Τι σημαίνει ο δημιουργικός έλεγχος της Amazon MGM του Τζεφ Μπέζος επί της σειράς ταινιών James Bond για το ίδιο το μέλλον του Βρετανού πράκτορα 007.
Από τότε που ανακοινώθηκε επίσημα, στις 20 Φεβρουαρίου 2025, ότι η Amazon MGM Studios του Jeff Bezos θα αναλάβει τον δημιουργικό έλεγχο της σειράς ταινιών James Bond, σχολιαστές και θαυμαστές αναρωτιούνται όχι μόνο το γιατί, αλλά και το πώς.
Γιατί η οικογένεια Broccoli, η οποία έχει εδώ και καιρό τα δικαιώματα των ταινιών Bond μέσω της εταιρείας της, EON, σκέφτηκε να παραχωρήσει τον έλεγχο της σειράς ταινιών σε έναν τεχνολογικό συνεργάτη με τον οποίο βρίσκεται σε διαμάχη;
Δύο είναι τα τινά, όπως αναφέρει ένας ειδικός επί των δικαιωμάτων των ταινιών, μιλώντας στον αμερικανικό ιστότοπο The Conversation: Πρώτον, ο Michael G. Wilson της EON και η Barbara Broccoli [θετός γιος και κόρη, αντίστοιχα, του θρυλικού παραγωγού της EON, του Albert R. Βroccoli] μπορεί να έχουν φτάσει σε σημείο... δημιουργικής εξάντλησης.
Σύμφωνα με τον Matthew Belloni του Puck, ο 83χρονος Wilson και η 64χρονη Broccoli δυσκολεύονταν να συνεννοηθούν σωστά για το επόμενο βήμα τους μετά την ταινία «No Time to Die», του 2021.
Ένας δεύτερος λόγος θα μπορούσε να είναι η ανυπομονησία της Amazon με την EON. Τον Δεκέμβριο του 2024, η Wall Street Journal ανέφερε ότι η Μπάρμπαρα Μπρόκολι αντιδρούσε όταν το στέλεχος της Amazon Studios Τζένιφερ Σάλκε πρότεινε διάφορα spinoff projects με επίκεντρο τον Bond, συμπεριλαμβανομένης μιας σειράς Bond με γυναίκα πρωταγωνιστή, για το Prime Video της Amazon.
Ίσως απογοητευμένη από αυτό το αδιέξοδο, η Amazon μπορεί να έκανε στον Wilson και την Broccoli μια προσφορά που δεν μπορούσαν να αρνηθούν [για να θυμηθούμε και το franchise του «Νονού»...], ώστε να τους βγάλει από τη μέση και να ξεκινήσει εκείνη την παραγωγή περιεχομένου με επίκεντρο τον Bond.
Όλα τα πιθανά σενάρια από έναν ειδικό
«Οι εικασίες αυτές είναι σίγουρα ενδιαφέρουσες. Αλλά δεν πρέπει να παραβλέψουμε ένα πιο κεντρικό ερώτημα: το "τι": "Τι" ακριβώς απέκτησε η Amazon MGM; Και "τι" μπορεί πραγματικά να κάνει με την ιστορία του Μποντ;», αναρωτιέται ο ιστότοπος.
Αναλύοντας τα δικαιώματα του Bond
«Κατά την έρευνά μου για το franchise του 007, ανακάλυψα ότι δεν ήταν ποτέ μια παραδοσιακή σειρά ταινιών. Πολύ πριν ξεκινήσει ο "Πόλεμος των Άστρων" το 1976 και το κινηματογραφικό σύμπαν της Marvel το 2008, ο Bond βασίστηκε σε μια σειρά "εκ των έσω" για να αφηγηθεί την ιστορία του» σημειώνει ο Colin Burnett, αναπληρωτής καθηγητής Κινηματογράφου και Σπουδών Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης στο Πανεπιστήμιο Washington στο St. Louis, και εξηγεί:
«Το franchise του Bond ξεκίνησε το 1953, όχι με μια ταινία αλλά με ένα μυθιστόρημα, το "Casino Royale", του Ian Fleming. Έναν χρόνο αργότερα, το ''Casino Royale'' μεταφέρθηκε στην αμερικανική τηλεόραση ως σειρά. Τέσσερα χρόνια μετά, το 1958, ένα δημοφιλές κόμικ με ήρωα τον Μποντ έκανε το ντεμπούτο του. Μόλις το 1962, με το "Dr. No", με πρωταγωνιστή τον Sean Connery, ξεκίνησε η εμβληματική πλέον κινηματογραφική σειρά. Έκτοτε, ο Τζέιμς Μποντ έχει μετατραπεί σε μια παιδική σειρά κινουμένων σχεδίων, σε βιβλία περιπέτειας που επιλέγεις εσύ, σε μια σειρά μυθιστορημάτων ''Young Bond'', σε βιντεοπαιχνίδια, σε ένα ριάλιτι σόου, σε ραδιοφωνικά δράματα και πολλά άλλα», επισημαίνει εμφατικά.
