Δύο φίλοι κατάφεραν να πείσουν τους Δανούς να τρώνε στο street food αυθεντικό ελληνικό σουβλάκι. Η διαδρομή τους από τη Θεσσαλονίκη στην Κοπεγχάγη.
Ο Θεολόγος Καμπούρης και ο Λάζαρος Μιχαηλίδης, δύο καλοί φίλοι από τη Θεσσαλονίκη, αποφάσισαν να φύγουν στο εξωτερικό και να αναζητήσουν μια καλύτερη επαγγελματική ζωή στη Σκανδιναβία.
Γνωρίστηκαν το 2010 στη Χαλκιδική, στο μαγαζί που είχε ανοίξει ο Θεολόγης όπου ο Λάζαρος έπαιζε μουσική. Ο Λάζαρος έπαιζε μουσική σε μεγάλα clubs της Σουηδίας και εφτά χρόνια αργότερα παρότρυνε τον καλό του φίλο και πλέον συναίτερο του Θεολόγη να τον ακολουθήσει στην Κοπεγχάγη και να μπούνε στην κουζίνα ενός καλού εστιατορίου.
Μια δυσκολία στο χώρο εργασίας και μια βόλτα αναψυχής στο street food της Κοπεγχάγης θα τους άλλαζε κυριολεκτικά τη ζωή. Μόλις ανακάλυψαν πως στη μεγαλύτερη υπαίθρια αγορά της Δανίας, με κουζίνες από κάθε μέρος του πλανήτη, δεν υπάρχει το σουβλάκι οι δύο Έλληνες αποφάσισαν να δηλώσουν συμμετοχή για να ξεκινήσουν τη δική τους επιχείρηση.
Το πρώτο καιρό, οι δυο τους έκαναν τα πάντα, αφού δεν υπήρχε η οικονομική άνεση για να επενδύσουν παραπάνω. Μέχρι που το ελληνικό σουβλάκι είχε μεγάλη απήχηση και οι πρώτες ουρές έξω από την καντίνα των δύο συνεταίρων, με το όνομα «The Real Greek», ήταν γεγονός φέρνοντας έσοδα στο ταμείο. Μέσα σε τέσσερα χρόνια ο Θεολόγης με τον Λάζαρο κατάφεραν να πείσουν τους Δανούς να τρώνε ελληνικό σουβλάκι (πλέον το ζητάνε με έξτρα τζατζίκι) και να ανοίξουν ένα ακόμα μαγαζί στο κέντρο της πόλης.
Ένα καλοκαιρινό πρωινό μίλησα με τον Θεολόγη Καμπούρη, οοποίος μου διηγήθηκε την ιστορία τους από τη Θεσααλονίκη μέχρι την Κοπεγχάγη και την επιτυχία που έχει πλέον κάνει το ελληνικό σουβλάκι. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο πως στο street food, από τα αγαπημένα στέκια των Δανών ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες, οι δύο Έλληνες επιχειρηματίες κάνουν από τις υψηλότερες πωλήσεις.
Η απόφαση να φύγει για την Κοπεγχάγη
Πώς πήρες την απόφαση να μετακομίσεις στο εξωτερικό και πώς προέκυψε η Κοπεγχάγη;
Άρχισε να μην με γεμίζει αυτό που κάνω στην Ελλάδα και ψαχνόμουν να φύγω στο εξωτερικό. Μίλησα με τον Λάζαρο, είδε κι εκείνος πως δεν ήμουν πολύ καλά μιας και με γνωρίζει, οπότε μου πρότεινε να πάω μαζί του στην Κοπεγχάγη. Στο εστιατόριο που έπαιζε μουσική έψαχναν για μάγειρες και με παρότρυνε να το δοκιμάσω, εξάλλου δεν είχα τίποτα να χάσω και είχα τελειώσει σχολή μαγειρικής. Εκείνος θα έφευγε από την Ελλάδα, τον Σεπτέμβρη του 2017, για να πάει στη Δανία και πήγα κι εγώ.
