Όταν σε μια υπόθεση μπλέκονται η πολιτική, η ομοφυλοφιλία, καθώς κι ένα σχέδιο δολοφονίας, το μόνο σίγουρο είναι ότι μιλάμε για έναν εκρηκτικό συνδυασμό.
Δεν πρόκειται για ένα σενάριο ταινίας, αλλά για ένα πολιτικό και σεξουαλικό σκάνδαλο που συγκλόνισε τη Βρετανία τη δεκαετία του '70. Ο λόγος για το σκάνδαλο με τον Jeremy Thorpe (Τζέρεμι Θορπ), τον ηγέτη του Κόμματος των Φιλελευθέρων, ο οποίος βρέθηκε αντιμέτωπος με κατηγορίες για ομοφυλοφιλική σχέση και συνωμοσία για δολοφονία του φερόμενου ως πρώην εραστή του, Norman Scott (Νόρμαν Σκοτ).
Η αληθινή ιστορία έγινε σειρά από τον Russell T Davies το 2018, υπό τον τίτλο «A Very English Scandal». Ο Davies τη δημιούργησε βασιζόμενος στο ομώνυμο βιβλίο του John Preston. Ο Hugh Grant υποδύεται τον Jeremy Thorpe, με την ερμηνεία του να θεωρείται από πολλούς «ερμηνεία καριέρας», ενώ ο Ben Whishaw παίζει τον Norman Scott, τον ασταθή εραστή του Thorpe. Για όσους επιθυμούν να την παρακολουθήσουν, υπάρχει στο Ertflix.
Ποιος ήταν ο βουλευτής Τζέρεμι Θορπ;
Ο Τζέρεμι Θορπ ήταν ηγέτης του Κόμματος των Φιλελευθέρων από το 1967 έως το 1976, όταν ήρθαν στο φως αποκαλύψεις για ομοφυλοφιλική σχέση με το πρώην μοντέλο Νόρμαν Σκοτ και μια υποτιθέμενη συνωμοσία δολοφονίας. Δικάστηκε και αθωώθηκε στο Old Bailey μετά από μία από τις πιο διαβόητες αποφάσεις στην ιστορία του δικαστηρίου.
Γεννημένος το 1929, προερχόταν από γενιά Συντηρητικών βουλευτών, αλλά οι πολιτικές του ιδέες ευθυγραμμίστηκαν με το μικρό και αγωνιζόμενο Φιλελεύθερο Κόμμα και έβαλε στόχο να γίνει βουλευτής των Φιλελευθέρων. Μετά το Ίτον και την Οξφόρδη και μερικά χρόνια εργασίας στη νομική επιστήμη και στην τηλεόραση, ο Θορπ εξελέγη στο Κοινοβούλιο για το Βόρειο Ντέβον και έγινε ένα ανερχόμενο αστέρι του κόμματος. Οκτώ χρόνια αργότερα είχε ελιχθεί προς την κορυφή και έγινε αρχηγός.
Ήταν ο Τζέρεμι Θορπ ομοφυλόφιλος;
Ο Θορπ είχε πολλές σχέσεις και δεσμούς με άνδρες, αλλά αυτή ήταν μια εξαιρετικά ριψοκίνδυνη μυστική ζωή: κάθε ομοφυλοφιλική δραστηριότητα ήταν παράνομη στο Ηνωμένο Βασίλειο μέχρι το 1967 και η αλήθεια για τη σεξουαλικότητά του θα έβαζε αμέσως τέλος στην πολιτική του καριέρα.
Ήταν παντρεμένος δύο φορές, πρώτα με την Καρολίν και στη συνέχεια -όταν εκείνη πέθανε σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα- με τη Μάριον. Στον πρώτο του γάμο φέρεται να είπε στον φίλο του, Μπέσελ: «Αν είναι το τίμημα που πρέπει να πληρώσω για να ηγηθώ αυτού του παλιού κόμματος, θα το πληρώσω».
Πολύ πριν παντρευτεί και πριν αποποινικοποιηθεί η ομοφυλοφιλική δραστηριότητα, ο Thorpe είχε μια βραχύβια σχέση με έναν άνδρα ονόματι Norman Scott (τότε γνωστός ως Norman Josiffe). Αυτό θα τον στοίχειωνε για το υπόλοιπο της καριέρας του.
