Αν έχετε ταξιδέψει στην Ολλανδία, θα έχετε παρατηρήσει κάτι ασυνήθιστο. Στους δρόμους του Άμστερνταμ ή σε άλλες πόλεις μπορείτε να ρίξετε μια ματιά μέσα στα σπίτια των ανθρώπων, καθώς πολλοί κάτοικοι δεν κλείνουν ποτέ τις κουρτίνες τους. Συχνά, δεν έχουν καν κουρτίνες ή περσίδες.
Σε μια εποχή που οι απαγορεύσεις εξαιτίας του νέου κορωνοϊού περιορίζουν τους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο στα σπίτια τους, με τα παράθυρα να είναι το μόνο μέσο προς τον έξω κόσμο, αυτή η ιδιαιτερότητα των Ολλανδών φαίνεται ακόμη πιο ενδιαφέρουσα.
Γιατί στην Ολλανδία δεν τους αρέσει να χρησιμοποιούν κουρτίνες;
Για τους ίδιους, αυτό δεν είναι κάτι αφύσικο. Είναι τόσο συνυφασμένο με τον πολιτισμό τους που οι ερευνητές προσπαθούν να καταλάβουν γιατί ακριβώς οι άνθρωποι στην Ολλανδία δεν ενδιαφέρονται τόσο πολύ για την ιδιωτική τους ζωή.
Εκείνοι που αναζητούν μια εξήγηση για αυτή την μάλλον περίεργη «επιδειξιμανία» γρήγορα εμπλέκονται σε μεγάλες κοινωνιολογικές συγκρούσεις. Είναι μια νοοτροπία του «δεν έχω τίποτα να κρύψω» ή του «κοίτα τι έχω»; Ή και τα δύο;
Για ποιο λόγο οι Ολλανδοί δεν χρησιμοποιούν κουρτίνες
Η πιο δημοφιλής εξήγηση πηγάζει από την προτεσταντική θρησκευτική παράδοση του Καλβινισμού, η οποία επιμένει ότι οι τίμιοι πολίτες δεν έχουν τίποτα να κρύψουν. Το κλείσιμο των κουρτινών θα μπορούσε να υποδηλώνει το αντίθετο. Και αφήνοντας τους ανθρώπους να ρίξουν μια ματιά μέσα στο σπίτι σας, τους ενημερώνετε: Κοίτα, είμαι αξιοπρεπές άτομο!
Από την άλλη, η επιθυμία να επιδείξει κανείς τα υπάρχοντά του, θα μπορούσε επίσης να είναι μια εξήγηση.
Καθώς το βιοτικό επίπεδο έχει ανέβει με την πάροδο του χρόνου, τα υλικά αγαθά και οι εσωτερικοί χώροι έχουν γίνει πιο πολυτελείς και χλιδάτοι. Οι άνθρωποι θέλουν να επιδεικνύουν τις ακριβές κουζίνες τους, τους μοδάτους καναπέδες τους ή τις μοντέρνες τηλεοράσεις τους με επίπεδη οθόνη.
Σύμφωνα με ορισμένους τουριστικούς οδηγούς πόλεων, η συνήθεια αυτή προέρχεται από το παρελθόν και έχει να κάνει με το πώς γίνονταν οι δουλειές στις παλιές μέρες. Οι άνθρωποι άφηναν τις κουρτίνες ανοιχτές για να δείξουν ένα δωμάτιο γεμάτο με τα καλύτερα έπιπλα, διακοσμητικά και έργα τέχνης, χρησιμοποιώντας τα ως έναν τρόπο να αποδείξουν στους εμπόρους ότι ήταν αξιόπιστοι. Άλλοι λένε ότι είναι μια παράδοση που χρονολογείται από τη δεκαετία του 1950 και έχει ήδη αρχίσει να αλλάζει.
Ανοιχτή κουλτούρα
Οι ανθρωπολόγοι Hilje van der Horst και Jantine Messing ερεύνησαν το φαινόμενο το 2006 και παρατήρησαν ότι οι άνθρωποι σε κλειστές γειτονιές είχαν περισσότερες πιθανότητες να αφήσουν την κουρτίνα τους ανοιχτή και πιο πιθανό να διακοσμήσουν τα παράθυρά τους με αγάλματα, αγγεία και (ψεύτικα) λουλούδια.
