Η πτώση της Ελίζαμπεθ Χολμς, του άλλοτε λαμπερού αστεριού της Silicon Valley, ήταν εξίσου εκκωφαντική με την εμφάνισή της και τη θεαματική εκτόξευση της καριέρας της.
Η 37χρονη ιδρύτρια της start – up εταιρείας Theranos, κρίθηκε ένοχη για απάτη σε βάρος επενδυτών, καθώς και για εξαπάτηση χιλιάδων ασθενών με ανακριβείς και ψευδείς ιατρικές αναφορές.
Η ζωή της Χολμς, μοιάζει με σενάριο ταινίας, από αυτές που οι φαινομενικά «αθώες» αλλά καπάτσες -με την αρνητική χροιά της έννοιας - πρωταγωνίστριες, γίνονται πάμπλουτες από το πουθενά, ξεγελώντας μεγάλες και διακεκριμένες προσωπικότητες, πουλώντας το... τίποτα!
Πώς λοιπόν κατάφερε η Ελίζαμπεθ Χολμς, να γοητεύσει τόσο σημαντικούς ανθρώπους, να γίνει μια αξιοσέβαστη επιχειρηματίας και η νεότερη αυτοδημιούργητη γυναίκα δισεκατομμυριούχος των ΗΠΑ;
Η Ελίζαμπεθ Χολμς, που το 2003 σε ηλικία 19 ετών, εγκατέλειψε το Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ και ίδρυσε τη Theranos, εξαπάτησε χιλιάδες ασθενείς με ψεύτικους ισχυρισμούς ότι η startup εταιρεία βιοτεχνολογίας της, μπορούσε να πραγματοποιήσει μια πλήρη σειρά ιατρικών εξετάσεων χρησιμοποιώντας αίμα από ένα απλό τσίμπημα του δακτύλου.
Ένοχη για απάτη
Το βράδυ της Δευτέρας, καταδικάστηκε για τέσσερις κατηγορίες απάτης και απαλλάχθηκε από άλλες τέσσερις. Οι ένορκοι δεν μπόρεσαν να αποφασίσουν ετυμηγορίες για τις τρεις υπόλοιπες κατηγορίες που αντιμετώπιζε, με τους εισαγγελείς τώρα να μπορούν να ξαναδικάσουν τον Χολμς για αυτές τις κατηγορίες, εάν το επιθυμούν.
Η καταδίκη της 37χρονης σημαίνει πως αντιμετωπίζει την προοπτική να της επιβληθεί ποινή κάθειρξης πολλών δεκαετιών. Η ποινή της θα ανακοινωθεί αργότερα από το ομοσπονδιακό δικαστήριο.
Η θεαματική άνοδος και η θορυβώδης πτώση της Ελίζαμπεθ Χολμς
Η Ελίζαμπεθ Χολμς, υπήρξε κάποια στιγμή, η νεότερη γυναίκα δισεκατομμυριούχος στις ΗΠΑ και χαρακτηρίστηκε μάλιστα ως «ο επόμενος Στιβ Τζομπς» για την επανάσταση στις εργαστηριακές εξετάσεις με μια συσκευή ανάλυσης αίματος, με το όνομα «Edison».
Η startup της Silicon Valley συγκέντρωσε 900 εκατομμύρια δολάρια και είχε περισσότερους από 800 υπαλλήλους. Η εταιρεία της ήταν πιο πολύτιμη από την Uber, το Spotify και το AirBnB. Στην κορύφωση της, η αξία της εταιρείας είχε φθάσει σχεδόν τα 10 δισ. δολάρια και η Χολμς, η μεγαλομέτοχός της, είχε περιουσία 3,6 δισ. δολαρίων, σύμφωνα με το περιοδικό Forbes.
Με σήματα κατατεθέν της, τα έντονα βαμμένα μάτια της με eyeliner, τα ξανθά μαλλιά της, το κόκκινο κραγιόν και το μαύρο ζιβάγκο που παραπέμπει στον Στιβ Τζομπς, η Ελίζαμπεθ Χολμς, περνούσε από αίθουσες συσκέψεων, TED Talks και συναντήσεις επενδυτών ως η νέα αγαπημένη της Silicon Valley.
Χάρη στην πειθώ και το δυναμικό προφίλ της, η νεαρή επιχειρηματίας κατάφερε μέσα σε λίγα χρόνια να κερδίσει την εμπιστοσύνη επενδυτών τεράστιου κύρους, κάτι σπάνιο στον ανδροκρατικό κόσμο. Την υποστήριξαν, μεταξύ άλλων, ο πρώην υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Χένρι Κίσινγκερ, ο πρώην υπουργός Άμυνας της χώρας Τζέιμς Μάτις, καθώς και ο μεγιστάνας των ΜΜΕ Ρούπερτ Μέρντοκ, που επένδυσε πάνω από 100 εκατομμύρια δολάρια στη Theranos.
Η νεαρή Χολμς, κόσμησε τα εξώφυλλα αμέτρητων περιοδικών, συμπεριλαμβανομένων των Fortune, Bloomberg BusinessWeek, Forbes, The New York Times Style Magazine και αναδείχθηκε ένας από τους «100 πιο επιδραστικούς ανθρώπους» του περιοδικού Time για το 2015.
