Ο Δημήτρης Χατζής είναι μόλις 21 ετών και έχει ήδη στο ενεργητικό του -εκτός από πολλές διακρίσεις- τη δημιουργία ενός ανθρωποειδούς ρομπότ, μερικών 3D εκτυπωτών και μιας εταιρείας startup, που ξεκίνησε ο ίδιος από το εφηβικό του δωμάτιο. Μέσω αυτής, κατασκευάζει μόνος του ένα καινοτόμο προϊόν, που δίνει νέα οπτική στην κατασκευή ηλεκτρονικών υπολογιστών, ενώ σύντομα θα ακολουθήσουν κι άλλα.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Ο Δημήτρης Χατζής είναι μια από τις περιπτώσεις «παιδιών-θαύμα». Αυτοδίδακτος, από πολύ μικρή ηλικία και με αφορμή μια ταινία που είδε με ρομπότ (με τίτλο «Real Steel»), άρχισε να ασχολείται και να πειραματίζεται με τη ρομποτική.
Σε ηλικία 16 ετών περίπου και αφού είχε κατασκευάσει τους δικούς του 3D εκτυπωτές -παιδί ακόμα, ψάχνοντας μόνος του στο Διαδίκτυο- έφτιαξε τον «Troopy», ένα ανθρωποειδές ρομπότ ύψους 1,85 μ., ψηλότερο από τον ίδιο τότε, όπως μου λέει γελώντας.
Σήμερα, σπουδάζει Ηλεκτρολόγος Μηχανικός στο Πολυτεχνείο του Βερολίνου. Έχοντας επιστρέψει στην πόλη του, την Καβάλα, την περίοδο της καραντίνας και του lockdown, την άνοιξη του 2020, προχώρησε στη δημιουργία του νέου του «παιδιού», του Ascos Case.
Τι είναι το Ascos Case
Το Ascos Case είναι το πρώτο ξύλινο DIY κουτί υπολογιστή της αγοράς. Πλέον είναι διαθέσιμο σε τρεις χρωματικές εκδόσεις και σε διαφορετικές αποχρώσεις ξύλων. Το σχεδίασε και το κατασκευάζει μόνος του, στο εργαστήριό του στην Καβάλα, που δημιούργησε ο ίδιος, με μηχανές που έφτιαξε επίσης με τα χέρια του. Και αυτές με τη σειρά τους προήλθαν από τους 3D εκτυπωτές που κατασκεύασε μόνος του κατά τη διάρκεια της εφηβείας του. Τα πάντα είναι χειροποίητα.
Το Ascos Case μοιάζει περισσότερο με ένα ντιζαϊνάτο, μοντέρνο έπιπλο, παρά με ένα συνηθισμένο κουτί υπολογιστή. Αυτό που αξίζει να σημειωθεί είναι ότι κατασκευάζεται με ανακυκλώσιμα και φιλικά προς το περιβάλλον υλικά, ενώ συνδυάζει τη λειτουργικότητα και την τεχνολογία αιχμής με το design και την οικολογική συνείδηση. «Σε καμία περίπτωση δεν κοιτάμε το κέρδος», μου τονίζει.
Γιατί όμως το ονόμασε «Ascos»; «Το όνομα είναι εμπνευσμένο από τον Ασκό του Αιόλου, που όλοι γνωρίζουμε. Ουσιαστικά, ο ασκός ήταν το μέσο που χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι για να μεταφέρουν υγρά και φαγητά υψηλής αξίας εκείνη την εποχή. Το Ascos Case είναι ουσιαστικά αυτό που μεταφέρει με φιλικά προς το περιβάλλον υλικά, κάτι καινοτόμο, και έτσι αλλάζει τη φιλοσοφία του και προχωράει η εξέλιξη των καινοτόμων προϊόντων», εξηγεί. Τώρα λοιπόν, με τον δικό του, σύγχρονο «ασκό», μεταφέρει τα πολύτιμα «συστατικά» που απαρτίζουν έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή και του δίνουν «ζωή».