Με τη νέα συμφωνία, η Amazon MGM έχει τον έλεγχο μόνο των δικαιωμάτων που κατέχει η EON, δηλαδή το δικαίωμα παραγωγής μελλοντικών ταινιών και τηλεοπτικών σειρών [που αγόρασε από τον Φλέμινγκ το 1961]. Η EON, επίσης, εξασφάλισε παγκόσμια δικαιώματα merchandising το 1964 και δικαιώματα παραγωγής βιντεοπαιχνιδιών στις αρχές της δεκαετίας του 1990.
Τα άλλα μέσα στα οποία εμφανίζεται ο 007 -δηλαδή οι λογοτεχνικές σειρές, τα κόμικ και οι ηχητικές σειρές ή τα podcasts- διαχειρίζονται από το Fleming Estate και τον εκδοτικό οίκο Ian Fleming Publications.
Καμία εταιρεία δεν ελέγχει όλα τα δικαιώματα του Μποντ και καμία εταιρεία δεν παράγει όλα τα μέσα ενημέρωσης του Μποντ. Αν και η ρύθμιση αυτή είναι περίπλοκη, ο διαμοιρασμός και η αδειοδότηση των δικαιωμάτων επέτρεψε στον Μποντ να αναδειχθεί σε μια επικερδή και γόνιμη σειρά προϊόντων. Σύμφωνα με υπολογισμούς, διαθέτει πλέον πάνω από 330 πρωτότυπες ιστορίες μέσα σε 72 χρόνια.
Με άλλα λόγια, ο Μποντ είναι κάτι πολύ περισσότερο από τις 25 ταινίες που κυκλοφορούν από την EON.
Οι πολλές ζωές του Τζέιμς Μποντ
Μέχρι τώρα, η παρούσα αδειοδότηση εξασφάλιζε ότι η σειρά του Bond παρέμενε δημιουργικά ξεχωριστή από τον «Πόλεμο των Άστρων» και τη Marvel.
Οι εταιρείες που παράγουν αυτές τις σειρές - LucasFilm και η Marvel Studios- ανήκουν στην The Walt Disney Company. Με τα δικαιώματά τους συγκεντρωμένα κάτω από μία και ενιαία εταιρική οντότητα που επιβλέπει επίσης όλη την παραγωγή, ο «Πόλεμος των Άστρων» και η Marvel μπορούν να κινηθούν ενοποιημένα μεταξύ των ιστοριών τους.
Στις ταινίες, την τηλεόραση, τα κόμικ και τα βιντεοπαιχνίδια, ο «Πόλεμος των Άστρων» και η Marvel φιλοδοξούν σε αυτό που οι ειδικοί των μέσων ενημέρωσης αποκαλούν «transmedia storytelling».
Μοιράζοντας όμως τα δικαιώματα δια δύο, το franchise του Μποντ έχει έναν πολύ διαφορετικό τύπο αφήγησης, που κατακερματίζει την ιστορία και πολλαπλασιάζει τους Τζέιμς Μποντ που θα βιώνονται σε πολλά διαφορετικά οπτικοακουστικά μέσα.
Το αποτέλεσμα δεν είναι η διαμεσική αφήγηση ή ακόμη και ένα πολυσύμπαν [metaverse], τύπου Marvel. Στον Μποντ, οι χαρακτήρες δεν μπορούν να περάσουν σε εναλλακτικές πραγματικότητες και να συναντήσουν άλλες εκδοχές του εαυτού τους.
«Ο Τζέιμς Μποντ υπάρχει σε πολλούς διαφορετικούς κόσμους και ζει πολλές διαφορετικές ζωές», σημειώνει ο Αμερικανός καθηγητής.
Το Bond Metaverse
Για να αναφέρουμε μερικά από αυτά τα σύμπαντα: Υπάρχει ο Τζέιμς Μποντ των μυθιστορημάτων του Φλέμινγκ των δεκαετιών 1950 και 1960, ο οποίος χάνει την πρώτη του αγάπη, τη Βέσπερ Λιντ, και κυνηγά τους δολοφόνους της, οι οποίοι είναι μέλη της SMERSH, ήτοι των σοβιετικών μυστικών υπηρεσιών.