Την ίδια χρονιά όμως, η εφημερίδα Wall Street Journal έκανε την εκρηκτική αποκάλυψη πως το περίφημο διαγνωστικό μηχάνημα που υποσχόταν η Theranos ουδέποτε λειτούργησε. Μέχρι τότε, κανείς δεν είχε καταλάβει, ότι η «ανατρεπτική» τεχνολογία της ήταν μια φούσκα που άρχισε να ξεφουσκώνει...
Το Edison διαφημιζόταν ως ένα μαγικό μίνι εργαστήριο που μπορούσε να επεξεργαστεί πάνω από 240 τεστ - από τη χοληστερόλη έως τον καρκίνο - μέσα σε μία ώρα. Αντίθετα, οι εξετάσεις αίματος πραγματοποιούνταν συχνά κρυφά σε εμπορικά μηχανήματα τρίτων κατασκευαστών από τη Siemens. Και εν αγνοία των επενδυτών και των ασθενών, όταν τα αποτελέσματα επέστρεφαν από το Edison, ήταν ασυνεπή, ελαττωματικά ή εντελώς ψευδή.
Στη συνέχεια, το 2018, όλα κατέρρευσαν. Οι ελλείψεις της τεχνολογίας της Theranos αποκαλύφθηκαν και η αποτίμησή της στα 10 δισεκατομμύρια δολάρια άξιζε «λιγότερο από το μηδέν» σε μια νύχτα. Οι επιχειρήσεις τερματίστηκαν και η Ελίζαμπεθ Χολμς βρέθηκε αντιμέτωπη με 11 κατηγορίες απάτης.
Μετά από πολλαπλές καθυστερήσεις λόγω της πανδημίας του Covid-19 και της εγκυμοσύνης της Χολμς, η δίκη ξεκίνησε τελικά τον Αύγουστο του 2021, αποκαλύπτοντας μια σειρά από παράξενα ψέματα και μπερδεμένες ιστορίες για την περσόνα που διαιώνισε.
Από την κατάρρευση της Theranos το 2018, η Ελίζαμπεθ Χολμς παντρεύτηκε τον Μπίλι Έβανς, του οποίου η οικογένεια έχει ιδρύσει το Evans Hotel Group και γέννησε μια κόρη πριν από πέντε μήνες.
«Παθολογική ψεύτρα»
«Είναι μια παθολογική ψεύτρα. Ήθελε να γίνει μια διάσημη επιχειρηματίας τεχνολογίας. Ήθελε να είναι πλούσια και διάσημη», είπε ο δημοσιογράφος της Wall Street Journal, Τζον Καρεϊρού, ο οποίος πέρασε χρόνια ερευνώντας την Ελίζαμπεθ Χολμς.
Από την αστείρευτη εμμονή της με τον Στιβ Τζομπς -καθώς προσπαθούσε με κάθε τρόπο να του μοιάσει - μέχρι τις ιστορίες για το πώς οι υπάλληλοι της Theranos φώναζαν «F**k you» σε συναντήσεις σε όλη την εταιρεία, τα καυτά μηνύματα με τον COO Σάνι Μπαλουάνι, την ψεύτικη βαριά φωνή της και την ανεξήγητη επιμονή ότι ο σκύλος της είναι ένας «λύκος», παρακάτω ακολουθεί ο παράξενος κόσμος της Ελίζαμπεθ Χολμς.
Η εμμονή της με τον Στιβ Τζομπς και τα μαύρα ζιβάγκο
Σύμφωνα με πρώην εργαζόμενους, η Ελίζαμπεθ Χολμς, έβλεπε τον εαυτό της ως τη γυναικεία εκδοχή του CEO της Apple, Στιβ Τζομπς. Αναφερόταν συχνά στα συστήματα αιματολογικών εξετάσεων της Theranos ως «το iPod της υγειονομικής περίθαλψης» και υιοθέτησε το χαρακτηριστικό του στυλ με τα μαύρα ζιβάγκο.
«Σε συμφωνία με το σχεδιασμό της ζωής μου ώστε να μπορώ να δώσω όση ενέργεια έχω σε αυτό, έχω μια ντουλάπα που έχει πολύ μεγάλο αριθμό από τα ίδια ακριβώς ρούχα και κάθε μέρα βάζω το ίδιο πράγμα», είπε στον Κεν Αουλέτα του New Yorker το 2014. Όταν εκείνος της επισήμανε ότι ο Τζομπς είπε το ίδιο πράγμα, εκείνη γέλασε και αντέτεινε: «Φορούσε τζιν».
«Είμαι μεγάλη θαυμάστρια αυτού που έκανε ο Στιβ Τζομπς», συνέχισε. «Νομίζω ότι ήταν μια ιδιοφυΐα, αλλά πρέπει να αποκαλύψω ότι φοράω μαύρα ζιβάγκο από τα επτά μου».
Όπως ο Τζομπς, η Χολμς ήταν βίγκαν και ακολουθούσε αυστηρή δίαιτα με πράσινους χυμούς που αποτελούνταν από αγγούρι, μαϊντανό, λάχανο, σπανάκι, μαρούλι και σέλινο.
