Yπάρχει ένας συγκεκριμένος Γάλλος οινοποιός του οποίου τα κρασιά είναι παράνομα τόσο στη χώρα του, όσο και στην Ε.Ε. Γιατί συμβαίνει αυτό όμως;
Ο γάλλος οινοποιός Maxime Chapoutier θα... συλλαμβανόταν (όντως!) αν προσπαθούσε να πουλήσει δύο από τα καινούργια κρασιά του στην πατρίδα του, τη Γαλλία. Ενδεχομένως και σε όλη την Ευρώπη.
«Πιθανότατα θα υπήρχε μια μεγάλη κατακραυγή γι' αυτά τα κρασιά στη Γαλλία -και αυτό θα ήταν καλό», λέει ο ίδιος. «Μερικές φορές πρέπει να είσαι προκλητικός πεοκειμένου να πετύχεις την πολυπόθητη αλλαγή».
Οι δύο εν λόγω φιάλες, μία λευκή και μία κόκκινη, θα ήταν παράνομες στη Γαλλία για ένα και μοναδικό λόγο: επειδή είναι φτιαγμένες από ένα μείγμα γαλλικών και αυστραλιανών κρασιών.
Σύμφωνα με τη γαλλική και την ευρωπαϊκή νομοθεσία απαγορεύεται η παρασκευή κρασιού που συνδυάζει φρούτα της ΕΕ και άλλων χωρών. Ειδικά στη Γαλλία, οι Αρχές παίρνουν πολύ σοβαρά τέτοια πράγματα.
O παράγοντας του «terroir»
Η γαλλική βιομηχανία κρασιού έχει μια περίφημη λέξη που ονομάζεται «terroir», η οποία αφορά όλους τους περιβαλλοντικούς παράγοντες που επηρεάζουν τα αμπέλια που αναπτύσσονται σε έναν αμπελώνα, όπως το έδαφος, το κλίμα και το υψόμετρο.
Προσθέστε σε αυτά και ένα αυστηρό σύστημα ονομασίας ή ταξινόμησης για τις αμπελουργικές περιοχές της Γαλλίας και η σκέψη της ανάμειξης γαλλικού και αυστραλιανού κρασιού για τη δημιουργία ενός οινο-υβριδίου θα τρομοκρατούσε πολλούς πιστούς Γάλλους λάτρεις του οίνου.
Ελέω Brexit
Ωστόσο, ο Maxime έχει κάνει ακριβώς αυτό, και όλα αυτά χάρη σε μια λέξη: Brexit. Διότι, ενώ δεν μπορεί να πουλήσει τα δύο κρασιά στην ΕΕ, μπορεί να το κάνει στο Ηνωμένο Βασίλειο τώρα που το Λονδίνο δεν χρειάζεται πλέον να ακολουθεί τους κανόνες τροφίμων και ποτών που θέτουν οι Βρυξέλλες.
Ο Maxime δημιούργησε τα κρασιά, τα Hemispheres Red και Hemispheres White, σε συνεργασία με τον βρετανικό διαδικτυακό λιανοπωλητή The Wine Society. Το κόκκινο είναι φτιαγμένο από σταφύλια syrah ή shiraz όπως λέγονται στην Αυστραλία, ενώ το λευκό είναι ένα μείγμα από τις ποικιλίες marsanne και viognier.
Τα συστατικά του κόκκινου και του λευκού κρασιού της Αυστραλίας αποστέλλονται χύμα στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου αναμειγνύονται με κρασί από τις βόρειες περιοχές Rhone και Roussillon της Γαλλίας πριν από την εμφιάλωση.
Ο Maxime, ο οποίος εργάζεται για την περίφημη εταιρεία κρασιών Chapoutier της οικογένειάς του, λέει ότι, ενώ σέβεται τους νόμους της Γαλλίας ως προς το διαβόητο terroir, θα πρέπει να υπάρχει χώρος για την πώληση και παγκόσμιων υβριδίων.
«Η Chapoutier φτιάχνει κρασί για περισσότερα από 200 χρόνια με γνώμονα το terroir και τη βιοδυναμική», λέει και προσθέτει: «Αλλά όλο και περισσότεροι άνθρωποι γυρίζουν την πλάτη στα γαλλικά κρασιά επειδή δεν κατανοούν τους περίπλοκους κανόνες ονομασίας. Πρέπει να προσαρμοστούμε για τους καταναλωτές μας και να κάνουμε τα κρασιά μας πιο προσιτά, κάτι στο οποίο μπορούν να βοηθήσουν τα διεθνή υβρίδια. Ίσως η νομοθεσία της ΕΕ να αλλάξει. Είναι επίσης πιο οικολογικό να στέλνεις κρασί από την Αυστραλία στην Ευρώπη χύμα, καθώς δεν έχεις το βάρος όλων των γυάλινων φιαλών».
Ο Αυστραλός «συνάδελφος»
Μια άλλη εταιρεία οίνου που παράγει τώρα κρασιά συνδυάζοντας σταφύλια από δύο ηπείρους είναι η αυστραλιανή εταιρεία Penfolds. Πωλεί ερυθρά κρασιά που παράγονται τόσο από σταφύλια της Αυστραλίας όσο και της Καλιφόρνιας, και άλλα που συνδυάζουν αυστραλιανά και γαλλικά. Και πάλι δεν μπορούν να πωληθούν στην ΕΕ, αλλά μπορούν στο Ηνωμένο Βασίλειο, τις ΗΠΑ, την Αυστραλία και αλλού.
