Η είδηση είχε σοκάρει τον κόσμο: Μια ληστεία που έμοιαζε βγαλμένη από ταινία διαδραματίστηκε το 2019 σε ένα ιστορικό παλάτι. Πώς οργανώθηκε και τι απέγιναν τα κλοπιμαία;
Χρειάστηκαν τουλάχιστον 9 δυνατά χτυπήματα με τσεκούρι για να σπάσει η γυάλινη θήκη στο ιστορικό Green Vault της Δρέσδης. Μόλις το γυαλί έσπασε, οι δύο μασκοφόροι ληστές άρπαξαν 21 ανεκτίμητα αντικείμενα με διαμάντια και εξαφανίστηκαν. Ήταν 25 Νοεμβρίου 2019 και μέσα σε λίγα λεπτά, μερικά από τα πιο πολύτιμα ιστορικά κοσμήματα του κόσμου είχαν εξαφανιστεί.
Τώρα, οι έξι άνδρες που κατηγορούνται για μία από τις μεγαλύτερες κλοπές κοσμημάτων στην ιστορία ετοιμάζονται να δικαστούν στη Γερμανία με τη δίκη να ξεκινά σήμερα. Όμως το μυστήριο του τι συνέβη με τους θησαυρούς που φέρεται ότι έκλεψαν, παραμένει.
Αυτή είναι η ιστορία μιας ληστείας που κατέπληξε τον κόσμο – αλλά και της σχολαστικής αστυνομικής δουλειάς που οδήγησε στη σύλληψη έξι μελών της οικογενειακής συμμορίας που σύμφωνα με την αστυνομία πιστεύεται ότι ευθύνονται γι’ αυτό.
Τα ανεκτίμητης αξίας κοσμήματα και αντικείμενα
Στολισμένοι με περισσότερα από 4.300 διαμάντια, οι θησαυροί που κλάπηκαν από το Green Vault ήταν αξίας τουλάχιστον 113 εκατομμυρίων ευρώ, σύμφωνα με την εισαγγελία. Ωστόσο, η διευθύντρια της Κρατικής Συλλογής Τέχνης της Δρέσδης, Μάριον Άκερμαν, είπε ότι η υλική τους αξία δεν μπορεί καν να αντικατοπτρίσει την «ανυπολόγιστη» ιστορική και πολιτιστική τους σημασία.
Σχεδόν όλα τα κλεμμένα αντικείμενα κατασκευάστηκαν κατά τη διάρκεια της κυριαρχίας του Φρειδερίκου Αυγούστου Γ’, του τελευταίου Εκλέκτορα της Σαξονίας, ο οποίος αργότερα έγινε γνωστός ως Φρειδερίκος Αύγουστος Α’ , ο πρώτος βασιλιάς της Σαξονίας.
Μεταξύ των κοσμημάτων περιλαμβάνονταν ένα κούμπωμα καπέλου της δεκαετίας του 1780 διακοσμημένο με 15 μεγάλα και περισσότερα από 100 μικρά διαμάντια, καθώς και ένα σπαθί 98 εκατοστών και μια θήκη, που μαζί περιείχαν περισσότερα από 800 διαμάντια.
Γιατί είναι όλο και πιο σπάνιες τέτοιες ληστείες;
Αλλά δεν ήταν μόνο η τεράστια αξία των κλοπιμαίων που τράβηξε την προσοχή του κόσμου, ήταν η θρασύτητα με την οποία φέρεται να πραγματοποιήθηκε η επιδρομή. Ο Ρόι Ραμ, σύμβουλος ασφαλείας και πρώην διοικητής ειδικών επιχειρήσεων στη Σκότλαντ Γιαρντ του Λονδίνου, είπε στο CNN πως εγκλήματα όπως αυτό γίνονται όλο και πιο σπάνια.
«Η τεχνική ασφάλεια έχει βελτιωθεί με την πάροδο των ετών με συστήματα συναγερμού CCTV και όλα τα είδη προστασίας υψηλής τεχνολογίας, επομένως υπάρχει υψηλός κίνδυνος έγκαιρου εντοπισμού και σύλληψης. Χρειάζεστε κάποιες εσωτερικής πληροφορίες και πολύ, λεπτομερές σχέδιο» είπε.