Διακόσμησε το γραφείο της στη Theranos με μαύρες δερμάτινες καρέκλες Le Corbusier, (οι οποίες ήταν αγαπημένες του Τζομπς) και άρχισε να μιμείται την εμμονή του με τη μυστικότητα, όταν η φήμη της άρχισε να ανεβαίνει. Το 2019, αποκαλύφθηκε επίσης ότι η Ελίζαμπεθ Χολμς είχε ισχυριστεί ότι ο σκύλος της ράτσας χάσκι, Μπάλτο, ήταν στην πραγματικότητα λύκος, σε μια προφανή προσπάθεια να ενισχύσει περαιτέρω την ισχυρή της εικόνα.
Όπως και ο εκλιπών CEO της Apple που μίσθωνε μια νέα Mercedes κάθε έξι μήνες για να μην έχει πινακίδες, η Χολμς προσέλαβε έναν security detail (μια ομάδα υπεύθυνη για την προστασία της προσωπικής ασφάλειας ενός ατόμου ή μιας ομάδας) για να την πηγαινοφέρνει με ένα μαύρο σεντάν Audi χωρίς πινακίδες. Σε αυτή την ομάδα ασφαλείας της, η Ελίζαμπεθ Χολμς ήταν γνωστή ως «Αετός 1», ενώ ο αγαπημένος της και COO της Theranos, Σάνι Μπαλουάνι ήταν γνωστός ως «Αετός 2».
Σύμφωνα με το βιβλίο του, «Bad Blood: Secrets and Lies in a Silicon Valley Startup», ο Τζον Καρεϊρού, περιγράφει λεπτομερώς πώς η Χολμς δανείστηκε από τις τεχνικές διαχείρισης που περιγράφονται στη βιογραφία του Στιβ Τζομπς από τον Γουόλτερ Άιζακσον. Οι υπάλληλοι της Theranos είπαν ότι «θα μπορούσαν να εντοπίσουν σε ποιο κεφάλαιο βρισκόταν με βάση την περίοδο της καριέρας του Τζομπς που υποδυόταν».
Στο ντοκιμαντέρ του HBO, «The Inventor: Out for Blood in Silicon Valley», ο Ρότερ Πάρλοφ, ένας δημοσιογράφος που έκανε το προφίλ της Χολμπς για το περιοδικό Fortune περιέγραψε την εμμονή της με τον Στιβ Τζομπς ως «λατρεία ενός ήρωα».
Κατά τη διάρκεια της δίκης, κυκλοφόρησαν ως αποδεικτικά στοιχεία δεκάδες έγγραφα. Σύμφωνα με μερικά που διέρρευσαν από το CNBC, ένα «σημείωμα στον εαυτό της» τον Απρίλιο του 2015 περιείχε τρεις ενδεικτικές λέξεις: «Γίνομαι Στιβ Τζομπς».
Ελίζαμπεθ Χολμς: Έκανε πιο βαθιά τη φωνή της για να ακούγεται πιο έγκυρη
Σύμφωνα με πρώην συναδέλφους και γνωστούς της, η Ελίζαμπεθ Χολμς σκόπιμα χαμήλωσε τη φωνή της σε έναν απίστευτα βαθύ και βαρύ τόνο, προκειμένου να προβάλει βαρύτητα στην ανδροκρατούμενη τεχνολογική βιομηχανία.
Η Άνα Αριόλα, μια πρώην υπάλληλος της Theranos είπε στο podcast The Dropout, ότι περιστασιακά η Ελίζαμπεθ Χολμς «ξέφευγε από τον ψεύτικο χαρακτήρα της» ενώ έπινε και τότε αποκάλυπτε την πραγματική, υψηλότερη φωνή της.
Ο συγγραφέας και ρεπόρτερ Τζον Καρέιρου λέει ότι η Ελίζαμπεθ Χολμς μίλησε κατά λάθος με την κανονική της φωνή στο τέλος μιας μακράς συνάντησης με έναν νέο υπάλληλο το 2011. Συγκεκριμένα, ο δημοσιογράφος είπε στο 60 Minutes: «Ήταν αργά το μεσημέρι και τελείωναν τη συνάντηση […]. Και καθώς σηκώθηκε, ξέχασε να “φορέσει” τη βαρύτονη φωνή της και μίλησε με μια πιο φυσική φωνή νεαρής γυναίκας», που ξάφνιασε το νέο υπάλληλο.
Τα μέλη της οικογένειας της Χολμς την υπερασπίστηκαν και είπαν στο TMZ ότι η βαθιά φωνή της είναι αυθεντική και οι περισσότεροι άνθρωποι στην οικογένειά της έχουν χαμηλότερες φωνές, «συμπεριλαμβανομένης της γιαγιάς της».
Ελίζαμπεθ Χολμς: Το ειδύλλιο της με τον κατά 19 χρόνια μεγαλύτερο της, COO της Theranos, Σάνι Μπαλουάνι
Η Ελίζαμπεθ Χολμς ήταν 18 ετών όταν συνάντησε τον 37χρονο Ραμές «Σάνι» Μπαλουάνι ενώ βρισκόταν σε ένα ταξίδι το 2002. Το ζευγάρι ξεκίνησε αθόρυβα να βγαίνει για 12 χρόνια πριν το ειδύλλιό τους διακοπεί το 2016.
