Ένα νέο ντοκιμαντέρ του Netflix, ρίχνει νέο φως στις συγκλονιστικές συνέπειες της παρ' ολίγον καταστροφής στο πυρηνικό εργοστάσιο Three Mile Island το 1979 στις ΗΠΑ.
Το εργοστάσιο με έδρα το Middletown της Πενσυλβάνια υπέστη βλάβη το 1979 και το «Meltdown: Three Mile Island» επανεξετάζει τις διαδοχικές λανθασμένες ενέργειες που οδήγησαν στην εθνική συγκάλυψη και παρουσιάζει όσα συνέβησαν στο Three Mile Island.
Από τους αναγνωρισμένους παραγωγούς της Έριν Μπρόκοβιτς και τον υποψήφιο για Όσκαρ σκηνοθέτη Κιφ Ντέιβιντσον (Το Παιχνίδι του Ελεφαντοστού) η νέα καθηλωτική σειρά ντοκιμαντέρ τεσσάρων επεισοδίων του Netflix, αφηγείται την ιστορία απλών ανθρώπων που έχουν το κουράγιο να κάνουν εκπληκτικά πράγματα.
Η Τήξη Πυρήνα πραγματεύεται την παραλίγο καταστροφή στον πυρηνικό σταθμό Θρι Μάιλ Άιλαντ (Three Mile Island) της Πενσιλβάνια μέσα από τη σκοπιά του επικεφαλής μηχανικού και πληροφοριοδότη, Ρίτσαρντ Παρκς, καθώς και της κοινότητας που επλήγη.
Δραματικές αναπαραστάσεις, αρχειακό υλικό, ακυκλοφόρητα ερασιτεχνικά βίντεο και εις βάθος συνεντεύξεις μεταφέρουν τους θεατές στο χειρότερο πυρηνικό ατύχημα στην ιστορία των ΗΠΑ.
Από τη ραδιενέργεια που διέρρευσε στην αίθουσα ελέγχου μέχρι τους υπαλλήλους του εργοστασίου που έκρυβαν την πυρηνική καταστροφή από το ευρύ κοινό, τα γεγονότα πίσω από το "Meltdown" δείχνουν τη συγκλονιστική κλίμακα συνωμοσίας.
Ήταν το ατύχημα αποτρέψιμο;
Το ατύχημα ήταν η μερική τήξη ενός ατομικού αντιδραστήρα τον Μάρτιο του 1979, σηματοδοτώντας το σημαντικότερο ατύχημα στην ιστορία των εμπορικών πυρηνικών εργοστασίων των ΗΠΑ. Ήταν όμως το ατύχημα αποτρέψιμο;
«Πιστεύω ότι τα διδάγματα του 'Meltdown' έχουν απήχηση πολύ πέρα από τα γεγονότα του 1979», δήλωσε ο σκηνοθέτης Κιφ Ντέιβιντσον, ο οποίος είναι επίσης εκτελεστικός παραγωγός. «Ακόμα και καθώς αποκαλύπτουμε τον πολύπλοκο ιστό της εταιρικής απληστίας που παραλίγο να οδηγήσει στη ραδιενεργό καταστροφή μας, βρίσκουμε τις μικρές πράξεις γενναιότητας που άλλαξαν τον ρου της ιστορίας. Πρέπει να μάθουμε από την καταστροφή του Three Mile Island καθώς αντιμετωπίζουμε τη σημερινή κλιματική και ενεργειακή κρίση».
Η μητρική εταιρεία του εργοστασίου, η Metropolitan Edison, φέρεται να υποβάθμισε την κρίση και να υποστήριξε ότι δεν είχε εντοπιστεί ραδιενέργεια εκτός των εγκαταστάσεων του εργοστασίου. Ωστόσο, οι επιθεωρητές εντόπισαν αυξημένα επίπεδα ραδιενέργειας καθώς και διαρροή μολυσμένου νερού.
Οι εκτελεστικοί παραγωγοί Κάρλα και Μάικλ Σάμπεργκ πρόσθεσαν: «Οι πληροφοριοδότες είναι πραγματικοί υπερήρωες. Διακινδυνεύουν τη ζωή ή το βιοπορισμό τους όταν είπαν την αλήθεια ενάντια στην εξουσία για να προστατεύσουν τους υπόλοιπους από εμάς».
