Το ΑΡ κάνει ένα εκτενές ρεπορτάζ αναφορικά με μια νέα τάση κυρίως στις αγγλοσαξονικές χώρες: τους ανθρώπους που εν ώρα εργασίας παίρνουν έναν αναζωογονητικό υπνάκο.
Οι άνθρωποι που συνηθίζουν να κοιμούνται στη δουλειά είναι πραγματικοί; Ζουν ανάμεσά μας, όντως; Η απάντηση είναι καταφατική -όχι μόνο ζουν και κινούνται ανάμεσά μας, αλλά αποτελούν ένα είδος... μυστικής ομάδας, κάτι σαν το Fight Club.
Εμπνεόμενοι από τους διάσημους... υπναράδες Ουίνστον Τσόρτσιλ και Άλμπερτ Αϊνστάιν, οι σημερινοί αφοσιωμένοι υπναράδες συχνά κάνουν (κρυφά) μικρά διαλείμματα ανάπαυσης επειδή πιστεύουν ότι η πρακτική αυτή θα βελτιώσει τις γνωστικές και επαγγελματικές τους επιδόσεις.
Πολλαπλές μελέτες έχουν εκθειάσει τα οφέλη του ολιγόλεπτου ύπνου, όπως η βελτιωμένη μνήμη και η συγκέντρωση. Η απογευματινή σιέστα είναι ο κανόνας σε μέρη της Ισπανίας και της Ιταλίας. Στην Κίνα και την Ιαπωνία, ο ύπνος ενθαρρύνεται, παρόλο που η εργασία μέχρι εξάντλησης θεωρείται... κάτι σαν επίδειξη αφοσίωσης.
Ωστόσο, είναι δύσκολο να κοιμηθεί κανείς κατά τη διάρκεια του κανονικού ωραρίου εργασίας του. Λογικό, καθώς οι άνθρωποι που κοιμούνται μπορούν να θεωρηθούν τεμπέληδες.
Επίσημη απαγόρευση ύπνου εν ώρα εργασίας
Μάλιστα, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση των ΗΠΑ απαγορεύει ακόμη και τον ύπνο στα κτίριά της κατά τη διάρκεια της εργασίας, εκτός από σπάνιες περιπτώσεις. Τα άτομα που είναι πρόθυμα και ικανά να αμφισβητήσουν το status quo γίνονται όλο και λιγότερο διστακτικά στο να περιγράψουν τα οφέλη από τη λήψη μιας... μικροδόσης ύπνου.
Ο Μάρβιν Στόκγουελ, ιδρυτής της εταιρείας δημοσίων σχέσεων Champion the Cause, παραδέχεται πάντως παίρνει πολλούς σύντομους υπνάκους αρκετές φορές την εβδομάδα.
«Με αναζωογονούν με τρόπο που είμαι πολύ πιο χρήσιμος και εποικοδομητικός και δημιουργικός απ' ό,τι όταν αναγκάζω τον εαυτό μου να τεντωθεί μέχρι τα όρια των αντοχών του», δήλωσε ο Stockwell.
Η τέχνη του ύπνου
«Ο ύπνος είναι εξίσου σημαντικός για την καλή υγεία με τη διατροφή και την άσκηση, αλλά πάρα πολλοί άνθρωποι απλώς δεν κοιμούνται αρκετά», σύμφωνα με τον James Rowley, διευθυντή προγράμματος της Κοινότητας Ιατρικής του Ύπνου στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Rush.
«Όλα έχουν να κάνουν με τις ηλεκτρονικές συσκευές. Παλαιότερα ήταν οι τηλεοράσεις, αλλά τώρα τα κινητά τηλέφωνα είναι ίσως ο μεγαλύτερος ένοχος. Οι άνθρωποι απλά τα παίρνουν μαζί τους στο κρεβάτι και παρακολουθούν», δήλωσε ο Rowley στο ΑΡ.
Ο σύντομος υπνάκος δεν είναι συνηθισμένος στον ακαδημαϊκό χώρο, όπου υπάρχει συνεχής πίεση για δημοσίευση, αλλά η λέκτορας του Πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνιας Julianna Kirschner χωράει έναν μίνι ημερήσιο υπνάκο όταν μπορεί.
Η Kirschner μελετά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα οποία, όπως λέει, έχουν σχεδιαστεί για να προσφέρουν μια διαρκή έξαρση ντοπαμίνης στον εγκέφαλο. Οι θεατές χάνουν την αίσθηση του χρόνου στις πλατφόρμες, διακόπτοντας τον ύπνο τους. Η Kirschner λέει ότι φυσικά και δεν έχει ανοσία σε αυτό το πρόβλημα - εξ ου και η περιστασιακή ανάγκη της για έναν μικρό και σύντομο υπνάκο.
Το «κλειδί» είναι η συντομία
Το «κλειδί» για έναν αποτελεσματικό υπνάκο είναι αυτός να είναι σύντομος, δήλωσε ο Rowley. «Είναι πιο αναζωογονητικοί και είναι πιο πιθανό να σας βάλουν κατόπιν σε ακόμη μεγαλύτερη πνευματική εγρήγορση», είπε.
«Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν συνειδητοποιούν ότι οι μεσημεριανοί ύπνοι θα πρέπει να κυμαίνονται μεταξύ 15 και 20 λεπτών», δήλωσε ο Rowley. «Οτιδήποτε μεγαλύτερο σε διάρκεια θα οδηγήσει στο να έχετε προβλήματα κατόπιν, είτε δυσκολία στο ξύπνημα, είτε να είστε ζαλισμένοι».