Ένας πρώην υπάλληλος περιέγραψε τον Σάνι Μπαλουάνι ως κάποιον που κέρδισε πολλά χρήματα «ευρισκόμενος το σωστό μέρος τη σωστή στιγμή» κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του '90. Χωρίς να έχει εμπειρία στην ιατρική, προσλήφθηκε στη Theranos το 2009 για να επικεντρωθεί στο ηλεκτρονικό εμπόριο αλλά σύντομα έγινε Πρόεδρος και Γενικός Διευθυντής Επιχειρήσεων (COO).
Ο Μπαλουάνι, όπως πολλοί άλλοι στον κύκλο της Χολμς, ήταν πεπεισμένος ότι η Ελίζαμπεθ ήταν ο τύπος της εφευρέτριας που έρχεται μια φορά στη ζωή.
Το ζευγάρι δεν αποκάλυψε τη σχέση του στους επενδυτές και παρά τις μεγάλες προσπάθειες να την κρατήσουν κρυφή, το ειδύλλιό τους έγινε φανερό στους συναδέλφους γύρω τους: «Σίγουρα θα έφευγαν μαζί, θα έρχονταν σε παρόμοιες στιγμές. Πάντα μιλούσαν μεταξύ τους, εκτός σύνδεσης, διαδικτυακά, σε συναντήσεις, εκτός συσκέψεων. Ήταν πολύ κοντά».
Η πρώην εκτελεστική βοηθός της Ελίζαμπεθ Χολμς, Πέιτζ Γουίλιαμς, είπε στο FBI πως έμαθε ότι η ιδρύτρια της Theranos ζούσε με τον Μπαλουάνι μόνο αφού επισκέφτηκε το σπίτι που μοιραζόταν το ζευγάρι.
Το ζευγάρι αγόρασε ένα σπίτι πέντε υπνοδωματίων και επτά μπάνιων στο προάστιο Άθερτον της Καλιφόρνια, το 2013. Δημιούργησαν μια Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης για να αγοράσουν την κατοικία 9 εκατομμυρίων δολαρίων που ονομάστηκε «HMFR». Σύμφωνα με ένα δικαστικό έγγραφο, αυτά τα αρχικά ήταν μια προσευχή στα αραβικά που το ζευγάρι απήγγειλε συχνά. Η προσευχή μεταφράζεται σε «Αυτή είναι και η δόξα του Θεού μου», εξήγησε η Χολμς.
Σχεδόν 600 σελίδες ιδιωτικών μηνυμάτων παρουσιάστηκαν κατά τη διάρκεια της δίκης για απάτη, η οποία αποκάλυψε τον πλούσιο τρόπο ζωής τους - όπως τον προγραμματισμό ταξιδιών στο Λας Βέγκας που περιλάμβαναν κρατήσεις σε εστιατόρια με τρία αστέρια Michelin και ξενοδοχεία χιλιάδων δολαρίων.
Άλλα μηνύματα είχαν να κάνουν με επαγγελματικές συναντήσεις, με το προσωπικό, με εσωτερικές καταγγελίες, με λεπτομέρειες πτήσης και ενημερώσεις για τα κατοικίδια τους, μέχρι ρομαντικές ερωτικές κουβέντες: «Αυτή είναι η χρονιά μας», έγραψε η Χολμς, «Δεν μπορούμε ποτέ να το ξεχάσουμε τίγρη… γιατί τα παιδιά μας δεν ξεχνούν ποτέ ποιοι είμαστε».
Σε μερικά άλλα από τον Μάιο του 2015, η Χολμς λέει, «Είσαι αεράκι στην έρημο για μένα. Το νερό μου. Και ωκεανός… Είναι γραφτό να είμαστε μόνο μαζί τίγρη», προσθέτοντας «Είμαι τρελά ερωτευμένη με εσένα και τη δύναμή σου». Τα μηνύματα του Μπαλουάνι ήταν εξίσου διαχυτικά: «Άπειρη αγάπη για σένα σε κάθε ανάσα», έγραψε τον Απρίλιο του 2016.
Το ειδύλλιο άρχισε να χαλάει το 2015 όταν άρχισαν να δημιουργούνται προβλήματα στη Theranos. Σε μεταγενέστερα μηνύματα, το ζευγάρι ανησυχούσε για τους κανονισμούς του FDA και συζήτησε να κάνει την εταιρεία λιγότερο σχετική με την υγειονομική περίθαλψη και «100% τεχνολογική».
«Ξέρω ότι είσαι θυμωμένη με τον τρόπο σου. Και στενοχωρημένη μαζί μου που δεν έκανα όλα όσα ήθελες να κάνω», της έστειλε ο Μπαλουάνι πριν την προειδοποιήσει για τις «προκλήσεις» που είχε μπροστά της. «Με χρειάζεσαι» της είπε.
Όταν η Ελίζαμπεθ Χολμς στράφηκε εναντίον του εραστή της
Κατά τη διάρκεια της δίκης της, η Ελίζαμπεθ Χολμς κατέθεσε δακρυσμένα ότι ο Μπαλουάνι την κακοποίησε σεξουαλικά και συναισθηματικά.
«Με ανάγκαζε να κάνω σεξ μαζί του όταν δεν το ήθελα γιατί έλεγε ότι ήθελε να ξέρω ότι ακόμα με αγαπάει», ανέφερε στο δικαστήριο.
