Τρεις δεκαετίες μετά την προβολή του πολυσυζητημένου και αμφιλεγόμενου πολιτικού θρίλερ «JFK», ο βραβευμένος με Όσκαρ Όλιβερ Στόουν επανέρχεται με μια δεύτερη ταινία για τη «συγκάλυψη» που καταγγέλλει ότι ακολούθησε τη δολοφονία του Tζον Κένεντι, στις 22 Νοεμβρίου 1963.
Στο «JFK Revisited: Through The Looking Glass», o Στόουν επιμένει στην ιδέα ότι η CIA απέκρυψε την αλήθεια και ότι τα στοιχεία δείχνουν ότι, από «θεωρία συνωμοσίας», έχουμε ένα «γεγονός συνωμοσίας».
Ο Αμερικανός σκηνοθέτης, ο οποίος έχει γυρίσει ντοκιμαντέρ και για τον Βλαντίμιρ Πούτιν, πήρε συνέντευξη από ιστορικούς, εμπειρογνώμονες ιατροδικαστές και άτομα που ενεπλάκησαν στην υπόθεση. Κάποια από τα στοιχεία προέκυψαν ως αποτέλεσμα της ταινίας του, του 1991, που είχε προταθεί για οκτώ Όσκαρ, για να κατακτήσει τελικά δύο. Ο σάλος που προκάλεσε ήταν αρκετός για να πείσει τις αμερικανικές αρχές να δώσουν σταδιακά στη δημοσιότητα ντοκουμέντα για τη δολοφονία του Κένεντι, που θεωρητικά θα παρέμεναν απόρρητα μέχρι το 2029.
Ο Ντόναλντ Τραμπ, το εγκώμιο του οποίου είχε πλέξει παλαιότερα ο Στόουν, είχε υποσχεθεί το 2017 να δημοσιοποιήσει όλους τους σχετικούς φακέλους, όμως άλλαξε γνώμη στη συνέχεια. Κι αυτή ήταν μία από τις βασικές αιτίες που ώθησαν τον διάσημο δημιουργό ταινιών, όπως το «Platoon» και η «Wall Street», να γυρίσει το ντοκιμαντέρ για το πώς δέχθηκε τον μοιραίο πυροβολισμό ο Κένεντι σε κεντρική λεωφόρο του Ντάλας πριν από σχεδόν έξι δεκαετίες. Ένα μυστήριο που τον συναρπάζει από την ημέρα που η τραγική είδηση συγκλόνισε τον πλανήτη, όταν εκείνος ήταν ακόμη 17 ετών.
«Όταν δολοφονείς έναν πρόεδρο των ΗΠΑ, μέρα μεσημέρι, μπροστά στα μάτια ολόκληρου του κόσμου, ο κόσμος ένιωσε αμέσως ότι είχαν κινητοποιηθεί μεγαλύτερες δυνάμεις, κι όχι μόνον ένας άνθρωπος», λέει ο Όλιβερ Στόουν.
Σύμφωνα με την επίσημη εκδοχή, ο Λι Χάρβεϊ Όσβαλντ, πρώην στέλεχος των ειδικών δυνάμεων του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ, που είχε ζήσει στην ΕΣΣΔ, είχε πυροβολήσει τρεις φορές κατά του Κένεντι από το παράθυρο του κτιρίου Texas School Book Depository, όπου εργαζόταν. Η πρώτη σφαίρα αστόχησε, η δεύτερη διαπέρασε τον λαιμό του Κένεντι και χτύπησε τον κυβερνήτη του Τέξας Τζον Κόναλι και η τρίτη βρήκε τον πρόεδρο στο κεφάλι. Ο 24χρονος πεζοναύτης διέφυγε από το σημείο και περίπου τρία τέταρτα της ώρας αργότερα σκότωσε τον αστυνομικό Τζ. Ντ. Τίπιτ, που προσπάθησε να του μιλήσει.
