Το αστέρι του κολεγιακού μπάσκετ Len Bias φαινόταν προορισμένος να γίνει ο επόμενος Michael Jordan.
Δυστυχώς όμως πέθανε, μόλις δύο ημέρες μετά την υπογραφή του συμβολαίου του με τους Μπόστον Σέλτικς το 1986. Η καριέρα του στο ΝΒΑ είχε τελειώσει πριν καν αρχίσει.
Συγκεκριμένα, στις 19 Ιουνίου 1986 ένας από τους πιο ελπιδοφόρους νέους παίκτες του κολεγιακού μπάσκετ, ο Len Bias, πέθανε από καρδιακή αρρυθμία που προκλήθηκε από υπερβολική δόση κοκαΐνης. Δύο ημέρες νωρίτερα ήταν η δεύτερη επιλογή στο ντραφτ του ΝΒΑ από τους Μπόστον Σέλτικς. Ήταν μόλις 22 ετών.
Ο Bias δεν ήταν μακροχρόνιος χρήστης ναρκωτικών. Δεν έδειχνε σημάδια καρδιακών επιπλοκών. Μάλιστα, η νεκροψία αποκάλυψε ότι τις ώρες που προηγήθηκαν του θανάτου του δεν είχε καταναλώσει αλκοόλ, ούτε είχε πάρει άλλα ναρκωτικά, και είναι πιθανό να πέθανε την πρώτη φορά που δοκίμασε κοκαΐνη.
Ο θάνατος του Bias ήρθε, επίσης, σε μια κομβική στιγμή για τον πόλεμο της αμερικανικής κυβέρνησης κατά των ναρκωτικών. Το καλοκαίρι του 1986 η κοκαΐνη κρακ ήταν το θέμα που βρισκόταν στο προσκήνιο αμέτρητων κεντρικών ειδησεογραφικών μέσων. Και ο Bias ήταν ένας από τους πιο προβεβλημένους, πολλά υποσχόμενους υποψήφιους αθλητές. Ουσιαστικά, έγινε το πρόσωπο του πολέμου κατά των ναρκωτικών. Ο χαμός του χρησιμοποιήθηκε για να βοηθήσει στην αυστηροποίηση της νομοθεσίας κατά των ναρκωτικών και της εγκληματικότητας.
Ποιος ήταν ο Len Bias;
Ο Leonard Kevin Bias γεννήθηκε στις 18 Νοεμβρίου 1963 στο Λάντοβερ του Μέριλαντ, λίγο έξω από την Ουάσιγκτον. Ήταν ένα από τα τέσσερα παιδιά του James Bias Jr. και της Louise Bias. Φοίτησε στο Λύκειο Northwestern και στη συνέχεια σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ, όπου αναγνωρίστηκε ως παίκτης της ομάδας μπάσκετ του πανεπιστημίου.
Kέρδισε δύο φορές τη διάκριση του παίκτη της χρονιάς στο Atlantic Coast Conference: το 1985 και το 1986. Εκείνη την εποχή οι 2.149 πόντοι του αποτελούσαν ρεκόρ στο Μέριλαντ.
Όταν τον Ιούνιο του 1986 έγινε το ντραφτ του ΝΒΑ, οι Μπόστον Σέλτικς βρίσκονταν στο τέλος ενός μεγάλου νικηφόρου σερί. Είχαν πάρει το τρίτο τους πρωτάθλημα στο ΝΒΑ μέσα σε πέντε χρόνια.
Το NBA Draft είναι ένα ετήσια διοργάνωση στην οποία οι 30 ομάδες του NBA επιλέγουν νέους παίκτες (ρούκι) που έχουν το δικαίωμα να πάρουν μέρος στο NBA. Οι παίκτες αυτοί μπορεί να είναι είτε ερασιτέχνες παίκτες από το κολεγιακό πρωτάθλημα είτε διεθνείς. Το ντραφτ διεξάγεται σε δύο γύρους και συνολικά 60 παίκτες επιλέγονται κάθε χρόνο.
Οι Κλίβελαντ Καβαλίερς είχαν την πρώτη επιλογή εκείνης της χρονιάς και επέλεξαν τον Μπραντ Ντόχερτι, τον σέντερ από τη Βόρεια Καρολίνα. Όμως ο μάνατζερ των Σέλτικς, Ρεντ Όερμπαχ, είχε βάλει στο μάτι τον Bias. Όταν ο Bias υπέγραψε με τους Σέλτικς, οι οπαδοί περίμεναν την έναρξη της καριέρας του νεαρού στο NBA, η οποία ήταν βέβαιο ότι θα συγκαταλεγόταν στις μεγαλύτερες της Ιστορίας.
