Έχουν μπλοκάρει τη γέφυρα Dartford, έχουν ρίξει ντοματόσουπα πάνω στα ηλιοτρόπια του Βαν Γκογκ, έχουν βάψει με σπρέι την εμβληματική γυάλινη πρόσοψη του Harrods πορτοκαλί και έχουν μείνει κολλημένοι στη διάβαση Abbey Road του Λονδίνου, μεταξύ άλλων.
Και αυτά μόνο την περασμένη εβδομάδα. Τώρα οι διαδηλωτές του Just Stop Oil κατηγορήθηκαν επίσης ότι «έχουν αίμα στα χέρια τους» μετά το κυκλοφοριακό μακελειό, που προκλήθηκε αφού οι ακτιβιστές κρεμάστηκαν από τη διαβόητα πολυσύχναστη διάβαση του Τάμεση, οδηγώντας έμμεσα στο θάνατο δύο γυναικών στον κοντινό αυτοκινητόδρομο M20.
Οι γυναίκες, η μία εκ των οποίων κατονομάστηκε ως Lisa Webber, μητέρα τεσσάρων παιδιών στα 50 της, είχαν σταματήσει υπό καταρρακτώδη βροχή στο κράσπεδο του αυτοκινητόδρομου, όταν χτυπήθηκαν από διερχόμενο αυτοκίνητο. Ένας σοκαρισμένος μάρτυρας δήλωσε: «Οι οικολόγοι πολεμιστές μπορεί να νόμιζαν ότι επρόκειτο για μια αθώα διαμαρτυρία, αλλά έχουν αίμα στα χέρια τους».
Αν και κανείς δεν υπονοεί ότι οι διαδηλωτές σχεδίασαν μια τέτοια τρομερή έκβαση, φαίνεται ότι οι τρόποι που επιλέγουν για την επίτευξη του στόχου τους, είναι ιδιαίτεροι επικίνδυνοι.
«Πόσο ειρωνικό είναι, λοιπόν, να ανακαλύπτουμε ότι ένας από τους σημαντικότερους υποστηρικτές αυτού του συνόλου που πιστεύουν ότι το να κολλάνε τους εαυτούς τους σε τοίχους βοηθάει τον αγώνα τους κατά των ορυκτών καυσίμων, είναι μια γυναίκα της οποίας η χρηματοδοτική επιρροή πιθανόν να είναι βαθύτερη από ένα πηγάδι πετρελαίου», σημειώνει η Beth Hale της Daily Mail.
Aileen Getty: Η διάσημη κληρονόμος, υποστηρίκτρια των ακτιβιστών
Μία από αυτούς που βγαίνουν μπροστά, είναι η Αϊλίν Γκέτι (Aileen Getty), κληρονόμος της περιουσίας της οικογένειας Γκέτι, η οποία, φυσικά, αναπτύχθηκε από την ίδια τη βιομηχανία που οι ακτιβιστές θέλουν τόσο πολύ να γονατίσουν.
Η 65χρονη Αϊλίν, είναι εγγονή του J. Paul Getty, του αείμνηστου μεγιστάνα που έχτισε μια αυτοκρατορία από το πετρέλαιο και τον έκανε για ένα διάστημα τον πλουσιότερο άνθρωπο στον κόσμο.
Η οικογένεια εγκατέλειψε τη βιομηχανία πετρελαίου στις αρχές της δεκαετίας του 2000, αλλά σίγουρα βοήθησε στην ανάπτυξη μιας οικογενειακής περιουσίας που υπολογίζεται ότι αξίζει κάπου 4,8 δισεκατομμύρια λίρες.
Η Αϊλίν, η οποία διαθέτει μια συλλογή από πολυτελή ακίνητα στις ΗΠΑ, είναι ιδρυτικό μέλος του Climate Emergency Fund (CEF), μιας μη κερδοσκοπικής οργάνωσης με έδρα τις ΗΠΑ, η οποία χρηματοδοτεί άμεσες δράσεις, όπως αυτές των Just Stop Oil και Extinction Rebellion, σε όλο τον κόσμο.
