Ο ηθοποιός Μάικλ Σιν γεννήθηκε και μεγάλωσε φτωχός, έγινε πλούσιος και τώρα μοιράζει τα χρήματά του για να βοηθήσει 900 άγνωστους σε αυτόν ανθρώπους.
Ηθοποιός σημαίνει «φως», αλλά εσχάτως μπορεί να σημαίνει και «ευεργέτης». Ο Ουαλός Michael Sheen [Μάικλ Σιν] είναι ευεργέτης πολλών συμπατριωτών του, όπως επιβεβαιώνει το νέο ντοκιμαντέρ του Channel 4, Michael Sheen's Secret Million Pound Giveaway.
Το εγχείρημα αυτό ήταν μέρος του σχεδίου του ηθοποιού να χρησιμοποιήσει 100.000 λίρες από τα δικά του χρήματα για να αγοράσει και κατόπιν να ξεχρεώσει χρέη αξίας 1 εκατ. λιρών, που χρωστούσαν περίπου 900 άνθρωποι στη νότια Ουαλία.
Ξέρετε ποιο είναι το καλύτερο; Ότι ο ίδιος δεν γνωρίζει ποιοι είναι αυτοί οι 900 άνθρωποι (η προστασία των προσωπικών δεδομένων το εμπόδισε αυτό), αλλά ελπίζει ότι το ντοκιμαντέρ αυτό θα ειδοποιήσει όσους δεν είχαν συνειδητοποιήσει ότι τα χρέη τους είχαν ακυρωθεί (δηλαδή, τους ανθρώπους που μπορεί να αγνοούσαν τις επιστολές που έφταναν στο ταχυδρομείο τους).
Ο Σιν αισθάνεται ότι το ντοκιμαντέρ είναι πιο επίκαιρο από ποτέ, σε μια κρίση κόστους ζωής όπου 20.000.000 άνθρωποι είναι οικονομικά ευάλωτοι. Στο ζήτημα αυτό, ο 56χρονος Sheen εργάζεται από το 2018, όταν ίδρυσε τη Συμμαχία για τον Τερματισμό της Πίστωσης Υψηλού Κόστους.
Το ενδιαφέρον του γι' αυτό ξεκίνησε όταν ζούσε ακόμη στο Λος Άντζελες, το 2016, και παρακολούθησε την εκπομπή «Last Week Tonight» τού Τζον Όλιβερ να ξοδεύει περίπου 60.000 δολάρια για να αγοράσει ιατρικά χρέη, αξίας 15 εκατομμυρίων δολαρίων, ώστε να τα διαγράψει.
Αναρωτήθηκε αν θα μπορούσε να κάνει κάτι παρόμοιο, διαπίστωσε ότι ήταν πιο δύσκολο στο Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά μέχρι τότε ήταν ήδη, λέει, τρομοκρατημένος από τον τρόπο με τον οποίο οι φτωχότεροι άνθρωποι αναγκάζονταν να χρησιμοποιούν πιστώσεις υψηλού επιτοκίου, που ήταν πλέον αδύνατο να αποπληρωθούν. Ή, ακόμη χειρότερα, στρέφονταν σε τοκογλύφους.
«Είμαι ηθοποιός μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα»
Το 2021, ο Σιν δήλωσε ότι είναι «ηθοποιός μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα», ισχυριζόμενος ότι είχε την ευθύνη να διαθέσει όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος των εσόδων του για σκοπούς και έργα. Πολλά από αυτά επικεντρώνονται γύρω από την τοπική του κοινωνία: στο Πορτ Τάλμποτ, όπου έκλεισε πρόσφατα η τελευταία υψικάμινος της χαλυβουργίας, οι άνθρωποι παλεύουν με την ανέχεια, και στη νότια Ουαλία το 30% των παιδιών ζουν σε συνθήκες απόλυτης φτώχειας.
Ο Sheen εντοπίζει την αλλαγή στο επίκεντρο της προσοχής του μια δεκαετία νωρίτερα, όταν ανέβασε τη δική του εκδοχή στο «The Passion», στο Port Talbot. Η συνεργασία με 1.000 κατοίκους της περιοχής τον έφερε σε επαφή με πολλές κοινοτικές οργανώσεις. «Μάθαινα για το τι συνέβαινε, το οποίο δεν γνώριζα καθόλου», λέει.
