Φωτεινό και εύθραυστο, το κεχριμπάρι αποτέλεσε αντικείμενο λατρείας στο πέρασμα των αιώνων. Προστατευμένη από τον πρωσικό νόμο που ξεκίνησε τον 13ο αιώνα, η απολιθωμένη ρητίνη ήταν μια περιζήτητη ουσία για την κατασκευή βασιλικών και θρησκευτικών αντικειμένων σε όλη την Ανατολική Ευρώπη.
Το Amber Room (Κεχριμπαρένιο Δωμάτιο), μια σειρά από πάνελ κατασκευασμένα από έξι τόνους κεχριμπάρι, τοποθετημένο σε τοίχους με φύλλα χρυσού και διακοσμημένο με ψηφιδωτά και καθρέφτες, ήταν ένας παιάνας για την ομορφιά και το status του υλικού.
Το δωμάτιο, που σχεδιάστηκε για τους βασιλείς στην Πρωσία και τη Ρωσία, που λεηλατήθηκε από τους Γερμανούς ναζί κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και τελικά αναγεννήθηκε σε ένα παλάτι της Αγίας Πετρούπολης, παραμένει ένα μυστήριο τόσο μαγευτικό όσο και το ίδιο το κεχριμπάρι.
Το Κεχριμπαρένιο Δωμάτιο σχεδιάστηκε αρχικά στις αρχές του 18ου αιώνα ως ένας πολυτελής θάλαμος έκθεσης 16 τ.μ. για τον Φρειδερικό Α' της Πρωσίας. Το 1716 η αίθουσα δόθηκε στον Ρώσο τσάρο Πέτρο τον Μέγα και τελικά μεταφέρθηκε στο Παλάτι της Αικατερίνης κοντά στην Αγία Πετρούπολη.
Για να ταιριάζει με τα ευρύχωρα δωμάτια του ανακτόρου, ο Ιταλός αρχιτέκτονας Φραντσέσκο Μπαρτολομέο Ραστρέλι κλήθηκε να επεκτείνει το δωμάτιο. Υπό την καθοδήγησή του, τα αρχικά πάνελ ενσωματώθηκαν σε ένα δωμάτιο 55 τ.μ. διακοσμημένο με περισσότερο κεχριμπάρι, κεριά, ψηφιδωτά και επιχρυσωμένες μορφές.
Το ρωσικό μπαρόκ θαύμα έγινε γνωστό ως το «όγδοο θαύμα του κόσμου».
Το μυστήριο με την εξαφάνιση του Κεχριμπαρένιου Δωματίου
Όταν οι ναζί εισέβαλαν στη Ρωσία το 1941, διέλυσαν το Κεχριμπαρένιο Δωμάτιο και το μετέφεραν στο κάστρο Königsberg στο γερμανικό κράτος της Πρωσίας.
Σύμφωνα με τον Anatoly Valuev του Μουσείου Ιστορίας και Τεχνών του Καλίνινγκραντ, το Königsberg ήταν μια «βάση μεταφοράς για (λεηλατημένα) πολιτιστικά αντικείμενα, τα οποία θα αποθηκεύονταν στην πόλη για περαιτέρω μεταφορά σε άλλα μέρη της Γερμανίας». Αλλά όταν ο Κόκκινος Στρατός κατέλαβε την πόλη το 1945, δεν βρέθηκαν ίχνη από το Κεχριμπαρένιο Δωμάτιο.
Κάποιοι πίστευαν ότι το δωμάτιο μπορεί να είχε καταστραφεί από φωτιά. «Δεν βρέθηκαν όμως ίχνη καψίματος κεχριμπαριού», δήλωσε ο Valuev. «Τελικά, υπέθεσαν ότι το δωμάτιο σώθηκε και ήταν κρυμμένο στο υπόγειο του κάστρου ή ότι μεταφέρθηκε κάπου αλλού».
Έρευνες σε εκατοντάδες τοποθεσίες για τον εντοπισμό του Κεχριμπαρένιου Δωματίου
Η αναζήτηση για το μυθικό Κεχριμπαρένιο Δωμάτιο συνεχίστηκε. Το 1946, το Koningsberg έγινε μέρος της Ρωσίας και μετονομάστηκε σε Καλίνινγκραντ. Οι δύο σημαντικές έρευνες που έγιναν, δεν έδειξαν κανένα σημάδι του δωματίου. Σοβιετικοί ειδικοί συνέχισαν να εξερευνούν εκατοντάδες τοποθεσίες γύρω από την πόλη και στα ερείπια του κάστρου της πόλης. Στη δεκαετία του 2000, ομάδες με πιο προηγμένο εξοπλισμό συνέχισαν την αναζήτηση και βρήκαν έργα τέχνης και κοσμήματα σε ένα κρυφό μέρος του υπογείου του κάστρου. Αλλά ακόμα δεν είχε βρεθεί το Κεχριμπαρένιο Δωμάτιο.
Θα είναι το ίδιο επιβλητικό εάν βρεθεί;
Ακόμα κι αν βρεθεί το Κεχριμπαρένιο Δωμάτιο, είπε η Tatyana Suvorova του Περιφερειακού Μουσείου Κεχριμπαριού του Καλίνινγκραντ, πιθανότατα θα ήταν μια σκιά του πρώην εαυτού του.