Είπε επίσης, ότι ο γεννημένος στο Πακιστάν πολυεκατομμυριούχος έλεγχε τι έτρωγε, πώς ζούσε και συχνά υπονόμευε την εμπιστοσύνη της στη διαχείριση της εταιρείας. Ισχυρίστηκε ότι της υπαγόρευε τα ρούχα που φορούσε και συχνά την ανάγκαζε να ακολουθεί μια αυστηρή καθημερινή ρουτίνα προσευχής και μια τιμωρητική δίαιτα που αποτελείται από πράσινο χυμό, ο οποίος την κρατούσε «καθαρή».
Η υπεράσπισή της, έδειξε ένα κείμενο από τον Μπαλουάνι που έλεγε: «Σε έχω διαμορφώσει». Έδωσαν επίσης στη δημοσιότητα στοιχεία με τη μορφή χειρόγραφου σημειώματος που ήταν οδηγίες για το πώς να γίνει «η νέα Ελισάβετ».
Οι τρεις σελίδες περιγράφουν πώς πρέπει να ξεκινά η Χολμς τη μέρα της, αρχίζοντας με το να σηκώνεται με το ζόρι από το κρεβάτι και να ξοδεύει 30 λεπτά – «ποτέ ένα λεπτό λιγότερο» – γράφοντας τους στόχους της ημέρας.
Οι οδηγίες, της έλεγαν ακόμα, πώς να συμπεριφέρεται στους υπαλλήλους της. «Θα δίνω πάντα ευκρινείς, καθαρούς στόχους στους υφισταμένους μου, ακόμα κι αν δεν τους αρέσει – ειδικά αν δεν τους αρέσει», ανέφερε το σημείωμα. «Δεν θα υποθέσω ότι οι άνθρωποι θα κάνουν το "σωστό" ή το ευγενές πράγμα. Δεν παρακινούνται από αυτά από τα οποία παρακινούμαι», συνέχισε, προσθέτοντας την περίεργη φράση: «Μην ταΐζεις ζυμαρικά και πέστο τα ψάρια».
Η Ελίζαμπεθ Χολμς αγόρασε ένα σκυλί που ισχυρίστηκε ότι ήταν «λύκος»
Καθώς η Theranos άρχισε να καταρρέει το 2017, η Ελίζαμπεθ Χολμς πέταξε σε μια πτήση πρώτης θέσης στις ΗΠΑ για να αγοράσει ένα Σιβηρικό χάσκι 9 εβδομάδων από έναν εκτροφέα. Ονόμασε το γκριζόμαυρο κουτάβι, Μπάλτο - από τον διάσημο σκύλο έλκηθρου που έκανε το επικίνδυνο ταξίδι 600 μιλίων στην Αλάσκα για να φέρει φάρμακα σε ένα κατεστραμμένο από τη διφθερίτιδα χωριό το 1925.
Παρά το χάος, η Χολμς πίστευε ότι η Theranos θα μπορούσε ακόμα να σωθεί και ότι ο Μπάλτο θα ανέβαζε τη διάθεση των εργαζομένων και θα παρείχε ένα αντισυμβατικό σχέδιο λύτρωσης.
Σύμφωνα με το Vanity Fair, ο Μπάλτο δεν έφυγε ποτέ από το πλευρό της Χολμς. Καθημερινά, ένας από τους δύο οδηγούς της, μαζί με δύο μέλη του προσωπικού ασφαλείας και δύο βοηθούς, έπαιρναν τη Χολμς και τον Μπάλτο από τη μεγάλη έπαυλη τους στο Λος Άλτος πριν από τη δουλειά.
Ο Μπάλτο τρομοκρατούσε το προσωπικό αφοδεύοντας και ουρώντας σε όλο το γραφείο, παρά το γεγονός ότι οι επιστήμονες προειδοποιούσαν ότι οι τρίχες και τα περιττώματά του ενδέχεται να μολύνουν τα δείγματα. Και φυσικά αυτοί που καθάριζαν το χάλι του, ήταν οι βοηθοί της που είχαν πάθει παροξυσμό.
Η Ελίζαμπεθ Χολμς αποφάσισε ότι ο Μπάλτο ήταν λύκος αφού ανακάλυψε ότι τα γονιδιώματα των χάσκι της Σιβηρίας εξελίχθηκαν από λύκους. «Στις συναντήσεις, στα καφέ, όποτε κάποιος σταματούσε για να χαϊδέψει τον σκύλο και να ρωτήσει τη ράτσα του, η Χολμς απαντούσε επί της ουσίας: «Είναι λύκος», ανέφερε το Vanity Fair.
Οι υπάλληλοι του Theranos φώναζαν «F@@k you» σε συναντήσεις
Σύμφωνα με μια κατάθεση πριν από τη δίκη, η Χολμς και ο Μπαλουάνι θα ηγούνταν βλασφημιών σε συναντήσεις της εταιρείας εναντίον αντίπαλων εταιρειών και επικριτών. Σε ντροπιαστικά πλάνα που διέρρευσαν στο ντοκιμαντέρ του HBO του 2019, «Out For Blood», η Ελίζαμπεθ Χολμς φαίνεται να χορεύει το τραγούδι «Can't Touch This» του MC Hammer σε μια γιορτή σε όλο το προσωπικό για την έγκριση του FDA για ένα σπάνια χρησιμοποιούμενο τεστ έρπητα. Η μικρή νίκη τους έκανε να νιώθουν «άθικτοι».
Κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της γιορτής, ο Μπαλουάνι πήρε το μικρόφωνο για να κάνει τους υπαλλήλους του να φωνάξουν ένα συλλογικό «F@@k You!» («Άντε γ@@@@@@ε!») ως μήνυμα προς την αντίπαλη εταιρεία Quest Diagnostics, λέγοντας τους ότι «επιτίθενται στη δουλειά που κάνετε». Η Ελίζαμπεθ Χολμς συνέχισε το ξεφάντωμα πηδώντας σε ένα παιδικό φουσκωτό σπιτάκι.
Ένας άλλος ισχυρισμός αναφέρει ότι η Theranos στόχευσε τον δημοσιογράφο του WSJ Τζον Καρεϊρού, επειδή έγραψε μια σειρά άρθρων που επέκρινε τη Χολμς.
Ένα μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου σε όλη την εταιρεία έδωσε οδηγίες σε όλους τους τεχνικούς στα εργαστήρια, τους προγραμματιστές και το διοικητικό προσωπικό να συναντηθούν στην καφετέρια. Η Χολμς απευθύνθηκε στους υπαλλήλους της σε μια παθιασμένη ομιλία για το πώς «άλλαζαν τον κόσμο», προτού ο Μπαλουάνι φωνάξει «Άντε γ@@@@υ, Καρεϊρού!» ώσπου ολόκληρο το προσωπικό φώναξε με θέρμη, «Γ@@@@υ, Καρεϊρού!».
Και δεν έμειναν μόνο σε αυτό. Οι υπάλληλοι προγραμμάτισαν ένα βιντεοπαιχνίδι τύπου «Space Invaders» στο οποίο οι παίκτες πυροβολούσαν μικρές φωτογραφίες του κεφαλιού του Καρεϊρού.
Η γοητεία που ασκούσε η Ελίζαμπεθ Χολμς σε ισχυρούς ηλικιωμένους άνδρες
Το κλειδί για την επιτυχία και την ικανότητα της Χολμς να συγκεντρώσει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια σε επιχειρηματικά κεφάλαια, ήταν ότι περιέβαλλε τον εαυτό της με αξιοσέβαστους άντρες που ενίσχυαν την αξιοπιστία της.
«Ήρθε κοντά με πολύ ισχυρούς ηλικιωμένους άντρες που φαινόταν να υποκύπτουν σε κάποια γοητεία», είπε στο HBO η Φίλις Γκάρντνερ, πρώην καθηγήτρια της Χόλμς στο Στάνφορντ. «Και αυτοί οι ισχυροί άνδρες θα μπορούσαν να επηρεάσουν τους ανθρώπους στην κυβέρνηση, να επηρεάσουν το Υπουργείο Άμυνας».
Τα πρώτα της χρήματα προέρχονταν από οικογενειακές συνδέσεις, καθώς ο πατέρας της ήταν στέλεχος στην Enron, ενώ η μητέρα της εργαζόταν ως υπάλληλος του Κογκρέσου. Μέσω των κολεγιακών φίλων του πατέρα της, η Χολμς παρουσιάστηκε στον υπερ-επενδυτή της Oracle Ντον Λούκας, ο οποίος στη συνέχεια έφερε μαζί του τον ιδρυτή της Oracle, Λάρι Έλισον.
Ένας άλλος πρώιμος υποστηρικτής ήταν ο επιχειρηματίας Τιμ Ντάπερ. Η Ελίζαμπεθ Χολμς ήταν γειτόνισσα και φίλη με την κόρη του Ντρέιπερ, από τότε που ήταν παιδιά.
Σύμφωνα με έγγραφα από πολλές αγωγές που ασκήθηκαν κατά της Theranos, άλλοι επενδυτές περιλαμβάνουν τους ιδρυτές της Walmart, οι οποίοι έδωσαν 150 εκατομμύρια δολάρια, τον Ρούπερτ Μέρντοκ, ο οποίος επένδυσε 125 εκατομμύρια δολάρια και το γραφείο της οικογένειας DeVos που έδωσε 100 εκατομμύρια δολάρια. Εκτός από τους γόνους της οικογένειας των τηλεπικοινωνιών Cox που έχασαν 100 εκατομμύρια δολάρια, ανάμεσα στα θύματα της βρέθηκαν επίσης ο Μεξικανός μεγιστάνας Κάρλος Σλιμ, ο Ρόμπερτ Κραφτ και η οικογένεια Οπενχάιμερ που κάποτε κατείχαν τα διαμάντια De Beers.
Η Χολμς δεν έμεινε εκεί. Δημιούργησε το πιο έγκυρο Διοικητικό Συμβούλιο στον πλανήτη, το οποίο περιλάμβανε τον πρώην υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Χένρι Κίσινγκερ και τον πρώην υπουργό Εξωτερικών, Εργασίας και Οικονομικών, Τζορτζ Σουλτς. Επιπλέον, σε αυτό συμμετείχαν μεταξύ άλλων, δύο πρώην Υπουργοί Άμυνας: ο Μπιλ Πέρι και ο Τζέιμς Μάτις, οι πρώην γερουσιαστές, Σαμ Ναν και Μπιλ Φριστ και ο απόστρατος ναύαρχος, Γκάρι Ρούγκεντ.