Ο ίδιος γεννήθηκε στο Νιούπορτ, αλλά μετακόμισε στο Πορτ Τάλμποτ με την οικογένειά του όταν ήταν οκτώ ετών.
Η μητέρα του ήταν γραμματέας και ο πατέρας του εργάστηκε από το εργοστάσιο μέχρι τα μεσαία διοικητικά κλιμάκια της ντόπιας χαλυβουργίας. «Πάντα ένιωθα ότι τα πηγαίναμε καλά [στην οικογένειά μου] σε οικονομικό επίπεδο, αλλά εκ των υστέρων έμαθα ότι μόλις και μετά βίας τα βγάζαμε πέρα». Θεωρούσε την οικογένειά του μεσαία τάξη, μέχρι που έφτασε στο Λονδίνο για να σπουδάσει στη Rada, τη φημισμένη σχολή υποκριτικής. Τότε κατάλαβε ότι η οικογένειά του ήταν πάμπτωχη.
Η νεανική δεκαετία του Sheen αφορούσε το χτίσιμο της καριέρας του: τεράστια αναγνώριση στο θέατρο, στη συνέχεια σε ταινίες όπως το Frost/Nixon. Έγινε γνωστός για την ενσάρκωση διαφορετικών χαρακτήρων της πραγματικής ζωής, από τον Τόνι Μπλερ, δύο φορές (στην ταινία The Deal, στη συνέχεια στην ταινία The Queen του 2006), μέχρι τον Μπράιαν Κλαφ (στην ταινία The Damned United το 2009).
Από το 2010 και μέτα βρισκόταν, όπως παραδέχεται, σε μια μικρή «φούσκα» εντός του Χόλιγουντ, ζώντας στο Λος Άντζελες, όπου μεγάλωνε την κόρη του, από την προηγούμενη σχέση του με την ηθοποιό Κέιτ Μπέκινσεϊλ. Στη συνέχεια ήρθε το «The Passion», το οποίο τον έφερε ξανά σε επαφή με τις ρίζες του. Ο Σιν βρισκόταν τότε σε ένα σημείο όπου η καριέρα του είχε φέρει σεβασμό και έναν σχετικό βαθμό πλούτου.
Και αποφάσισε να δράσει.
Έχασε την περιουσία του χρηματοδοτώντας πρότζεκτ για άστεγους
Όταν επέστρεψε στο Πορτ Τάλμποτ, ένα από τα σχέδιά του ήταν το Παγκόσμιο Κύπελλο Αστέγων του 2019: ο Σιν ηγήθηκε της υποψηφιότητας του Κάρντιφ για τη διοργάνωση του ετήσιου τουρνουά, συγκεντρώνοντας 500 παίκτες από 50 χώρες, οι οποίοι είχαν βιώσει την έλλειψη στέγης.
Όταν η χρηματοδότηση σταμάτησε να έρχεται, κατέληξε μέχρι και... να πουλήσει τα σπίτια του στο Λος Άντζελες και την Ουαλία για να πληρώσει τη συνέχιση του πρότζεκτ. «Στην αρχή νόμιζα ότι είχε έρθει το τέλος μου. Θέλω να πω, δεν μου είχε μείνει τίποτα από χρήματα. Και όχι μόνο αυτό, είχα τεράστια χρέη - και ακόμα τα αποπληρώνω».
Συνειδητοποίησε ότι, από οικονομικής άποψης, όλα όσα είχε δημιουργήσει με την καριέρα του στην υποκριτική είχαν χαθεί. «Αλλά υπήρχε και κάτι πολύ απελευθερωτικό σε αυτό, αλλά μόνο επειδή συνειδητοποίησα ότι είχα ένα στήριγμα, ένα δίχτυ ασφαλείας». Ήταν περιζήτητος ως ηθοποιός, με καλές αποδοχές. Και πόσα χρήματα χρειαζόταν πραγματικά για να ζήσει ο ίδιος, ούτως ή άλλως;
Παρ' όλα αυτά, κοίταζε άλλους ηθοποιούς που είχαν κάνει παρόμοια καριέρα με εκείνον, «και κοιτάζω τι έχουν αυτοί και εγώ δεν το έχω. Αλλά έκανα μια επιλογή και είμαι πολύ ευχαριστημένος με την επιλογή που έκανα». Και κατόπιν έμαθε να ζει έτσι. Κατάφερε και επιβίωσε χάνοντας τα χρήματά του.