Σύμφωνα με πληροφορίες, έχει δωρίσει «πάνω από ένα εκατομμύριο δολάρια σε γενναίους ακτιβιστές για το κλίμα», χρήματα που σε ορισμένες περιπτώσεις πληρώνουν στους εν λόγω διαδηλωτές έναν ονομαστικό μισθό. Ένας εκπρόσωπος της Just Stop Oil επιβεβαίωσε αυτή την εβδομάδα ότι οι υποστηρικτές «λαμβάνουν ένα μικρό εισόδημα».
Και το κάνει αυτό, σύμφωνα με τη Mail, επειδή η κοινωνία «δεν είχε πια χρόνο». «Η ελπίδα μου είναι ότι εμείς, ως κοινωνία, μπορούμε να δεχτούμε αυτές τις δράσεις από γενναίους ακτιβιστές για το κλίμα για αυτό που είναι - ένας συναγερμός που μας βγάζει από το status quo και μας εστιάζει στην πραγματική έκτακτη ανάγκη που υπάρχει: κυριολεκτικά σκοτώνουμε τη ζωή στη Γη», είπε η ίδια.
Το πώς ακριβώς θα αισθανόταν ο πασίγνωστος πατριάρχης της οικογένειας Getty, ο οποίος πέθανε το 1976, σε ηλικία 83 ετών, για τις ενέργειες της άλλοτε αγαπημένης του εγγονής, είναι προς συζήτηση.
Η αντισυμβατική ζωή της Aileen Getty
Η Aileen, ωστόσο, πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της βαδίζοντας σε έναν αντισυμβατικό δρόμο.
Τώρα είναι κάτι σαν μια «χίπισσα που γερνάει», αν και έχει σεφ για να της ετοιμάζουν τη βίγκαν κουζίνα της και πούλησε ένα από τα σπίτια της στην ποπ σταρ Katy Perry. Η ζωή της ήταν κάποτε εξαιρετικά λαμπερή: ο Dudley Moore έπαιξε πιάνο στο πάρτι αρραβώνων της και ο πρώτος της σύζυγος ήταν ο Christopher Wilding, γιος της αείμνηστης Elizabeth Taylor.
Παρά το γάμο, η βαθιά προβληματισμένη Aileen βρισκόταν σε πορεία αυτοκαταστροφής. Εθισμένη στην κοκαΐνη, κόλλησε τον ιό HIV ως αποτέλεσμα μιας εξωσυζυγικής σχέσης. Ήταν το 1985, μια εποχή που η ασθένεια εξακολουθούσε να έχει τρομερό δημόσιο στίγμα.
Μέχρι το 1990 η λοίμωξη της Aileen θα κλιμακωθεί σε Aids. Υπέφερε από καρδιακά προβλήματα, πνευμονοπάθεια, κατέρρευσε και παραλίγο να πεθάνει, αλλά με κάποιο τρόπο κρατήθηκε, σωζόμενη από την ανακάλυψη των αποτελεσματικών φαρμάκων για τον HIV.
Το 1996 αποτέλεσε σημείο καμπής. Καθάρισε από τα ναρκωτικά και φωτογραφήθηκε με την πριγκίπισσα Νταϊάνα σε ένα κέντρο για άτομα με AIDS στο West End του Λονδίνου.
Η αντιμετώπιση του θανάτου και των δικών της δαιμόνων ήταν καθοριστικοί παράγοντες που την κινητοποίησαν στην επιφοίτησή της. Όπως και τα χρήματα. «Ο πλούτος μας κατέστρεψε», είπε σε συνέντευξή της τον Ιούνιο του 1996.
«Η κατάρα των Getty»
Το «εμείς» στο οποίο αναφερόταν ήταν, φυσικά, η οικογένειά της. Γιατί η εξαιρετική ιστορία της Aileen είναι μόνο ένα κεφάλαιο σε μια οικογενειακή ιστορία που συχνά αποκαλείται «Η κατάρα των Getty» - ένα δυναστικό έπος που διανθίζεται από απαγωγές, ναρκωτικά, αντιπαλότητες και θάνατο.