Τουλάχιστον, έτσι αναμενόταν να γίνει. Αντ' αυτού, η ιστορία του Bias τελείωσε τραγικά νωρίς, καθώς διακόπηκε από μερικά γραμμάρια κοκαΐνης.
Ένας θάνατος που συγκλόνισε τις ΗΠΑ
Μία μέρα μετά το ντραφτ του ΝΒΑ, ο Len Bias υπέγραψε συμφωνία με τη Reebok ύψους 3 εκατομμυρίων δολαρίων. Η εταιρεία ήλπιζε να χρησιμοποιήσει τη διασημότητα του Bias για να προωθήσει τα παπούτσια της, όπως ακριβώς είχε κάνει ο Michael Jordan με τη Nike δύο χρόνια νωρίτερα. Μόλις υπέγραψε τη συμφωνία και είχε οριστικοποιήσει μερικά πράγματα με τη διεύθυνση των Σέλτικς, ο Bias επέστρεψε θριαμβευτικά στο College Park για να το γιορτάσει.
Σε μια στιγμή κατά τη διάρκεια της βραδιάς, κάποιοι φίλοι του Bias μοίρασαν γραμμές κοκαΐνης και ο νεαρός αστέρας του μπάσκετ πήρε την απόφαση, ίσως για πρώτη φορά, να τους ακολουθήσει.
Στις 6:32 το πρωί ο παιδικός φίλος του Bias, ο Brian Tribble, κάλεσε το 100. Ήταν ακόμα «φτιαγμένος», μπερδεμένος και φοβισμένος στην αρχή. Ο άνθρωπος που μίλησε μαζί του νόμιζε ότι επρόκειτο για φάρσα. Όταν συνειδητοποίησε πως δεν ήταν, στάλθηκε ασθενοφόρο, το οποίο έφτασε στον κοιτώνα γύρω στις 6:40 π.μ.
Σύμφωνα με δημοσίευμα των Los Angeles Times, κατά τη στιγμή του θανάτου του Bias τού είχε χορηγηθεί κοκαΐνη «dealer - level ποιότητας».
«Δεν πρόκειται να σταματήσεις στη γωνία του δρόμου και να πάρεις αυτή την... ποιότητα», δήλωσε ο Howard Silverman, ο τότε επικεφαλής της κρατικής υπηρεσίας για την κατάχρηση ναρκωτικών. «Θα πρέπει να έχεις πολύ καλές διασυνδέσεις» πρόσθεσε.
Στο αυτοκίνητο του Bias η αστυνομία βρήκε μια πλαστική σακούλα που περιείχε περίπου 12 γραμμάρια κοκαΐνης, ενώ σε έναν κάδο απορριμμάτων έξω από τον κοιτώνα όπου ο Bias και οι φίλοι του διασκέδαζαν βρήκαν κομμένα καλαμάκια για να ρουφήξουν κοκαΐνη, κρυστάλλους κοκαΐνης, ένα μπουκάλι κονιάκ και πολλά μπουκάλια μπύρας.
Θα μπορούσε να είχε σωθεί ο Len Bias;
Καθώς άρχισαν να βγαίνουν στο φως περισσότερες πληροφορίες, αποκαλύφθηκε ότι ο Bias είχε πάρει μια «υψηλή δόση» κοκαΐνης και ότι είχε «ένα μέσο επίπεδο ευαισθησίας» σε αυτήν, κάτι που τον έκανε να πάθει κρίση μέσα σε «δευτερόλεπτα ή λεπτά» από τη λήψη του ναρκωτικού.
Σύμφωνα με τον τότε επικεφαλής ιατροδικαστή του Μέριλαντ, John Smialek, για να σωθεί ο Bias, θα χρειαζόταν ταχεία ιατρική φροντίδα «από εξειδικευμένους επαγγελματίες» αμέσως μετά την κρίση. «Χρειάζονται μόνο τέσσερα με πέντε λεπτά για να προκληθεί μη αναστρέψιμη εγκεφαλική βλάβη», δήλωσε ο Smialek.
Ένας από τους γιατρούς που έφτασαν στον κοιτώνα για να περιθάλψουν τον Bias σχολίασε αργότερα ότι, με βάση τη θερμοκρασία του σώματός του, πιθανότατα κατέρρευσε 10 έως 15 λεπτά προτού κληθούν οι νοσοκόμοι στο σημείο. Έφτασαν στον κοιτώνα τέσσερα λεπτά μετά την κλήση που έκανε ο Tribble, αλλά τότε ήταν ήδη πολύ αργά.
«Αν είχε λάβει ιατρική φροντίδα εντός τεσσάρων με πέντε λεπτών, είναι πιθανό να είχε γίνει κάτι. Αλλά δεν λέω ότι θα μπορούσε οπωσδήποτε να σωθεί», δήλωσε ο Smialek.