Πώς κύλησαν τα πράγματα το πρώτο καιρό;
Ήρθα στην Κοπεγχάγη και έπιασα δουλειά σ΄ ένα πολύ καλό εστιατόριο που ήταν μέσα σε κεντρικό ξενοδοχείο. Στην κουζίνα μπήκε και ο Λάζαρος και δουλέψαμε εκεί για 8 μήνες. Ο restaurant manager που είχαμε τότε ήταν το αφεντικό του συνεταίρου μου στα clubs της Σουηδίας. Αυτός είδε τον τρόπο που δουλεύαμε με τον Λάζαρο, την επικοινωνία και την καλή χημεία που είχαμε μέσα κι έξω από την κουζίνα, και άρχισε να μας κόβει μεροκάματα με αποτέλεσμα να έχουμε μόνο 36 ώρες εργασίας. Αυτό σήμαινε πως ίσα-ίσα μπορούσαμε να πληρώσουμε το ενοίκιο του σπιτιού, αλλά δεν μπορούσαμε να ζήσουμε. Δεν θέλαμε να πούμε τίποτα στους γονείς μας, το είδαμε ως πρόκληση και αρχίσαμε να ψαχνόμαστε για να κάνουμε ένα βήμα παραπέρα.
Το ελληνικό σουβλάκι που έλειπε από το street food της Κοπεγχάγης
Η «επιχείρηση σουβλάκι» πότε μπήκε στη σκέψη σας; Ποια ήταν η αφορμή;
Μια ημέρα πήγαμε βόλτα στο street food, μας άρεσε όλη αυτή η ιδέα που μπορούσες να βρεις κουζίνες από όλο τον κόσμο. Δεν βρήκαμε πουθενά σουβλάκι και μάλιστα ρώτησα τον Λάζαρο «είναι δυνατόν να μην υπάρχει σε ολόκληρο street food πίτα με γύρο;» και απάντησε πως «δεν θα πιάσει». Κάποια στιγμή είδαμε πως το street food θα κλείσει και θα ανοίξει ξανά τον Μάιο του 2018, σε διαφορετικό μέρος της Κοπεγχάγης, και υπήρχε μια ανακοίνωση για σεφ που τους ενδιέφερε να πάρουν μέρος. Χωρίς δεύτερη σκέψη κάναμε την αίτηση, ετοιμάσαμε ένα μενού με πίτα γύρο και το στείλαμε.
Σε σύντομο χρονικό διάστημα μας απάντησαν πως η πρόταση μας έχει ενδιαφέρον και ζητούσαν μια συνάντηση. Εκεί γνωρίσαμε τον Jesper Julian Møller, τον νούμερο ένα επιχειρηματία της Δανίας, ο οποίος μας υποδέχτηκε σαν να μας γνώριζε και μας κάλεσε σε audition για να φτιάξουμε το μενού που είχαμε προτείνει στην αίτηση. Οπότε στο επόμενο στάδιο έπρεπε να δείξουμε το φαγητό μας και να το δοκιμάσουν. Πήγαμε στο στούντιο του Master chef και είχαμε μισή ώρα στη διάθεση μας να φτιάξουμε το προϊόν και να κάνουμε την παρουσίαση. Ετοιμάσαμε το σουβλάκι, η συνταγή για το τζατζίκι είναι του μπαμπά του Λάζαρου και είναι καταπληκτική, με την καλύτερη πρώτη ύλη και γνωρίζαμε πως τους δίνουμε ένα αυθεντικό ελληνικό φαγητό. Στη συνέχεια λάβαμε e-mail πως είμαστε μέλη του street food και πρέπει να ετοιμάσουμε την κουζίνα μας.
Φαντάζομαι η χαρά και ο ενθουσιασμός είχαν τον πρωταγωνιστικό ρόλο;
Ήμασταν πάρα πολύ περήφανοι γιατί υπήρχαν περίπου 3.000 αιτήσεις και καταφέραμε να γίνουμε μέρος του street food. Ταυτόχρονα, όμως, είχαμε πάρα πολύ άγχος γιατί δεν είχαμε τα χρήματα. Για ενάμιση μήνα αγοράζαμε από το σούπερ μάρκετ noodles, από εκείνα που τα ζεσταίνεις με το νερό, για να φάμε. Δεν είχαμε κανένα πρόβλημα μιας και είχαμε αποδεχτεί πως πρέπει να αλλάξουμε σύντομα τη ζωή μας. Ήμασταν χαρούμενοι με όλο αυτό που είχε συμβεί, μόνο που δεν μπορούσαμε να κάνουμε περιττά έξοδα, καθώς η Κοπεγχάγη είναι ακριβή πόλη και αν δεν πληρώσεις το ενοίκιο σε βγάζουν στο δρόμο.
