αγάπης πρέπει να είναι γραμμικές και ότι ο γάμος είναι μέχρι να μας χωρίσει ο θάνατος. Έχουμε μάθει, όμως, ότι τα πράγματα είναι συχνά λίγο πιο περίπλοκα. Και εκεί έρχονται τα διαζύγια.
Το διαζύγιο πλησίασε πρόσφατα το ποσοστό του 50% στο Ηνωμένο Βασίλειο, ένα ποσοστό που τώρα μειώνεται, κυρίως επειδή όλο και λιγότεροι μπορούν να το αντέξουν οικονομικά. Παρά τις στατιστικές αυτές, εξακολουθούμε να τροφοδοτούμαστε με την ιδέα ότι ο απώτερος στόχος είναι να βρούμε «τον ένα και μοναδικό». Είναι άραγε περίεργο το γεγονός ότι το διαζύγιο συχνά θεωρείται ως αποτυχία για αμφότερες τις πλευρές;
Βλέπουμε τις «ιστορίες επιτυχίας», τα success stories της ζωής σε περιπτώσεις ζευγαριών που βιώνουν αυτόν τον μακροχρόνιο έρωτα και ανατριχιάζουμε με τα διαζύγια - αλλά υπάρχει και μια γκρίζα ζώνη στο ενδιάμεσο. Εκεί που ένας μεγάλος αριθμός ζευγαριών χωρίζει και στη συνέχεια επανενώνεται και ένας εξίσου μεγάλος αριθμός επίσης χωρίζει και στη συνέχεια ξαναπαντρεύεται.
Πώς ξεκίνησε ο όρος «divorce regret»
Ο όρος «divorce regret» κυκλοφόρησε πρόσφατα, αφού ο παίκτης του γκολφ Rory McIlroy ματαίωσε τον γάμο του και στη συνέχεια τον... έκανε ξανά.
Υπάρχουν επίσης ιστορικά κάποια γνωστά ζευγάρια που παντρεύτηκαν και μετά το έκαναν ξανά: η Frida Kahlo και ο Diego Rivera. Η Elizabeth Taylor και ο Richard Burton. Ο Elon Musk και η πρώην του, η Βρετανίδα ηθοποιός Talulah Riley, ανέβηκαν επίσης δύο φορές τα σκαλιά της εκκλησίας.
Υπάρχει επίσης ο Ben Affleck και η Jennifer Lopez, οι οποίοι αρραβωνιάστηκαν το 2002, χώρισαν για σχεδόν δύο δεκαετίες και τελικά παντρεύτηκαν τον Ιούνιο του 2022, 20 χρόνια μετά τον αρχικό τους αρραβώνα. Τον Αύγουστο του 2024, μετά από δύο χρόνια γάμου, χώρισαν.
Και τώρα ο Άφλεκ πάει να κάνει το ίδιο με την έτερη πρώην του. Ο Άφλεκ και η Τζένιφερ Γκάρνερ «περνούν περισσότερο χρόνο μαζί από ποτέ από τότε που χώρισαν», δήλωσε πηγή αποκλειστικά στο Page Six.
Οι δύο ηθοποιοί, που ήταν παντρεμένοι για 10 χρόνια -από το 2005 έως το 2015-, «είναι πιο κοντά απ' ό,τι ήταν ποτέ μετά το διαζύγιό τους». «Ιδιαίτερα μετά το διαζύγιο του Μπεν από την Τζένιφερ [Λόπεζ] και με τις πυρκαγιές του Λος Άντζελες και όλα όσα συμβαίνουν», ο Άφλεκ και η Γκάρνερ «βρέθηκαν να στηρίζονται ο ένας στον άλλον περισσότερο από ποτέ», είπε η πηγή.
Ωστόσο, το φαινόμενο αυτό δεν αφορά μόνο τους πλούσιους και διάσημους. Το διαζύγιο που ακολουθείται από μια (ξαφνική) επανασύνδεση ή/και γάμο είναι σχετικά συνηθισμένο, με 10% έως 15% των ζευγαριών να συμφιλιώνονται μετά τον χωρισμό τους και περίπου 6% των ζευγαριών να παντρεύονται ξανά.
Ένας στους 10 ανθρώπους που παίρνουν διαζύγιο δηλώνει ότι το μετάνιωσε κάποια στιγμή. Τα ζευγάρια που ξαναπαντρεύονται μετά το διαζύγιο ισχυρίζονται ότι, ναι, είναι δυνατόν να περάσει κανείς μέσα από τον πόνο, το θυμό και το πένθος και να φτάσει σε ένα άλλο αποτέλεσμα.
Τα παραδείγματα τέτοιων ζευγαριών
Πάρτε την Karen και τον Louis Beardsworth, οι οποίοι ήταν παντρεμένοι για περισσότερα από 20 χρόνια και είχαν δύο κόρες όταν χώρισαν το 2015. Μετά από πέντε χρόνια χωρισμού και πολλή ψυχοθεραπεία, ανέβηκαν για δεύτερη φορά τα σκαλιά της εκκλησίας.