Ποιος ήταν ο Νόρμαν Σκοτ και ποια ήταν η σχέση του με τον Τζέρεμι Θορπ;
Το 1961 ο Norman Scott έπασχε από σοβαρή κατάθλιψη και είχε μόλις βγει από ψυχιατρική κλινική. Ήταν 21 ετών και άφραγκος, αποξενωμένος από τη μητέρα του, άγνωστος στον πατέρα του και εργαζόταν ως ιπποκόμος στους στάβλους του Brecht Van de Vater. Ενώ επισκεπτόταν τον φίλο του Vater, ο Jeremy Thorpe συνάντησε για πρώτη φορά τον Scott. Ήταν μια τυχαία συνάντηση που θα άλλαζε την κατεύθυνση της ζωής του.
Ο Thorpe είχε παροτρύνει τον Scott να επικοινωνήσει μαζί του αν υπήρχαν προβλήματα με τον Vater ως εργοδότη του, και βέβαια, τα προβλήματα προέκυψαν σύντομα. Ο Σκοτ πήγε να δει τον πολιτικό του φίλο σε κατάσταση μεγάλης δυσφορίας.
Το ίδιο βράδυ, ο ίδιος και το αγαπημένο του Τζακ Ράσελ με το όνομα, κυρία Τις, μεταφέρθηκαν στο σπίτι της πλούσιας μητέρας του Θορπ, της Ούρσουλα. Κατά τη διάρκεια της νύχτας, ο Θορπ τρύπωσε στο δωμάτιο του Σκοτ και -σύμφωνα με τη μαρτυρία του Σκοτ- έκανε σεξ μαζί του για πρώτη φορά. Ο Θορπ έδωσε στο νέο του εραστή το παρατσούκλι «Λαγουδάκι».
Ο Σκοτ δεν είχε χρήματα ή προοπτικές, αλλά ο Θορπ πλήρωνε το νοίκι του, του αγόραζε ακριβά καινούργια ρούχα και τον σύστηνε σε φίλους. Όταν η αστυνομία ανέκρινε τον Σκοτ για την υποτιθέμενη κλοπή ενός σουέτ σακακιού από έναν άλλο πρώην ασθενή του ψυχιατρείου, ο Θορπ επέμεινε να ενεργεί ως κηδεμόνας του και να αποσοβήσει την απειλή της δικαστικής δίωξης. Όμως, η σχέση τους σύντομα χάλασε.
Γιατί ο Νόρμαν Σκοτ αποτελούσε πρόβλημα;
Τα επόμενα 15 χρόνια ο Σκοτ έβρισκε δουλειά εδώ κι εκεί, μετακινούμενος σε όλη τη χώρα και δοκιμάζοντας τα πάντα, από το μόντελινγκ μέχρι τα μοναστήρια. Έκανε έναν καταστροφικό και σύντομο γάμο και απέκτησε έναν γιο, τον οποίο μετά βίας του επέτρεπαν να βλέπει. Ζούσε συχνά σε συνθήκες φτώχειας και πέρασε περιόδους σοβαρής ψυχικής ασθένειας, επιχειρώντας να αυτοκτονήσει.
Συχνά απηύθυνε έκκληση για οικονομική και πρακτική βοήθεια από τον Thorpe, τον οποίο κατηγορούσε για τα προβλήματά του: ο βουλευτής είχε κρατήσει (και πιθανώς είχε χάσει) την κάρτα εθνικής ασφάλισης, η οποία ήταν απολύτως απαραίτητη για να βρει δουλειά ή επιδόματα.
Ο Θορπ «έπλυνε τα χέρια του» από την υπόθεση όσο το δυνατόν περισσότερο, στρεφόμενος στον φίλο και θαυμαστή του, βουλευτή Πίτερ Μπέσελ, για να καθαρίσει τα χάλια του.