Μου φάνταζε δύσκολο να κάνουμε την αίτηση, τελικά όλο το υπόλοιπο ήταν πιο περίπλοκο. Όταν πηγαίναμε στο στούντιο του Master chef είχαμε πάνω μας 70 κορώνες και το ταξί στοίχιζε περίπου 160 κορώνες, καθώς ήταν στην άλλη άκρη της πόλης. Ο Λάζαρος μου λέει θα πάμε με ταξί και μόλις φτάσει το ταξίμετρο στις 65 κορώνες θα σταματήσουμε και την υπόλοιπη διαδρομή θα την κάνουμε με τα πόδια. Τελικά το ταξί μας άφησε περίπου 600 μέτρα από το σημείο που θέλαμε και συνεχίσαμε με τα πόδια όπου εκείνη την ημέρα έβρεχε πάρα πολύ, είχε κρύο ενώ κουβαλούσαμε μαζί το ψυγείο με τα τρόφιμα.
Ποιες ήταν οι δυσκολίες που αντιμετωπίσατε;
Οι δυσκολίες ξεκίνησαν αμέσως γιατί πολύ απλά δεν είχαμε τα χρήματα να φτιάξουμε μέσα στο κοντέινερ την κουζίνα μας. Μάλιστα στην αρχή αναρωτιόμασταν «μα καλά θα μαγειρεύουμε σε κοντέινερ»; Μέχρι τότε είχαμε στο μυαλό μας την ελληνική νοοτροπία που οι επιχειρηματίες επενδύουν στο να φτιάχνουν μεγάλα μαγαζιά. Όμως ακολουθήσαμε το ένστικτο μας βλέποντας το όλο αυτό σαν τη μεγαλύτερη ευκαιρία της ζωής μας, αλλιώς έπρεπε να επιστρέψουμε στην Αθήνα. Αργότερα καταλάβαμε πόση μεγάλη απήχηση έχει το street food για τους Δανούς.
Ξεκινήσαμε να κάνουμε τους υπολογισμούς όπου έβγαινε ένα σημαντικό ποσό και αναρωτιόμασταν που θα βρούμε τα χρήματα από την στιγμή που δεν θέλαμε να μιλήσουμε στους γονείς μας, οπότε ο δανεισμός από την τράπεζα ήταν μονόδρομος. Η τράπεζα μας έδωσε ένα ποσό το πήραμε και ξεκινήσαμε με τα απολύτως απαραίτητα πράγματα για το μαγαζί. Έπρεπε να κρατήσουμε χαμηλό το budget για να καταφέρουμε να πληρώνουμε το ενοίκιο, το δάνειο και τους προμηθευτές. Μάλιστα, ξεκινήσαμε μετά από 5 ημέρες που άνοιξε το street food γιατί πέσαμε σε αργία των Σουηδών και δεν γινόταν να μας τα φέρουν νωρίτερα τα πράγματα που είχαμε παραγγείλαμε για τις ανάγκες του μαγαζιού. Θυμάμαι εκείνη την ημέρα μας έφεραν το πρωί τα πράγματα και το μεσημέρι ανοίξαμε για να υποδεχτούμε τους πρώτους πελάτες.
Τα ελληνικά σουβλάκια που κέρδισαν τους Δανούς
Το ελληνικό σουβλάκι είχε απήχηση από την πρώτη στιγμή που ανοίξατε;
Ναι, από τη πρώτη ημέρα σχηματίστηκε μια μικρή ουρίτσα έξω από το κοντέινερ. Έρχονται οι πρώτοι πελάτες και ο Λάζαρος αγχώθηκε πάρα πολύ γιατί δεν είχε τυλίξει ποτέ μέχρι τότε σουβλάκι. Τον θυμάμαι ακόμα που μου έλεγε «φίλε τρέμω», εγώ από την άλλη έπρεπε να ψήσω τις πίτες και το κρέας. Από την πρώτη ημέρα καταλάβαμε πως έχουμε ένα προϊόν πολύ δημοφιλές και μέσα σε 15 μέρες συνειδητοποιήσαμε που ακριβώς ήμασταν με τον κόσμο να έρχεται συνέχεια να τρώει σουβλάκια. Νιώθαμε μεγάλη ευλογία για όλο αυτό που συνέβαινε. Τα πρώτα χρόνια ήμασταν οι δυο μας, όταν το ινδικό απέναντι μας είχε 6 άτομα προσωπικό.
Πόσους κωδικούς έχετε και από που προμηθεύεστε τη πρώτη ύλη;
Έχουμε 4 κωδικούς: γύρο χοιρινό, γύρο κοτόπουλο, vegeterian πίτα και χωριάτικη σαλάτα, η οποία τώρα το καλοκαίρι έχει μεγάλη απήχηση από τους Δανούς. Στη πίτα βάζουμε, όπως κι εσείς, απ΄ όλα κρεμμύδι, τζατζίκι, ντομάτα και πατάτα. Δίνουμε περίπου 2 τόνους τζατζίκι το μήνα, οι Δανοί το λατρεύουν και οι περισσότεροι ζητάνε να τους βάλουμε έξτρα. Έχουμε πελάτες που έρχονται ξανά και ξανά για να φάνε το σουβλάκι μας.
