Η εξυπνότερη γυναίκα (αλλά και άνθρωπος!) στον κόσμο είναι η Marilyn vos Savant. Έχει IQ 228 -μεγαλύτερο από το αντίστοιχο του Αλβέρτου Αϊνστάιν- και αυτή είναι η συναρπαστική ιστορία της.
Η Marilyn vos Savant είναι μια Αμερικανίδα συγγραφέας, αρθρογράφος και λέκτορας που έγινε διάσημη το 1985, όταν το βιβλίο Γκίνες την κατέγραψε ως έχουσα τον υψηλότερο δείκτη νοημοσύνης που έχει καταγραφεί ποτέ - το εκπληκτικό νούμερο 228 [να σημειώσουμε εδώ ότι το αντίστοιχο IQ του Αλβέρτου Αϊνστάιν δεν υπερέβαινε το 180].
Παρά τις εξαιρετικές γνωστικές της ικανότητες, έχει ζήσει μια σχετικά προσγειωμένη ζωή. Σε ηλικία 10 ετών είχε ήδη διαβάσει ολόκληρη την εγκυκλοπαίδεια Britannica και είχε αποστηθίσει ολόκληρα βιβλία. Ωστόσο, η πορεία της δεν σημαδεύτηκε από την απόλυτη αριστεία, όπως θα περίμενε ενδεχομένως κάποιος.
Marilyn vos Savant, η εξυπνότερη γυναίκα όλων των εποχών
Η 78χρονη σήμερα γυναίκα δεν φοίτησε σε επίλεκτα ακαδημαϊκά ιδρύματα, ούτε έκανε πρωτοποριακές επιστημονικές ανακαλύψεις. Αντιθέτως, εγκατέλειψε το Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον μετά από δύο χρόνια για να στηρίξει την οικογενειακή επιχείρηση, αποδεικνύοντας ότι ακόμη και οι ιδιοφυΐες αντιμετωπίζουν πρακτικές δυσκολίες.
Αλλά ας τα πάρουμε όλα από την αρχή: η Marilyn vos Savant γεννήθηκε ως Marilyn Mach στις 11 Αυγούστου 1946 στο Σεντ Λούις του Μιζούρι. Καταγόταν από φτωχή οικογένεια ανθρακωρύχων, καθώς και οι δύο παππούδες της δούλευαν στα ορυχεία, ενώ οι γονείς της ήταν μετανάστες από τη Γερμανία και την Ιταλία.
Το πραγματικά ενδιαφέρον -ή ίσως και συμπτωματικό- είναι πως και οι δύο πλευρές της οικογένειας της Marilyn έχουν επώνυμα με τη λέξη «Savant» [σοφός/σοφή] μέσα τους.
Το επώνυμο της γιαγιάς της από τον πατέρα της ήταν Savant, ενώ ο παππούς της από τη μητέρα της μετέφερε το επώνυμο «von Savant» στη μητέρα τής Marilyn.
Η Μέριλιν αποφάσισε να υιοθετήσει το πατρικό όνομα της μητέρας της ως δικό της -και κοιτώντας εκ των υστέρων θα λέγαμε ότι δικαιώθηκε απόλυτα.
Στα 10 της είχε διαβάσει όλη την εγκυκλοπαίδεια Britannica
Ως μαθήτρια διέπρεψε στις επιστήμες και τα μαθηματικά. Όταν όμως η Marilyn έγινε 10 ετών, η ζωή της άλλαξε για πάντα, καθώς το 1956 υποβλήθηκε, λόγω της ανάπτυξης και της ευφυίας της, σε δύο τύπους τεστ IQ. Το ένα ήταν το τεστ Stanford-Binet, το οποίο εστιάζει στις λεκτικές ικανότητες, και το άλλο ήταν το Mega Test τού Hoeflin. Η δεκάχρονη σημείωσε εξαιρετικά υψηλή βαθμολογία και στα δύο τεστ, και το επίπεδο IQ της -228- έβαλε τη Marilyn vos Savant στη λίστα του Hall of Fame στο Βιβλίο Γκίνες για το «Highest IQ».
Αλλά οι ενστάσεις σχετικά με την επιστημονική εγκυρότητα της μέτρησης της ανθρώπινης νοημοσύνης χρησιμοποιώντας τεστ IQ άρχισαν να πληθαίνουν και έτσι η κατηγορία «Υψηλότερο IQ» σταμάτησε από τα βραβεία Guinness το 1990, καθιστώντας τη Vos Savant ως τον τελευταίο άνθρωπο που κατείχε το περιζήτητο ρεκόρ.
Παρά την υψηλή νοημοσύνη της, η Marilyn vos Savant λέει ότι οι γονείς της δεν της συμπεριφέρθηκαν ως διάνοια: κάθε άλλο.
«Μου έλεγαν ότι θα έπρεπε στη ζωή μου να είμαι ανεξάρτητη, να κερδίζω τα προς το ζην και κανείς ποτέ δεν έδωσε ιδιαίτερη σημασία στο μυαλό ή τις απορίες μου, κυρίως επειδή ήμουν κορίτσι».