Ένα ιδιαίτερο χάος προέκυψε όταν ο Σκοτ ανέφερε τυχαία στον Μπέσελ ότι είχε χάσει τη βαλίτσα του κάπου στην Ελβετία, η οποία περιείχε αρκετές επιστολές που του είχε γράψει ο Θορπ. Η βαλίτσα εντοπίστηκε και στάλθηκε στο βρετανικό προξενείο στη Ζυρίχη, απ' όπου προωθήθηκε στο σταθμό Βικτόρια του Λονδίνου. Ο Θορπ πήγε μαζί με τη γραμματέα του Μπέσελ, Diana Stainton, για να την παραλάβει. Καθώς εκείνη κοιτούσε με τρόμο, εκείνος άρπαξε τη βαλίτσα, παραβίασε τις κλειδαριές και απέσπασε τα ενοχοποιητικά γράμματα, προτού τη στείλει στον Σκοτ στο Δουβλίνο.
Αλλά το πρόβλημα αρνήθηκε να εξαφανιστεί. Ο Σκοτ παρέμενε απειλή για τη φήμη του πολιτικού. Έτσι ο Θορπ αποφάσισε να κάνει κάτι γι' αυτό.
Τι φέρεται να έκανε ο Τζέρεμι Θορπ;
«Όσο πιο ψηλά ανέβαινε στην πολιτική σκάλα, τόσο μεγαλύτερη ήταν η απειλή για τη φιλοδοξία του από τον Σκοτ», ξεκίνησε να λέει ο δικηγόρος της πολιτικής αγωγής στη δίκη του Thorpe το 1979. «Το άγχος του έγινε εμμονή και οι σκέψεις του απελπιστικές».
Η Εισαγγελία ισχυρίστηκε ότι, στις αρχές του 1969, ο Θορπ είχε καλέσει τον συνάδελφό του Μπέσελ και τον φίλο του Ντέιβιντ Χολμς στο δωμάτιό του στη Βουλή των Κοινοτήτων, όπου προσπάθησε να πείσει τον Χολμς να σκοτώσει τον Σκοτ. Και οι δύο άνδρες έμειναν αρκετά έκπληκτοι. Για τα επόμενα χρόνια τού έκαναν χιούμορ, προσπάθησαν να τον μεταπείσουν και του πρότειναν εναλλακτικές λύσεις. Αλλά η ιδέα της δολοφονίας του Σκοτ δεν έφυγε ποτέ από το μυαλό του.
Ο Μπέσελ είχε τις δικές του δυσκολίες και έφυγε από τη χώρα, αλλά ο Χολμς πείστηκε τελικά. Ξεκίνησε μια φαρσοκωμωδία για να στρατολογήσει έναν δολοφόνο, επιστρατεύοντας τη βοήθεια ενός εμπόρου χαλιών και ενός εμπόρου φρουτομηχανών. Οι άνδρες εντόπισαν έναν πιλότο αεροπορικής εταιρείας ονόματι Άντριου Νιούτον, ο οποίος συμφώνησε, ύστερα από 16 μπύρες, να σκοτώσει τον Σκοτ έναντι 10.000 λιρών. Τα χρήματα διοχετεύτηκαν από τα εκλογικά ταμεία του Φιλελεύθερου Κόμματος.
Το παρατσούκλι του Νιούτον ήταν «chicken-brains», και το αρχικό του σχέδιο, όπως κατέθεσε στο δικαστήριο, ήταν να επιτεθεί στο θύμα του με ένα καλέμι κρυμμένο μέσα σε ένα μπουκέτο λουλούδια. Το τελικό του σχέδιο περιλάμβανε ένα όπλο.
Τον Οκτώβριο του 1975, προσποιούμενος ότι είχε σταλεί για να προστατεύσει τον Σκοτ από έναν επίδοξο δολοφόνο, ο Νιούτον τον έπεισε να μπει στο αυτοκίνητό του. Όμως, ο Σκοτ επέμενε να πάρει μαζί του τη γιγαντιαία σκυλίτσα του, τη Ρίνκα. Ο Νιούτον φοβόταν τα σκυλιά.
Όταν ο Νιούτον σταμάτησε στην ομίχλη του Exmoor και βγήκε σε ένα προκαθορισμένο σημείο, υπήρξε μια επιπλοκή: το ενθουσιασμένο κυνηγόσκυλο προφανώς νόμιζε ότι πήγαινε βόλτα και βγήκε σκαρφαλώνοντας δίπλα στον Σκοτ. Έτσι, ο Νιούτον την πυροβόλησε μέχρι θανάτου. Στη συνέχεια έστρεψε το όπλο εναντίον του Σκοτ, αλλά δεν εκπυρσοκρότησε και ο Σκοτ απομακρύνθηκε (ο Νιούτον ισχυρίστηκε αργότερα ότι δεν είχε ποτέ σκοπό να σκοτώσει το θύμα του, απλώς να το φοβίσει).
