Γεννημένη στη Σπάρτη, η Χρυσούλα Ζαχαροπούλου είναι, σύμφωνα με δήλωσή της, πρώτα και κύρια γιατρός. Κι αυτό, παρότι από τις τελευταίες ευρωεκλογές αποτελεί μέλος του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου, στις τάξεις του κόμματος του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν.
Η 45χρονη χειρουργός γυναικολόγος ολοκλήρωσε μέρος των σπουδών της στη Ρώμη, ασκεί τα καθήκοντά της ως γιατρός σε νοσοκομείο του Παρισιού και διατηρεί την έδρα της ευρωβουλευτή στο Στρασβούργο και τις Βρυξέλλες, αποτελώντας έτσι την προσωποποίηση της ενωμένης Ευρώπης.
Η κόρη του Νίκου Ζαχαρόπουλου, πρώην αντιδημάρχου του δήμου Σικυωνίων στην Κορινθία, δηλώνει άλλωστε «βαθύτατα Ευρωπαία».
Η κραυγή της προς τις Βρυξέλλες στην αυγή της πανδημίας
Λίγους μήνες αφότου η Ευρώπη είχε βυθιστεί για τα καλά πλέον στην πανδημία του κορωνοϊού, την άνοιξη του 2020, η Ελληνίδα γιατρός συνυπέγραφε ένα δημοσίευμα με τίτλο «Το Ευρωκοινοβούλιο οφείλει να ακούσει τα χειροκροτήματα των 20.00».
Ένα κείμενο που συνέταξαν 20 συνάδελφοί της από τις Βρυξέλλες που εξασκούν επαγγέλματα υγείας (γιατροί, ψυχολόγοι, φαρμακοποιοί, νοσηλευτές) και το οποίο μεταφράστηκε πριν από ενάμιση χρόνο σε οκτώ γλώσσες, ζητώντας από την ΕΕ να καταστήσει την υγεία «απόλυτη προτεραιότητα».
Η Χρυσούλα Ζαχαροπούλου δεν έπαψε άλλωστε ποτέ να τιμά τον όρκο του Ιπποκράτη. «Μια φορά το μήνα, εξετάζω περίπου 20 ασθενείς. Θεωρούσα σημαντικό να κρατήσω την επαφή με το επάγγελμα» έλεγε σε παλιότερες δηλώσεις της.
Η Ελληνίδα επιστήμονας και εκλεγμένη στην Ευρώπη έχει τιμηθεί στο παρελθόν με το παράσημο του «Ιππότη του Εθνικού Τάγματος της αξίας» για την προσφορά της στην ενημέρωση της κοινωνίας των Κρατών και των Θεσμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε θέματα που άπτονται της ιατρικής επιστήμης και κυρίως της πάθησης της ενδομητρίωσης.
Στην πρώτη γραμμή της μάχης μετά την πανδημία του κορωνοϊού
Όταν ο κορωνοϊός χτύπησε την πόρτα της Γαλλίας, θορυβημένη από την εφιαλτική εικόνα που έφτανε σε όλο τον κόσμο από τη βόρεια Ιταλία τον Μάρτιο του 2020, φόρεσε και πάλι τη λευκή ποδιά και δήλωσε το «παρών» στην πρώτη γραμμή της ιατρική μάχης.
«Δεν δίστασα λεπτό. Για εμένα ήταν το απολύτως φυσικό. Αφού δίνουμε τον όρκο του Ιπποκράτη, αποτελούμε μέλη μιας μεγάλης οικογένειας. Είμαστε γιατροί για μια ζωή» έλεγε τότε.
Έκτοτε, μεταξύ του βεβαρημένου προγράμματός της στην Ευρωβουλή και της προσωπικής της ζωής, πλάι στον επίσης γιατρό σύζυγό της, εργαζόταν στην πρώτη υποδοχή ασθενών στο στρατιωτικό νοσοκομείο Σαν Μαντέ της Γαλλίας.
Πριν ακόμη ασχοληθεί με την ευρωβουλή, η Χρυσούλα είχε επισκεφτεί δεκάδες φορές την Αφρική και είχε γίνει κοινωνός της ανάγκης για αλληλεγγύη προς τις φτωχότερες χώρες της Μαύρης Ηπείρου, ειδικά σε ό, τι αφορά στην υγεία και την πρόληψη.
Υποστηρικτής της πρωτοβουλίας COVAX
Ένθερμη υποστηρικτής και συμπρόεδρος του προγράμματος COVAX, η Ελληνίδα γιατρός μάχεται για την παράδοση δόσεων του εμβολίου σε χώρες που το έχουν ανάγκη. Σε πρόσφατη τοποθέτησή της, δήλωσε πως με τη δέσμευση της ΕΕ για παράδοση 250 εκατομμυρίων δόσεων μέσω COVAX, αποδεικνύεται η «εμβολιαστική αλληλεγγύη».