Ο ίδιος, ιδιαίτερα χαμηλών τόνων γι' αυτά που έχει καταφέρει μέχρι σήμερα, πολύ ώριμος για την ηλικία του και με συγκροτημένη σκέψη, μίλησε στο iefimerida και μας περιέγραψε πώς ξεκίνησε όλο αυτό το ταξίδι, καθώς και τι ονειρεύεται για το μέλλον. Επίσης, όταν η κουβέντα μας έφτασε στις Πανελλήνιες, μοιράστηκε τις σκέψεις και τις ιδέες του για το εκπαιδευτικό σύστημα στην Ελλάδα και πώς θα μπορούσε αυτό να βελτιωθεί.
Η ενασχόληση με τη ρομποτική και η γέννηση του Ascos PC Case
Είσαι ο εμπνευστής και ο δημιουργός του καινοτόμου προϊόντος Ascos PC Case. Τι είναι ακριβώς και πώς γεννήθηκε αυτή η ιδέα;
Ουσιαστικά, το Ascos γεννήθηκε το 2016, στο πλαίσιο της συμμετοχής μου σε μια τεχνολογική έκθεση και προκειμένου να παρουσιάσω τα τότε πρότζεκτ μου, τις δημιουργίες μου στη ρομποτική, όπως ήταν ένα ρομπότ και 3D εκτυπωτές. Χρειαζόμουν πάντα έναν υπολογιστή, όπου εκεί μέσα θα είχα όλα τα προγράμματά μου και θα έπρεπε να τον μεταφέρω στις εκθέσεις, για να μπορούν να λειτουργούν τα πρότζεκτ μου. Κι έτσι είχα κάνει. Είχα φτιάξει ένα δικό μου κουτί εκείνη την εποχή, γιατί δεν μου άρεσαν αυτά που υπήρχαν στην αγορά, ένα διαφορετικό κουτί υπολογιστή, με ένα ιδιαίτερο design -που έχει το συγκεκριμένο- και μετά αυτό ήρθε λίγο τυχαία.
Μόλις ξεκίνησε η καραντίνα και το lockdown, λόγω του κορωνοϊού, είχα γυρίσει και εγώ από τη Γερμανία, όπου είμαι φοιτητής στο τρίτο έτος του Πολυτεχνείου του Βερολίνου. Έτσι, επειδή δημιουργήθηκε λίγος περισσότερος ελεύθερος χρόνος μέσα σε αυτή την κατάσταση, και επειδή δεν μου αρέσει καθόλου να μην κάνω κάτι μέσα στη μέρα μου, είπα να ξεκινήσω να κάνω κι άλλο ένα όνειρο που είχα στο μυαλό μου, να υλοποιήσω κάποιες από τις σκέψεις μου επιχειρηματικά. Θυμάμαι και από πιο μικρός που πήγαινα σε διάφορες εκθέσεις, και στην Ευρώπη αλλά και στην Ελλάδα, υπήρχε κόσμος που με πλησίαζε και μου έλεγε μήπως να το προχωρήσουμε επιχειρηματικά και να δούμε πώς μπορούμε να το πατεντάρουμε κ.λπ. Αλλά τότε υπήρχε ο φόβος, επειδή ήμουν μικρότερος, καθώς και το οικονομικό πρόβλημα που αντιμετώπιζε τότε η χώρα μας, κι έτσι αυτά δεν μου επέτρεπαν να κάνω κάποιες τέτοιες σκέψεις. Τώρα, υπάρχει η δυνατότητα και είπα να το ξεκινήσω.
Ουσιαστικά, είναι μια προσωπική δουλειά που ξεκίνησε από πέρσι, τον Μάρτιο το 2020, που ίδρυσα την ατομική μου επιχείρηση Ascos Design, η οποία έχει στόχο να συνδυάζει την καλαισθησία με τη λειτουργικότητα σε καινοτόμα προϊόντα, με μια οικολογική προοπτική. Η διαμονή μου στο Βερολίνο και γενικά η επαφή μου με τη Βόρεια Ευρώπη, μου έχουν δώσει μια άλλη οπτική των πραγμάτων όσον αφορά την οικολογική ευαισθησία και γι' αυτό, όταν μιλάμε για καινοτόμα προϊόντα, θεωρούμε πολύ σημαντικό να είναι πρώτα απ' όλα 100% οικολογικά ή έστω να αποτελούνται από φιλικά προς το περιβάλλον υλικά, για να ισχύουν ότι είναι καινοτόμα προϊόντα, αλλιώς δεν είναι καινοτόμα προϊόντα. Θεώρησα σημαντικό να ξεκινήσω την Ascos Design, όπου έχουμε αυτόν τον στόχο και αυτές τις βλέψεις. Κάναμε την πρώτη μας υλοποίηση πέρσι, μόλις ανοίξαμε την επιχείρηση, η οποία ήταν το οικολογικό κουτί υπολογιστή, που είναι 100% χειροποίητο, και συνδυάζει την καλαισθησία και τη λειτουργικότητα.