Όλα μας τα προϊόντα τα εισάγουμε από την Ελλάδα. Αυτός είναι ο κυριότερος λόγος που λέμε «αυθεντικό σουβλάκι» και έχει κάνει τόση μεγάλη επιτυχία. Έχουμε Δανούς που έχουν έρθει στην Ελλάδα διακοπές έχουν δοκιμάσει και μας λένε πως το δικό μας είναι πιο νόστιμο. Δίνουμε μεγάλη σημασία στη πρώτη ύλη, η πίτα που δουλεύουμε είναι πολύ ακριβή και δεν μπορεί εύκολα να την έχει ελληνικό σουβλατζίδικο. Όμως το αποτέλεσμα βγαίνει στο τελικό προϊόν και για αυτό δεν διαπραγματευόμαστε την ποιότητα μας. Τώρα με τον πόλεμο στην Ουκρανία η πρώτη ύλη έχει αυξηθεί πάρα πολύ, ωστόσο δεν σκεφτήκαμε ποτέ να αλλάξουμε ποιότητα. Για τους Δανούς είμαστε αυτοί που έφεραν το σουβλάκι στη πόλη.
Με το συνέταιρο σου αποφασίσατε να ανοίξετε και μαγαζί μέσα στη πόλη;
Η πρώτη καραντίνα μας πέτυχε να κάνουμε σχέδια για να ξεκινήσουμε το μαγαζί και για καλή μας τύχη κρατηθήκαμε και δεν κάναμε κάποιο άνοιγμα. Πλέον, έχουμε ανοίξει μαγαζί όπου έχουμε τους ίδιους κωδικούς με το street food συν μερίδα γύρο που έχει μεγάλη απήχηση. Ξεκινήσαμε δύο άτομα και τώρα έχουμε 12 υπαλλήλους στην ομάδα μας. Θέλουμε να κάνουμε σταθερά και προσεχτικά βήματα.
Η ζωή στην Κοπεγχάγη
Περιέγραψε μου λίγο πώς είναι η ζωή στην Κοπεγχάγη.
Αν μου έλεγε κάποιος, 5 χρόνια πριν, πώς θα ζούσα στη Σκανδιναβία, θα μετακινούμαι με ποδήλατο και δεν θα έχω άγχος θα του απαντούσα πως αυτό είναι ουτοπία και δεν υπάρχει πουθενά. Θέλω να σου πω πως ακριβώς αυτό συμβαίνει. Η Κοπεγχάγη είναι μια πανέμορφη πόλη, «η πράσινη πρωτεύουσα της γης, όλα εδώ είναι ηλεκτρικά, είναι πεντακάθαρη η πόλη και μετακινείσαι με ποδήλατο. Επιπλέον, αν δουλέψεις εδώ με όρεξη και όραμα θα πετύχεις.
Ήταν εύκολο για σένα να προσαρμοστείς στο σκανδιναβικό τρόπο ζωής;
Δεν δυσκολεύτηκα να προσαρμοστώ γιατί ήταν πολύ συνειδητή η απόφαση μου να φύγω από την Ελλάδα. Για να καταλάβεις δεν σκέφτηκα ούτε για μια στιγμή πως πρέπει να μιλάω δανέζικα και αγγλικά όλη ημέρα. Αντίθετα ανυπομονούσα να έρθω και έχω πλέον μια καλύτερη ποιότητα ζωής.
Αξιοθέατα και εστιατόρια στην Κοπεγχάγη
Τι αξίζει να κάνεις ο επισκέπτης στην Κοπεγχάγη;
Να επισκεφτεί το Tivoli Gardens, από τα παλαιότερα λούνα παρκ του κόσμου, να νοικιάσει ποδήλατο για να εξερευνήσει τη πόλη και τις όμορφες γειτονιές της και φυσικά να δοκιμάσει τη γαστρονομία του τόπου. Η Δανία φημίζεται για τους φούρνους, μάλιστα οι ντόπιοι επιλέγουν τα δανέζικα για πρωινό, να επισκεφτεί το street food festival που είναι κάτι πολύ huge και δεν υπάρχει ανάλογο στην Ελλάδα. Aν υπάρχει η οικονομική δυνατότητα να προγραμματίσει δείπνο σε εστιατόρια με Michelin, όπως είναι το Noma που βγήκε πάλι το καλύτερο εστιατόριο στον κόσμο, το Geranium και το Alchemist.