Ο J. Paul Getty είδε την πρώτη του πετρελαιοπηγή σε ηλικία 11 ετών. Αφού αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, είχε βγάλει το πρώτο του εκατομμύριο σε ηλικία 23 ετών. Χτύπησε μαύρο χρυσό αφού εξασφάλισε 60ετή παραχώρηση σε μια έκταση γης μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Κουβέιτ το 1949. Ό,τι του έλειπε ως σύζυγος - παντρεύτηκε και χώρισε πέντε φορές - ο Γκέτι το αναπλήρωσε με την ικανότητά του να βγάζει χρήματα.
Μέχρι το 1966 είχε ανακηρυχθεί ο πλουσιότερος ιδιώτης στον κόσμο, με περιουσία που υπολογίζεται σε δισεκατομμύρια δολάρια.
Αγόρασε έργα Ρεμπράντ και Ρενουάρ και μετακόμισε στην Αγγλία στο Sutton Place, ένα κτήμα του 16ου αιώνα κοντά στο Γκίλφορντ του Σάρεϊ, όπου, ως διαβόητος τσιγκούνης, εγκατέστησε καρτοτηλέφωνο για τους καλεσμένους του.
Η Αϊλίν πέρασε μεγάλα χρονικά διαστήματα εκεί όταν ήταν μικρή. «Νομίζω ότι ήμουν η αγαπημένη του παππού μου, επειδή δεν τον φοβόμουν», είπε κάποτε. Το κτήμα του ήταν ένα καταφύγιο για εκείνη ως έφηβη. Ο δικός της πατέρας, ο John Paul Jr, ήταν εθισμένος στην ηρωίνη στις δεκαετίες του 1960 και 1970.
Στα μέσα της δεκαετίας του 1960, ο γάμος του με τη μητέρα της Aileen, Gail Harris, είχε καταρρεύσει και παντρεύτηκε την Ολλανδή ηθοποιό Talitha Pol, η οποία θα πέθαινε από υπερβολική δόση ναρκωτικών το 1971.
Οι πιο σκοτεινές στιγμές δεν είχαν έρθει ακόμα. Η Αϊλίν ήταν 13 ετών και ζούσε στη Ρώμη με τη μητέρα της, όταν ο μεγαλύτερος αδελφός της, ο Ιωάννης Παύλος ΙΙΙ, 16 ετών, απήχθη από Ιταλούς τρομοκράτες. Ακολούθησε μια πικρή πεντάμηνη διαπραγμάτευση.
Ο πατέρας της Αϊλίν δεν τα πήγαινε ποτέ καλά με τον ίδιο του τον πατέρα, ο οποίος τον είχε απολύσει από την Getty Oil και τον είχε βγάλει από τη διαθήκη του. Όταν του ζητήθηκε να πληρώσει την απαίτηση για λύτρα - αρχικά περίπου 15 εκατομμύρια λίρες - ο Getty αρνήθηκε, δηλώνοντας: «Έχω άλλα 13 εγγόνια, αν πληρώσω έστω και μια δεκάρα τώρα, τότε θα έχω 14 απαχθέντα εγγόνια».
Μόνο όταν το κομμένο αυτί του Ιωάννη Παύλου Γ' έφτασε με το ταχυδρομείο, μαζί με μια τούφα από τα μαλλιά του, συμφώνησε να πληρώσει 1,9 εκατομμύρια λίρες (το μέγιστο ποσό που μπορούσε να αφαιρεθεί από τον φόρο) για μειωμένα λύτρα για τον εγγονό του.
Με χρηματικό μυαλό, ακόμη και εν μέσω αυτής της κρίσης, δάνεισε τη διαφορά, περίπου 885.000 λίρες, στον γιο του με τον όρο να την αποπληρώσει με τόκο 4%. Ο αδελφός της Aileen απελευθερώθηκε τότε.
