Στην Ιορδανία, πολύς κόσμος συρρέει σε ένα προσκυνηματικό μονοπάτι 50 χιλιομέτρων το οποίο ακολουθεί το προσκύνημα μιας καλόγριας του 4ου αιώνα.
Η πεζοπορία ξεκινά νωρίς το πρωί από το όρος Νέμπο, ένα βουνό 600 μέτρα πάνω από το επίπεδο της θάλασσας στην Ιορδανία. Σε μια καθαρή μέρα, η πανοραμική θέα της Νεκράς Θάλασσας, της Βηθλεέμ και της Ιερουσαλήμ απλώνεται στον ορίζοντα. Σύμφωνα με τη Βίβλο, είναι το τελευταίο μέρος που ατένισε ο Μωυσής πριν από το θάνατό του.
Σήμερα, είναι το πρώτο θέαμα που αντικρίζουν οι περιπατητές που ξεκινούν το ταξίδι τους κατά μήκος του Camino de Egeria, μιας διαδρομής προσκυνητών που πρωτοπήρε μια καλόγρια του 4ου αιώνα. Η Αιθερία ήταν μια γυναίκα από την Γαλικία, η οποία έκανε ένα προσκυνηματικό ταξίδι στους Αγίους Τόπους μεταξύ των ετών 381-384 μ.Χ. Κατέγραψε τις εντυπώσεις σε μια επιστολή απευθυνόμενη σε έναν κύκλο γυναικών στην πατρίδα της.
Η θέα είναι «μαγική», λέει μιλώντας στο BBC ο Silvano Mezzenzana, ο οποίος πραγματοποίησε πρόσφατα την τριήμερη αυτή πεζοπορία - κάτι σαν προσκυνηματικός τουρισμός για τους πολύ γενναίους.
Ξεκινώντας από την ανατολική άκρη της κοιλάδας Great Rift Valley, η διαδρομή των 50 χιλιομέτρων ελίσσεται μέσα από αγροτικές εκτάσεις και απόκρημνους λόφους - ένα ταξίδι που είναι πολύ πιο πράσινο από το αντίστοιχο ευρωπαϊκό, το 800 χιλιομέτρων μονοπάτι προσκυνητών Camino de Santiago, το οποίο διανύουν περίπου 500.000 άνθρωποι κάθε χρόνο.
Το Μονοπάτι της Αιθερίας
Μετά την ανακοίνωση τον Ιανουάριο από την Ιορδανία και την Ισπανία για την αδελφοποίηση του Camino de Egeria με το Camino de Santiago για την ενίσχυση της αντίστοιχης πολιτιστικής κληρονομιάς τους, οι ντόπιοι ελπίζουν ότι το πρόσφατα ανακαινισμένο μονοπάτι της Μέσης Ανατολής μπορεί να γίνει ένα παρόμοιο φαινόμενο.
Στόχος είναι να αναδειχθεί η σημασία της ομώνυμης Egeria [Αιθερία ή Εγερία], της Ισπανίδας μοναχής που πιστεύεται ότι ταξίδεψε με γαϊδουράκι από την Ιορδανία μέσω της Παλαιστίνης, της Αιγύπτου, της Συρίας, της Μεσοποταμίας και της Μικράς Ασίας για να επισκεφθεί τους ιερούς τόπους που αφηγείται η Βίβλος. Πιστεύεται ότι ήταν η πρώτη γυναίκα που έκανε το ταξίδι αυτό, το οποίο προηγείται του διάσημου Καμίνο ντε Σαντιάγο κατά πέντε αιώνες.
Η πεζοπορία χωρίζεται συνήθως σε τρεις ημέρες (αν και μπορεί να γίνει τόσο γρήγορα όσο και σε δύο ή πιο χαλαρά σε πέντε). Το έδαφος δεν είναι ιδιαίτερα απαιτητικό, αλλά η απόσταση - περίπου 17 χιλιόμετρα ανά ημέρα - καθιστά την πεζοπορία ακατάλληλη για εντελώς αρχάριους.
Πέρυσι, ανάμεσα στις βραχώδεις κοιλάδες και τους λόφους κατά μήκος μεγάλου μέρους της διαδρομής καθορίστηκαν φαρδιά μονοπάτια, εγκαινιάζοντας αυτό που το Υπουργείο Τουρισμού της Ιορδανίας ελπίζει ότι θα σηματοδοτήσει μια νέα εποχή για το διεθνές ενδιαφέρον για τη χώρα.
Η προσπάθεια αυτή έχει ήδη αποτελέσματα. «Αν και έχω ζήσει στην Ιορδανία όλη μου τη ζωή, περπατώντας αυτό το μονοπάτι μού έδειξε μέρη της χώρας που δεν είχα ξαναζήσει», λέει η Nadeen Dabbas.
Το πρώτο σημαντικό ορόσημο της πρώτης ημέρας περιλαμβάνει ένα μικρό μοναστήρι που χτίστηκε από Αιγύπτιους μοναχούς στη μνήμη του Μωυσή, χτίστηκε στο δεύτερο μισό του 4ου αιώνα, διευρύνθηκε έναν αιώνα αργότερα και ξαναχτίστηκε τον 6ο αιώνα σε μια γεμάτη ψηφιδωτά βασιλική που στέκει ακόμη και σήμερα.
