Η συγκλονιστική ιστορία της αεροπορικής τραγωδίας στις Άνδεις το 1972 επανέρχεται στο προσκήνιο με τη νέα ταινία του Netflix με τίτλο «Η κοινωνία του χιονιού».
Πρόκειται για μια ισπανόφωνη παραγωγή που μεταφέρει στην οθόνη την απίστευτη ιστορία επιβίωσης, το «θαύμα των Άνδεων», όπως είχε ονομαστεί, με μόλις 16 επιζήσαντες από τους 45 επιβαίνοντες της πτήσης 571 του αεροσκάφους Fairchild Hiller FH-227D της Πολεμικής Αεροπορίας της Ουρουγουάης προς το Σαντιάγο της Χιλής.
Στην πτήση τσάρτερ επέβαινε η ομάδα ράγκμπι Old Christians από την Ουρουγουάη, συγγενείς και φίλοι και το πλήρωμα. Συνολικά 45 άτομα επέβαιναν στο μοιραίο αεροσκάφος, από τα οποία μόνο 16 επιβίωσαν μέχρι τέλους.
Ενώ 12 σκοτώθηκαν αμέσως, από τους 33 επιβάτες που αρχικά επέζησαν, οι 17 πέθαναν εν μέσω των ακραίων συνθηκών, συμπεριλαμβανομένων πολλών χιονοστιβάδων.
Το αεροσκάφος έχασε τα φτερά του όταν χτύπησε σε μια κορυφογραμμή βουνού στις χιονισμένες Άνδεις, με την υπόλοιπη άτρακτο να διαλύεται και να πέφτει σε παγετό.
Οι επιζώντες έμειναν εκεί 72 ημέρες περιμένοντας τη διάσωσή τους, βιώνοντας τις απάνθρωπα χαμηλές θερμοκρασίες και τις σκληρές καιρικές συνθήκες, χωρίς φαγητό και νερό. Ωστόσο, η ιστορία τους συγκλόνισε και για έναν ακόμη λόγο: Οι επιζώντες κατέφυγαν στην ανθρωποφαγία ώστε να επιβιώσουν, δοκιμάζοντας τα ανθρώπινα όρια.
Από τις 16 επιζώντες, όλοι μέλη της ουρουγουανής ομάδας, μόνο δύο δεν βρίσκονται πλέον εν ζωή.
Ποιοι ήταν οι 16 επιζώντες των Άνδεων
Νάντο Παράδο
Ο Νάντο Παράδο ήταν ένα από τα 19 μέλη της ομάδας των Old Christians της Ουρουγουάης που πετούσαν προς τη Χιλή για να παίξουν ενάντια στην Old Grangonian Club.
Μαζί με τον επίσης επιζώντα Ρομπέρτο Κανέσα, περπάτησε διασχίζοντας τις Άνδεις για να βρει βοήθεια μετά από αρκετές εβδομάδες κολλημένος στον παγετώνα με τους άλλους επιβάτες. Οι δυο τους πέρασαν δέκα ημέρες πεζοπορίας σε συνθήκες παγετού πριν συναντήσουν μια ομάδα Χιλιανών βοσκών, που τους βοήθησαν να σωθούν.
Μετά την επιστροφή τους, ο Παράδο μπήκε στη σχολή επιχειρήσεων και βοήθησε στη λειτουργία της αλυσίδας καταστημάτων σιδηρικών της οικογένειάς του.
Πήρε μέρος σε αγώνες αυτοκινήτων, κερδίζοντας ένα ευρωπαϊκό πρωτάθλημα αυτοκινήτου, ενώ ίδρυσε μια επιτυχημένη εταιρεία τηλεοπτικών παραγωγών.
Ο 74χρονος έχει επίσης γράψει βιβλίο για τις εμπειρίες του και μιλάει συχνά στην τηλεόραση ως ομιλητής, βοηθώντας άλλους να ξεπεράσουν τραυματικές εμπειρίες.
Στο ντοκιμαντέρ «Andes Plane Crash: Terror at 30.000 Feet» μίλησε για τη συγκλονιστική απόφαση που πήραν οι επιζώντες να φάνε τη σάρκα εκείνων που είχαν ήδη σκοτωθεί είτε στη συντριβή είτε μετά από αυτήν.
«Μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι αν ήσασταν εκεί μαζί μας σε αυτή την κατάσταση, θα είχατε καταλήξει στο ίδιο συμπέρασμα την ίδια στιγμή και θα κάνατε ακριβώς το ίδιο πράγμα», εξομολογήθηκε.
José «Coche» Luis Inciarte
Μετά το δυστύχημα, ο Inciarte, ο οποίος πέθανε τον περασμένο Ιούλιο σε ηλικία 75 ετών, εργάστηκε στο γαλακτοκομικό αγρόκτημα της οικογένειάς του πριν δημιουργήσει τη δική του επιχείρηση. Ήταν παντρεμένος και είχε αποκτήσει τρία παιδιά.
Ο Inciarte έγραψε ένα βιβλίο για τις εμπειρίες του, το «Memories of the Andes», που εκδόθηκε στα αγγλικά το 2020. Παρέμεινε στενός φίλος με τον επιζώντα Carlos Páez Rodríguez.
Μιλώντας το 2012, όταν πήγε στο Σαντιάγο της Χιλής για να τιμήσει την επέτειο των 40 χρόνων από τη συντριβή, είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο: «Με το πέρασμα του χρόνου, η αγωνία, η ταλαιπωρία, ο πόνος του κρύου που ροκανίζει το δέρμα, έδωσαν τη θέση τους στην ελπίδα, σε μια ιστορία επιβίωσης, αλληλεγγύης και φιλίας».
Μίλησε, ακόμη, για τη «συμφωνία» που έκανε η ομάδα ότι θα έτρωγαν ο ένας τον άλλον αν πέθαιναν. «Κάναμε μια συμφωνία μεταξύ μας. Εάν πεθάνω, μπορείτε να πάρετε το σώμα μου. Αν πεθάνω, μπορείς να κάνεις το ίδιο. Και αυτό με έκανε να αποφασίσω να φάω», είπε στο ντοκιμαντέρ. «Επιτέλους αποδέχθηκαν την ιδέα και μπορούσαμε να αρχίσουμε να τρώμε τα σώματα».
Ο Eduardo Strauch και τα ξαδέρφια Daniel και Fito
Είναι αξιοσημείωτο ότι ο Eduardo Strauch και τα δύο ξαδέρφια του, Fito Strauch και Daniel Fernandez, επέζησαν από τη δοκιμασία των 72 ημερών. Την εποχή εκείνη ο Strauch εργαζόταν ως αρχιτέκτονας.
Είχε μια εταιρεία με τον καλύτερο φίλο του, Marcelo Perez, ο οποίος ήταν αρχηγός της ομάδας των Old Christians και σκοτώθηκε στη συντριβή. Μετά τη συγκλονιστική περιπέτεια, συνέχισε την καριέρα του ως αρχιτέκτονας και έκανε οικογένεια.
Παραδέχτηκε ότι χρειάστηκαν τρία χρόνια για να σταματήσουν οι κρίσεις κατάθλιψης που απέκτησε μετά το δυστύχημα. Ο Eduardo είναι επίσης ζωγράφος και τώρα ζει στο Μοντεβιδέο - την πρωτεύουσα της Ουρουγουάης.
Είπε ότι τον ενθάρρυναν τα ξαδέρφια του να φάει τη σάρκα των νεκρών φίλων του, λέγοντας ότι του είπαν ότι διαφορετικά θα γινόταν «πολύ αδύναμος».
«Θυμάμαι τα ξαδέρφια μου με βοήθησαν: Άντε, άντε, πρέπει να φας, αλλιώς θα αδυνατίσεις πολύ. Αρχίσαμε να τρώμε πολύ μικρά κομμάτια και αρχίσαμε να νιώθουμε λίγο καλύτερα με την πρωτεΐνη».
Ο Fernandez έγινε καθηγητής Γεωπονίας. Μιλώντας για τη στιγμή της συντριβής, είπε στην Evening Standard: «Δεν θα μπορούσα ποτέ να το ξεχάσω. Ακόμη και μέχρι την τελευταία στιγμή… Έβλεπα τον εαυτό μου εκεί στην οθόνη, στην καρέκλα, να κρατιέμαι». Μίλησε και για τους δεσμούς εμπιστοσύνης που κράτησαν τους επιζώντες στη διάρκεια της δοκιμασίας τους. Ο Fernandez είχε επιφορτιστεί, ακόμη, το φρικιαστικό καθήκον να αφαιρέσει το κρέας από τα πτώματα.