Ο δημοσιογράφος του New Yorker, Κεν Αουλέτα έχει πει σχετικά: «Μιλούσαν για αυτήν σαν να ήταν ο Μπετόβεν, σαν να ήταν αυτό το σπάνιο πλάσμα που ίσως μόνο ένας έρχεται σε έναν ή δύο αιώνες και μπορεί πραγματικά να αλλάξει τον κόσμο».
Όταν ζήτησε από τον Κίσινγκερ να περιγράψει τη Χολμς, ο υπουργός Εξωτερικών την αποκάλεσε «εξαιρετική επιχειρηματία». Και πρόσθεσε: «Πρέπει να θυμάστε, έχει ένα είδος αιθέριας ποιότητας. Είναι σαν μέλος μοναστηριακού τάγματος». Το μόνο παράπονό του ήταν οι τετράωρες συνεδριάσεις του διοικητικού συμβουλίου τις οποίες αποκάλεσε «παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
Ο στρατηγός Τζέιμς Μάτις μίλησε επίσης με τα καλύτερα λόγια για την Ελίζαμπεθ Χολμς, προτού αφήσει τη θέση του στη Theranos για να διοριστεί Υπουργός Άμυνας του Τραμπ. Είπε στον Αουλέτα ότι είχε «ακεραιότητα» με την τεχνική και επιστημονική ικανότητα και ότι «είναι επικεντρωμένη στα ανθρώπινα δικαιώματα με την πιο κλασική έννοια».
Οι εισαγγελείς ισχυρίστηκαν ότι ένας από τους πολλούς τρόπους με τους οποίους η Ελίζαμπεθ Χολμς εξαπάτησε τους επενδυτές, ήταν παραπλανώντας τους να πιστέψουν ότι η Theranos είχε στρατιωτικές συμβάσεις. Υποστήριξε ότι οι συσκευές Edison χρησιμοποιήθηκαν στο πεδίο της μάχης στο Αφγανιστάν και σε ιατρικό ελικόπτερο εκκένωσης. Μεταξύ των πολλών εξαπατήσεων της ήταν επίσης μια ψεύτικη επιδοκιμασία του Τζιμ Μάτις που εμφανιζόταν σε περίοπτη θέση στο διαφημιστικό υλικό στον ιστότοπο της εταιρείας.
Μετά την επίσκεψή του στις εγκαταστάσεις της Theranos το 2015, ο τότε αντιπρόεδρος Τζο Μπάιντεν, έκανε λόγο για «ένα εργαστήριο του μέλλοντος», ενώ συνέχισε λέγοντας, «Μπορείτε να δείτε τι είναι η καινοτομία όταν περπατάτε μέσα από αυτήν την εγκατάσταση».
Υπήρχε όμως πρόβλημα με την επίσκεψη του αντιπροέδρου. «Ήταν εντελώς ψεύτικο», εξήγησε η πρώην επικεφαλής αρχιτέκτονας σχεδιασμού του Theranos, Άνα Αριόλα στο ABC News. Αυτό που είδε ο Μπάιντεν εκείνη την ημέρα ήταν εντελώς στημένο. Καθάρισαν ένα δωμάτιο, πέρασαν μια νέα στρώση μπογιάς και το γέμισαν με κάθε συσκευή Edison που μπορούσαν να βρουν.
Σύμφωνα με πρώην εργαζόμενους, η Ελίζαμπεθ Χολμς δεν ανοιγοκλείνει τα μάτια της
Εκτός από την παράξενη φωνή της, το ντοκιμαντέρ του HBO του 2019 άφησε επίσης τον κόσμο μπερδεμένο από τους ισχυρισμούς ότι η Ελίζαμπεθ Χολμς δεν ανοιγοκλείνει τα μάτια της.
Η Σέριλ Γκάφνερ, μια πρώην ρεσεψιονίστ της εταιρείας, μίλησε στο ντοκιμαντέρ για την πρώτη της συνέντευξη για δουλειά με τη Χολμς: «Ξέρω ότι αυτό φαίνεται παράξενο, αλλά η πρώτη μου εντύπωση, ήταν ότι δεν ανοιγοκλείνει τα μάτια της», είπε. «Ήταν πολύ έντονη».
Ο Τζον Καρεϊρού απηχεί την ίδια παρατήρηση στο βιβλίο του, γράφοντας: «Ο τρόπος που στόχευε τα μεγάλα μπλε μάτια της πάνω σου χωρίς να τα ανοιγοκλείνει, σε έκανε να νιώθεις σαν το κέντρο του κόσμου. Ήταν σχεδόν υπνωτικό».
Ο Ντέιβ Φιλιππίδης, ένας μηχανικός που του έκανε επίσης συνέντευξη για δουλειά, θυμάται πώς η διαδικασία ήταν διαφορετική από άλλες εταιρείες τεχνολογίας. «Δεν μου είπαν τόσα πολλά για το τι έκαναν και ποτέ δεν ανοιγόκλεισε τα μάτια της κατά τη διάρκεια της συνέντευξης».
