Ο Ζαν Τοντ αποτελεί σπουδαία φυσιογνωμία της Φόρμουλα 1.
Ως διευθυντής και κατόπιν διευθύνων σύμβουλος της ομάδας της Ferrari κέρδισε 14 τίτλους παγκόσμιου πρωταθλητή, πέντε από τους οποίους με τον θρύλο και στενό του φίλο, Μίκαελ Σουμάχερ.
Σήμερα, από τη θέση του ειδικού απεσταλμένου του ΟΗΕ για την οδική ασφάλεια, ο Ζαν Τοντ δίνει τη μάχη για τη μείωση των τροχαίων ατυχημάτων. Με την ιδιότητα αυτή ταξίδεψε πρόσφατα στην Ελλάδα και μίλησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Ο Ζαν Τοντ συμμετείχε ως επίσημος προσκεκλημένος στην εκδήλωση απονομής διπλωμάτων στους πρόσφυγες που παρακολούθησαν με επιτυχία σεμινάρια οδικής ασφάλειας. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα διοργάνωσε η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας «Πάνος Μυλωνάς» και τη ΜΚΟ «Catholic Relief Services» και με την υποστήριξη του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου. «Είναι σημαντικό να προσπαθούμε να δώσουμε στους πρόσφυγες ευκαιρίες», λέει ο κ. Τοντ στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Επιπλέον στόχος της επίσκεψής του ήταν να θέσει την οδική ασφάλεια στην κορυφή της πολιτικής ατζέντας και να διασφαλίσει την αποτελεσματική εφαρμογή του νέου Παγκόσμιου Σχεδίου Δράσης για την Οδική Ασφάλεια. Με 1,3 εκατομμύρια ανθρώπους να χάνουν παγκοσμίως τη ζωή τους στους δρόμους κάθε χρόνο, τα τροχαία δυστυχήματα θεωρούνται η πρώτη αιτία θανάτου σε παιδιά και νέους ηλικίας πέντε ως 29 ετών και ο Ζαν Τοντ τα χαρακτηρίζει ως «σιωπηλή πανδημία». Στόχος του ΟΗΕ είναι η μείωση κατά το ήμισυ του αριθμού των θυμάτων στους δρόμους σε όλο τον κόσμο ως το 2030.
Για το λόγο αυτό συναντήθηκε με τους υπουργούς Εξωτερικών, Νίκο Δένδια, Προστασίας του Πολίτη, Τάκη Θεοδωρικάκο, Υποδομών και Μεταφορών, Κώστα Καραμανλή, και Παιδείας, Νίκη Κεραμέως, και τους υφυπουργούς Μετανάστευσης, Σοφία Βούλτεψη, και Αθλητισμού, Λευτέρη Αυγενάκη. «Η δουλειά μου είναι να ευαισθητοποιώ τις κυβερνήσεις και να τις αφυπνίζω. Εδώ στην πραγματικότητα, εκείνοι με αφύπνισαν σχετικά με όσα κάνουν», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Σημειώνεται ότι η Ελλάδα έχει μειώσει το ποσοστό θανάτων από τροχαία κατά 54% τα τελευταία δέκα χρόνια, ταχύτερα από το μέσο ποσοστό της ΕΕ, και η χώρα έχει λάβει το βραβείο Οδικής Ασφάλειας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ασφάλειας Μεταφορών (ETSC) για το 2021. Ωστόσο, εξακολουθεί να έχει το έβδομο υψηλότερο ποσοστό θανάτων από τροχαία ατυχήματα στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Στη συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο σπουδαίος παράγοντας του μηχανοκίνητου αθλητισμού μιλάει, επίσης, για τη θρυλική διαδρομή του, από συνοδηγός σε αγώνες ταχύτητας μέχρι την κεφαλή της Ferrari, στη συνέχεια την προεδρία τους Διεθνούς Ομοσπονδίας Αυτοκινήτου (FIA) και σήμερα το ρόλο του στον ΟΗΕ υπογραμμίζοντας ότι «έχω αποκτήσει εμπειρία στην ασφάλεια και προσπαθώ να δώσω κάτι πίσω στην κοινωνία». Τέλος, θυμάται τη συμμετοχή του στο Ράλι Ακρόπολις τη δεκαετία του 1960 και εκφράζει την αγάπη του για την Ελλάδα.