Το καλά μελετημένο σχέδιο - Το όχημα διαφυγής
Σύμφωνα με τους ερευνητές, τέσσερις μήνες πριν από τη ληστεία, ένας ύποπτος πήγε στην πόλη του Μαγδεμβούργου για να παραλάβει ένα σκούρο μπλε μεταχειρισμένο Audi S6: το μελλοντικό αυτοκίνητο απόδρασης.
Το όχημα είχε ήδη διαγραφεί, αλλά η αστυνομία είπε ότι η συμμορία προχώρησε ακόμη περισσότερο στην προσπάθειά της να συγκαλύψει την προέλευσή του, αλλάζοντας το χρώμα του σε ασημί και αφήνοντας σκούρα μόνο την οροφή. «Αυτό που μου λέει αυτό είναι πως οι συγκεκριμένοι ληστές είχαν σχεδιάσει σχολαστικά – εξέταζαν πολύ προσεκτικά στο μυαλό τους πώς θα γινόταν η ληστεία και ποια θα ήταν η αντίδραση της αστυνομίας και σκέφτονταν επίσης τρόπους να διαταράξουν την αστυνομική δραστηριότητα ή πώς να κερδίσουν οι ίδιοι περισσότερο χρόνο» είπε.
«Εάν το αυτοκίνητο το έβλεπε κάποιος άνθρωπος να φεύγει από τη σκηνή και αυτό το άτομο ήταν σε θέση να δώσει μια περιγραφή του οχήματος, μόλις η αστυνομία άρχιζε τις έρευνες σε αυτό το όχημα, θα γίνονταν πιο περίπλοκες, πιο δύσκολες και πιο χρονοβόρες για να επιλυθούν».
Οι κομμένες μπάρες στα παράθυρα
Η αστυνομία όμως λέει πως οι προετοιμασίες της συμμορίας δεν σταμάτησαν με το αυτοκίνητο απόδρασης. Λίγες μέρες πριν από τη ληστεία, οι μπάρες στο παράθυρο όπου οι κλέφτες μπήκαν στο θησαυροφυλάκιο κόπηκαν, σύμφωνα με τις αρχές. Η πλήρης αφαίρεση της μεταλλικής σχάρας θα μπορούσε να κινήσει την υποψία των περαστικών, έτσι οι ύποπτοι κάλυψαν τα ίχνη τους κολλώντας προσωρινά τις ράβδους αυτές στη θέση τους με κόλλα, είπε η αστυνομία.
Το παράθυρο ήταν σε ένα τυφλό σημείο, επομένως δεν ήταν ορατό στις κάμερες ασφαλείας και ολόκληρη η περιοχή ήταν σε «απόλυτο σκοτάδι», δήλωσε το υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού της Πολιτείας της Σαξονίας, απαντώντας σε έρευνα του Σαξονικού κοινοβουλίου. Ένας αισθητήρας κίνησης που θα έπρεπε να είχε ενεργοποιηθεί από την κλοπή, δεν έσβησε. Συγκεκριμένα, το υπουργείο είπε ότι ο συναγερμός είχε σημάνει την ημέρα πριν από την ληστεία και οι φρουροί ασφαλείας δεν κατάφεραν να τον ενεργοποιήσουν ξανά.
Πώς έγινε η ληστεία
Περίπου στις 4:50 τα ξημερώματα της Δευτέρας 25 Νοεμβρίου 2019, η συμμορία έπιασε δουλειά, σύμφωνα με την αστυνομία. Πρώτον, είπε η αστυνομία, οι κλέφτες ή οι συνεργοί τους πυρπόλησαν έναν υποσταθμό ρεύματος κοντά στο Green Vault. Αυτό έκανε τα φώτα του δρόμου να σβήσουν, βυθίζοντας όλη την περιοχή στο σκοτάδι. Στη συνέχεια, στις 4:57 κατευθύνθηκαν προς το θησαυροφυλάκιο.