Παίρνουμε δηλαδή τα μαύρα κουτιά των υπολογιστών που έχουμε όλοι συνήθως κάτω ή δίπλα στα γραφεία μας, τα ανεβάζουμε πλέον πάνω, καθώς αποτελούν ένα καλαίσθητο αξεσουάρ του γραφείου μας. Εκεί, δίνουν μια άλλη φιλοσοφία στον χώρο, μας εμπνέουν και μπορούμε έτσι να δουλεύουμε καλύτερα. Το ψυχολογικό κομμάτι είναι πάρα πολύ σημαντικό, αυτό το είδαμε ακόμα περισσότερο μέσα στο lockdown. Και αυτό το συνδυάσαμε με φιλικά προς το περιβάλλον υλικά. Όλους αυτούς τους καλοκαιρινούς μήνες του 2020, μέχρι φέτος, περίπου έναν χρόνο μετά, με πολύ μεράκι κάθισα και έφτιαξα ένα ολόκληρο εργαστήριο από ένα σύστημα μηχανών, οι οποίες κατασκευάζουν τα συγκεκριμένα κουτιά υπολογιστών και τα οποία είναι και αυτά κατασκευασμένα από επαναχρησιμοποιούμενα ανακυκλώσιμα υλικά, γιατί, όπως είπα, με την Ascos Design θέλαμε να αλλάξουμε τη φιλοσοφία και στη χρήση και στην κατασκευή, αλλά και στην παραγωγή των κουτιών υπολογιστών.
Το συγκεκριμένο κουτί υπολογιστή έρχεται σε κομμάτια. Δηλαδή, όποιος θέλει να το αγοράσει μέσω της ιστοσελίδας μας https://ascosdesign.com/, μπορεί να κάτσει με το manual που δίνεται μαζί με το προϊόν, να το κατασκευάσει, όπως ακριβώς γίνεται όταν κατασκευάζουμε ένα έπιπλο από τη γνωστή εταιρεία που όλοι ξέρουμε. Ουσιαστικά, έχει και έναν εκπαιδευτικό χαρακτήρα η συγκεκριμένη κατασκευή, γιατί μέσα από αυτή μαθαίνεις τα εξαρτήματα του υπολογιστή, από τι αποτελείται κ.λπ. Δεν είναι κάτι δύσκολο.
Όσον αφορά την παρουσίασή του, με βοήθησαν πολλοί νέοι επαγγελματίες στην πόλη, γνωστοί και φίλοι (φωτογράφοι, βιντεολήπτες κ.λπ.), ενώ κάναμε και μια ολόκληρη καμπάνια του πρότζεκτ στο kickstarter. Το kickstarter είναι μια πλατφόρμα χρηματοδότησης από το πλήθος, όπου πήγαμε αρκετά καλά. Δουλέψαμε πολύ. Όλη αυτή η συνεργασία μαζί τους ήταν μια πρωτόγνωρη εμπειρία για εμένα κι έχω πολύ ωραίες αναμνήσεις. Όταν έχεις κοινό στόχο είναι πολύ ωραίο.
