Το όνομά της έχει γίνει συνώνυμο της γυναικείας χειραφέτησης και της πρωτοπορίας. Η αντισυμβατική της ζωή αλλά και ο μυστηριώδης θάνατος, που δεν έχει διαλευκανθεί εδώ και περισσότερα από 80 χρόνια, καθιστούν την Αμέλια Έρχαρτ ένα θρύλο της παγκόσμιας αεροναυπηγικής.
Το κορίτσι από το Κάνσας που μεγάλωσε με τον πιο αντισυμβατικό τρόπο, χάρη στις προοδευτικές ιδέες της μητέρας της, κατέκτησε τους αιθέρες και το όνομά της γράφτηκε με τα πιο ζωηρά χρώματα στην αμερικανική, αλλά και την παγκόσμια ιστορία. Η Αμέλια Έρχαρτ είναι από τα ονόματα του 20ού αιώνα που έσπασαν τα στερεότυπα χιλιετιών αναφορικά με το γυναικείο φύλο και όσα μπορεί να καταφέρει σε σύγκριση με τους άνδρες.
Το μακρινό 1928 έγραψε ιστορία ως η πρώτη γυναίκα επιβάτης, τριμελούς πληρώματος, που διέσχισε με αεροπλάνο τον Ατλαντικό. Τρία χρόνια αργότερα, θα πιλοτάρει μόνη το αεροσκάφος της για περισσότερα από 2.000 μίλια στην Ιρλανδία, διασχίζοντας τον βόρειο Ατλαντικό σε μια παγκόσμια πρώτη για γυναίκα πιλότο.
Η πρώτη γυναίκα που πέταξε πάνω από τον Ατλαντικό
Το όνομά της έχει γίνει συνώνυμο της πρωτοπορίας ήδη εκείνη την εποχή στην Αμερική, καθώς η Αμέλια Έρχαρτ κερδίζει το ενδιαφέρον του αμερικανικού Τύπου για τα μοναδικά της επιτεύγματα. Το αμερικανικό Κογκρέσο της απονέμει το παράσημο του «Ιπτάμενου Σταυρού» για αυτό της το υπερατλαντικό ταξίδι. Το ημερολόγιο γράφει 21 Μαΐου 1932!
Η Αμέλια Έρχαρτ δεν σταματά εκεί. Θέλει να κατακτήσει τον πλανήτη πετώντας με το αεροπλάνο της. Το 1935 καταρρίπτει ένα ακόμη ρεκόρ στους αιθέρες, όταν πραγματοποιεί μόνη την πτήση από την Χονολουλού της Χαβάης, στο Όκλαντ της Καλιφόρνιας. Ένα ταξίδι που της χαρίζει το χρηματικό έπαθλο των 10.000 δολαρίων.
Για την Αμέλια Έρχαρτ όμως φαίνεται πως ταιριάζει «γάντι» η αμερικανική έκφραση “Sky Is The Limit” (ο ουρανός είναι το όριο). Ξεκινά μια μεγαλόπνοη εκστρατεία να πραγματοποιήσει τον γύρο του κόσμου πάνω στο Electra, το αεροσκάφος της. Συνοδοιπόρος της, ο επίσης πρωτοπόρος της αεροναυπηγικής Φρεντ Νούναν. Η εκστρατεία των αιθέρων βαίνει όπως έχει προγραμματιστεί, όμως λίγο πριν το φινάλε συμβαίνει το μοιραίο.
Το πρωί της 2ας Ιουλίου, 1937, η Αμέλια Έρχαρτ και ο συνταξιδιώτης της απογειώθηκαν από το Λε, στη Νέα Γουινέα, έναν από τους τελευταίους σταθμούς στην ιστορική της προσπάθεια να πραγματοποιήσει τον γύρο του κόσμου. Επόμενος προορισμός το νησί Χάουλαντ στον Ειρηνικό Ωκεανό, περίπου 2.500 μίλια μακριά. Ένα παγοθραυστικό της Ακτοφυλακής των ΗΠΑ, το Ιτάσκα, ανέμενε την άφιξή του αεροσκάφους στην ακατοίκητη κοραλλιογενή νησίδα.