Ο Όσβαλντ συνελήφθη τελικά στον κινηματογράφο όπου είχε κρυφτεί. Αργότερα, είπε στους δημοσιογράφους ότι ήταν «αποδιοπομπαίος τράγος» και ότι δεν σκότωσε αυτός τον Κένεντι, αλλά δύο μέρες μετά τη δολοφονία του προέδρου των ΗΠΑ έπεσε νεκρός από τα πυρά του ιδιοκτήτη νυχτερινού κέντρου Τζακ Ρούμπι, μέσα στο αρχηγείο της αστυνομίας του Ντάλας, κι έτσι δεν είχε ποτέ την ευκαιρία να παρουσιάσει τη δική του εκδοχή.
Τα εις βάρος του στοιχεία δεν πέρασαν ποτέ από εξονυχιστικό έλεγχο σε δικαστήριο, με την επιτροπή Γουόρεν, που είχε αναλάβει τη διαλεύκανση της δολοφονίας, να αποφαίνεται στην έκθεση των 888 σελίδων της, το 1964, ότι ο Όσβαλντ έδρασε μόνος του.
Όπως λέει ο Όλιβερ Στόουν, «τα αρχικά στοιχεία δεν θα άντεχαν σήμερα σε ενδελεχή εξέταση. Το δικαστήριο θα τα πετούσε από την πρώτη μέρα».
Το δίωρο ντοκιμαντέρ του εξετάζει τις πιο εξόφθαλμες, κατά τον σκηνοθέτη, αντιφάσεις του πορίσματος της επιτροπής Γουόρεν.
Τα «κενά» και οι «ανακρίβειες» που διαπίστωσε ο Στόουν στο πόρισμα για τη δολοφονία του Κένεντι
Οι βασικές αμφιβολίες τού Όλιβερ Στόουν εστιάζονται στην κατεύθυνση των σφαιρών που χτύπησαν τον Κένεντι. Όπως λέει, αν ο Όσβαλντ ήταν ο μοναδικός ελεύθερος σκοπευτής, τότε όλες οι σφαίρες θα έπρεπε να χτυπήσουν τον πρόεδρο από πίσω, ενώ βρισκόταν στην καμπριολέ λιμουζίνα με τη γυναίκα του, Τζάκι. Αλλά, όπως ανέφεραν 40 μάρτυρες σε αποχαρακτηρισμένα πλέον ντοκουμέντα, υπήρχε μια τεράστια τρύπα στο πίσω μέρος του κρανίου του, πράγμα που υποδεικνύει ότι η σφαίρα εισήλθε από το μέτωπο και βγήκε από πίσω.
Ο δρ Μάλκολμ Πέρι, που προσπάθησε να κρατήσει στη ζωή τον Κένεντι στο κοντινό νοσοκομείο Parkland, είπε και αυτός ότι η είσοδος του τραύματος ήταν στο μπροστινό μέρος του κρανίου. Ο ίδιος δήλωσε στην επιτροπή Γουόρεν ότι δεν ήταν σίγουρος από ποια κατεύθυνση προήλθε η σφαίρα, αλλά αργότερα είπε σε φίλο του χειρουργό ότι πράκτορας μυστικής υπηρεσίας «τον πίεσε» να δηλώσει αντίθετα απ’ αυτά που διαπίστωσε.
Ειδικός στις βαλλιστικές εξετάσεις, λέει στον Στόουν ότι ήταν αδύνατο η δεύτερη σφαίρα να διαπέρασε τον Κένεντι και τον Κόναλι χωρίς να καταστραφεί. Εκείνη που βρέθηκε στο σημείο της δολοφονίας ήταν άθικτη και ΜΜΕ τη χαρακτήρισαν «μαγική σφαίρα».
Παράλληλα, εγείρονται ερωτήματα για τη νεκροψία. Βάσει της νομοθεσίας της πολιτείας του Τέξας, θα έπρεπε να γίνει στο Ντάλας, αλλά η σορός του Κένεντι μεταφέρθηκε σε εγκατάσταση του Πολεμικού Ναυτικού, όπου δύο παθολόγοι των Ενόπλων Δυνάμεων ανέλαβαν τη διαδικασία. Ένας εξ αυτών κατέστρεψε τις αρχικές σημειώσεις του.