Εκτός από το kickstarter, είχες βοήθεια από κάπου αλλού;
Ουσιαστική βοήθεια δεν υπήρχε, αυτό το project ξεκίνησε από το μηδέν. Το εργαστήριο ξεκίνησε από το μηδέν, από έναν 3D εκτυπωτή, και μετά προέκυψαν και οι άλλοι... Είναι καθαρά μια προσωπική δουλειά. Ό,τι χρειάστηκε προήλθε από εμένα και την οικογένειά μου, που με στηρίζει. Το kickstarter αποτέλεσε έναν παράγοντα που μας βοήθησε να προχωρήσουμε, για την αρχή, και από εκεί και πέρα έχουμε φτάσει στο σημείο που είμαστε, με ανοιχτό το ηλεκτρονικό μας κατάστημα, και προχωράμε έτσι. Είναι μια start up, όπου ό,τι έσοδα έχει η επιχείρηση πηγαίνουν στο development και στην εξέλιξη νέων προϊόντων και πιο αναβαθμισμένων προϊόντων του συγκεκριμένου. Σε καμία περίπτωση δεν κοιτάμε το κέρδος.
Θα έρθουν και άλλα παρόμοια προϊόντα από την εταιρεία στην πορεία;
Ήδη έχουμε κάνει μια ανακοίνωση για μία αναβαθμισμένη έκδοση του συγκεκριμένου κουτιού που έχουμε ήδη στην αγορά, του Ascos Case. Θα βγει τώρα, ενδεχομένως αυτό το καλοκαίρι, μια πιο αναβαθμισμένη έκδοση, η οποία θα έχει μεγαλύτερη συμβατότητα όσον αφορά τα εξαρτήματα του υπολογιστή και πρόσθετο θα είναι το γεγονός ότι θα μπορεί να είναι συμβατό με υδρόψυξη επεξεργαστή και έρχονται και άλλα νέα προϊόντα από τον Σεπτέμβρη... Ένα ακόμα έχω μπροστά μου, αλλά δεν μπορώ να σας το δείξω (σ.σ.: γελά). Αυτό που μας κρατά πίσω είναι η καραντίνα και όλη αυτή η κατάσταση που δεν μας αφήνει να πάμε σε κάποιου είδους εκθέσεις αυτή την περίοδο. Περιμένουμε μέχρι να ανοίξουν λίγο παραπάνω τα πράγματα και να μπορέσουμε να πάμε τόσο σε εκθέσεις στην Ελλάδα όσο και σε διεθνείς, για να παρουσιάσουμε τα προϊόντα μας.
Πώς και πότε ξεκίνησες την ενασχόλησή σου με τη ρομποτική;
Είχα άμεση σχέση με τους υπολογιστές από πολύ μικρή ηλικία. Μου άρεσαν και ασχολούμουν με αυτούς και έτσι ασχολήθηκα περίπου στο Δημοτικό πιο σημαντικά με τη ρομποτική και τον προγραμματισμό. Είχα ολοκληρώσει κάποια πρότζεκτ, απλά είχα πάντα στη σκέψη μου, και με έμπνευση από κάποιες ταινίες της εποχής, να κατασκευάσω ένα ανθρωποειδές ρομπότ. Για να το κατασκευάσω, χρειαζόμουν σίγουρα κάποιο μέσο και αυτό το μέσο εκείνη την εποχή ήταν η νέα τεχνολογία των 3D εκτυπωτών. Εκεί μπήκε λίγο πιο σημαντικά το μικρόβιο μέσα μου, ασχολήθηκα με τους 3D εκτυπωτές και κατασκεύασα 3D εκτυπωτές ουσιαστικά μόνος μου, γιατί τότε η συγκεκριμένη τεχνολογία ήταν πάρα πολύ καινούρια και ήταν τεχνολογία αιχμής. Οι μόνοι που τη χρησιμοποιούσαν ήταν κάποια εργαστήρια Πανεπιστημίου ή κάποιες βιομηχανίες. Δεν υπήρχαν αυτό που λέμε desktop 3D εκτυπωτές. Υπήρχαν πάρα πολύ λίγοι και πάρα πολύ ακριβοί. Μπήκα στη διαδικασία να φτιάξω τους δικούς μου και με αυτούς να μπορώ να υλοποιώ τα πρότζεκτ μου και τις κατασκευές μου και ακόμα αυτό κάνω. Έχω και εδώ και στη Γερμανία 3D εκτυπωτές, οι οποίοι βοηθούν πάρα πολύ στο να κάνεις ένα πρωτότυπο και αυτό που σκέφτεσαι να το έχεις κατευθείαν στα χέρια σου μετά από λίγες ώρες. Έτσι ξεκίνησε ουσιαστικά η παραγωγή του Ascos Case. Είχα έναν εκτυπωτή εδώ κι όταν γύρισα στην καραντίνα έφτιαξα έναν δεύτερο, για να μπορούμε να έχουμε περισσότερα κομμάτια, και μέσα από αυτούς κατασκεύασα CNC μηχανές και λέιζερ μηχανές, οι οποίες θα με βοηθούσαν για την επεξεργασία των πρώτων υλών, του ξύλου κ.λπ. που χρησιμοποιούμε για το συγκεκριμένο κουτί.
