Ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι στον πλανήτη καλούνται να μείνουν στα σπίτια τους επί εβδομάδες και μήνες για να συμβάλουν στην επιβράδυνση της εξάπλωσης του νέου κορωνοϊού και για να μη γονατίσουν τα εθνικά συστήματα υγείας.
Γνωρίζοντας ότι σχεδόν το ένα τρίτο του πληθυσμού της Γης αντιμετωπίζει κλεισμένο στο σπίτι του ανάλογες δυσκολίες με τον μακρόχρονο περιορισμό τους στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, αστροναύτες της NASA πρoσφέρουν πολύτιμες συμβουλές από την πείρα που απέκτησαν με τη συμβίωσή τους με άλλα άτομα σε απομονωμένους χώρους.
Σκοτ Κέλι: «Φτιάξτε πρόγραμμα – Μην πέφτετε με τα μούτρα στη δουλειά»
Ο διάσημος Αμερικανός αστροναύτης της NASA, Σκοτ Κέλι, που πέρασε 340 ημέρες στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, επεσήμανε σε άρθρο γνώμης στους New York Times ότι «δεν ήταν εύκολο». Κι έδωσε μια σειρά συμβουλών για το πώς να χειριστούμε την κατάσταση της απομόνωσης, όπως η δημιουργία και η τήρηση ενός προγράμματος.
«Θα διαπιστώσετε», γράφει, «ότι τηρώντας ένα πρόγραμμα θα βοηθήσει εσάς και την οικογένειά σας να προσαρμοστείτε σ’ ένα διαφορετικό εργασιακό και οικιακό περιβάλλον. Όταν επέστρεψα στη Γη, μου έλειψε η οργάνωση που μου παρείχε το πρόγραμμά του και δυσκολεύτηκαν να ζήσω χωρίς αυτό».
Ο Σκοτ Κέλι προειδοποίησε ότι δεν πρέπει να πέσουμε με τα μούτρα στη δουλειά – για όσους εργάζονται εξ’ αποστάσεως σ’ αυτές τις εποχές της πανδημίας του κορωνοϊού. «Βρείτε το χρόνο και για διασκεδαστικές δραστηριότητες. Εγώ βρισκόμουν με άλλα μέλη του πληρώματος και οργανώναμε βραδιές κινηματογράφου –όλο το πακέτο, μαζί με σνακ – και παρακολουθούσα επί ώρες το Game of Thrones, είδα μάλιστα δυο φορές όλα τα επεισόδια».
«Απολαύστε τον φρέσκο αέρα»
Ο άνθρωπος που πέρασε έναν χρόνο στο διάστημα μας συμβουλεύει να κάνουμε –προσεκτικά! – το μόνο πράγμα που εκείνος δεν μπορούσε να κάνει: να απολαύσουμε τον φρέσκο αέρα. «Βγείτε έξω», λέει. «Μετά τον περιορισμό σε τόσο στενό χώρο επί μήνες άρχισε να μου λείπε η επαφή με τη φύση, το πράσινο χρώμα, η οσμή της σβουνιάς, το απαλό χάδι του ήλιου στο πρόσωπό μου».
O Kέλι πρόσθεσε ότι όσο ήταν στο διάστημα του έλειπαν επίσης τα ψυχαγωγικά βιβλία –ένα σχετικά δαπανηρό φορτίο δεδομένου του κόστους εκτόξευσης των διαστημικών οχημάτων. «Όταν είσαι κλεισμένος σ’ έναν μικρό χώρο χρειάζεσαι κάτι που θα σε βοηθήσει να αποδράσεις από τη δουλειά και το περιβάλλον σου. Κι είναι ανεκτίμητη η ηρεμία που σου προσφέρει ένα βιβλίο –όχι ηλεκτρονικό, αλλά κανονικό βιβλίο- όταν σε απορροφά το διάβασμα χωρίς να μπαίνεις στον πειρασμό με πιθανές παραπομπές να σερφάρεις σε άλλες ιστοσελίδες».
Πέγκι Γουίτσον: Πρέπει να επικοινωνούμε αποτελεσματικά
Η Πέγκι Γουίτσον, που κατέχει το ρεκόρ μακρύτερης παραμονής στο διάστημα από κάθε άλλο Αμερικανό αστροναύτη και από κάθε άλλη γυναίκα αστροναύτη παγκοσμίως με συνολικά 665 μέρες παραμονής στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό στη διάρκεια τριών αποστολών (2002, 2008, 2016-17) είπε στο CBS ότι η παρατεταμένη απομόνωση δεν είναι τόσο δυσκατόρθωτη και ότι η ίδια ουδέποτε ένιωσε πλήξη όσο ήταν στο διάστημα.
«Πολλοί άνθρωποι προσπαθούν να εργαστούν εξ’ αποστάσεως από το σπίτι τους και ταυτόχρονα να φροντίζουν τα παιδιά τους και την οικογένειά τους. Αυτό μπορεί να αποδειχθεί μεγάλη πρόκληση, αλλά είναι αυτό που κάναμε όταν ήμαστε στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Το πλήρωμα έγινε η οικογένειά μας όσο ήμασταν σε τροχιά κι όχι μόνον έπρεπε να συνεργαζόμαστε μαζί στη διάρκεια της ημέρας, αλλά δεν είχαμε και τη δυνατότητα να γυρίσουμε στα σπίτια μας τα βράδια».