Ο Μποντ του Φλέμινγκ ζει επίσης στα μυθιστορήματα των Kingsley Amis και John Gardner, τα οποία εκδόθηκαν τις δεκαετίες του 1970 και 1980.
Υπάρχει και ο Bond της EON στο σινεμά, ο οποίος, από το 1962 έως το 2002, δεν ερωτεύεται ποτέ τη Vesper, αλλά χάνει τη σύζυγό του, Tracy di Vicenzo, από το συνδικάτο του εγκλήματος SPECTRE.
Στη σύγχρονη εποχή, υπάρχει και ο τρίτος Bond: εκείνος που εμφανίζεται στα «Ημερολόγια της Moneypenny», της συγγραφέως Samantha Weinberg, και απεικονίζει μια εκδοχή του Μποντ που έχει αποσυρθεί σε ένα μικρό νησί της Σκωτίας με την ερωμένη του, τη Miss Moneypenny της MI6.
Κάπως έτσι, δημιουργείται, κατά τον καθηγητή, μια, τρόπον τινά, «νηματοποιημένη αφήγηση», όπου τα μυθιστορήματα παρουσιάζουν διάφορες εκδοχές της ζωής του Μποντ, σε διαφορετικά σημεία της ιστορίας. Η σειρά ταινιών δημιουργεί δύο δικές της πραγματικότητες, ενώ η σειρά κόμικ προσφέρει ακόμη περισσότερες εκδοχές και ζωές του πράκτορα 007.
Κάθε εκδοχή του Μποντ «τρέχει» παράλληλα με τις άλλες στην αγορά, εστιάζοντας σε έναν χαρακτήρα Μποντ που υπάρχει μόνο μέσα στον μοναδικό κόσμο της ιστορίας του. «Αυτό δίνει στους θαυμαστές έναν απρόβλεπτο, διαρκώς διευρυνόμενο αριθμό ιστοριών που μπορούν να παρακολουθήσουν», τονίζει εμφατικά ο καθηγητής.
Πού θα συνεχίσει ο Μποντ;
Η συμφωνία μεταξύ της Amazon MGM και της EON αναμένει την έγκριση των ρυθμιστικών αρχών στις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Αν εγκριθεί, η Amazon MGM θα έχει στα χέρια της ένα ισχυρό brand. Με την πάροδο των δεκαετιών, η EON έχει ενισχύσει ορισμένα στοιχεία στον χαρακτήρα και την ιστορία: Ο Τζέιμς Μποντ είναι ένας κομψός εκτελεστής. Ο επικεφαλής της MI6, ο Μ, του αναθέτει αποστολές υψηλού κινδύνου. Ο οπλουργός Q της MI6 τον εξοπλίζει με τα πιο σύγχρονα gadgets. Και ο Μποντ ζει πλούσια, απολαμβάνοντας όμορφες γυναίκες, καλό φαγητό, μόδα επιπέδου Savile Row και ρολόγια Omega.
Η Amazon MGM είναι απίθανο να «πειράξει» αυτά τα στοιχεία του Μποντ. Είναι επίσης πιθανό να διατηρήσει απείραχτη όλη τη «φόρμουλα Μποντ» των ταινιών, από τους τίτλους αρχής μέχρι τους τίτλους τέλους.
Ωστόσο, ορισμένοι θαυμαστές φοβούνται ότι η Amazon MGM θα αναπτύξει «αστείες» και ελαφρώς γελοίες ιστορίες. Άλλοι προβλέπουν ότι το προϊόν θα αποδυναμωθεί με αμέτρητες σειρές spin-off που θα μεταδίδονται μέσω streaming.
«Για μένα, το πιο ενδιαφέρον ενδεχόμενο είναι αν η Amazon θα προσπαθήσει να δημιουργήσει ένα Bond metaverse, παρόμοιο με το κινηματογραφικό σύμπαν της Marvel. Το Fleming Estate θα συνεχίσει να διαχειρίζεται τα μυθιστορήματα, τα κόμικ και το ραδιόφωνο. Αλλά με τον δημιουργικό έλεγχο των δικαιωμάτων της EON, η Amazon MGM θα μπορούσε, θεωρητικά, να αναπτύξει μια περίτεχνη transmedia στρατηγική», καταλήγει με νόημα ο καθηγητής.