«Το κεχριμπάρι είναι ένα πολύπλοκο υλικό, είναι αρκετά εύθραυστο και αλλάζει με την πάροδο του χρόνου», είπε, προσθέτοντας ότι αν το δωμάτιο ανακαλυπτόταν ξανά, «αυτή θα ήταν η μεγαλύτερη ευτυχία, αλλά θα ήταν γεγονός της ιστορίας, όχι ένα έργο τέχνης. Επειδή τέτοια έργα τέχνης κατασκευασμένα από εύθραυστο υλικό απαιτούν πολύ ευαίσθητο χειρισμό -απαιτούν ένα μουσειακό περιβάλλον».
Καθώς εξασθενεί η ελπίδα ότι το Κεχριμπαρένιο Δωμάτιο θα βρεθεί, προέκυψε μια νέα ιδέα. Το 1979, η πρώην ΕΣΣΔ άρχισε να ανακατασκευάζει το δωμάτιο με καθοδήγηση από δύο εναπομείναντα πρωτότυπα αντικείμενα: ένα κιβώτιο λειψάνων από το δωμάτιο και 86 ασπρόμαυρες φωτογραφίες του χώρου που τραβήχτηκαν λίγο πριν από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η ανασυγκρότηση χρειάστηκε 23 χρόνια, αλλά σήμερα το αναπαλαιωμένο Κεχριμπαρένιο Δωμάτιο εκτίθεται στο Catherine Palace στο Tsarskoye Selo State Museum and Heritage Site στην Αγία Πετρούπολη. Με τους λαμπερούς του τοίχους σε πορτοκαλί και χρυσό, αυτό το νέο Κεχριμπαρένιο Δωμάτιο ζωντανεύει για άλλη μια φορά την αρχαία γοητεία της απολιθωμένης ρητίνης.
Αναζωπυρώνονται οι ελπίδες για εύρεση του Κεχριμπαρένιου Δωματίου
Νέες ελπίδες εγείρονται για τον εντοπισμό του Κεχριμπαρένιου Δωματίου, μετά την εύρεση του ναυαγίου του γερμανικού ατμόπλοιο Karlsruhe, το οποίο βυθίστηκε από ένα υποβρύχιο του Βασιλικού Ναυτικού το 1945.
Και τώρα, μια ομάδα 12 ατόμων της εταιρείας Baltictech ετοιμάζεται να περάσει 10 ημέρες στη θαλάσσια περιοχή του Γκντάνσκ της Πολωνίας, στα τέλη Μαΐου, προκειμένου να κάνει έρευνες, μετά από φωτογραφίες που αποκάλυψαν άγνωστους πίνακες και πιθανά αντικείμενα.
Στο ναυάγιο βρέθηκαν πολλά «μη στρατιωτικά κιβώτια»
Ο Τόμας Στακούρα από την Baltictech, δήλωσε στην Daily Mail ότι η αρχική παρατήρηση του ναυαγίου αποκάλυψε πολλά «μη στρατιωτικά κιβώτια», καθώς και κάτι που μοιάζει με υπολείμματα από «κορνίζες και σάπιους καμβάδες».
Σύμφωνα με τα επίσημα έγγραφα φορτίου του πλοίου, υπήρχαν 360 τόνοι εμπορευμάτων στο πλοίο προτού χτυπηθεί από τορπίλη από το HMS Truant τον Απρίλιο του 1945.
Φωτογραφία: Facebook/Baltictech
Προς το τέλος του πολέμου, καθώς διαφαινόταν η ήττα του Χίτλερ, το πλοίο των 60 μέτρων χρησιμοποιήθηκε για την εκκένωση των Γερμανών στην λεγόμενη Επιχείρηση Χάνιμπαλ, από την τότε πόλη του Koenigsberg στην Ανατολική Πρωσία. Όπως λέει ο Στακούρα: «Το Κεχριμπαρένιο Δωμάτιο βρισκόταν στο Koenigsberg για τελευταία φορά. Από εκεί το πλοίο έφυγε για το τελευταίο του ταξίδι με ένα μεγάλο φορτίο».
Το ναυάγιο βρέθηκε σε βάθος 88 μέτρων στη Βαλτική θάλασσα τον Σεπτέμβριο του περασμένου έτους από τους δύτες της Baltictech. Ο Στακούρα είχε δηλώσει τότε: «Είναι πρακτικά ανέπαφο. Στο εσωτερικό του, ανακαλύψαμε στρατιωτικά οχήματα, πορσελάνες και πολλά κιβώρια με άγνωστο, ακόμη, περιεχόμενο».
Οι δύτες, τώρα, θα τεκμηριώσουν και θα κάνουν μία απογραφή του τι θα ανακαλύπτουν. Εάν βρεθεί κάτι ενδιαφέρον, οι πολωνικές αρχές θα επιτρέψουν στη συνέχεια μια κρατική κατάδυση για την ανέλκυση των κιβωτίων στην επιφάνεια.
Ο Στακούρα πρόσθεσε ότι καθώς οι άνθρωποι που πέθαναν στο πλοίο ήταν Γερμανοί πολίτες, η Γερμανία θα μπορούσε να κηρύξει το σημείο θαλάσσιο τάφο, κάτι που θα καθιστούσε παράνομη την παραβίασή του.
Φωτογραφίες: Shutterstock