Πώς συνέβη το πυρηνικό ατύχημα
Στις 4 π.μ. της 28ης Μαρτίου 1979, ξεκινά το χειρότερο ατύχημα στην ιστορία της πυρηνικής ενέργειας των ΗΠΑ, όταν μια βαλβίδα πίεσης στον αντιδραστήρα της Μονάδας 2 στο Three Mile Island δεν κλείνει. Νερό ψύξης, μολυσμένο με ραδιενέργεια, στραγγίζει από την ανοιχτή βαλβίδα σε παρακείμενα κτίρια και ο πυρήνας αρχίζει να υπερθερμαίνεται επικίνδυνα.
Ο πυρηνικός σταθμός Three Mile Island χτίστηκε το 1974 σε μια αμμουδιά στον ποταμό Susquehanna της Πενσυλβάνια, μόλις 10 μίλια κατάντη του πολιτειακού καπιτωλίου στο Χάρισμπουργκ. Το 1978, ένας δεύτερος αντιδραστήρας τελευταίας τεχνολογίας άρχισε να λειτουργεί στο Three Mile Island, ο οποίος επαινέθηκε για την παραγωγή προσιτής και αξιόπιστης ενέργειας σε μια εποχή ενεργειακών κρίσεων.
Αφού το νερό ψύξης άρχισε να στραγγίζει από τη σπασμένη βαλβίδα πίεσης το πρωί της 28ης Μαρτίου 1979, τέθηκαν αυτόματα σε λειτουργία οι αντλίες ψύξης έκτακτης ανάγκης. Αν έμεναν μόνες τους, αυτές οι συσκευές ασφαλείας θα είχαν αποτρέψει την ανάπτυξη μιας μεγαλύτερης κρίσης. Ωστόσο, οι ανθρώπινοι χειριστές στην αίθουσα ελέγχου διάβασαν λανθασμένα τις συγκεχυμένες και αντιφατικές ενδείξεις και έκλεισαν το σύστημα νερού έκτακτης ανάγκης. Ο αντιδραστήρας έκλεισε επίσης, αλλά η υπολειπόμενη θερμότητα από τη διαδικασία σχάσης εξακολουθούσε να απελευθερώνεται. Μέχρι νωρίς το πρωί, ο πυρήνας είχε θερμανθεί πάνω από 4.000 βαθμούς, μόλις 1.000 βαθμούς πριν από την τήξη. Στο σενάριο της τήξης, ο πυρήνας λιώνει και η θανατηφόρα ακτινοβολία διασχίζει την ύπαιθρο, αρρωσταίνοντας θανάσιμα έναν δυνητικά μεγάλο αριθμό ανθρώπων.
Καθώς οι χειριστές του εργοστασίου πάσχιζαν να καταλάβουν τι είχε συμβεί, το μολυσμένο νερό απελευθέρωνε ραδιενεργά αέρια σε όλο το εργοστάσιο. Τα επίπεδα ραδιενέργειας, αν και δεν ήταν άμεσα απειλητικά για τη ζωή, ήταν επικίνδυνα, και ο πυρήνας έβραζε περαιτέρω καθώς το μολυσμένο νερό περιοριζόταν και λαμβάνονταν προφυλάξεις για την προστασία των χειριστών. Λίγο μετά τις 8 π.μ., η είδηση του ατυχήματος διέρρευσε στον έξω κόσμο.
Η μητρική εταιρεία του εργοστασίου, η Metropolitan Edison, υποβάθμισε την κρίση και ισχυρίστηκε ότι δεν είχε εντοπιστεί ραδιενέργεια εκτός του εργοστασίου, αλλά την ίδια ημέρα οι επιθεωρητές εντόπισαν ελαφρώς αυξημένα επίπεδα ραδιενέργειας σε κοντινή απόσταση ως αποτέλεσμα της διαρροής μολυσμένου νερού. Ο κυβερνήτης της Πενσυλβάνια Ντικ Θόρνμπουργκ εξέτασε το ενδεχόμενο να κηρύξει εκκένωση.
Τελικά, περίπου στις 8 μ.μ., οι χειριστές του εργοστασίου συνειδητοποίησαν ότι έπρεπε να κινηθεί ξανά το νερό μέσα στον πυρήνα και έβαλαν ξανά σε λειτουργία τις αντλίες. Η θερμοκρασία άρχισε να πέφτει και η πίεση στον αντιδραστήρα μειώθηκε. Ο αντιδραστήρας είχε φτάσει σε λιγότερο από μία ώρα από την πλήρη τήξη. Περισσότερο από το ήμισυ του πυρήνα είχε καταστραφεί ή είχε λιώσει, αλλά δεν είχε σπάσει το προστατευτικό του κέλυφος και δεν είχε διαφύγει ακτινοβολία. Η κρίση είχε προφανώς τελειώσει.