«Στον πρώτο γάμο είχαμε περίπου 40 καλεσμένους, σε ένα ληξιαρχείο στην πόλη όπου μεγάλωσα. Φορούσα ένα κρεμ φόρεμα τριών τετάρτων», θυμάται η Κάρεν. «Τη δεύτερη φορά παντρευτήκαμε στη Νότια Αφρική, χωρίς κανέναν άλλον εκτός από εμάς. Ο χώρος ήταν λίγο παράξενος - σαν ένα από εκείνα τα παρεκκλήσια στο Λας Βέγκας. Χασκογελούσαμε γιατί είχαν όλες αυτές τις γλυκανάλατες, ρομαντικές αφίσες στους τοίχους».
Μήπως λοιπόν υπάρχει κάτι ακόμα... πιο ρομαντικό σε αυτό το γεγονός; «Μετά από καιρό που περάσαμε χώρια, αισθανθήκαμε σαν να παντρευόμασταν περισσότερο ως οι άνθρωποι που πραγματικά είμαστε, παρά ως οι άνθρωποι που νομίζαμε ότι θα έπρεπε να είμαστε», λέει ο Louis.
Γάμος από ελπίδα
Αν το 42% των γάμων παγκοσμίως κατά μέσο όρο καταλήγει σε διαζύγιο, τίθεται το ερώτημα γιατί το κάνουμε εξ αρχής, πέρα από τα νομικά οφέλη και τις φορολογικές ελαφρύνσεις.
Ως θεραπεύτρια σεξ και σχέσεων με τη φιλανθρωπική οργάνωση Relate, η Ammanda Major έχει περάσει μεγάλο μέρος της καριέρας της δουλεύοντας με τις δυσκολίες των ανθρωπίνων σχέσεων, βοηθώντας τους ανθρώπους να βρουν διέξοδο ή να τις ξεπεράσουν.
«Παντρευόμαστε επειδή, ως επί το πλείστον, το νιώθουμε σωστό, είτε αυτό οφείλεται σε ρομαντικές, πολιτισμικές, εξιδανικευμένες σκέψεις είτε απλώς αναζητούμε αποδείξεις για το δέσιμο που τόσοι πολλοί από εμάς αναζητούμε. Η ελπίδα βασιλεύει αιώνια ότι ο σύντροφός μας θα μας αγαπάει πάντα. Ως ανθρώπινα όντα αυτός είναι ένας σοβαρός λόγος για να παντρευτούμε». Η πλειονότητα των ανθρώπων που παντρεύονται πιστεύει ότι είναι για πάντα.
Τα προβλήματα, λέει η Μέιτζορ, προκύπτουν συχνά όταν το πρόσωπο που παντρευόμαστε ή ο ίδιος ο γάμος δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες μας. «Μερικές φορές οι προσδοκίες από τον γάμο είναι τόσο υψηλές που δεν είναι δυνατόν να ικανοποιηθούν και έτσι η απογοήτευση και η δυσαρέσκεια γίνονται σύντομα εμφανείς, γεγονός που στη συνέχεια επηρεάζει αρνητικά την ικανότητα να δουλεύουμε μαζί αποτελεσματικά τα προβλήματα».
Αυτό ακριβώς συνέβη στην περίπτωση της Karen και του Louis. Ο γάμος διαλύθηκε αφού ο Louis, ο οποίος εργαζόταν ως πιλότος και ταξίδευε πολύ, είχε δεσμό.
«Ήμουν συναισθηματικά δυσλειτουργικός, κάτω από μεγάλη πίεση. Ήταν ένα τοξικό κοκτέιλ», παραδέχεται τώρα. Όταν το ανακάλυψε, η Karen αποφάσισε να χωρίσει τον Louis, εν μέρει για να στείλει ένα μήνυμα στις κόρες της ότι εκείνη - και όλες οι γυναίκες - άξιζαν κάτι καλύτερο.
Ωστόσο, όταν ένας γάμος λυγίζει υπό το βάρος των προσδοκιών, του σεναρίου για το πώς θα έπρεπε να είναι τα πράγματα, η λύπη είναι μια φυσική αντίδραση, λέει η Μέιτζορ. «Οι άνθρωποι αρκετά συχνά μετανιώνουν για τον χωρισμό ή βιώνουν μια αίσθηση αποτυχίας, ντροπής, θλίψης, πολλά "αν" μαζεμένα», λέει.
Η μεταμέλεια δεν είναι πάντα κάτι κακό, προσθέτει. Μπορεί να μας δώσει την ευκαιρία να δούμε πώς μπορεί να έχουν αλλάξει οι ανάγκες μας, τι θα μπορούσε να είναι καινούργιο στη ζωή μας ή να μας δώσει σαφήνεια για το παρελθόν. «Η πρόκληση είναι να ταξινομήσουμε αυτά τα πολύπλοκα συναισθήματα και ερωτήματα για να καταλάβουμε αν πρέπει να κλείσουμε μια πόρτα ή να προσπαθήσουμε να την ανοίξουμε με ευκολία για άλλη μια φορά».