Ωστόσο, η Αμέλια Έρχαρτ δεν έφτασε ποτέ στο νησάκι Χάουλαντ. Προβλήματα με την εκπομπή των ραδιοκυμάτων και η ταχύτατη απώλεια καυσίμων στη μηχανή του Lockheed Electra είχαν ως αποτέλεσμα εκείνη και ο Νούναν να εξαφανιστούν στους αιθέρες. Το όνομά της ήταν πλέον θρύλος στις ΗΠΑ, κάτι που οδήγησε σε ευρείας κλίμακας έρευνες εντοπισμού και διάσωσης από δυνάμεις του λιμενικού και του πολεμικού ναυτικού, χωρίς ωστόσο αποτέλεσμα.
Το αμερικανικό πολεμικό ναυτικό κατέληξε στο συμπέρασμα, σύμφωνα με επίσημη αναφορά, πως η Αμέλια Έρχαρτ και ο συνταξιδιώτης της έμειναν από καύσιμα και συνετρίβησαν στον Ωκεανό. Πέρασε ενάμισης ολόκληρος χρόνος ώσπου να διαπιστωθεί και τυπικά ο θάνατός της. Δικαστήριο των ΗΠΑ την ανακήρυξε και νομικά νεκρή τον Ιανουάριο του 1939. Και εδώ ξεκινά ένας ατέρμονος κύκλος θεωριών που αγγίζουν τα όρια της συνωμοσιολογίας για το τι απέγινε η πιλότος.
Η Αμέλια Έρχαρτ επέζησε ως ναυαγός
Η τελευταία επικοινωνία μέσω ασυρμάτου πραγματοποιήθηκε από την Αμέλια Έρχαρτ στις 08.30 το πρωί εκείνης της ημέρας του Ιουλίου. Η αεροπόρος ανέφερε πως πετούσε στην γραμμή 157/337 με κατεύθυνση από τον βορά προς το νότο μια πορεία που οδηγούσε στη νήσο Χάουλαντ.
Το 1989, ένας διεθνής οργανισμός εντοπισμού ιστορικών αεροσκαφών, η TIGHAR, ξεκίνησε την πρώτη έρευνα στο νησάκι Νικουμαρόρο, στον Ειρηνικό. Ο διευθυντής της ομάδας TIGHAR, Ρίτσαρντ Τζίλσπαϊ, ήταν πεπεισμένος πως καθώς η Αμέλια Έρχαρτ δεν μπορούσε να εντοπίσει το Χάουλαντ, συνέχισε νότια στην γραμμή 157/337 πραγματοποιώντας αναγκαστική προσγείωση στο Νικουμαρόρο, που εκείνη την εποχή αποκαλούνταν νήσος Γκάρντνερ. Εκεί, έζησε το υπόλοιπο της ζωής της ως ναυαγός, ώσπου πέθανε.
Διαβάζουμε βέβαια πως αεροπλάνα της πολεμικής αεροπορίας πραγματοποίησαν πτήσεις πάνω από το νησάκι αυτό μία εβδομάδα μετά την εξαφάνιση της Αμέλια Έρχαρτ και δεν εντόπισαν σημάδια του αεροσκάφους. Ωστόσο, σε εκείνη την έρευνα υπάρχουν αναφορές για ίχνη ζωής στο νησί, το οποίο εθεωρείτο ακατοίκητο από το 1892.
Βρετανοί αξιωματούχοι εντόπισαν απομεινάρια ανθρώπινου σκελετού στο Νικουμαρόρο λίγα χρόνια αργότερα, το 1940. Αν και ο σκελετός χάθηκε στη συνέχεια, η ομάδα έρευνας TIGHAR επεξεργάστηκε το 1998 όσα είχαν καταγραφεί για αυτόν και κατέληξε στο συμπέρασμα πως πιθανότατα να ανήκε σε μια γυναίκα ευρωπαϊκής καταγωγής (η Αμέλια Έρχαρτ είχε γερμανικές ρίζες) με ύψος ανάλογο με εκείνο της αεροπόρου.