Όταν ήμουν περίπου 15-16 ετών, είχα ολοκληρώσει τους δύο 3D εκτυπωτές που τους είχα παρουσιάσει στην Έκθεση Βιομηχανικής Πληροφορικής στην Καβάλα και ακριβώς έναν χρόνο μετά, μέσω και των 3D εκτυπωτών, κατασκεύασα και τον «Troopy», ένα ανθρωποειδές ρομπότ, περίπου στο ύψος του ανθρώπου, 1,85 μ. -ήταν πιο ψηλός από εμένα τότε-, τον οποίο παρουσίασα σε διάφορες εκθέσεις και στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Το συγκεκριμένο ρομπότ ανήκε στην community «Inmoov», την οποία είχε πρωτοδημιουργήσει ένας Γάλλος σχεδιαστής και γλύπτης από το Παρίσι, o Gaël Langevin, και σε αυτή την community μπορούσε να μπει ο καθένας, να αντλήσει αλλά και να δώσει πληροφορίες. Τότε ήμουν ο μικρότερος και ήμασταν το πολύ 10 άτομα, σήμερα είναι τεράστια. Αυτό που κάναμε ήταν να κατασκευάζει ο καθένας το δικό του ανθρωποειδές στο σπίτι και, μέσα από τις εμπειρίες που έπαιρνε κατά την κατασκευή, να δίνει tips στην ομάδα και να αναβαθμίζουμε όλοι έτσι τα ρομπότ μας.
Πώς ένιωσες όταν είδες το δημιούργημά σου να παίρνει σάρκα και οστά και να παρουσιάζεται στον κόσμο;
Δεν το είχα πολυκαταλάβει εκείνη την εποχή, γιατί ο Troopy και γενικά όλα τα πρότζεκτ που είχα κάνει, ήταν πειράματα που έκανα εγώ ως χόμπι στο σπίτι και μέσα από αυτά αξιοποιούσα τον ελεύθερο χρόνο μου. Και γι' αυτό δεν είχα καταλάβει το μέγεθος των συγκεκριμένων πρότζεκτ, απλά μου άρεσαν και έθετα στόχους να κάνω παραπάνω πράγματα και προσπαθούσα να τα πραγματοποιήσω. Δεν είχα μεγάλες βλέψεις.
Έχεις δημιουργήσει και ρομποτικά γάντια για τυφλούς. Θέλεις να μας μιλήσεις λίγο γι' αυτά;
Μετά το ρομπότ, ήρθαν αρκετά πρότζεκτ με τα οποία ασχολήθηκα. Ένα από αυτά ήταν και τα ρομποτικά γάντια. Είχα συνεργαστεί με μία διδάκτορα από την Αθήνα, αυτή στο ερευνητικό κομμάτι και εγώ στο πρακτικό του πρότζεκτ. Πρόκειται για εξωσκελετικά γάντια υποβοήθησης της γραφής Braille για τους ανθρώπους με αναπηρία όρασης, που θα μπορούσε κάποιος να τα φορέσει και μέσω της απομνημόνευσης και της επανάληψης να διαβάζει και να μαθαίνει πολύ πιο εύκολα τη γλώσσα Braille.
Κατά την πανδημία του κορωνοϊού βοήθησες και το Νοσοκομείο Καβάλας. Θέλεις να μας πεις πώς;
Εκείνη την εποχή, όλοι θέλαμε να βοηθήσουμε με κάποιον τρόπο. Έτσι κι εγώ κατασκεύασα προσωπίδες προστασίας, που εκείνη την περίοδο ήταν πολύ χρήσιμες για το υγειονομικό προσωπικό, και τις δώρισα στο Νοσοκομείο της Καβάλας και στο Κέντρο Υγείας Οινουσσών, από όπου κατάγεται ο πατέρας μου.