Η Penfolds αναφέρεται σε αυτά τα υβρίδια ως «κρασί του κόσμου» και λέει ότι «διαθέτουν μια διαφορετικότητα που μπορεί να περιγραφεί καλύτερα ως "οικουμενική"». Ό,τι κι αν σημαίνει αυτό.
Αυτοί που είναι κατά
Όπως είναι φυσικό, ορισμένοι πιο παραδοσιακοί οινοποιοί δεν είναι υπέρ αυτής της εξέλιξης. Ένας από αυτούς είναι η Jas Swan, μιας ανεξάρτητη οινοποιός με έδρα τη Γερμανία.
Ενώ τα οινο-υβρίδια από τις εταιρείες Chapoutier και Penfolds παρασκευάζονται με προσοχή από ποιοτικά σταφύλια και τιμολογούνται ανάλογα, η ίδια φοβάται ότι αν η τάση αυτή αναπτυχθεί, θα σημαίνει ότι θα πωλείται πολύ περισσότερο φτηνό, χαμηλής ποιότητας κρασί.
«Πιστεύω ότι αυτά τα είδη κρασιού δεν θα διαθέτουν κανένα χαρακτηριστικό από οποιοδήποτε terroir, ακόμη και πριν φύγουν από την ήπειρό τους», λέει. «Αυτά τα κρασιά θα έχουν δει μόνο βαριές προσθήκες για να τα κρατήσουν καθαρά και θα παρασκευάζονται για να είναι εύκολα στην κατανάλωση για τις μάζες».
«Εξωφρενική η ιδέα»
Ο Peter Richards, ο οποίος είναι κάτοχος του κορυφαίου παγκόσμιου τίτλου σπουδών στον κλάδο του κρασιού, του Master of Wine (MW), είναι επίσης αρνητικός ως προς την ιδέα. «Η ιδέα της ανάμειξης κρασιών από δύο χώρες δεν είναι κάτι που βρίσκω από μόνο του εξωφρενικό», λέει. «Η ανησυχία μου είναι περισσότερο ότι πρόκειται για μια καινοτομία για χάρη... απλά της καινοτομίας».
Η σύζυγός του, Susie Barrie, η οποία είναι επίσης MW, προσθέτει: «Εξακολουθώ να μην έχω πειστεί ότι ένα κρασί που παρασκευάζεται με ανάμειξη σταφυλιών από διαφορετικές χώρες μπορεί να είναι σπουδαίο από άποψη γεύσης».
Όσοι το βρίσκουν ενδιαφέρον
Αντίθετα, ο συγγραφέας περί οίνου Jamie Goode λέει ότι η ανάπτυξη κρασιού από δύο ηπείρους «είναι στην πραγματικότητα μια αρκετά διασκεδαστική ιδέα».
«Αν τα κρασιά είναι καλά και φτιαγμένα από καλές τοποθεσίες αμπελώνων - και όχι απλά ένα τέχνασμα που αναμειγνύει φτηνά χύμα κρασιά - τότε αυτό είναι αρκετά ενδιαφέρον». Και επισημαίνει:
«Η θεμελιώδης βάση για το καλό κρασί είναι η έννοια του terroir - ότι τα κρασιά προέρχονται από έναν τόπο και η γεύση τους εκφράζει αυτόν τον τόπο με μοναδικό τρόπο. Αλλά δεν χρειάζεται όλα τα κρασιά να είναι κρασιά με terroir -και υπάρχει χώρος για κρασιά όπως αυτό.
«Κατά κάποιον τρόπο, απαιτείται μεγάλη επιδεξιότητα για να αναμειχθούν τα σωστά κρασιά μαζί για να δημιουργηθεί κάτι ενδιαφέρον που προέρχεται από τόσο διαφορετικά μέρη».
Ο Pierre Mansour, επικεφαλής του The Wine Society, λέει ότι ο ίδιος και οι συνάδελφοί του είχαν την ιδέα να δημιουργήσουν δύο κρασιά από σταφύλια από διαφορετικές ηπείρους στο πλαίσιο των εορτασμών για τα 150α γενέθλια της εταιρείας.
«Σκεφτόμασταν το μέλλον του κρασιού και θέλαμε να κάνουμε κάτι καινοτόμο. Στο τέλος σκεφτήκαμε ότι ένας τομέας καινοτομίας είναι η ανάμειξη, η δημιουργία ενός κρασιού που μπορεί να μετριάσει τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής σε μια συγκεκριμένη χώρα.
«Και από την άποψη του αποτυπώματος άνθρακα, είναι πιο φιλικό προς το περιβάλλον να στέλνεις χύμα κρασί από την Αυστραλία στο Ηνωμένο Βασίλειο. Έτσι προσεγγίσαμε την Chapoutier, σκεπτόμενοι ότι μπορεί να έλεγαν "είστε τρελοί, πώς τολμάτε να μας προσβάλλετε", αλλά ήταν υπέροχοι. Ήταν πραγματικά ενθουσιώδεις με την ιδέα αυτή».