«Έμαθα πολλά από αυτό για τον εαυτό μου και για το τι έχει σημασία για μένα και έμαθα ότι αυτό δεν είναι το τέλος της ιστορίας. Για μένα ήταν κατά κάποιον τρόπο η αρχή της ιστορίας», λέει σήμερα στην εφημερίδα Guardian.
Πλέον, ζει στην Ουαλία
Αναρωτιέται κανείς αν το να ζεις στο Πορτ Τάλμποτ και όχι στο Χόλιγουντ και να μη συσσωρεύεις αστρονομικό πλούτο βοήθησε το φιλανθρωπικό έργο του Σιν. «Αυτό», λέει ο ίδιος, «μού έδωσε ένα διαφορετικό είδος συναισθηματικής σύνδεσης με αυτό που κάνω. Βρίσκω τον εαυτό μου πιο συναισθηματικά διαθέσιμο στη δουλειά μου απ' ό,τι ίσως όταν ήμουν νεότερος. Έτσι, εντελώς εγωιστικά, με έκανε και καλύτερο ηθοποιό. Αλλά αυτό δεν ήταν κάτι που ήταν συνειδητό».
Το άλλο αποτέλεσμα, λέει, είναι να αισθάνεται πιο δυνατός και ισχυρός. «Νομίζω ότι ένα από τα πιο καταστροφικά πράγματα σχετικά με τον τρόπο που ζούμε τώρα είναι ότι είμαστε συνεχώς περιτριγυρισμένοι από την αδικία ή την αίσθηση ότι τα πράγματα δεν είναι σωστά και όμως νιώθουμε ότι δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα γι' αυτό. Έχω μάθει ότι με το να συμμετέχεις με οποιονδήποτε τρόπο σού επιτρέπει τουλάχιστον να νιώθεις ότι κάνεις κάτι, σου δίνει μια αίσθηση δύναμης».
Ο Sheen ελπίζει πως το ντοκιμαντέρ θα καταρρίψει ορισμένους από τους μύθους, «ότι κατά κάποιον τρόπο, με τους ανθρώπους που έχουν πρόβλημα με το χρέος, είναι επειδή κάνουν υπερβολικές επιλογές που δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά. Μιλώντας με ανθρώπους που εργάζονται, που ίσως κάνουν δύο δουλειές - πρόκειται για ανθρώπους που είναι απίστευτα επινοητικοί, απίστευτα ανθεκτικοί. Δεν πηγαίνουν σε πολυέξοδες διακοπές ή κάτι τέτοιο. Κάνουν απλά τα βασικά, αλλά και πάλι έχουν χρέη», επισημαίνει εμφατικά.
«Το οικονομικό σύστημα δεν λειτουργεί πια», λέει. «Οι άνθρωποι βρίσκουν ευκολότερο να φανταστούν το τέλος του κόσμου, παρά κάτι που αποτελεί μια αξιόπιστη εναλλακτική λύση στον καπιταλισμό. Νομίζω ότι οι άνθρωποι πραγματικά αισθάνονται ότι υπάρχει κάτι εγγενώς λάθος και ελαττωματικό με το σύστημα και αναγνωρίζουν ότι χρειάζεται μια ριζική αλλαγή, αλλά οι μόνοι άνθρωποι που προσφέρουν ριζική αλλαγή είναι άνθρωποι που είναι επικίνδυνοι».
Ξέρει ότι αυτό που έκανε τραβάει την προσοχή του κόσμου, αλλά έχει επίσης να κάνει με το εξής: πώς μπορείς να δημιουργήσεις εσύ ένα κύμα αλλαγής και να κάνεις κάτι που μπορεί να βοηθήσει χιλιάδες ανθρώπους;
«Δεν το κάνω αυτό επειδή θέλω οι άνθρωποι να πιστεύουν ότι είμαι δήθεν σπουδαίος. Θέλω να είμαστε σε θέση να φανταστούμε μια εναλλακτική λύση σε αυτό, επειδή αυτό που έχουμε σήμερα δεν λειτουργεί», καταλήγει ο Μάικλ Σιν.