«Τα άτομα που διαπιστώνουν ότι βασίζονται συστηματικά σε μεσημεριανούς ύπνους για να αναπληρώσουν τον ανεπαρκή ύπνο τους, θα πρέπει πιθανώς να εξετάσουν και τις συνήθειες κατά την ώρα του ύπνου τους», προσθέτει εμφατικά.
Η ιδανική ώρα για έναν μικρό ύπνο
Τα μέσα του - ελληνικού - μεσημεριού (κάπου μεταξύ 2 με 4) είναι η ιδανική ώρα για έναν υπνάκο, επειδή συμπίπτει με τη φυσική «κιρκάδια βύθιση» του οργανισμού μας.
«Αντιθέτως, ο σύντομος υπνάκος μετά τις 6 μ.μ. μπορεί να επηρεάσει τον νυχτερινό ύπνο για όσους εργάζονται κατά τη διάρκεια της ημέρας», δήλωσε ο Michael Chee, διευθυντής του Κέντρου Ύπνου και Γνώσης στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Σιγκαπούρης.
«Μια ανασκόπηση των μελετών για τους σύντομους ύπνους δείχνει ότι τα 30 λεπτά είναι η βέλτιστη διάρκεια του napping [σύντομος ύπνος] όσον αφορά την πρακτικότητα και τα οφέλη», δήλωσε η Ruth Leong, ερευνήτρια στο κέντρο της Σιγκαπούρης.
«Οι πραγματικά μεγάλοι ύπνοι που ξεπερνούν τις δύο ώρες επηρεάζουν τον νυχτερινό ύπνο», δήλωσε η Leong και συνιστά να βάζετε ένα ξυπνητήρι αφύπνισης για 20 έως 30 λεπτά.
«Αλλά ακόμη και ένας εξάλεπτος υπνάκος μπορεί να είναι αναζωογονητικός και να βελτιώσει την αποδοτικότητά μας», δήλωσε ο Valentin Dragoi, επιστημονικός διευθυντής του Κέντρου Αποκατάστασης Νευρικών Συστημάτων, μιας ερευνητικής και θεραπευτικής μονάδας που λειτουργεί από το νοσοκομείο Houston Methodist και το Πανεπιστήμιο Rice.
Οι εταιρείες με «δωμάτια ύπνου»
Ενώ ο υπνάκος στον χώρο εργασίας είναι ασυνήθιστος, ορισμένες εταιρείες και διευθυντές τον ενθαρρύνουν.
Ο Will Bryk, ιδρυτής της νεοσύστατης εταιρείας τεχνητής νοημοσύνης Exa, παίρνει 20λεπτους σύντομους ύπνους στο γραφείο του και μάλιστα παρήγγειλε δύο «υπνωτήρια», ειδικά δωμάτια δηλαδή για να τα χρησιμοποιούν οι υπάλληλοι στο γραφείο της εταιρείας του στο Σαν Φρανσίσκο.
Επίσης, η εταιρεία παρασκευής παγωτών Ben & Jerry's έχει ένα «δωμάτιο ύπνου» στα κεντρικά γραφεία της στο Βερμόντ εδώ και δύο δεκαετίες «και μια χούφτα εργαζομένων το χρησιμοποιεί τακτικά», δήλωσε ο εκπρόσωπος της εταιρείας Sean Greenwood.
Δημιουργώντας χώρο για ύπνο
Ο σύντομος ύπνος είναι αποδεκτός και μάλιστα απαραίτητος σε ορισμένα επαγγέλματα. Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων ενθαρρύνουν τον υπνάκο για τους νοσηλευτές που εργάζονται σε νυχτερινές βάρδιες. Αλλά πολλοί νοσηλευτές δεν μπορούν να κοιμηθούν στα νοσοκομεία όπου εργάζονται επειδή είναι πολύ απασχολημένοι και δεν τους δίνεται πρόσβαση σε κρεβάτια.
«Οι νοσηλευτές αγωνίζονται τακτικά για να έχουν αρκετό χρόνο για να χρησιμοποιήσουν την τουαλέτα ή να βγουν έξω για καθαρό αέρα, πόσο μάλλον για να πάρουν έναν υπνάκο», δήλωσε εκπρόσωπος του αμερικανικού συνδικάτου National Nurses United.
Ορισμένες εταιρείες προσπαθούν να καλύψουν το κενό αυτό. Εμπνευσμένος από τη μητέρα του που εργαζόταν ως νοσοκόμα, ο Νιλ Γουόνγκ ίδρυσε την εταιρεία Nap York, η οποία προσφέρει υπνωτήρια στο Μανχάταν και το Κουίνς που μπορούν να ενοικιαστούν για περίπου 25 ευρώ την ώρα.
Στους τακτικούς πελάτες του περιλαμβάνονται αυτοκινητιστές, οδηγοί της UPS, ένας φύλακας ασφαλείας που κάνει δύο δουλειές πλήρους απασχόλησης και γιατροί που εργάζονται σε κοντινά νοσοκομεία. Το Nap York δίνει επίσης μισές τιμές σε εργαζόμενους, όπως αστυνομικούς, πυροσβέστες και προσωπικό ιατρικών υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης.
«Σε αυτή την κοινωνία έχεις πραγματικά μόνο δύο μέρη για να κοιμηθείς: έχεις το κρεβάτι σου στο σπίτι και έχεις ένα δωμάτιο ξενοδοχείου που μπορείς πιθανώς να πάρεις με 100 δολάρια», δήλωσε ο Wong. «Δεν υπάρχει πραγματικά ένας τρίτος χώρος που να είναι ήσυχος και που να παρέχει κάποια ιδιωτικότητα, όπου μπορείς επίσης να ξεκουραστείς».