Η Ζαχαροπούλου έχει στηλιτεύσει άλλωστε την πολιτική άλλων χωρών, όπως η Κίνα, που δεν έχουν συνεισφέρει όσο θα όφειλαν στην αντιμετώπιση της πανδημίας σε αναπτυσσόμενες χώρες.
Από την πρώτη στιγμή εξάλλου, αντέκρουσε τις φωνές που έβλεπαν με διστακτικότητα την δωρεά εμβολίων από την ΕΕ, λέγοντας πως αν αφήσουμε τις χώρες της Αφρικής στο έλεος της πανδημίας, τότε κινδυνεύουμε να «εκθρέψουμε» νέες, πιο επικίνδυνες μεταλλάξεις του ιού.
Το άσχημο πρόσωπο του κορωνοϊού
Αν και έχει χειρουργήσει ασθενείς χτυπημένους από τον HIV και έχει εργαστεί σε επίκεντρα επιδημιολογικών εξάρσεων σην Αφρική, οι εικόνες που αντίκρισε σε γαλλικό έδαφος τη συγκλόνισαν βαθειά. Η εικόνα μιας νέας γυναίκας χτυπημένης από τον κορωνοϊό, «βαριά άρρωστης που δεν μπορούσε πια ούτε να περπατήσει, ούτε να μιλήσει» τη σημάδεψε. Ως εκείνη τη στιγμή συνήθιζε να αντικρίζει κατά βάση ασθενείς μιας κάποιας ηλικίας.
Αυτές τις μέρες, η Χρυσούλα Ζαχαροπούλου βρέθηκε και πάλι στην Αφρική και συγκεκριμένα στην πρωτεύουσα της Ρουάντας, το Κιγκάλι στα πλαίσια της συνόδου σε επίπεδο υπουργών της ευρωπαϊκής και της αφρικανικής ένωσης.
«Τι χαρά να μπορούμε να ξαναβρεθούμε, Αφρικανοί και Ευρωπαίοι προκειμένου να γράψουμε μαζί μια νέα σελίδα στην ιστορία μας» είπε λίγες ώρες πριν την υπογραφή μνημονίου συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και της Ρουάντας προκειμένου να δημιουργηθεί εργοστάσιο παρασκευής εμβολίων στην αφρικανική χώρα.
Οι μάχες της στην Ευρωβουλή
Η μαχητικότητα της Ελληνίδας που εκπροσωπεί τον γαλλικό λαό στην ευρωβουλή δεν περιορίζεται όμως στο επάγγελμά της, στην πανδημία και τις σχέσεις με την Αφρική. Πρόσφατα εκφώνησε έναν πύρινο λόγο ενάντια στην πολιτική της Πολωνίας και την καταπάτηση εκεί των δικαιωμάτων των γυναικών.
«Ο πολωνικός λαός δεν φοβάται να υπερασπιστεί τα δικαιώματά του. Οπότε ποιος φοβάται; Εσείς φοβάστε Κομσιόν, εσείς Ευρωπαϊκό Συμβούλιο» έλεγε πριν μερικές ημέρες με πάθος σε συζήτηση για τον έναν χρόνο από την επιβολή απαγόρευσης των αμβλώσεων στην Πολωνία.
Η αναφορά στον Οδυσσέα Ελύτη
Φυσικά, η ελληνική της καταγωγή και παιδεία δεν την αφήνει ποτέ ασυγκίνητη. Όπως πριν από 10 μέρες, όταν αναδημοσίευσε συγκινημένη την επέτειο των 42 χρόνων από την απονομή του βραβείου Νόμπελ λογοτεχνίας στον Οδυσσέα Ελύτη.
«Μου εδόθηκε, αγαπητοί φίλοι, να γράφω σε μια γλώσσα που μιλιέται μόνον από μερικά εκατομμύρια ανθρώπων. Παρ' όλ' αυτά, μια γλώσσα που μιλιέται επί δυόμιση χιλιάδες χρόνια χωρίς διακοπή και μ' ελάχιστες διαφορές», έλεγε τότε ο Έλληνας ποιητής, λόγια που αναδημοσίευσε η ευρωβουλευτής.
Το περασμένο καλοκαίρι συνάντησε τον Έλληνα τενίστα, Στέφανο Τσιτσιπά για τον οποίο έγραψε: «Σε ευχαριστούμε Στέφανε! Μας κάνεις περήφανους!».