Το να σπουδάσεις στο εξωτερικό και συγκεκριμένα στο Βερολίνο ήταν μια απόφαση που είχες πάρει από πριν;
Επειδή έχω διπλή υπηκοότητα, είμαι και Γερμανός και Έλληνας, και επειδή έχω ταξιδέψει πολύ από μικρός και θεωρούσα τη Γερμανία ως δεύτερο σπίτι μου, όπως και όλη την Ευρώπη, δεν θεώρησα ποτέ ότι «ξενιτεύομαι». Είχα πάντοτε στο μυαλό μου ότι για τις σπουδές μου μάλλον θα πάω σε άλλη χώρα και το θεωρώ πολύ σημαντικό όταν θέλεις να ασχοληθείς με κάτι να πας στη χώρα που έχει εξελιχθεί περισσότερο σε αυτόν τον κλάδο. Πέρασα και στην Ελλάδα, πάλι στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών, πέρασα και στη Γερμανία. Απλώς, θεώρησα σημαντικό να ξεκινήσω κατευθείαν να δω το πώς είναι έξω και έτσι ξεκίνησα να σπουδάζω στο Βερολίνο, το ίδιο πράγμα ακριβώς. Λίγο πριν την Γ' Λυκείου είχα βλέψεις και για Αμερική, μετά την υποτροφία που πήρα από την πρεσβεία και το ΜΙΤ, αλλά είπα ας ξεκινήσουμε από την Ευρώπη και θα δούμε.
Έχεις σκεφτεί τα επόμενα βήματά σου; Περιλαμβάνουν την Ελλάδα;
Στο άμεσο μέλλον στα σχέδιά μου δεν περιλαμβάνονται ούτε η Ελλάδα ούτε και η Γερμανία για να είμαι ειλικρινής. Επειδή θέλω να ασχοληθώ με τη διαστημική μηχανική μέσω της ηλεκτρολογίας με μεταπτυχιακές σπουδές ουσιαστικά, κοιτάω μεταπτυχιακές σπουδές και στην Ευρώπη και στην Αμερική. Πρώτα ο Θεός, να ολοκληρώσω τις σπουδές μου και από εκεί και πέρα ο στόχος μου είναι μεταπτυχιακές σπουδές στη διαστημική τεχνολογία.
Πιστεύεις ότι το εκπαιδευτικό σύστημα στην Ελλάδα βοηθά παιδιά σαν εσένα, που έχουν τέτοιου είδους ταλέντα και ιδέες; Τι θα άλλαζες σε αυτό;
Το εκπαιδευτικό σύστημα, δυστυχώς, δεν βοηθάει. Οι καθηγητές, βέβαια, με βοήθησαν όσο μπορούσαν, ήταν εκεί πάντα, ακόμα κι όταν εγώ έπρεπε να λείψω για κάποιου είδους έκθεση κ.λπ. Πάντα ήταν αρωγοί στην προσπάθεια αυτή. Απλά, τα πρότζεκτ και η ρομποτική ήταν προσωπική δουλειά και προσωπικό χόμπι. Ήμουν αυτοδίδακτος. Υπήρχαν περιπτώσεις που παρουσίαζα σε εκθέσεις και έπαιρνα απουσίες, γιατί ήμουν σε φοιτητικού επιπέδου εκθέσεις. Δεν μπορούσαν να δικαιολογηθούν στο τυπικό της υπόθεσης. Αλλά ποτέ δεν δημιουργήθηκε πρόβλημα, γιατί, όπως είπα, πάντα οι καθηγητές ήταν στο πλευρό μου.
Όσο για τις Πανελλήνιες, είναι πολύ πίσω σαν εκπαιδευτικό σύστημα. Μπαίνουν όλα τα παιδιά στο ίδιο τσουβάλι. Δεν μπορούμε να κάνουμε όλοι το ίδιο πράγμα, αυτό δεν γίνεται. Δεν είναι λύση να βάλουμε μια τάξη ρομποτικής στο Γυμνάσιο ή στο Λύκειο και να πούμε ''εντάξει, το λύσαμε το πρόβλημα''. Όχι. Το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο.