Στη συνέχεια, το μονοπάτι περνάει μέσα από την αρχαία πόλη της Λιβίας, πριν φτάσει στην κορωνίδα της την δεύτερη μέρα: στο Al-Maghatas. Μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της Unesco, πιστεύεται ότι είναι η τοποθεσία όπου ο Ιησούς βαπτίστηκε από τον Ιωάννη τον Βαπτιστή. Οι προσκυνητές μπορούν να εξερευνήσουν βυζαντινά και ρωμαϊκά ερείπια εκκλησιών και μοναστηριών, μαζί με το σπήλαιο του Ιωάννη του Βαπτιστή, και ακόμη και «να περάσουν τη δεύτερη νύχτα εκεί σε ένα από τα σπίτια των προσκυνητών της Βηθανίας, ακριβώς δίπλα στον Ιορδάνη ποταμό», εξηγεί ο Ισπανός Oscar Koshebye, ένας ξεναγός που βοήθησε στη διαμόρφωση της σημερινής τουριστικής διαδρομής. Η διαδρομή τελειώνει εδώ ή στη γέφυρα του βασιλιά Χουσεΐν στα σύνορα Ιορδανίας-Ισραήλ.
«Η αφήγηση της Αιθερίας είναι σημαντική επειδή είναι μία από τις παλαιότερες γραπτές αναφορές προσκυνήματος στους Αγίους Τόπους που έχουν διασωθεί - και η πρώτη αδιαμφισβήτητα γραμμένη από γυναίκα», λέει η Anne McGowan, αναπληρώτρια καθηγήτρια λειτουργικής στην Καθολική Θεολογική Ένωση.
Το έργο της καλόγριας ήταν ελάχιστα γνωστό μέχρι τη δεκαετία του 1880, προσθέτει η McGowan, γραμμένο αρχικά με τη μορφή επιστολών προς τις «αδελφές» της (πιθανότατα άγιες γυναίκες παρόμοιες με την ίδια).
Ένα ελλιπές χειρόγραφο που χρονολογείται στον 11ο αιώνα είναι σήμερα η παλαιότερη γνωστή καταγραφή της διαδρομής της.
«Η Egeria ταξίδεψε κατά τη διάρκεια του 4ου αιώνα, όταν πολλοί χριστιανοί έκαναν προσκυνήματα μεγάλων αποστάσεων», εξηγεί η McGowan.
Το κατάστημα του Egeria Way βρίσκεται στο βιβλιοπωλείο Kawon στη Μάνταμπα. Από εκεί, οι εγγεγραμμένοι επισκέπτες θα μεταφερθούν στο σημείο εκκίνησης του μονοπατιού, 15 χιλιόμετρα μακριά στο όρος Νέμπο.
Σύντομα θα προσφερθούν πακέτα από διάφορους ταξιδιωτικούς πράκτορες από την Ένωση Egeria Way -τα ταξίδια εντός της Ιορδανίας είναι γενικά πολύ ασφαλή.
Ο Koshebye άρχισε να διαβάζει για τη μοναχή και να ψάχνει παλιούς χάρτες αναζητώντας την αρχική της διαδρομή.
Αργότερα έφτιαξε ένα βίντεο στο YouTube σχετικά με τα σχέδιά του, ήρθε σε επαφή με το τουριστικό γραφείο της Ιορδανίας και στη συνέχεια ήρθε σε επαφή με την ισπανική πρεσβεία στην Ιορδανία - μια σειρά προσπαθειών που οδήγησαν στη γέννηση της αδελφοποίησης των δυο προσκυνηματικών διαδρομών.
Ο Koshebye ελπίζει ότι η συνεργασία θα οδηγήσει σε αύξηση του ενδιαφέροντος για αυτή την τριήμερη εκδοχή της πεζοπορίας και επιθυμεί να επεκταθεί κατά 30 χιλιόμετρα μέχρι την Ιερουσαλήμ, έναν άλλο σταθμό στη διαδρομή της Egeria. Ήδη υπάρχουν σχέδια για περισσότερους ξενώνες όπου οι περιπατητές μπορούν να ξεκουραστούν ενδιάμεσα.
«Αν και εμποτισμένες με θρησκευτική σημασία, οι αρχαίες διαδρομές αυτού του είδους δεν είναι μόνο για εκείνους που έχουν την πρόθεση να ακολουθήσουν μονοπάτια που χαράχτηκαν από τις Γραφές», λέει η McGowan.
«Η πραγματοποίηση ενός πολύ μεγάλου προσκυνηματικού περιπάτου εξακολουθεί να έχει την ικανότητα να παρασύρει κάποιον σε ένα εσωτερικό ταξίδι. Οι νεότεροι άνθρωποι εξακολουθούν να είναι πνευματικοί αναζητητές, ακόμη και αν η αναζήτησή τους είναι λιγότερο στενά συνδεδεμένη με τις παραδοσιακές θρησκευτικές πεποιθήσεις», πιστεύει η ίδια και καταλήγει με νόημα:
«Τα προσκυνήματά τους μπορεί να είναι περισσότερο προσανατολισμένα προς την ίδια την εμπειρία του ταξιδιού, όπως φαίνεται ότι ήταν και της ίδιας της Αιθερίας».