Δύο ημέρες αργότερα, ωστόσο, στις 30 Μαρτίου, ανακαλύφθηκε μια φυσαλίδα εξαιρετικά εύφλεκτου αερίου υδρογόνου μέσα στο κτίριο του αντιδραστήρα. Η φυσαλίδα αερίου δημιουργήθηκε δύο ημέρες πριν, όταν εκτεθειμένα υλικά του πυρήνα αντέδρασαν με υπέρθερμο ατμό. Στις 28 Μαρτίου, μέρος αυτού του αερίου είχε εκραγεί, απελευθερώνοντας μικρή ποσότητα ακτινοβολίας στην ατμόσφαιρα. Εκείνη την εποχή, οι χειριστές του εργοστασίου δεν είχαν καταγράψει την έκρηξη, η οποία ακούστηκε σαν να έκλεινε μια πόρτα εξαερισμού.
Μετά την ανακάλυψη της διαρροής ραδιενέργειας στις 30 Μαρτίου, οι κάτοικοι κλήθηκαν να παραμείνουν στα σπίτια τους. Οι ειδικοί ήταν αβέβαιοι αν η φυσαλίδα υδρογόνου θα δημιουργούσε περαιτέρω τήξη ή ενδεχομένως μια γιγαντιαία έκρηξη, και για προληπτικούς λόγους ο κυβερνήτης Θόρνμπουργκ συμβούλευσε «τις έγκυες γυναίκες και τα παιδιά προσχολικής ηλικίας να εγκαταλείψουν την περιοχή σε ακτίνα πέντε μιλίων από τις εγκαταστάσεις του Three Mile Island μέχρι νεωτέρας». Αυτό οδήγησε στον πανικό που ήλπιζε να αποφύγει ο κυβερνήτης- μέσα σε λίγες ημέρες, περισσότεροι από 100.000 άνθρωποι είχαν εγκαταλείψει τις γύρω πόλεις.
Την 1η Απριλίου, ο πρόεδρος Τζίμι Κάρτερ έφτασε στο Three Mile Island για να επιθεωρήσει το εργοστάσιο. Ο Κάρτερ, εκπαιδευμένος πυρηνικός μηχανικός, είχε βοηθήσει στην αποσυναρμολόγηση ενός κατεστραμμένου καναδικού πυρηνικού αντιδραστήρα, ενώ υπηρετούσε στο αμερικανικό ναυτικό. Η επίσκεψή του πέτυχε τον στόχο της, να ηρεμήσει τους κατοίκους της περιοχής και το έθνος. Εκείνο το απόγευμα, οι ειδικοί συμφώνησαν ότι η φυσαλίδα υδρογόνου δεν κινδύνευε να εκραγεί. Αργά, το υδρογόνο εκτονώθηκε από το σύστημα καθώς ο αντιδραστήρας ψύχθηκε.
Στο αποκορύφωμα της κρίσης, οι εργαζόμενοι του εργοστασίου εκτέθηκαν σε ανθυγιεινά επίπεδα ραδιενέργειας, αλλά η υγεία κανενός εκτός του Three Mile Island δεν επηρεάστηκε αρνητικά από το ατύχημα. Παρ' όλα αυτά, το περιστατικό υπονόμευσε σε μεγάλο βαθμό την πίστη του κοινού στην πυρηνική ενέργεια. Ο αβλαβής αντιδραστήρας Μονάδα-1 στο Three Mile Island, ο οποίος είχε κλείσει κατά τη διάρκεια της κρίσης, δεν επανήλθε σε λειτουργία μέχρι το 1985. Ο καθαρισμός της Μονάδας-2 συνεχίστηκε μέχρι το 1990, αλλά είχε υποστεί μεγάλη ζημιά για να μπορέσει να ξαναχρησιμοποιηθεί.
Δείτε το τρέιλερ:
Το Τήξη Πυρήνα: Το Ατύχημα του Θρι Μάιλ Άιλαντ είναι μια παραγωγή των Moxie Pictures (Άψινθος) και MAS Production. Τη διεύθυνση παραγωγής υπογράφουν οι Κάρλα Σάμπεργκ, Μάικλ Σάμπεργκ, Κιφ Ντέιβιντσον, Ρόμπερτ Φερνάντεζ και Νταν Λέβινσον.
Φωτογραφίες: Netflix