Η 23η Αυγούστου του 1939 ήταν η μέρα που η ναζιστική Γερμανία υπέγραφε σύμφωνο μη επίθεσης με τη Σοβιετική Ένωση. 50 χρόνια αργότερα, οι χώρες της Βαλτικής θα προχωρούσαν σε μια φιλειρηνική πρωτότυπη διαμαρτυρία προς τον καταρρέοντα υπαρκτό σοσιαλισμό.
Ήταν 31 χρόνια πριν, σαν σήμερα, στις 23 Αυγούστου 1989 όταν χιλιάδες άνθρωποι σχημάτισαν μια ανθρώπινη αλυσίδα στις τρεις χώρες της Βαλτικής, τη Λιθουανία, τη Λετονία και την Εσθονία, εκφράζοντας την επιθυμία τους για ανεξαρτητοποίηση από την ΕΣΣΔ. Παράλληλα, κατήγγειλαν το σύμφωνο Γερμανίας και Σοβιετικής Ένωσης που έπαιξε τον δικό του ρόλο στην εξέλιξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Δύο εκατομμύρια άνθρωποι πιάστηκαν χέρι-χέρι στους δρόμους της Βαλτικής
Μια αλυσίδα δύο εκατομμυρίων ανθρώπων, από τον Πύργο του Δούκα Γκεντιμίνας στο Βίλνιους της Λιθουανίας και το Μνημείο της Ελευθερίας στη Ρίγα, της Λετονίας, μέχρι τον Πύργο Χέρμαν στο Ταλίν της Εσθονίας πιάνονταν χέρι, χέρι, διαχωρίζοντας συμβολικά τα κράτη της Βαλτικής από την τότε Σοβιετική Ένωση.
Η ανθρώπινη αλυσίδα του Δρόμου της Βαλτικής, το 1989, που εκτεινόταν σε μήκος 600 χιλιομέτρων, ενέπνευσε παρόμοιες κινητοποιήσεις σε όλον τον κόσμο, από το Χονγκ Κονγκ και την Καταλονία μέχρι την Ταϊβάν. Οι τρεις χώρες της Βαλτικής κέρδισαν την ανεξαρτησία τους από την ΕΣΣΔ δύο χρόνια αργότερα και σήμερα είναι μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ.
Βίντεο: Οι συγκινητικές εικόνες της διαμαρτυρίας των «Δρόμων της Βαλτικής»
Εκείνη την ημέρα, ο Λετονός δημοσιογράφος Γούρι Κάζχα που έχει και Αμερικανική υπηκοότητα, είναι ο μόνος ξένος που βίωσε αυτό το ιστορικό γεγονός, καθώς πετούσε με ένα ελικόπτερο με τις εικόνες να διασώζονται ως και σήμερα.
«Μόλις απογειωθήκαμε είδαμε πόσος κόσμος έχει συγκεντρωθεί. Έβλεπα ανθρώπους μέχρι εκεί που μπορούσε να φτάσει το μάτι μου…» έλεγε αργότερα ο Κάζχα και συνέχιζε: «Χιλιάδες άνθρωποι που είχαν κατεβεί από λεωφορεία και αυτοκίνητα, είχαν ενώσει τα χέρια του, ενώ πολλοί κρατούσαν πλακάτ και σημαίες. Ήταν ένα πολύ σημαντικό γεγονός».
Συμβολική επιστροφή των Δρόμων της Βαλτικής για τη Λευκορωσία
Χιλιάδες κάτοικοι των χωρών της Βαλτικής ξεκίνησαν σήμερα να σχηματίζουν μια ανθρώπινη αλυσίδα, σε ένδειξη συμπαράστασης στους διαδηλωτές της Λευκορωσίας, τρεις δεκαετίες έπειτα από μια παρόμοια κινητοποίησή τους με την οποία εξέφραζαν την «ανυπακοή» τους απέναντι στις τότε Σοβιετική Ένωση.
Φωτογραφία: AP Photos
Η ανθρώπινη αλυσίδα θα φτάσει σε μήκος τα 30 χιλιόμετρα, από το Βίλνιους, την πρωτεύουσα της Λιθουανίας, μέχρι τα σύνορα με τη Λευκορωσία. Η ηγέτιδα της αντιπολίτευσης της Λευκορωσίας, Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια, η οποία έχει καταφύγει στη Λιθουανία μετά τις προεδρικές εκλογές της 9ης Αυγούστου στη χώρα της, είπε ότι ενδέχεται να συμμετάσχει σε αυτήν την κινητοποίηση.
Ο πρόεδρος της Λιθουανίας, ο Γκιτάνας Ναουσέντα, που συμμετείχε στον «Δρόμο της Βαλτικής» το 1989, αναμένεται και αυτός να βρεθεί στο πλευρό των διαδηλωτών. «Σήμερα, ήρθε η ώρα να εκφράσουν οι Λευκορώσοι αδελφοί μας την επιθυμία τους για ελευθερία. Ο Δρόμος της Ελευθερίας είναι το χέρι που τείνουμε προς αυτούς», είπε. Σύμφωνα με τους οργανωτές, περίπου 50.000 άνθρωποι θα συμμετάσχουν σ’ αυτήν την «αλυσίδα».
Ανθρώπινες αλυσίδες και σε Ταλίν και Ρίγα
Στη Λετονία, εκατοντάδες διαδήλωσαν κατά μήκος των συνόρων με τη Λευκορωσία και στη συνέχεια σχημάτισαν μια ανθρώπινη αλυσίδα στο χωριό Πιεντρούτζα, υπό το βλέμμα των Λευκορώσων συνοριοφυλάκων, στην απέναντι όχθη του ποταμού Νταουγκάβα (Δυτικός Ντβίνα).
«Αυτός είναι ο βαλτικός τρόπος για να εκφράσουμε την αλληλεγγύη μας προς τους ανθρώπους στη Λευκορωσία», είπε στο πλήθος η Ινές Βαϊβάρ, που οργάνωσε την κινητοποίηση. Ανθρώπινες αλυσίδες θα σχηματιστούν επίσης στο Ταλίν, την πρωτεύουσα της Εσθονίας, και στην περίφημη Γέφυρα του Καρόλου στην Πράγα.