Έρευνα του Πανεπιστημίου του Τενεσί απεφάνθη πολλά χρόνια αργότερα, το 2018, πως τα οστά εκείνα προσομοιάζουν στην Έρχαρτ περισσότερο από το 99% άλλων ατόμων με βάση με μεγάλη βάση δεδομένων στην οποία και ανέτρεξε η έρευνα.
Όμηρος στα χέρια των Ιαπώνων
Η δεύτερη θεωρία για την Αμέλια Έρχαρτ θέλει την αεροπόρο να πέφτει στα χέρια των Ιαπώνων. Σύμφωνα με αυτή, η πιλότος πραγματοποίησε αναγκαστική προσγείωση στη νήσο Μάρσαλ, τότε υπό ιαπωνική κατοχή και συνελήφθη. Οι Ιάπωνες την οδήγησαν σιδηροδέσμια, εκείνη και τον Νούναν, στο νησί Σαϊπάν, όπου την βασάνισαν με την υποψία πως ήταν πράκτορας των Αμερικανών. Η Αμέλια Έρχαρτ πέθανε στα χέρια των ιαπωνικών αρχών, με πιθανότερη εκδοχή να εκτελέστηκε.
Τη θεωρία αυτή τροφοδότησαν έντονα μαρτυρίες ντόπιων στο νησί Σαϊπάν που μιλούσαν για μια γυναίκα, Αμερικανίδα πιλότο που κρατείτο εκεί το 1937. Η ιστορία της γυναίκας πιλότου πέρασε από στόμα σε στόμα και από γενιά σε γενιά και έγινε αστικός μύθος στο μικρό νησάκι, ως το 1960, όταν και αυτές οι ιστορίες τροφοδότησαν τις φήμες για τον θάνατο της Αμέρλια Έρχαρτ. Υπάρχουν μάλιστα και εκείνοι που υποστηρίζουν πως αφού συνελήφθη από τους Ιάπωνες, η Αμέλια Έρχαρτ αφέθηκε ελεύθερη και επέστρεψε στις ΗΠΑ όπου έζησε μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας.
Στις αρχές του 1970, υποστηρικτές της θεωρίας αυτής υπέδειξαν μια γυναίκα από το Νιου Τζέρσι, την Αϊρίν Μπόλαμ, που σύμφωνα με εκείνους, ήταν στην πραγματικότητα η Αμέλια Έρχαρτ. Η ίδια βέβαια αρνήθηκε κάθε σχέση με την αεροπόρο και κατηγόρησε όσους διακινούσαν τη θεωρία ως διακινητές ψευδών ειδήσεων.
Παρότι για τις επίσημες αρχές η πιο πιθανή εκδοχή είναι η Έρχαρτ να έχασε τον προσανατολισμό της και το αεροσκάφος της τελικά να συνετρίβη στη θάλασσα, τις άλλες θεωρίες ενισχύει το γεγονός πως τα συντρίμμια του αεροπλάνου δεν εντοπίστηκαν ποτέ. Από το 2002 μέχρι και σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί τουλάχιστον τρεις επιχειρήσεις έρευνας γύρω από το σημείο όπου εξέπεμψε για τελευταία φορά σήμα η Αμέλια Έρχαρτ.
Το προηγμένο υποβρύχιο ραντάρ κάλυψε σχεδόν 2.000 τετραγωνικά ναυτικά μίλια στην περιοχή χωρίς ωστόσο να εντοπίσει κανένα ίχνος τους αεροσκάφους στο οποίο επέβαινε η Αμέλια Έρχαρτ και ο Φρεντ Νούναν.