Η αστυνομία είπε ότι το βίντεο της κάμερας ασφαλείας δείχνει ότι οι κλέφτες ήξεραν πού πήγαιναν. Αφού μπήκαν στο κτίριο από το παράθυρο της Αίθουσας των Θησαυρών , η αστυνομία πιστεύει ότι πέρασαν βιαστικά από το Heraldry Room και πήγαν κατευθείαν στην αίθουσα Κοσμημάτων όπου εκτίθενται τα πιο πολύτιμα κομμάτια του μουσείου.
Πλάνα από κάμερες ασφαλείας δείχνουν πως οι ληστές χρειάστηκαν λίγα λεπτά για να μπουν μέσα, να σπάσουν τη βιτρίνα, να αρπάξουν τα κοσμήματα και να φύγουν. Οι κλέφτες δεν μπορούσαν να κλέψουν όλα τα κομμάτια, επειδή μερικά ήταν ραμμένα στις θήκες τους, είπε η Άκερμαν στο γερμανικό δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο ZDF.
Φρόντισαν να μην αφήσουν ούτε ίχνη παπουτσιών
Όμως πριν φύγουν, οι ληστές ψέκασαν το δωμάτιο με πυροσβεστική σκόνη για να καλύψουν τα ίχνη τους, είπε η αστυνομία. «Τα υποδήματα χρησιμοποιούνται πολύ συχνά για την αναγνώριση των υποδημάτων που χρησιμοποιούν οι εγκληματίες» είπε ο Ραμ. «Αυτό που συμβαίνει συχνά, είναι να ξεφορτώνονται τα γάντια και τα άλλα πράγματα, αλλά να ξεχνούν να πετάξουν τα παπούτσια τους».
Η αστυνομία είπε ότι οι ληστές διέφυγαν από τη σκηνή με το Audi και πως, μόλις 13 λεπτά αφότου η κάμερα CCTV κατέγραψε τις πρώτες εικόνες τους να μπαίνουν στο θησαυροφυλάκιο, το αυτοκίνητο της συμμορίας είχε εγκαταλειφθεί και πυρποληθεί σε ένα υπόγειο γκαράζ περίπου 5 χιλιόμετρα μακριά. Η αστυνομία συνέδεσε το αυτοκίνητο με τη ληστεία σχεδόν αμέσως.
«Είναι απίστευτα δύσκολο να χρησιμοποιείς ένα όχημα και να μην αφήνεις πίσω DNA» είπε ο Ραμ. «Υπήρξαν πολλές περιπτώσεις σε όλο τον κόσμο όπου έχουν βρεθεί μικροσκοπικές ποσότητες DNA και ήταν αρκετές για να δέσουν το άτομο σε ένα αυτοκίνητο... έτσι το κάψιμο του αυτοκινήτου ήταν το μόνο θέμα του DNA».
Γιατί δεν αντέδρασαν άμεσα οι φρουροί ασφαλείας;
Η αστυνομική επιχείρηση, με την κωδική ονομασία Operation Epaulette μετά από ένα από τα αντικείμενα που κλάπηκαν εκείνη την ημέρα, ξεκίνησε τη στιγμή που το προσωπικό ασφαλείας του μουσείου έκανε την πρώτη κλήση έκτακτης ανάγκης - ενώ οι ληστές βρίσκονταν ακόμα μέσα στο κτίριο. Οι δύο φρουροί ασφαλείας του θησαυροφυλακίου είδαν τη ληστεία να εκτυλίσσεται σε οθόνες ασφαλείας αλλά δεν επενέβησαν. Αυτή η απόφαση αμφισβητήθηκε αργότερα από την αστυνομία, αλλά η Άκερμαν είπε ότι το προσωπικό ασφαλείας είχε ακολουθήσει τα πρωτόκολλα ασφαλείας. Ο Ραμ είπε ότι οι ντετέκτιβ πιθανότατα ξεκίνησαν κοιτάζοντας προσεκτικά το ίδιο το μουσείο και το προσωπικό του.
«Ο μόνος τρόπος που μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο είναι εάν οι ληστές έχουν πολύ καλές εσωτερικές πληροφορίες» εξήγησε. «Πρέπει να ξέρετε ότι δεν υπάρχουν, για παράδειγμα, ακτίνες λέιζερ σε όλο το δωμάτιο, πρέπει να ξέρετε ότι δεν υπάρχουν αισθητήρες πίεσης. Είναι εξαιρετικά επικίνδυνο να κάνετε αυτό που έκαναν. Αυτό που καταλαβαίνει κανείς είναι πως είχαν κάνει εκτεταμένη έρευνα στο κτίριο» είπε ο Ραμ.