Ένας άλλος λόγος, φυσικά, είναι η επιθυμία των κατοίκων να βλέπουν τον κόσμο να περνά. Οι Ολλανδοί συνήθως προτιμούν να κοιτάζουν έξω και να βλέπουν τα φώτα, τη φασαρία των δρόμων και τους ανθρώπους που περπατούν.
Η αλληλεπίδραση μεταξύ εσωτερικού και εξωτερικού συμβάλλει στην προώθηση της ανοιχτής κουλτούρας για την οποία οι Ολλανδοί είναι γνωστοί.
Ακολουθούν συνεντεύξεις με τέσσερις Ολλανδούς πολίτες που δεν χρησιμοποιούν κουρτίνες και λένε στο CNN Travel γιατί εξακολουθούν να τους αρέσει να κρυφοκοιτάζουν και να τους κρυφοκοιτάζουν μέσα από τα χωρίς στολίδια παράθυρά τους.
Τι λένε Ολλανδοί που δεν έχουν κουρτίνες
Η 68χρονη Astrid Brokke, μένει στον πρώτο όροφο
«Όταν μετακόμισα εδώ το 1987, δοκίμασα να βάλω κουρτίνες, αλλά ένιωθα να με πνίγουν. Ο δρόμος μου είναι αρκετά στενός, αλλά πριν από 10 χρόνια δεν είχα γείτονες απέναντι. Μόνο ένα γκαράζ σε ένα χαμηλό κτίριο και ένα κτίριο εταιρείας στο βάθος. Έτσι δεν υπήρχε ανάγκη. Άλλωστε, δεν μου αρέσουν.
Πριν από δέκα χρόνια άρχισαν να χτίζουν διαμερίσματα ακριβώς απέναντι και έπρεπε να συνηθίσω στους κοντινούς γείτονες, περίπου 10 μέτρα από παράθυρο σε παράθυρο. Οι γείτονές μου έβαλαν ρολά που έκλειναν μέρα και νύχτα, οπότε η ανάγκη να έχω κάτι μπροστά από τα παράθυρά μου δεν ήταν κάτι που μου ήταν αναγκαίο.
Γιατί δεν μου αρέσουν οι κουρτίνες, δεν είμαι σίγουρη. Ίσως δεν μου αρέσει η αστική πλευρά τους. Ίσως επειδή είμαι πολύ τεμπέλα για να κάνω κάτι γι 'αυτό, αλλά δεν με νοιάζει από την άλλη πλευρά.
Μέχρι πριν από ένα χρόνο είχα γείτονες δίπλα μου που ήταν από την Ιορδανία. Ζούσαν στο ισόγειο και τους άρεσαν να δείχνουν σε όλους τους τα διακοσμητικά τους από πορσελάνη και τα φωτιστικά τους. Ειδικά κατά τη διάρκεια των διακοπών το σπίτι τους ήταν γεμάτο με πολύχρωμα φωτάκια και άλλα χριστουγεννιάτικα στολίδια. Ακόμα και οδηγοί με ομάδες τουριστών σταματούσαν να ρίξουν μια ματιά».
Ο 41χρονος Jan Willem van Hofwegen, ζει στον τρίτο όροφο
«Τα τελευταία πέντε χρόνια μένω σε αυτό το σπίτι, στον τρίτο όροφο και πάντα πίστευα ότι οι άνθρωποι δεν μπορούσαν να κοιτάξουν στο σαλόνι μου. Από απέναντι είναι πολύ μακριά και από τον δρόμο είναι πολύ ψηλό, σκέφτηκα.
Μια μέρα είχε πάει απέναντι για ψώνια και ο συγκάτοικός μου, άναψε τα φώτα. Κοίταξα και συνειδητοποίησα ότι οι άνθρωποι που περνούσαν μπορούσαν να δουν τα πάντα. Δεν το ήξερα μέχρι τότε, αλλά αυτό δεν με έκανε να αγοράσω περσίδες ή κουρτίνες. Κατ' αρχάς, δεν μ' αρέσουν για αισθητικούς λόγους. Δεν μου αρέσουν οι περσίδες και δεν είναι πρακτικές αφού τα παράθυρά μου ανοίγουν προς τα μέσα. Τις κουρτίνες τις βρίσκω λίγο «πνιγηρές» και δεν ταιριάζουν με το μοντέρνο εσωτερικό μου.