Ο πατέρας τους άφησε τελικά πίσω του τις άγριες συνήθειές του και έγινε ουσιαστικά ερημίτης. Ο αντίκτυπος της απαγωγής στον γιο του, ωστόσο, ήταν κατακλυσμιαίος. Υιοθέτησε έναν χίπικο τρόπο ζωής, παντρεύτηκε σε ηλικία 18 ετών (για τον οποίο αποκληρώθηκε) και στη συνέχεια έπεσε σε μια πορεία αυτοκαταστροφής που κορυφώθηκε με υπερβολική δόση ναρκωτικών το 1981, η οποία τον άφησε παράλυτο και σχεδόν τυφλό μέχρι τον θάνατό του σε ηλικία 54 ετών το 2011.
Μια ζωή γεμάτη τραγωδίες για την Aileen Getty
Η έφηβη Aileen μετακόμισε στο Λος Άντζελες, όπου έπεσε σε έναν γυαλιστερό κόσμο πάρτι -και ναρκωτικών- και ερωτεύτηκε τον Christopher Wilding. Απεγνωσμένοι να παντρευτούν, έπρεπε να περιμένουν μέχρι να γίνει 22 ετών για να αποφύγουν την αποποίηση κληρονομιάς σύμφωνα με τους κανόνες του Getty trust.
Ο γάμος τους στοιχειώθηκε από τον σπαραγμό των πολλαπλών αποβολών πριν το ζευγάρι υιοθετήσει τον Caleb, που σήμερα είναι 39 ετών. Στη συνέχεια η Aileen έμεινε έγκυος με τον Andrew, σήμερα 37 ετών.
Αλλά τέσσερα χρόνια μετά την ένωση, τα πράγματα είχαν ήδη αρχίσει να ξεφεύγουν. Το 1985, η Aileen είχε μια περιπέτεια με έναν άνδρα που ονομαζόταν μόνο "Gary" και ο οποίος τη μόλυνε με τον ιό HIV.
Αυτό οδήγησε στο τέλος του γάμου της, σε μια κάθοδο στον εθισμό στα ναρκωτικά και στην προσωρινή απώλεια της επιμέλειας των αγαπημένων της αγοριών.
Η αντίδραση της οικογένειάς της στην ασθένεια δεν βοήθησε - είπε ότι ήταν σε άρνηση. Η μεγαλύτερη πηγή στήριξής της ήταν η πρώην πεθερά της, Ελίζαμπεθ Τέιλορ, η οποία ήταν η ίδια μια αφοσιωμένη υποστηρίκτρια της έρευνας για τον HIV/Aids. Η αφοσίωση της Aileen στη Liz ήταν τέτοια που την αποκαλούσε πάντα «μαμά», ενώ τη δική της μητέρα την αποκαλούσε «Gail».
«Η Ελίζαμπεθ είναι η καλύτερη. Αν δεν ήταν εκείνη, δεν νομίζω ότι θα είχα αντέξει τόσο πολύ», είπε σε συνέντευξή της το 1996. Ήταν αμοιβαίο. «Την αγαπώ σαν να είναι ένα από τα δικά μου παιδιά», δήλωσε η εκλιπούσα σταρ.
Η Aileen ρίχτηκε στην εκστρατεία ενημέρωσης για τον HIV (εξακολουθεί να είναι πρέσβειρα του Elizabeth Taylor Aids Foundation), γεγονός που την έφερε κοντά στην πριγκίπισσα Νταϊάνα. «Το AIDS μου έδωσε έναν σκοπό, από πολλές απόψεις», είχε πει κάποτε η Aileen. «Ήμουν μουδιασμένη πριν- δεν ήξερα τι να κάνω με τη ζωή μου».
Το 2012 ίδρυσε το Ίδρυμα Aileen Getty Foundation, υποστηρίζοντας διάφορους σκοπούς. Είχε έναν βραχύβιο δεύτερο γάμο με τον Αμερικανό Scott Padilla, τον οποίο γνώρισε σε κέντρο αποτοξίνωσης το 1990- και με ενδιαφέρον μίλησε το 1997 για έναν τρίτο γάμο με έναν ανώνυμο Άγγλο. Προφανώς δεν κράτησε, διότι το 2004 παντρεύτηκε τον Bartolomeo Ruspoli.