Το πρόβλημα είναι ότι πρέπει να ξεκινήσουμε από πολύ μικρότερη ηλικία και να διεγείρουμε τη φαντασία των μικρών παιδιών και μέσω της δικής τους περιέργειας και μέσα από διάφορες δοκιμές να καταλάβουν τι τους αρέσει και σε τι έχουν κλίση και από εκεί και πέρα να ξεκινήσουν τα ειδικά μαθήματα και να υπάρχουν οι δυνατότητες επιλογής, σύμφωνα με τα ''θέλω'' των μαθητών. Πιστεύω τότε ότι το σχολείο θα είναι το πιο όμορφο πράγμα. Έτσι, δεν νομίζω ότι θα υπάρχει μαθητής που θα κάνει αυτό που του αρέσει και δεν θα θέλει να πηγαίνει στο σχολείο. Δυστυχώς, οι δικές μας διαδικασίες εκφυλίζονται στις εξετάσεις και στα διαγωνίσματα. Και το σύστημα των Πανελληνίων θα μπορούσε να εφαρμοστεί για συγκεκριμένο αριθμό παιδιών, που θα είχαν έφεση σε συγκεκριμένα μαθήματα.
Το ότι επιστήμες που αναπτύχθηκαν από τους Αρχαίους Έλληνες δεν διδάσκονται καν στα σχολεία, όπως η αστροφυσική, είναι τραγικό.
Τι θα συμβούλευες τα παιδιά και τους νέους σαν κι εσένα, που προσπαθούν να πετύχουν τους στόχους τους, αλλά βρίσκουν δυσκολίες;
Αυτό που θα έλεγα σε ένα μικρό παιδί θα είναι σίγουρα να δοκιμάσει όσο το δυνατόν περισσότερα πράγματα μπορεί σε μικρότερη ηλικία, έτσι ώστε να βρει σε τι πραγματικά έχει κλίση. Και το πιο σημαντικό, θα ήθελα να πω στους γονείς να αφήσουν τα παιδιά να κάνουν αυτό που σκέφτονται και να μη βλέπουν μόνο τις δυσκολίες. Να προσπαθήσουν να δουν και το όμορφο αυτής της περιέργειας και μέσα από αυτό να τα οδηγήσουν στο κατάλληλο μονοπάτι, σε αυτό που τους φέρνει πραγματικά ευτυχία και νόημα στη ζωή τους.
Έχεις κάποια πρότυπα;
Μου αρέσει όλο αυτό που βλέπω που γίνεται αυτή τη στιγμή με την ιδιωτικοποίηση των διαστημικών τεχνολογιών. Πιστεύω πως πρότυπο επιχειρηματία και μηχανικού είναι ο Έλον Μασκ στον δικό μου κλάδο. Είδωλο, βέβαια, έχω τον Νίκολα Τέσλα ως επιστήμονα.
Ποια θεωρείς ότι είναι τα συστατικά της επιτυχίας;
Το κύριο είναι να ασχολείσαι με αυτό που σου αρέσει. Τότε υπάρχει επιτυχία πάντα. Το σημαντικό είναι αυτό που κάνεις να σου δίνει την ευτυχία να προχωράς και να εξελίσσεσαι.
Ποια είναι τα όνειρά σου για το μέλλον;
Όπως είπα, έχω κάποιους στόχους που θέλω να πραγματοποιηθούν στο άμεσο μέλλον, το να ξεκινήσω μεταπτυχιακές σπουδές στη διαστημική τεχνολογία και να ασχοληθώ με τους ιοντικούς προωθητήρες, που έχω ήδη αρχίσει να ασχολούμαι, και θέλω να τους αναπτύξω όσο περισσότερο γίνεται. Από εκεί και πέρα, αυτό που θέλω, και φαντάζομαι τον εαυτό μου να κάνει, είναι να ασχολούμαι με αυτά που μου αρέσουν και στην εργασία μου να μη με ενδιαφέρει ο χρόνος που θα δουλεύω. Δηλαδή, να το κάνω με τέτοια ευχαρίστηση, που να μην κοιτάζω την ώρα να φύγω.