Η έρευνα
Η Εισαγγελία της Σαξονίας δήλωσε τον Μάρτιο του 2020 ότι διερευνούσε τέσσερα μέλη του προσωπικού ασφαλείας από το μουσείο. Την περασμένη εβδομάδα, το γραφείο του εισαγγελέα είπε στο CNN ότι η έρευνα βρίσκεται σε εξέλιξη. Ένας εκπρόσωπος είπε ότι υποβλήθηκε ποινική μήνυση εναντίον δύο φρουρών από ιδιώτη, με τον ισχυρισμό ότι «δεν αντέδρασαν επαρκώς και δεν απέτρεψαν τη ληστεία».
Είπε ότι ερευνήθηκαν άλλοι δύο φρουροί ασφαλείας. Ο ένας ήταν ύποπτος ότι παρέδωσε έγγραφα σχετικά με το Green Vault και τα συστήματα ασφαλείας του στους δράστες και συνελήφθη τέσσερις ημέρες μετά τη ληστεία. Ο άλλος φρουρός αφέθηκε ελεύθερος μετά από έρευνα, είπε. Ο εκπρόσωπος πρόσθεσε ότι ένας τέταρτος φρουρός ερευνάται καθώς «υπάρχουν στοιχεία για ενέργεια σε σχέση με το σύστημα συναγερμού, που θα μπορούσε να διευκολύνει την κλοπή».
Μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2020, η αστυνομία είπε ότι είχε λάβει εκατοντάδες πληροφορίες και ερεύνησε πολλά ακίνητα στο Βερολίνο που πιστεύεται ότι συνδέονται με τη ληστεία. Ανακάλυψαν επίσης περισσότερα για το αυτοκίνητο απόδρασης – συμπεριλαμβανομένου του σημείου όπου ξαναβάφτηκε – και δημοσίευσαν ένα σκίτσο ενός από τους υπόπτους.
Η τεράστια επιχείρηση στο Βερολίνο
Στη συνέχεια, στις 17 Νοεμβρίου 2020, σχεδόν ένα χρόνο μετά την κλοπή των πολύτιμων θησαυρών του Green Vault, η αστυνομία ξεκίνησε μια τεράστια επιχείρηση ασφαλείας στο Βερολίνο, φέρνονται ειδικές δυνάμεις και 1.638 αξιωματικούς από όλη τη Γερμανία. Στόχευαν πέντε μέλη της διαβόητης Ρέμμο, μιας από τις πιο ισχυρές οικογένειες εγκληματιών της Γερμανίας, που δραστηριοποιείται κυρίως στο Βερολίνο.
Ο Ραλφ Γκάντμπαν, πολιτικός επιστήμονας και ειδικός σε τέτοια θέματα οικογενειών – φυλών στη Γερμανία, είπε ότι ο τρόπος με τον οποίο φέρεταν να έγινε η ληστεία και ο αριθμός των υπόπτων και των πιθανών συνεργών τους που εμπλέκονται δείχνουν τη δύναμη που διαθέτουν αυτές οι οικογένειας.
«Η οικογένεια – φυλή προστατεύει και βοηθά τα μέλη της, μπορεί να έχει πολλές χιλιάδες μέλη και μπορεί να κυριαρχεί και να τρομοκρατεί ολόκληρες συνοικίες στην πόλη» είπε, προσθέτοντας πως η «δυναμική και γρήγορη» δράση που εκδηλώθηκε κατά τη διάρκεια της ληστείας είναι ένα από τα ζητήματα αυτών των φυλών.