Ο Νιούτον συνελήφθη και μπήκε στη φυλακή για μερικά χρόνια για καταστροφή περιουσίας (Rinka) και για πρόθεση να θέσει σε κίνδυνο ζωή. Παρ' όλα αυτά, η κατάθεση του Σκοτ για τον Τζέρεμι Θορπ -και η γελοία ιδέα ενός σχεδίου δολοφονίας- χλευάστηκε στο δικαστήριο.
Πώς ήρθε στο φως η υπόθεση του Τζέρεμι Θορπ;
Μέχρι αυτό το σημείο ο Thorpe είχε κυρίως κρατήσει κρυφές τις φήμες για τη σεξουαλικότητά του και τη σχέση του με τον Scott, με τη βοήθεια πολιτικών συναδέλφων του, ενός υποχωρητικού Τύπου, φίλων όπως ο Bessell και της αστυνομίας. Αλλά τον Δεκέμβριο του 1975 το Private Eye και η Sunday Express έπιασαν μια ιστορία από τον τοπικό Τύπο σχετικά με το μυστήριο του «σκύλου στην ομίχλη».
Όπως γράφει ο Τζον Πρέστον στο βιβλίο του για την υπόθεση, με τίτλο «Ένα πολύ αγγλικό σκάνδαλο» (A Very English Scandal), «στις αίθουσες τσαγιού και στους διαδρόμους, ο κόσμος άρχισε να μιλάει».
Ο Τύπος άρχισε να σκάβει, ανακαλύπτοντας ότι οι άνθρωποι του Thorpe είχαν πληρώσει χιλιάδες ευρώ για να αγοράσουν πίσω δυνητικά ενοχοποιητικές επιστολές. Έγιναν δηλώσεις από τους Holmes και Bessell και Scott και Thorpe και όλη η μπερδεμένη ιστορία άρχισε να αναδύεται. Παλιές επιστολές μεταξύ του Thorpe και του Scott δημοσιεύτηκαν στις εφημερίδες, δείχνοντας την κάποτε στοργική σχέση τους.
Ο Thorpe αναγκάστηκε να παραιτηθεί από την ηγεσία του Φιλελεύθερου Κόμματος το 1976. Το 1978 συνελήφθη και του απαγγέλθηκαν κατηγορίες, μαζί με τον Χολμς και δύο άλλους άνδρες: τον έμπορο χαλιών και τον έμπορο φρουτομηχανών, οι οποίοι φέρονται να είχαν συνωμοτήσει για να βρουν τον εκτελεστή.
Τι συνέβη στη δίκη του Θορπ;
Η επιλογή του δικαστή της δίκης αποτέλεσε έκπληξη. Ο αξιότιμος Sir Joseph Donaldson Cantley, όπως εξηγεί ο Preston, «ήταν τόσο ελάχιστα γνωστός εκτός των νομικών κύκλων που ούτε ένα πρακτορείο ειδήσεων δεν διέθετε φωτογραφία του. Διστακτικός στον τρόπο του, λάτρης του να γελάει με τα ίδια του τα αστεία, ο Cantley δεν θεωρούνταν διανοητικό βαρίδι. Θεωρήθηκε επίσης ότι ήταν ένας συντριπτικός σνομπ». Ο Cantley ήταν ένα δώρο για τον Thorpe.
Ο Θορπ επωφελήθηκε, επίσης, από έναν ταλαντούχο δικηγόρο, τον Τζορτζ Κάρμαν. Στο δικαστήριο ζωγράφισε τον Μπέσελ, τον Σκοτ και τον Νιούτον ως υποκριτές, αναξιόπιστους και ανήθικους ψεύτες - αλλά το αριστούργημά του ήταν να απαγορεύσει στον Θορπ να μπει στο εδώλιο του μάρτυρα. Και όταν ήρθε η ώρα της σύνοψης, η εξαιρετική ομιλία του Κάντλεϊ έγινε τόσο διαβόητη, που ενέπνευσε ένα σκετς του Άγγλου κωμικού Πίτερ Κουκ, το «Entirely A Matter For You».