Η επιστολή της στους G20
Ανοιχτή επιστολή: Η επόμενη παραλλαγή μπορεί να έρθει από οπουδήποτε. Γι' αυτό τα πλουσιότερα έθνη του κόσμου πρέπει να αναλάβουν δράση και να βοηθήσουν να νικηθεί κορωνοϊός παντού.
Αγαπητοί ηγέτες της G20,
Ο κόσμος πλησιάζει σε ένα σημαντικό ορόσημο: ένας χρόνος από τότε που άρχισαν να εγκρίνονται τα πρώτα εμβόλια κατά του COVID-19. Στο διάστημα αυτό, τα πλουσιότερα κράτη του κόσμου έχουν εφαρμόσει επιτυχημένες εκστρατείες εμβολιασμού και βρίσκονται ήδη στη διαδικασία χορήγησης τρίτων δόσεων εμβολίων στους πληθυσμούς τους. Οι εταιρείες έχουν ανοίξει ξανά τις πόρτες τους με προσοχή. Οι πολίτες επέστρεψαν στα γραφεία, τους κινηματογράφους, τα μπαρ και τα εστιατόρια.
Αλλού στον κόσμο, η κατάσταση είναι ριζικά διαφορετική. Στις χώρες με χαμηλό-μεσαίο εισόδημα, μόνο το 35% του πληθυσμού έχει εμβολιαστεί τουλάχιστον μία φορά, ενώ το ποσοστό αυτό μειώνεται σε λιγότερο από 3% στις χώρες που η Παγκόσμια Τράπεζα χαρακτηρίζει ως χαμηλού εισοδήματος. Ταυτόχρονα, λαμβάνοντας υπόψιν τις προσπάθειες που έχουν καταβληθεί από την επιστήμη και τη βιομηχανία για την ανάπτυξη πολλών, ασφαλών, και αποτελεσματικών εμβολίων, καθώς και την προσπάθεια αύξησης της παγκόσμιας παραγωγής σε 12 δισεκατομμύρια δόσεις φέτος, είναι σαφές ότι η διεθνής αλληλεγγύη δεν στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων.
Αυτό δεν θα έπρεπε να συμβαίνει. Η COVAX, η Παγκόσμια Πρωτοβουλία για την Ισότητα των Εμβολίων, δημιουργήθηκε το 2020 για να διασφαλίσει ότι οι άνθρωποι που ανήκουν στις πιο ευάλωτες ομάδες, παντού, θα έχουν πρόσβαση σε ασφαλή και αποτελεσματικά εμβόλια. Με την υποστήριξη περισσότερων από 190 χωρών, η COVAX άρχισε να παραδίδει δόσεις μόλις ένα μήνα μετά τον πρώτο μαζικό εμβολιασμό στον κόσμο. Έκτοτε, έχει παραδώσει περισσότερες από 400 εκατομμύρια δόσεις σε 145 χώρες. Περισσότερες από οποιαδήποτε άλλη κυβέρνηση ή υπερεθνική οντότητα εκτός από την Κίνα, την Ινδία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Σε σύγκριση με τις παγκόσμιες αντιδράσεις σε προηγούμενες πανδημίες, όπως ο Η1Ν1 και το HIV/AIDS, το επίτευγμα αυτό δεν πρέπει να θεωρείται ασήμαντο. Ωστόσο, η COVAX θα μπορούσε να έχει κάνει πολύ περισσότερα από όσα έκανε. Γι' αυτό σας ζητάμε να διατηρήσετε και να αυξήσετε την υποστήριξή σας, ώστε να έχουμε την ευκαιρία να θέσουμε υπό έλεγχο αυτή την πανδημία παντού, όχι μόνο στο μισό κόσμο που έχει τα χρήματα και την πολιτική επιρροή για να αποκτήσει πρόσβαση στα δικά του εμβόλια.
Τι ευθύνεται για τις αναποδιές της COVAX; Πολύ απλά, η αρχική συμφωνία προμήθειας. Η COVAX υπέγραψε συμβάσεις για 4 δισεκατομμύρια δόσεις και έλαβε δεσμεύσεις για ακόμα 1,3 δισεκατομμύρια δόσεις. Τίποτα από αυτά δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς την υποστήριξη των κυβερνήσεών σας. Ωστόσο, το μεγαλύτερο μέρος της παγκόσμιας προμήθειας εμβολίων το 2021 είχε ήδη αγοραστεί μέχρι τη στιγμή που η COVAX μπόρεσε να αρχίσει να διαπραγματεύεται τις δικές της συμβάσεις, επειδή ο μηχανισμός αντιμετώπισε καθυστερήσεις στην εξασφάλιση χρηματοδότησης. Ακόμα και τώρα, ο στόχος της για την προστασία του 20% του πληθυσμού σε 91 οικονομίες χαμηλού εισοδήματος απειλείται από τους περιορισμούς των εξαγωγών και τη συσσώρευση εμβολίων.
