Οι περισσότεροι απ’ όσους είναι άνω των 50 θα θυμούνται για πάντα τη στιγμή που ο Νιλ Άρμστρονγκ και ο Μπαζ Όλντριν έγιναν οι πρώτοι άνθρωποι που πάτησαν το πόδι τους στη Σελήνη στις 21 Ιουλίου του 1969.
Οι Αμερικανοί αστροναύτες της αποστολής Απόλλων 11 έγραψαν ιστορία τη μέρα εκείνη, αλλά λίγο έλειψε να αφήσουν για πάντα τα κόκκαλά τους στη Σελήνη, όπως αποκάλυψε ο Μπαζ Όλντριν στο βιβλίο του “Magnificent Desolation: The Long Journey Home from the Moon”.
Μετά την πρώτη μέρα εξερεύνησης στην επιφάνεια της Σελήνης οι δύο αστροναύτες επέστρεψαν στη σεληνάκατο Eagle κι έφαγαν το λιτό βραδινό τους – λουκάνικα και χυμό φρούτων – προτού πέσουν για να κοιμηθούν. Χώρος για κρεβάτια στη στενή σεληνάκατο δεν υπήρχε κι έτσι ο Όλντριν ξάπλωσε στο πάτωμα, ενώ ο Άρμστρονγκ πάνω στο κάλυμμα του κινητήρα στήνοντας μια αυτοσχέδια αιώρα για να απλώνει τα πόδια του.
O σπασμένος διακόπτης
Ο Όλντριν προσπαθούσε να κλείσει τα μάτια του, αλλά από το πάτωμα όπου ήταν ξαπλωμένος παρατηρούσε τη σεληνιακή σκόνη στη σεληνάκατο, που μύριζε λίγο σαν μπαρούτι, όταν είδε κάτι που του τράβηξε την προσοχή. Εστίασε το βλέμμα του στο σημείο εκείνο στο πάτωμα και συνειδητοποίησε με φρίκη ότι ήταν ένας διακόπτης, που φαίνεται ότι είχε σπάσει νωρίτερα, την ώρα που φορούσαν τις στολές τους και τον εξοπλισμό τους για να βγουν στη Σελήνη.
Ο Όλντριν άρχισε να εξερευνά έναν – έναν τους διακόπτες στα χειριστήρια και σύντομα διαπίστωσε ότι αυτός που έβλεπε στο πάτωμα ήταν εκείνος της μηχανής, που θα την έβαζε μπροστά για να μπορέσει να σηκωθεί η σεληνάκατος από την επιφάνεια της Σελήνης και να επιστρέψει στο όχημα διακυβέρνησης Columbia που περίμενε σε σεληνιακή τροχιά με τον Μάικλ Κόλινς στο τιμόνι. Ο Όλντριν αντιλήφθηκε αμέσως τον τεράστιο κίνδυνο που αντιμετώπιζε με τον Άρμστρονγκ.
Οι μηχανικοί της NASA για να μειώσουν όσο το δυνατόν περισσότερο το βάρος της σεληνακάτου είχαν καλύψει μόνον τους υπεραπαραίτητους πίνακες ελέγχου με αποτέλεσμα τα καλώδια, οι σωληνώσεις και οι διακόπτες να είναι εκτεθειμένα. Είχαν καταστρώσει διάφορα σχέδια σε περίπτωση που προέκυπταν προβλήματα κατά την αγκίστρωση της σεληνακάτου στο Columbia, αλλά κανένα για την περίπτωση που οι αστροναύτες δεν θα μπορούσαν να απογειωθούν από τη Σελήνη.
Τη λύση έδωσε ένας... μαρκαδόρος
Αν δεν μπορούσαν να θέσουν σε λειτουργία τον κινητήρα του Eagle δεν θα κατάφερναν να φθάσουν στο όχημα διακυβέρνησης, ούτε ο Κόλινς είχε τη δυνατότητα να φέρει το Columbia αρκετά κοντά στην επιφάνεια της Σελήνης για να τους βοηθήσει. Ο Όλντριν επικοινώνησε με το Κέντρο Ελέγχου στο Χιούστον και του είπαν να μην ανησυχεί και να πέσει να ξεκουραστεί. Αφού κατάφεραν όπως -όπως να κοιμηθούν για περίπου έξι ώρες μέσα στην κρύα, στενή σεληνάκατο, τους ξύπνησαν από το Κέντρο Ελέγχου για να τους ενημερώσουν ότι οι μηχανικοί δεν είχαν καταφέρει ακόμη να βρουν κάποια λύση για τον σπασμένο διακόπτη.
Ο Όλντριν κάθισε και περιεργάστηκε το πρόβλημα και συμπέρανε ότι ίσως να έδινε τη λύση κάτι που να χωρούσε στην τρύπα που άφησε ο σπασμένος διακόπτης, για να βάλει σε λειτουργία τον κινητήρα. Δεδομένου, όμως, ότι ο διακόπτης ήταν ηλεκτρικός ο Όλντριν δεν μπορούσε να χρησιμοποιήσει κάποιο μεταλλικό εργαλείο, ούτε φυσικά το δάκτυλό του. Θυμήθηκε, όμως, ότι είχε στην τσέπη του μπουφάν του έναν μαρκαδόρο. Αυτόν χρησιμοποίησε για να σπρώξει το κύκλωμα και, όπως ήλπιζε, έμεινε στη θέση του. Αλλά ακόμη κι έτσι ο Όλντριν κι ο Άρμστρονγκ γνώριζαν ότι δεν υπήρχαν περιθώρια για λάθη κατά την απογείωση από τη Σελήνη, αφού το οξυγόνο που τους απέμενε έφθανε για λίγες μόνον ώρες.
Ευτυχώς όλα πήγαν κατ’ ευχήν. Η σεληνάκατος Eagle απομακρύνθηκε χωρίς το παραμικρό πρόβλημα από την επιφάνεια της Σελήνης, οι δύο αστροναύτες έφθασαν στο όχημα διακυβέρνησης που πιλοτάριζε ο Κόλινς και τελικά επέστρεψαν όλοι μαζί στη Γη στις 24 Ιουλίου για να προσθαλασσωθούν στον Ειρηνικό Ωκεανό, όπου τους περιμάζεψε το αεροπλανοφόρο USS Hornet.
Ο Μπαζ Όλντριν έχει ακόμη τον σπασμένο διακόπτη και τον περίφημο μαρκαδόρο για να θυμάται τον κίνδυνο που διέτρεξε με τον Άρμστρονγκ και την επινοητικότητά του που τους έσωσε από έναν σχεδόν βέβαιο θάνατο…