Για την Karen και τον Louis, οι οποίοι έκαναν ψυχοθεραπεία μαζί και στη συνέχεια χωριστά, η συζήτηση αυτήέσωσε τη σχέση τους. Στη θεραπεία, η Karen διαπίστωσε ότι χρειαζόταν ανεξαρτησία και χώρο για να σκεφτεί πώς πραγματικά ήθελε να είναι το μέλλον της. Ο Louis, εν τω μεταξύ, ξεκίνησε 18 μήνες ψυχοθεραπείας. «Έμαθα ότι δεν ήμουν ευτυχισμένος άνθρωπος, για ένα σωρό λόγους».
Ως κάποιος που μεγάλωσε σε ένα πολύ συμβατικό περιβάλλον, με συναισθηματικά απόμακρους γονείς, ο Louis λέει ότι είχε αναστολές στο να συζητήσει τα συναισθήματά του με τρόπο που ήταν κακός για τις σχέσεις. Στη θεραπεία, η Karen και ο Louis έκαναν αποκαλύψεις για το ποιοι ήταν ως άνθρωποι, τόσο ξεχωριστά όσο και μαζί.
Κάποιον κερδίζεις, κάποιον χάνεις
Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας του χωρισμού, αλλά και της επανένωσης, οι άνθρωποι στη ζωή σας έχουν πάντα άποψη γι' αυτόν. Τα συναισθήματα των φίλων σας πάντα θα είναι ανάμεικτα. Η Κάρεν βίωσε αυτό ακριβώς. «Έχασα δύο καλές μακροχρόνιες φίλες, επειδή τα ξαναβρήκα με τον Λουί. Ήταν πολύ επικριτικές. Ένιωθαν ότι δεν είχα ακούσει τις συμβουλές τους».
«Ο φόβος της μοναξιάς αφήνει επίσης τους ανθρώπους παγιδευμένους στις σχέσεις», λέει η Major «αλλά ανεξάρτητα από την κατάσταση, το πρώτο κομμάτι της επίλυσης του προβλήματος είναι τι μπορεί να πήγε στραβά».
«Οι άνθρωποι φαντασιώνονται πώς θα ήταν η ζωή τους αν ξαναβρίσκονταν μαζί, αλλά χωρίς να κατανοήσουν τι δεν λειτούργησε, οι άνθρωποι μπορεί να διαπιστώσουν ότι επιστρέφουν σε αυτές τις σχέσεις και αναδύονται τα ίδια προβλήματα».
Για όσους βιώνουν τη λύπη για το διαζύγιο, η ψυχοθεραπεύτρια προσφέρει συμβουλές για το πώς να ξεκαθαρίσουν τι είναι η έλλειψη κάποιου, η μοναξιά ή ένα πραγματικό λάθος.
Πιστεύει ότι η αυτοκριτική και, αν είναι δυνατόν, η ψυχοθεραπεία μπορούν να συμβάλουν καθοριστικά στην εξεύρεση απαντήσεων σε αυτά τα ερωτήματα. «Είμαστε κοινωνικά ανθρώπινα όντα - αναζητούμε τη σύνδεση και το να μας αφήνουν ή να μας εγκαταλείπουν μπορεί να έχει βαθύτατο αντίκτυπο στην ψυχική υγεία ή την ευημερία ορισμένων ανθρώπων».
Η Karen και ο Louis έζησαν χωριστά για ένα διάστημα πριν μετακομίσουν ξανά μαζί. «Χρειάστηκε πολύς χρόνος για να αποκαταστήσω την εμπιστοσύνη και να αποδείξω ότι δεν ήμουν ο άνθρωπος που ήμουν», λέει ο Louis, ο οποίος έφερε την ιδέα να ξαναπαντρευτούν: «Το ήθελα για διάφορους λόγους, αλλά κυρίως επειδή είναι μια πολύ ξεκάθαρη δέσμευση».
Τώρα, ευτυχισμένοι ξανά ως παντρεμένοι από το 2020, το ζευγάρι λέει ότι τα παιδιά τους αρέσκονται να τους πειράζουν: «Λοιπόν, ποια επέτειος είναι αυτή, η 36η ή η 4η;»
Αλλά τι έμαθαν τελικά από το να αγαπούν - και στη συνέχεια να αγαπούν ξανά ο ένας τον άλλον; Είναι ότι πρέπει να αγαπάς τον εαυτό σου πριν μπορέσεις να αγαπήσεις κάποιον άλλο. «Κοιτάζω τους φίλους που έχουν περάσει διαζύγιο και βρίσκονται στον δεύτερο και τρίτο γάμο τους, αλλά αν δεν προβληματιστείς για τον εαυτό σου, μπορεί να καταλήξεις να αντιμετωπίζεις τα ίδια θέματα με κάποιον άλλο», λέει η Karen. «Προσωπικά, έπρεπε να ωριμάσω και να δουλέψω τι ήθελα και όχι να είμαι η σύζυγος και η μητέρα των παιδιών».