Τα τελευταία χρόνια διατηρεί χαμηλό προφίλ. Η τελευταία σημαντική συνέντευξή της φαίνεται να ήταν το 2015 για ένα αμερικανικό περιοδικό, στην οποία είπε: «Τα πρώτα χρόνια ήταν πολύ δύσκολα και δεν νομίζω ότι τα έχω ξεπεράσει αυτά. Δεν μιλάω πολύ γι' αυτό, αλλά ζει σε ένα πολύ βαθύ σημείο μέσα μου που είναι… ακόμα οδυνηρό». Είπε ότι η υγεία της είναι καλή, όπως και η σχέση της με τους δύο γιους της.
Ως παιδιά, τους είχαν δώσει οδηγίες για τον αριθμό έκτακτης ανάγκης που έπρεπε να καλέσουν αν η μητέρα τους κατέρρεε και τους είχαν πει να φορέσουν λαστιχένια γάντια για να προστατευτούν αν αιμορραγούσε. «Είμαι πολύ τυχερός γονιός», είπε. «Είναι και οι δύο θεϊκές ψυχές και είμαστε όλοι πολύ κοντά».
Πέρα από τη φιλανθρωπία και τον ακτιβισμό, φαίνεται ότι κληρονόμησε κάποιο από το επιχειρηματικό δαιμόνιο των προγόνων της. Ιδρύτρια της εταιρείας εστιατορίων Sprout του Λος Άντζελες, είναι κατά συρροήν αγοραστής και πωλητής σπιτιών υψηλής ποιότητας, με πιο πρόσφατη την αγορά ενός αρχοντικού στη Νέα Υόρκη αξίας 19 εκατομμυρίων λιρών.
Τι λέει η ίδια για την ακτιβιστική δράση της
Όσον αφορά το θέμα του ακτιβισμού της, υπήρξε αιχμηρή αλλά σύντομη. Απάντησε με email στη Mail την περασμένη εβδομάδα, επιμένοντας: «Υποστηρίζω τον ακτιβισμό για το κλίμα μέσω του Ταμείου Έκτακτης Ανάγκης για το Κλίμα, επειδή δεν έχουμε πλέον χρόνο για οτιδήποτε άλλο εκτός από ταχεία, ολοκληρωμένη δράση για το κλίμα.
Μπορούμε να έχουμε μια οικονομία που τροφοδοτείται από ορυκτά καύσιμα ή μπορούμε να έχουμε μια ακμάζουσα ζωή στον πλανήτη Γη. Δεν μπορούμε να έχουμε και τα δύο».
Είπε ότι χρηματοδότησε το CEF, το οποίο με τη σειρά του έκανε επιχορηγήσεις σε ακτιβιστές για το κλίμα που «ασχολούνται με τη μη βίαιη νομική πολιτική ανυπακοή», συμπεριλαμβανομένων των Just Stop Oil και Insulate Britain.
«Δεν χρηματοδοτώ άμεσα αυτές τις ομάδες ή τις δράσεις τους, αν και υποστηρίζω πλήρως το κρίσιμο αίτημα του Just Stop Oil για μηδενικές νέες μισθώσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου».
Όσον αφορά τις δράσεις αυτών των ομάδων που προκαλούν ταραχές, δήλωσε: «Αν δεχτείτε ότι αντιμετωπίζουμε μια εκτεταμένη κλιματική καταστροφή, τότε η πολιτική ανυπακοή δεν φαίνεται τόσο τρελή και ακραία. Οποιαδήποτε δυσφορία προκαλείται από τις διαμαρτυρίες που βλέπουμε - οι οποίες ήταν ειρηνικές και μη βίαιες - ωχριά μπροστά σε αυτό που μας περιμένει όλους αν δεν αναλάβουμε δράση για το κλίμα».