Όμως, παρ' όλα τα «τι θα γινόταν αν», τίποτα δεν μπορούσε να αλλάξει το ότι ο Len Bias, ένας από τους πιο ελπιδοφόρους νεαρούς παίκτες του ΝΒΑ, είχε πεθάνει. Στον απόηχο της τραγωδίας, ωστόσο, οι νομοθέτες άδραξαν την ευκαιρία να συντάξουν νομοθεσία κατά των ναρκωτικών και του εγκλήματος που αυστηροποιούσε τις ποινές για όσους καταδικάζονταν για εγκλήματα που σχετίζονται με ναρκωτικά. Δυστυχώς, οι νόμοι αυτοί επηρέασαν δυσανάλογα τους μη λευκούς ανθρώπους.
Σύμβολο κατά των ναρκωτικών
Μέχρι το καλοκαίρι του 1986 η κοκαΐνη κρακ ήταν το μεγαλύτερο θέμα που απασχολούσε τα ειδησεογραφικά πρακτορεία και τους πολιτικούς. Όπως ανέφερε ο Guardian, τα πρακτορεία αποκαλούσαν την κοκαΐνη κρακ «το μεγαλύτερο θέμα μετά το Βιετνάμ και το Watergate» και «το θέμα της χρονιάς».
Έτσι, παρότι ο Bias είχε καταναλώσει κοκαΐνη σε σκόνη, ο θάνατός του έγινε μια προειδοποιητική ιστορία που αναδεικνύει τους κινδύνους της χρήσης κρακ κοκαΐνης. Ο Δημοκρατικός πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων Tip O'Neill, εκπρόσωπος της Βοστώνης, προσπάθησε να χρησιμοποιήσει τον θάνατο του Bias για να προωθήσει νομοσχέδια κατά των ναρκωτικών, που, όπως ήλπιζε, θα βοηθούσαν τους Δημοκρατικούς να ανακτήσουν τη Γερουσία.
Ακόμα και επιτροπές που δεν είχαν καμία σχέση με τα ναρκωτικά -επιτροπές για παράδειγμα που ασχολούνταν με τη γεωργία, την εκπαίδευση και την εργασία- συνέτασσαν νομοθεσία κατά των ναρκωτικών.
Στη συνέχεια, αμέσως μετά την Ημέρα της Εργασίας, η Βουλή των Αντιπροσώπων ψήφισε μια έκδοση του νόμου κατά της κατάχρησης ναρκωτικών του 1986, γνωστού και ως νόμου Len Bias, ο οποίος προωθούσε τις υποχρεωτικές ελάχιστες ποινές για τους εμπόρους ναρκωτικών και ζητούσε ισόβια για τους εμπόρους των οποίων η προμήθεια είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο άλλου ατόμου.
Μέρος της ιδέας, στα μάτια των νομοθετών, ήταν ότι η κοκαΐνη κρακ είχε μεγαλύτερη σχέση με την εγκληματικότητα απ' ό,τι άλλα ναρκωτικά.
Επιπλέον, πριν από την ενσωμάτωση του νόμου Len Bias, η μέση ομοσπονδιακή ποινή για ναρκωτικά για τους μαύρους Αμερικανούς ήταν κατά 11% υψηλότερη απ' ό,τι για τους λευκούς Αμερικανούς. Αφού τέθηκαν σε ισχύ οι νόμοι Len Bias, ο αριθμός αυτός εκτοξεύτηκε στο εντυπωσιακό 49%.
Ο λόγος γι' αυτό ήταν διττός: Οι μαύροι Αμερικανοί είναι πιο πιθανό να καταδικαστούν για εγκλήματα που σχετίζονται με το κρακ, ενώ οι λευκοί Αμερικανοί είναι πιο πιθανό να καταδικαστούν για εγκλήματα που σχετίζονται με κοκαΐνη σε σκόνη. Αλλά επειδή οι νόμοι κατά των ναρκωτικών επικεντρώθηκαν κυρίως στην κοκαΐνη κρακ, περισσότεροι μαύροι Αμερικανοί αντιμετώπισαν σοβαρές ποινικές κατηγορίες για εγκλήματα που σχετίζονταν με ναρκωτικά.
Η φυλετική προκατάληψη δεν μπορεί επίσης να αγνοηθεί. Όπως αναφέρει ο Guardian, οι λευκοί Αμερικανοί έχουν λιγότερες πιθανότητες να διωχθούν για αδικήματα ναρκωτικών απ' ό,τι οι μαύροι Αμερικανοί, και λιγότερες πιθανότητες να οδηγηθούν στη φυλακή σε περίπτωση καταδίκης.