«Διπλός πράκτορας» ο Λι Χάρβεϊ Όσβαλντ;
Η ταινία του Στόουν εγείρει αμφιβολίες για το κατά πόσον ο Όσβαλντ ενεπλάκη όντως στη δολοφονία. Χτενίζοντας χιλιάδες αρχειοθετημένα έγγραφα, ιστορικοί ανακάλυψαν ότι δύο από τους συναδέλφους τού Όσβαλντ στο Book Depository βρίσκονταν στο κλιμακοστάσιο όταν εκείνος φέρεται να το έσκαγε από το σημείο. Αλλά οι δύο αυτοί μάρτυρες επέμειναν ότι ουδέποτε τον είδαν, αν και ένας αστυνομικός είπε ότι τον έπιασε το μάτι του.
Ίσως το σημαντικότερο από τα στοιχεία που παραθέτει ο Στόουν είναι ότι ο ειδικός του FBI Σεμπάστιαν Λατόνα, ο οποίος εξέτασε το όπλο που βρέθηκε στο σημείο, κατέθεσε στην επιτροπή Γουόρεν ότι τα δύο δακτυλικά αποτυπώματα που βρήκε δεν ταίριαζαν με εκείνα του Όσβαλντ.
Το κίνητρο του Όσβαλντ για τη δολοφονία του Κένεντι ήταν σημαντικό για την επίσημη εκδοχή των γεγονότων. Είχε ζήσει στην ΕΣΣΔ και μοίραζε φυλλάδια υπέρ του Φιντέλ Κάστρο, τον οποίο ο Κένεντι είχε προσπαθήσει να απομακρύνει από την εξουσία με αποτυχημένο πραξικόπημα.
Ο Στόουν προσπαθεί με τη νέα του ταινία να πείσει τους θεατές ότι ο Όσβαλντ είχε σχέσεις με τη CIA και ότι στην πραγματικότητα ήταν διπλός πράκτορας.
Ο Στόουν μιλά για προηγούμενες απόπειρες δολοφονίας του Κένεντι
O διάσημος σκηνοθέτης πιστεύει ακόμη ότι είχαν προηγηθεί απόπειρες κατά της ζωής του Κένεντι, αλλά μερικά από τα βασικά έγγραφα σχετικά με αυτές φαίνεται ότι έχουν καταστραφεί.
Ο δικαστής Τζον Ρ. Τούνχαϊμ, ο οποίος μετείχε σε επιτροπή με αποστολή να φθάσει στην ουσία της υπόθεσης, λέει στον Στόουν ότι οι μυστικές υπηρεσίες εμπόδισαν το έργο του.
«Όταν ζητήσαμε από τις υπηρεσίες να ορκιστούν ότι είχαν εντοπίσει όλα τα αρχεία απειλών δολοφονίας και μας τα παρέδωσαν, η μυστική υπηρεσία αρνήθηκε να υπογράψει το έγγραφο ενόρκως», σημειώνει.
Ωστόσο, ο Στόουν δεν παρέχει πειστικές αποδείξεις ότι η CIA βρίσκεται πίσω από τη δολοφονία του Κένεντι. Δεν ταυτοποιείται κάποιος δεύτερος ένοπλος, δεν υπάρχουν έγγραφα ίχνη στρατολόγησης άλλου δολοφόνου και ουδείς παραδέχεται ότι έλαβε μέρος σε μια τέτοια συνωμοσία.
Ακόμη και ο ίδιος ο σκηνοθέτης παραδέχεται ότι «δεν έχει αποδειχθεί» πώς οι μυστικές υπηρεσίες ενορχήστρωσαν τη δολοφονία. Υποστηρίζει, ωστόσο, ότι οι κεφαλές της CIA ήθελαν να βγάλουν τον Κένεντι από τη μέση, επειδή ήταν αντίθετος με τα στρατιωτικά τους σχέδια.
Και καταλήγει: «Κατά τη γνώμη μου, έγινε ένα πραξικόπημα εναντίον ενός νέου προέδρου, που προσπαθούσε με μικρά βήματα να αλλάξει την κατάσταση σε αυτή τη χώρα».