Η αστυνομία ανακοίνωσε τη σύλληψη τριών από τους πέντε κύριους υπόπτους κατά τη διάρκεια της επιχείρησης στο Βερολίνο. Επίσης, αναγνώρισε τους δύο υπόπτους που εξακολουθούσαν να διαφεύγουν ως τα δίδυμα αδέρφια Αμπντούλ Μαγιέντ Ρ. Και Μοχάμεντ Ρ και ξεκίνησε ένα τεράστιο ανθρωποκυνηγητό για τον εντοπισμό τους. Η Ιντερπόλ εξέδωσε κόκκινο συναγερμό αλλά χρειάστηκε να περάσει άλλος ένας μήνας μέχρι να πιαστεί ο Μοχάμεντ σε ένα αυτοκίνητο στη γειτονιά Νέουκολν του Βερολίνου. Ο Αμπντούλ Μαγιέντ παρέμεινε ελεύθερο για άλλους πέντε μήνες προτού συλληφθεί και αυτός στις 17 Μαΐου 2021. Ένας έκτος και τελευταίος ύποπτος για την υπόθεση συνελήφθη τον Αύγουστο του 2021, είπε η αστυνομία.
Έναν μήνα αργότερα, οι εισαγγελείς της υπόθεσης απήγγειλαν τελικά κατηγορίες και στους έξι άνδρες για εγκλήματα όπως σοβαρές κλοπές από συμμορίες και εμπρησμό. Τρεις από τους υπόπτους είναι αδέρφια και οι άλλοι τρεις ξαδέλφια τους. Δύο από τους κατηγορούμενους βρίσκονταν ήδη πίσω από τα κάγκελα για κλοπή ενός αναμνηστικού χρυσού νομίσματος 100 κιλών, γνωστό ως «Big Maple Leaf» από το Μουσείο Bode του Βερολίνου.
Κι ενώ οι ύποπτοι μπορεί να είναι υπό κράτηση, η έρευνα της αστυνομίας απέχει πολύ από το να έχει ολοκληρωθεί. «Σε γεγονότα όπως αυτά, όπου τα ίδια τα αντικείμενα είναι ανεκτίμητα, όλοι σχεδόν οι ντετέκτιβ με τους οποίους συνεργάστηκα θα πίστευαν πως η δουλειά έχει ολοκληρωθεί κατά το ήμισυ, καθώς δεν έχουν ανακτηθεί τα αντικείμενα» είπε ο Ραμ.
Τι απέγιναν τα κοσμήματα και τι φοβούνται οι ειδικοί
Τι συνέβη όμως με αυτά τα ανεκτίμητα κοσμήματα που εκλάπησαν από την προθήκη εκείνη την ημέρα τον Νοέμβριο του 2019;
Ο Ραμ και άλλοι ειδικοί πιστεύουν ότι το πιο πιθανό σενάριο είναι αυτό που οι επιμελητές του μουσείου φοβήθηκαν περισσότερο: πως τα κλεμμένα αντικείμενα έχουν αποσυναρμολογηθεί, οι πολύτιμοι λίθοι κόπηκαν και τα πολύτιμα μέταλλα έχουν λιώσει.
«Όλα αυτά χρειάζονται οργάνωση» είπε ο Ραμ. «Είναι πολύ σπάνια οι άνθρωποι που έκλεψαν αυτά τα αντικείμενα, να τα αποσυναρμολόγησαν κιόλας. Θα υπάρχει ένα δίκτυο και γι’ αυτό η αστυνομία θα ψάξει τα πάντα. Οτιδήποτε μπορεί να δείχνει δεσμούς μεταξύ των 6 ατόμων που θα δικαστούν σύντομα».
Σκληροί δίσκοι, υπολογιστές και κινητά τηλέφωνα κατασχέθηκαν πράγματι κατά τη διάρκεια της μαμούθ αστυνομικής έρευνας, αλλά οι ίδιοι οι κλεμμένοι θησαυροί έχουν εξαφανιστεί χωρίς ίχνη.
Το Green Vault απρέμεινε κλειστό για τους επισκέπτες για μήνες, λόγω της έρευνας και αργότερα λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού. Όταν άνοιξε ξανά τον Μάιο του 2020, η βιτρίνα που διαρρήχθηκε επισκευάστηκε αλλά έμεινε σκόπιμα άδεια.
Η δίκη αναμένεται πως θα διαρκέσει τουλάχιστον μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου. Εάν καταδικαστούν, οι ύποπτοι αντιμετωπίζουν ποινές φυλάκισης πολλών ετών.