Αφού δεν εξέφρασε καμία απολύτως γνώμη και αφού προειδοποίησε τους ενόρκους ότι πρέπει να είναι πέραν πάσης αμφιβολίας ότι οι μάρτυρες έλεγαν την αλήθεια, έκλεισε την υπόθεση. Οι ένορκοι αθώωσαν και τους τέσσερις άνδρες για όλες τις κατηγορίες.
Τι απέγινε ο Τζέρεμι Θορπ μετά τη δίκη;
Η δημόσια φήμη του Θορπ είχε πληγεί ανεπανόρθωτα. Ο Πρέστον γράφει χαρακτηριστικά: «Παρόλο που είχε αθωωθεί, ο Θορπ ανακάλυψε σύντομα ότι σχεδόν όλοι πίστευαν ότι ήταν ένοχος και τον αντιμετώπιζαν αναλόγως».
Είχε ήδη χάσει την έδρα του στις γενικές εκλογές του Μαΐου 1979 πριν αρχίσει η δίκη, και το γεγονός ότι αρνήθηκε την ευκαιρία να μιλήσει στο δικαστήριο και να δώσει τη δική του εκδοχή της ιστορίας άφησε πολλά πράγματα ανεξήγητα. Δεν μπόρεσε ποτέ να επιστρέψει στον δημόσιο βίο: όταν επιλέχθηκε ως διευθυντής του βρετανικού βραχίονα της Διεθνούς Αμνηστίας το 1982, υπήρξε τέτοια δημόσια κατακραυγή, που η προσφορά της θέσης ανακλήθηκε. Η μακροχρόνια εκστρατεία του για να εξασφαλίσει στον εαυτό του έναν τίτλο ευγενείας έπεσε επίσης στο κενό.
Είναι οι Τζέρεμι Θορπ και Νόρμαν Σκοτ ακόμα ζωντανοί;
Στα μέσα της δεκαετίας του 1980 ο Thorpe διαγνώστηκε με τη νόσο του Πάρκινσον, η οποία σταδιακά του στέρησε τη δυνατότητα να επικοινωνεί. Πέθανε το 2014 σε ηλικία 85 ετών, ξεπερνώντας την πάντα πιστή σύζυγό του Μάριον κατά λίγους μήνες.
Και τι γίνεται με τον Norman Scott, πρώην Norman Josiffe; Σήμερα, 84 ετών, ζει σε ένα αρχαίο αγροτόσπιτο στο Ντάρτμουρ του Ντέβον μαζί με μια συλλογή από κότες, άλογα και σκύλους, ενώ τα τελευταία 20 χρόνια διατηρεί σχέση με έναν καλλιτέχνη. «Έχω την πιο όμορφη ζωή και την έχω εδώ και χρόνια», δήλωσε πρόσφατα στους Times. Πιστεύει όμως ότι αποδόθηκε δικαιοσύνη; «Καθόλου» απαντά.
Συγκεκριμένα, δήλωσε στην εφημερίδα: «Νομίζω ότι [ο Θορπ] έπρεπε να πάει στη φυλακή. Και αυτό επίσης θα είχε κάνει τη ζωή μου τόσο διαφορετική, γιατί οι άνθρωποι θα με πίστευαν».
Λίγοι από τους άλλους πρωταγωνιστές της ιστορίας είναι ακόμα εδώ. Ο Πίτερ Μπέσελ έπασχε ήδη από ανίατο εμφύσημα κατά τη διάρκεια της δίκης και πέθανε το 1985, έχοντας ζήσει τις τελευταίες του μέρες στο Oceanside της Καλιφόρνια.
Ο Ντέιβιντ Χολμς συνελήφθη το 1981 για προσέγγιση ανδρών για σεξ και εκτέθηκε στις φυλλάδες. Η φήμη του υπέφερε επίσης λόγω της υπόθεσης Thorpe, και έτσι εγκατέλειψε τον οικονομικό και πολιτικό κόσμο και αντ' αυτού έγινε διευθυντής μιας ντίσκο με ρόλερ στο Camden.