Αλλά η Marilyn δεν ήταν καλή μόνο στις επιστήμες και τα μαθηματικά, ήταν εξαιρετική και στη συγγραφή.
Έτσι, όταν ήρθε η ώρα για το πανεπιστήμιο, αντί για ένα σχολείο επιπέδου Ivy League, γράφτηκε στο Κοινοτικό Κολέγιο Meramec και αργότερα σπούδασε φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον στο Σεντ Λούις.
Κατόπιν, λίγο μετά τα 35 της χρόνια, παντρεύτηκε τον σύζυγό της, Robert Jarvik [που εφηύρε την τεχνητή καρδιά Jarvik-7], και έπειτα έγινε γνωστή λόγω της κατάληψης της θέσης της εξυπνότερης γυναίκας στον κόσμο, από το 1985 μέχρι το 1989.
Την ίδια περίοδο κατείχε μια προσωπική στήλη στο περιοδικό Parade -μια στήλη που ονομάστηκε «Ask Marilyn», όπου οι αναγνώστες έκαναν διάφορες ερωτήσεις στη Vos Savant για την ακαδημαϊκή κοινότητα, την επιστήμη, τις ανθρώπινες σχέσεις αλλά και δικές τους, «κουλές», έως ακόμη και άκρως εξωφρενικές απορίες.
Το μαθηματικό πρόβλημα λογικής τού Μόντι Χολ: Μια καθοριστική στιγμή για τη φήμη της
Το 1990, η φήμη της Vos Savant ξεπέρασε τα όρια των ΗΠΑ όταν ασχολήθηκε με το διάσημο πλέον μαθηματικό πρόβλημα λογικής Monty Hall στη στήλη «Ask Marilyn».
Το πρόβλημα: Σε έναν διαγωνιζόμενο ενός τηλεπαιχνιδιού παρουσιάζονται τρεις πόρτες. Πίσω από τη μία βρίσκεται ένα αυτοκίνητο, πίσω από τις άλλες δύο βρίσκονται κατσίκες. Ο διαγωνιζόμενος επιλέγει μια πόρτα. Ο παρουσιαστής, γνωρίζοντας τι υπάρχει πίσω από τις πόρτες, ανοίγει μια άλλη πόρτα για να αποκαλύψει μια κατσίκα. Στη συνέχεια, ο διαγωνιζόμενος ερωτάται αν θέλει να παραμείνει στην αρχική του επιλογή.
Η συμβουλή της Vos Savant ήταν σαφής: ξεχάστε το 50/50 που έχετε κατά νου, γιατί η αλλαγή απόφασης την τελευταία στιγμή αυξάνει τις πιθανότητες νίκης στα 2/3 (67%).
Η απάντησή της προκάλεσε θύελλα επικρίσεων. Χιλιάδες αναγνώστες -συμπεριλαμβανομένων καθηγητών μαθηματικών- υποστήριξαν ότι έκανε λάθος. Ωστόσο, η Vos Savant έμεινε τη θέση της, επικαλούμενη τη θεωρία των πιθανοτήτων.
Χρόνια αργότερα, μετά από προσομοιώσεις και διάφορα πειράματα, συμπεριλαμβανομένου ενός από τους MythBusters, η απάντησή της δικαιώθηκε.
Γιατί είχε δίκιο;
Η Vos Savant απέδωσε την... παλλαϊκή αντίδραση σε βαθιά ριζωμένα ελαττώματα στον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι προσεγγίζουν την επίλυση προβλημάτων.
Συγκεκριμένα, υποστήριξε ότι μόλις ο παρουσιαστής ανοίξει μια πόρτα, υποθέτουν ότι υπάρχουν ίσες πιθανότητες για τις υπόλοιπες πόρτες (50/50). Ωστόσο, κατά το νόμο των πιθανοτήτων, οι αριθμοί αυτοί είναι παραπλανητικοί κι ουσιαστικά οι επιλογές είναι τρεις και όχι δύο.
Η Vos Savant πίστευε ότι η υποχρεωτική σχολική εκπαίδευση αποθαρρύνει την ανεξάρτητη σκέψη. Και η ιστορία της είναι κάτι περισσότερο από μια απλή ανθρώπινη ιστορία με ένα εξίσου απλό επιμύθιο. Μας προκαλεί να επανεξετάσουμε τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζουμε την εκπαίδευση, την επίλυση προβλημάτων και την ίδια την ιδιοφυΐα.
Καλλιεργούμε μυαλά ικανά να δουν πέρα από το προφανές; Ή μήπως περιορίζουμε τις δυνατότητες προσκολλημένοι σε ξεπερασμένες υποθέσεις;
Η συμβουλή της Marilyn, την οποία επαναλαμβάνει έως σήμερα σε συνεντεύξεις της: «Μείνετε περίεργοι, αμφισβητήστε τα πάντα και μη φοβάστε να αλλάζετε πόρτες».