Για να καλλιεργηθεί αυτή η –αναγκαστική έστω- διαπροσωπική σχέση και επικοινωνία, λέει η διάσημη αστροναύτης, που έχει βγει σε σύνταξη, είναι σημαντικό να είμαστε διάφανοι και ξεκάθαροι. «Πρέπει να μπορείς να επικοινωνείς αποτελεσματικά, αυτό είναι το πρώτιστο. Νομίζουμε πολλές φορές ότι επικοινωνούμε, αλλά δεν βγάζουμε έξω τις σκέψεις που κρύβονται στα κεφάλια μας, δεν επικοινωνούμε τα αισθήματά μας.»
«Να σκεφτούμε το γενικότερο καλό»
Για την Γουίτσον η προσήλωση στον ομαδικό στόχο είναι το σημαντικότερο. «Η Covid-19, που προκαλεί ο νέος κορωνοϊός, μας παρέχει ένα ανώτερο κίνητρο, όπως και το διάστημα στους αστροναύτες. Με την αυτοαπομόνωση και την καραντίνα σώζουμε ζωές. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε αυτό τον ανώτερο σκοπό και να τον αγκαλιάσουμε για να αποκτήσουμε έναν λόγο και να εκλογικεύσουμε την δύσκολη κατάσταση που βιώνουμε».
Κι όπως προσθέτει, ο χρόνος που έχουν τώρα στη διάθεσή τους τουλάχιστον κάποιοι απ’ όλους όσους έχουν κλειστεί στα σπίτια τους, είναι ένα δώρο. «Σκεφτείτε: τι πράγματα θα θέλατε να κάνετε αν είχατε περισσότερο χρόνο; Τι πράγμα είχατε στο πίσω μέρος του μυαλού σας και λέγατε “θα ήθελα να το δοκιμάσω, αλλά δεν είχα το χρόνο; Τώρα ίσως είναι η ευκαιρία».
Αν Μακλέιν: Εξασκηθείτε στην «εκστρατευτική συμπεριφορά»
Η Αμερικανίδα αστροναύτης Αν Μακλέιν, η οποία επέστρεψε πρόσφατα από μια μακρά παραμονή στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, πιστεύει ότι για την επιβίωση και συνύπαρξη σε κλειστούς χώρους, όπου πυροδοτούνται συχνά εντάσεις, απαιτούνται δεξιότητες «εκστρατευτικής συμπεριφοράς». Η πρώτη είναι η καλή επικοινωνία, δηλαδή η ικανότητα να ακούς τον άλλο, να αφουγκράζεσαι τι νιώθει, τη γλώσσα του σώματός του, να αναγνωρίζεις το πρόβλημα, να συζητάς και να συνεργάζεσαι για την επίλυσή του. «Μιλήστε για τις προθέσεις σας πριν κάνετε κάτι. Χρησιμοποιήστε την κατάλληλη ορολογία. Συζητήστε όταν οι ενέργειές ή των άλλων ήταν απρόσμενες», έγραψε σε ανάρτησή της για τη NASA.
Μια άλλη δεξιότητα που απαιτείται για την «επιβίωσή» μας σε περιορισμένο χώρο είναι η ικανότητα να ηγείσαι, αλλά και να ακολουθείς τις οδηγίες. «Αναθέστε αποστολές και ορίστε στόχους. Ηγηθείτε δίνοντας το παράδειγμα. Δώστε κατευθύνσεις, πληροφορίες, εκπαιδεύστε και ενθαρρύνετε τους άλλους. Διασφαλίστε ότι οι “συμπαίκτες” σας έχουν τους αναγκαίους πόρους. Μιλήστε όταν κάτι δεν είναι σωστό. Κάνετε ερωτήσεις, προσφέρετε λύσεις, όχι μόνον προβλήματα».
Φροντίστε τους εαυτούς σας και τους άλλους
Η Αν Μακλέιν συμβουλεύει να μιλούμε ανοικτά για τις αδυναμίες και τα αισθήματά μας, να αποφορτίζουμε το άγχος και τις αρνητικές διαθέσεις μας και να μην τις περνούμε στα άλλα μέλη της ομάδας. «Ισορροπήστε τη δουλειά με την ξεκούραση και τον προσωπικό χρόνο. Οργανωθείτε», είπε.
Για να διασφαλίσουμε την υγεία της «ομάδας» μας – των μελών της οικογενείας μας, συγγενών ή συγκατοίκων- η Μακλέιν επισημαίνει ότι σημαντική η ανάπτυξη θετικών σχέσεων. «Προσφερθείτε εθελοντικά για τις αγγαρείες. Προσφέρετε και δεχτείτε βοήθεια, μοιραστείτε τις ευθύνες, αναλάβετε το φταίξιμο. Βοηθήστε στη δημιουργία θετικού κλίματος και κρατήστε την ψυχραιμία σας στις εντάσεις».