Όπως συνέβη και με το πώς επανεκπαίδευσε τη φωνή της ώστε να είναι χαμηλότερη, ορισμένοι ειδικοί έχουν υποθέσει ότι η δημιουργία έντονης οπτικής επαφής είναι μια συνειδητή μορφή ελέγχου του νου, στην οποία έχει εξασκηθεί.
Αλεξίσφαιρα τζάμια, προσωπικό ασφαλείας και μια παθολογική εμμονή με τη μυστικότητα
Όπως το είδωλό της, ο Στιβ Τζομπς, οι παλιοί υπάλληλοι θυμήθηκαν πώς έτσι και η Ελίζαμπεθ Χολμς ήταν παράλογα παρανοϊκή ότι εμπιστευτικές, αποκλειστικές πληροφορίες θα έφευγαν από τα κεντρικά γραφεία της Theranos. Τόσο πολύ, που όταν ο κορυφαίος επιστήμονάς της, ο Ίαν Γκίμπονς αυτοκτόνησε το 2013, η Χολμς τηλεφώνησε στη χήρα του, ζητώντας να επιστρέψει αμέσως όλη την εμπιστευτική περιουσία της Theranos αντί να της εκφράσει τα συλλυπητήριά της.
Ως Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος, ο Σάνι Μπαλουάνι, τέθηκε επικεφαλής της πιο μυστικής ιατρικής τεχνολογίας της εταιρείας, ενεργώντας ως το εκφοβιστικό όργανο επιβολής της Χολμς στο χώρο εργασίας.
Μαζί, δημιούργησαν μια κουλτούρα μη ρεαλιστικής παράνοιας. Η Χολμς είχε τοποθετήσει αλεξίσφαιρο γυαλί στο γραφείο της και προσέλαβε μια ομάδα προσωπικών σωματοφυλάκων που έφεραν όπλα.
Οι υπάλληλοι συνειδητοποίησαν ότι το email τους διαβάζονταν, όταν δεν συμπεριλάμβαναν τον Μπαλουάνι, αλλά παρόλα αυτά λάμβαναν απαντήσεις από αυτόν. Η ρεσεψιονίστ Σέριλ Γκάφνερ ανακάλυψε ότι της χτυπούσαν τα πλήκτρα, πράγμα που σημαίνει ότι οτιδήποτε πληκτρολογούσε παρακολουθούνταν εσωτερικά.
Επίσης, η Ελίζαμπεθ Χολμς απαγόρευσε σε όλους τους υπαλλήλους του Theranos να επικοινωνούν μεταξύ τους για έργα στα οποία εργάζονταν. Απαιτούσαν πλήρη πίστη. Εάν οι εργαζόμενοι εξέφραζαν αμφιβολίες για την αποτελεσματικότητα της επιστήμης ή τη σκοπιμότητα των μηχανών Edison, χλευάζονταν από τα ανώτερα στελέχη ότι «ίσως δεν είστε άτομο της Silicon Valley».
Σε μια ανταλλαγή μηνυμάτων που δημοσιοποιήθηκε κατά τη διάρκεια της δίκης, ο Μπαλουάνι παραπονέθηκε για μια αρνητική εσωτερική κριτική που γράφτηκε ανώνυμα από έναν υπάλληλο.
«Ήταν πολύ ξεκάθαρο ότι προσπαθούσαν να κρύψουν κάτι», είπε ο Μάικα Νις, διευθυντής εξυπηρέτησης πελατών, μιλώντας στο CNBC. «Κάθε πρωί ξυπνούσα και αναρωτιόμουν τι θα έκαναν σήμερα, ενώ προσπαθούσα να βρω τη στρατηγική εξόδου μου».
Οι εργαζόμενοι δούλευαν κάτω από ένα σύννεφο χειραγώγησης και εκφοβισμού. «Η απειλή της αντιδικίας ήταν πάντα στον αέρα όταν δούλευες στο Theranos», είπε ο Καρεϊρού στο The Dropout. Εάν κάποιος εξέφραζε ενδοιασμούς εσωτερικά, ή χειρότερα - μιλούσε σε μια ρυθμιστική αρχή ή δημοσιογράφο, η Χολμς και ο Μπαλουάνι θα έστελναν τον δικηγόρο τους, τον Ντέιβιντ Μπόις για να τους αναγκάσει να «συνετιστούν» ή να απειλήσουν με νομική δράση.
Ο Τάιλερ Σουλτς, ένας πρώην εργαζόμενος στο εργαστήριο που έγινε πληροφοριοδότης, το έμαθε με τον δύσκολο τρόπο. Η οικογένειά του υποθήκευσε το σπίτι τους για να καλύψει 400.000 δολάρια σε δικαστικά έξοδα υπεράσπισης, αφού ο Μπόις τον παρέσυρε σε ατελείωτες δικαστικές διαμάχες. Το γεγονός ότι ο παππούς του Τάιλερ, Τζορτζ Σουλτς, ήταν στο διοικητικό συμβούλιο της Theranos και ένας από τους πρώτους υποστηρικτές της Ελίζαμπεθ Χολμς δεν σήμαινε τίποτα.