Εκτός από αυτό, μου αρέσει να βλέπω έξω τα φώτα όταν σκοτεινιάζει. Δεν με πειράζει να βλέπουν οι γείτονες το σαλόνι μου. Είναι αρκετά μακριά και δεν έχω δει ποτέ κανέναν με κιάλια να παραμονεύει έξω από το σπίτι μου, οπότε δεν με νοιάζει. Νομίζω ότι πολλοί Ολλανδοί δεν χρησιμοποιούμε κουρτίνες γιατί μας αρέσει το φως και δεν έχουμε τίποτα να κρύψουμε».
Η 51χρονη Marianna Beets, ζει στο ισόγειο
«Έχω ζήσει εδώ για πάνω από 25 χρόνια, αλλά μόνο τα τελευταία 13 χρόνια δεν είχα τίποτα για να καλύψω τα παράθυρά μου. Ακόμα δεν έχω βάλει κουρτίνες στα παράθυρα του καθιστικού μου.
Το δωμάτιο “βλέπει” ακριβώς σε έναν δρόμο και ένα κανάλι στο Edam, ένα τουριστικό ψαροχώρι δίπλα στο Volendam, από όπου κατάγομαι.
Υπάρχουν πάντα άνθρωποι που περπατούν. Μερικές φορές σταματούν και κοιτάζουν επίμονα. Όταν τους χαιρετάω ντρέπονται, αλλά τις περισσότερες φορές χαμογελούν και χαιρετούν κι αυτοί. Δεν με πειράζει.
Μου αρέσει να βλέπω τουρίστες και την αλληλεπίδραση. Νομίζω ότι διαφορετικά θα αισθανόμουν απομονωμένος και έτσι είμαι πάντα σε επαφή με τον έξω κόσμο. Είναι επέκταση του σπιτιού μου. Καταλαβαίνω γιατί οι άνθρωποι κρυφοκοιτάζουν μέσα, κι εμένα μου αρέσει. Οι εσωτερικοί χώροι των άλλων με εμπνέουν και η καλύτερη στιγμή να το κάνω είναι το βράδυ, όταν είναι σκοτεινά και τα φώτα αναμμένα.
Δεν έχω κανένα πρόβλημα να περπατάω μέσα στο σπίτι μόνο με το πουκάμισο και τα εσώρουχα μου. Μόνο την Κυριακή το πρωί, κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας στην εκκλησία απέναντι από το κανάλι, φροντίζω να είμαι πιο καλυμμένη.
Η 34χρονη Natasja Wielandt, μένει στον δεύτερο όροφο
«Τον Δεκέμβριο του 2016 μετακόμισα από το κέντρο της πόλης του Άμστερνταμ στο IJburg, μια περιοχή με πολύ χώρο και φύση γύρω.
Το σπίτι μου βρίσκεται δίπλα σε μια μεγάλη λίμνη που ονομάζεται IJmeer, οπότε η θέα από το μπροστινό μέρος του σπιτιού είναι καταπληκτική. Η μία πλευρά του σπιτιού μου συνορεύει με πολλά μονοπάτια και η άλλη με αυλή και μερικά συγκροτήματα διαμερισμάτων, αλλά όχι κοντά.
Έχω πανοραμική θέα στα νερά και στην παραλία της πόλης και δεν θέλω να την αποκλείσω με κουρτίνες ή περσίδες. Είτε είναι μέρα, είτε νύχτα. Για να δημιουργήσω κάποιο προσωπικό χώρο, έβαλα τον καναπέ μου με τρόπο που μπορώ να χαλαρώσω και να ξαπλώσω χωρίς να το προσέξει ο κόσμος.
Στο σπίτι των παππούδων μου οι κουρτίνες ήταν πάντα ανοιχτές. Νομίζω ότι δεν τους πείραζε που οι άνθρωποι κοίταζαν μέσα. Η γενιά τους ήταν πιο ανοιχτή και κοινωνική. Όλοι ήταν πάντα ευπρόσδεκτοι. Εγώ η ίδια, κοιτάζω τα σπίτια των ανθρώπων μόνο όταν βλέπω κάτι που μου αρέσει ή που με εμπνέει, όπως ένα όμορφο επιπλωμένο δωμάτιο ή έναν όμορφο κήπο. Δεν χρειάζεται να βλέπω ανθρώπους να τρώνε ή να κάθονται στον καναπέ βλέποντας τηλεόραση».