Ρομπέρτο Κανέσα
Μαζί με τον Παράδο, ο Κανέσα, ο οποίος ήταν φοιτητής Ιατρικής και μέλος της ομάδας ράγκμπι, ήταν ένας ακόμη ήρωας της τραγωδίας των Άνδεων, χάρη στον ρόλο που έπαιξε ώστε φέρει βοήθεια.
Μετά τη διάσωση της ομάδας, συνέχισε να παίζει ράγκμπι και έγινε παιδοκαρδιολόγος. Ο 70χρονος πλέον άνδρας υπηρετεί ως αντιπρόεδρος ενός ιδρύματος που φροντίζει παιδιά με συγγενή καρδιοπάθεια.
Δημοσίευσε την αυτοβιογραφία του το 2016. Μεταφράστηκε στα αγγλικά και τιτλοφορείται: «Έπρεπε να επιβιώσω: Πώς ένα αεροπορικό δυστύχημα στις Άνδεις ενέπνευσε το κάλεσμά μου να σώζω ζωές».
Γράφοντας σχετικά με την απόφαση να καταφύγουν στον κανιβαλισμό για να επιβιώσουν, είπε: «Τα λόγια που πολλοί από εμάς, συμπεριλαμβανομένου και εμού, είχαμε πει δυνατά στον απόηχο της συντριβής μου επεστράφησαν: Ότι αν πεθάναμε, οι υπόλοιποι θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν το σώμα μας για να επιβιώσουν. Για μένα, ήταν τιμή μου να πω ότι αν η καρδιά μου σταματούσε να χτυπά, τα χέρια, τα πόδια και οι μύες μου θα μπορούσαν ακόμα να είναι μέρος της κοινής μας αποστολής να κατέβουμε από το βουνό. Ήθελα να ξέρω ότι θα έπαιζα ακόμα τον ρόλο μου. Και τώρα, ως γιατρός, δεν μπορώ να μη συσχετίσω αυτό το γεγονός -τη χρήση ενός νεκρού σώματος για τη συνέχιση της ζωής- με κάτι που θα πραγματοποιούταν σε όλο τον κόσμο τις επόμενες δεκαετίες: μεταμοσχεύσεις οργάνων και ιστών».
«Ήμασταν αυτοί που σπάσαμε το ταμπού. Σταδιακά, ο καθένας από εμάς πήρε τη δική του απόφαση στην ώρα του. Και μόλις το κάναμε, ήταν μη αναστρέψιμο. Ήταν το τελευταίο "αντίο" στην αθωότητα. Δεν ήμασταν ποτέ ξανά οι ίδιοι», είπε.
Carlos Páez Rodríguez
Ο Rodríguez, ένας άλλος από τους παίκτες του ράγκμπι, ήταν μόλις 18 ετών τη στιγμή της συντριβής. Στα 70 του, είναι τεχνικός γεωργίας πριν ξεκινήσει μια καριέρα στη διαφήμιση. Τώρα έχει τη δική του εταιρεία δημοσίων σχέσεων και έχει αποκτήσει δύο παιδιά με τη γυναίκα του.
Το 2003 δημοσίευσε το δικό του βιβλίο. Μετά τη δέκατη μέρα δημοσιεύτηκε στα αγγλικά και σε πολλές άλλες γλώσσες.
Roberto «Bobby» François
Την ώρα της συντριβής, ο Roberto Bobby Francois ήταν 20 ετών. Έκλεισε τα 21 ενώ ήταν αποκλεισμένος στο παγωμένο βουνό. Σε αντίθεση με πολλούς από τους άλλους επιζώντες, έχει κρατήσει σχετικά χαμηλό προφίλ από το δυστύχημα και δεν έχει γράψει κάποιο βιβλίο. Είναι παντρεμένος με έξι παιδιά και έκανε καριέρα ως αγροτικός τεχνικός.
José Pedro Algorta
Ο Algorta είναι τώρα 72 ετών. Μετά το δυστύχημα συνέχισε τις σπουδές του στα Οικονομικά στο Πανεπιστήμιο του Μπουένος Άιρες. Αποφοίτησε με μεταπτυχιακό στη Διοίκηση Επιχειρήσεων από το Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ το 1982.