Σήμερα, ο κόσμος αντιμετωπίζει δύο επιλογές. Είτε μπορούμε να συνεχίσουμε την τρέχουσα πορεία μιας πανδημίας δύο ταχυτήτων: κοινωνίες που αρχίζουν να ζουν ξανά σε ορισμένα μέρη του κόσμου, ενώ άλλες μένουν πίσω. Είτε μπορούμε πραγματικά να προχωρήσουμε προς μια λύση που είναι προς το συμφέρον όλων, έναν κόσμο όπου ο ιός COVID-19 θα έχει περιοριστεί σημαντικά και οι κίνδυνοι νέων θανατηφόρων παραλλαγών θα ελαχιστοποιούνται.
Για να γίνει αυτό, πρέπει πρώτα να τερματίσουμε τώρα τους περιορισμούς στις εξαγωγές. Η προτεραιότητα κάθε ηγέτη θα πρέπει να είναι η προστασία των πολιτών. Σήμερα, είναι απαραίτητο όλες οι χώρες που έχουν πρόσβαση σε εμβόλια ή στις πρώτες ύλες που είναι απαραίτητες για την παραγωγή τους, να διαθέσουν τους πόρους αυτούς για τη δίκαιη διανομή σε όλο τον κόσμο.
Δεύτερον, η ποιότητα των δόσεων είναι εξίσου σημαντική με την ποσότητα. Οι πλούσιες οικονομίες έχουν υποσχεθεί να χορηγήσουν 1,3 δισεκατομμύρια δόσεις εμβολίων στην COVAX. Μέχρι στιγμής, έχουν παραδοθεί 150 εκατομμύρια. Κατά κανόνα, τα εμβόλια παραδίδονται αποσπασματικά, με μικρή ειδοποίηση και σύντομη διάρκεια ζωής. Οι δωρεές πρέπει να επιταχυνθούν, να συστηματοποιηθούν, ώστε τα εμβόλια να έχουν επαρκή διάρκεια ζωής, και να διασφαλιστεί η επιτυχής παράδοσή τους.
Τέλος, η COVAX αγόρασε δόσεις, τις οποίες δεν έχει λάβει και τις χρειάζεται τώρα. Ο μηχανισμός δεν δημιουργήθηκε για να συγκεντρώσει και να διανείμει τις δωρεές εμβολίων από τις πλούσιες χώρες. Αντιθέτως, οι χώρες αυτές, θα πρέπει να δώσουν στην COVAX μια θέση στις γραμμές παραγωγής εμβολίων, ώστε οι δόσεις να φτάσουν άμεσα στις χώρες που τις χρειάζονται περισσότερο. Οι κατασκευαστές εμβολίων πρέπει να πιεστούν να έχουν διαφάνεια στα χρονοδιαγράμματα παραγωγής. Αυτή η διαφάνεια θα διασφαλίσει ότι οι παραγγελίες της COVAX δεν θα καθυστερούν πλέον υπέρ των διμερών συμφωνιών.
Παρ' όλες τις προκλήσεις που έχει αντιμετωπίσει ο κόσμος, διαθέτει ένα σύστημα, το COVAX, που λειτουργεί σε μαζική κλίμακα. Θα αφήσει μια διαρκή κληρονομιά σε όλες τις χώρες που υποστηρίζει. Κάνοντας αυτά τα βήματα, μπορείτε να μας βοηθήσετε να πλησιάσουμε σε έναν κόσμο όπου κάθε χώρα θα μπορεί να προσβλέπει, σε ένα μέλλον χωρίς κορωνοϊό.
Dr Chrysoula Zacharopoulou, Member of the European Parliament, Co-Chair of the COVAX Shareholders’ Council
Dr Lia Tadesse, Minister for Health, Ethiopia, Co-Chair of the COVAX AMC Engagement Group
Dr Fernando Ruiz Gómez, Minister for Health & Social Protection, Colombia, Co-Chair of the COVAX Shareholders’ Council
Dr Seth Berkley, CEO of Gavi, the Vaccine Alliance
Δρ. Χρυσούλα Ζαχαροπούλου, Ευρωβουλευτής, Co-Chair of the COVAX Shareholders’ Council
Dr Lia Tadesse, Υπουργός Υγείας της Αιθιοπίας, Co-Chair of the COVAX AMC Engagement Group
Dr Fernando Ruiz Gómez, Υπουργός Υγείας & Κοινωνικής Προστασίας της Κολομβίας, Co-Chair of the COVAX Shareholders’ Council
Dr Seth Berkley, Διευθύνον Σύμβουλος της ‘Gavi, the Vaccine Alliance’