Δημοσίευσε τη δική του αφήγηση για την καταστροφή, το «Into the Mountains: The Extraordinary True Story of Survival in the Andes and its Aftermath», που δημοσιεύτηκε το 2016.
Alfredo «Pancho» Delgado
Ο Delgado, μετά τη συντριβή, έγινε ομιλητής και επικεντρώθηκε ιδιαίτερα στις συνέπειες του κανιβαλισμού στον οποίο έπρεπε να συμμετάσχουν ο ίδιος και οι άλλοι επιζώντες του. Το 2012 συμμετείχε σε αγώνα ράγκμπι με άλλους επιζήσαντες στη Χιλή, στην επέτειο της καταστροφής.
Roy Harley
Μετά τη συντριβή, ο Roy Harley βρήκε ένα ραδιόφωνο που μετέφερε ένας από τους επιβάτες και κατάφερε να το κάνει να λειτουργήσει. Μέσω του ασυρμάτου η ομάδα ανακάλυψε ότι η αναζήτησή τους είχε διακοπεί. Έγινε μηχανικός, μετά την επιστροφή του, και τώρα στα 71 του είναι συνταξιούχος.
Álvaro Mangino
Ο Mangino συνέχισε να ζει μια ήσυχη ζωή μετά το δυστύχημα. Ήταν ένας από τους επιζώντες που έδωσαν τη μαρτυρία τους στον συγγραφέα Paul Piers Reed για το βιβλίο του «Alive: The Story of the Andes Survivors», αλλά έχει παραμείνει σε μεγάλο βαθμό μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας.
Ο Mangino παντρεύτηκε και εργάστηκε στον κλιματισμό και στη θέρμανση. Τώρα ζει στο Μοντεβιδέο.
Javier Methol
Ο Methol ήταν ο πρώτος από τους επιζώντες που πέθανε, πολλά χρόνια μετά την επιστροφή τους. Πέθανε από τον καρκίνο το 2015 σε ηλικία 69 ετών.
Τη στιγμή της συντριβής, ο Methol είχε ήδη τέσσερα παιδιά με τη σύζυγό του Liliana, η οποία ήταν επίσης μεταξύ των αρχικών επιζώντων αλλά σκοτώθηκε σε χιονοστιβάδα που έπληξε την ομάδα.
Μετά το ατύχημα, επέστρεψε στη βιομηχανία τσιγάρων, από την οποία αργότερα αποσύρθηκε ως διευθυντής πωλήσεων και εταιρικών υποθέσεων.
Έδωσε ενθαρρυντικές ομιλίες στην Ουρουγουάη -και όχι μόνο- για το πώς αυτός και οι σύντροφοί του επέζησαν με τη βοήθεια της πίστης τους. Άφησε πίσω του τη δεύτερη σύζυγό του και τέσσερις γιους και τέσσερις κόρες από τους δύο γάμους του.
Ramón «Moncho» Sabella
O Sabella έγινε επιχειρηματίας και πέρασε χρόνο ζώντας στην Παραγουάη. Έγινε δημόσιος ομιλητής και έδωσε την υποστήριξή του στους επιζήσαντες από το ατύχημα εξόρυξης Copiapó το 2010 στη Χιλή.
Antonio «Tintin» Vizintín
Ο 70χρονος επιζών σπούδασε Νομικά και εργάστηκε στη βιομηχανία πλαστικών συσκευασιών και τροφίμων μετά την επιστροφή του. Έγινε επίσης αντιπρόεδρος της Ένωσης Ράγκμπι της Ουρουγουάης και εργάστηκε ως ομιλητής.
Gustavo Zerbino
Αν και ήταν φοιτητής Ιατρικής τη στιγμή της τραγωδίας, συνέχισε να σπουδάζει επιχειρήσεις και να παίζει ράγκμπι.
Έκανε καριέρα στη φαρμακοβιομηχανία και έγινε διευθυντής και διευθύνων σύμβουλος της Ομοσπονδίας Ράγκμπι της Ουρουγουάης, θέση που εξακολουθεί να κατέχει. Έχει εργαστεί ως ομιλητής και έχει εκφωνήσει ομιλίες σε όλο τον κόσμο.
Φωτογραφίες: Associated Press