Ακολουθεί η πλήρης συνέντευξη του Ζαν Τοντ στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και τη Μαρία Κουζινοπούλου
Ερ.: Ποιος ήταν ο σκοπός της επίσκεψής σας στην Ελλάδα;
Απ.: Ως ειδικός απεσταλμένος του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ για την οδική ασφάλεια προσκλήθηκα για να συμμετάσχω στην εκδήλωση απονομής διπλωμάτων σε πρόσφυγες, η οποία για μένα ήταν πολύ σημαντική, γιατί όλοι έχουν το δικαίωμα να ζουν κατάλληλα και ήθελα να υποστηρίξω μια τέτοια πρωτοβουλία. Και φυσικά όταν ταξιδέψω βρίσκω την ευκαιρία να συναντήσω ανθρώπους από τον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα για να συζητήσουμε την κατάσταση της οδικής ασφάλειας στη χώρα και παγκοσμίως και να καταλάβω τι κάνουν και εάν μπορώ να έχω υποστήριξη. Συνάντησα κάποιους από τους υπουργούς στην Ελλάδα και μου μίλησαν για το τι έχει γίνει τον τελευταίο χρόνο, ποια είναι η υπάρχουσα κατάσταση, ποια τα προβλήματα και τι πρέπει να γίνει. Και ήμουν πολύ χαρούμενος γιατί η δουλειά μου είναι να ευαισθητοποιώ τις κυβερνήσεις, να τις αφυπνίζω. Και εδώ στην πραγματικότητα, εκείνοι με αφύπνισαν σχετικά με όσα κάνουν και αυτό είναι πολύ ενθαρρυντικό. Ακόμα πεθαίνουν πολλοί άνθρωποι στους δρόμους, αλλά πρέπει να ενθαρρυνθούν για να πάμε στο επόμενο βήμα.
Ερ.: Ποιο πρέπει να είναι το επόμενο βήμα;
Απ.: Υπάρχουν πολλοί θάνατοι σε όλο τον κόσμο. Με κάποιο τρόπο νομίζω ότι είναι άδικο να επιρρίπτεις όλη την ευθύνη στις κυβερνήσεις. Κάθε χρήστης των δρόμων έχει ευθύνη, οι πεζοί, οι μοτοσικλετιστές, οι οδηγοί αυτοκινήτων έχουν ευθύνη. Γι' αυτό είναι καλό να διδάξεις στους ανθρώπους πώς να οδηγούν και να συμπεριφέρονται. Και τα μέσα ενημέρωσης έχουν μεγάλη ευθύνη στην εκπαίδευση των ανθρώπων. Γι' αυτό δημιουργήσαμε την καμπάνια στα Ηνωμένα Έθνη #streetsforlife, την οποία παρουσιάσαμε για πρώτη φορά στη Νέα Υόρκη τον περασμένο Ιούλιο και συζητάμε την πιθανότητα να την υλοποιήσουμε και στην Ελλάδα.
Ερ.: Πώς συμβάλλουν τα μαθήματα οδήγησης στην ένταξη των προσφύγων στις κοινωνίες;
Απ.: Οι πρόσφυγες όταν φτάνουν είναι απομονωμένοι και είναι σημαντικό να προσπαθούμε να τους δώσουμε ευκαιρίες. Οι χώρες υποδοχής χρειάζονται περισσότερους οδηγούς, για τις δημόσιες συγκοινωνίες, για τα φορτηγά, οπότε αυτό είναι κάτι που θα μπορούσε να αποτελεί ευκαιρία για τους πρόσφυγες. Το να δίνεις πρόσβαση στα μαθήματα οδήγησης είναι πολύ σημαντικό και μπορείτε να δείτε τα συναισθήματά τους, γιατί τελικά αισθάνομαι ότι μπορώ να φέρω κάτι, ότι είμαι σημαντικός, μπορώ να δείξω ότι είμαι συγκρίσιμος με τους Έλληνες πολίτες.
Οι δρόμοι είναι ο νούμερο ένα δολοφόνος για τους νέους ηλικίας πέντε έως 29 ετών. Μιλάμε για ανθρώπους που είναι θύματα των καταστάσεων που συμβαίνουν στις χώρες τους, στη Συρία, το Σουδάν. Ο πόλεμος είναι τρομερός, αλλά ο δρόμος σκοτώνει περισσότερους. Και γνωρίζουμε ότι μπορούμε να το αποφύγουμε αυτό, οπότε είναι απαραίτητο να γίνει ό,τι είναι δυνατόν.
Ερ.: Ποιοι είναι οι στόχοι σας κατά τη θητεία σας ως ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ για την οδική ασφάλεια;
Απ.: Να μιλάω με τις κυβερνήσεις, να μιλάω με τον ιδιωτικό τομέα και να διασφαλίζω ότι [τα τροχαία ατυχήματα] δεν παραμένουν μια σιωπηλή πανδημία. Όπως έχουμε τις μάσκες γιατί φοβόμαστε να μην προσβληθούμε από κορονοϊό, θέλουμε όλος ο κόσμος να φοβηθεί ότι ο δρόμος είναι επικίνδυνος και εάν δεν φορέσεις ζώνης ασφαλείας μπορεί να πεθάνεις ή να μείνεις ανάπηρος για την υπόλοιπη ζωή σου. Όταν μεθάς και οδηγείς ή όταν χρησιμοποιείς το κινητό σου, το ίδιο. Οπότε χρειάζεται να ευαισθητοποιήσουμε και να εξηγήσουμε στους ανθρώπους ότι κάθε χρήστης των δρόμων είναι ευάλωτος, όπως όλοι ήμασταν ευάλωτοι εξαιτίας του κορονοϊού.
Ερ.: Πώς αποφασίσατε να δραστηριοποιηθείτε στον ανθρωπιστικό τομέα;
Απ.: Ξεκάθαρα το πάθος μου ήταν το αυτοκίνητο και ήμουν αρκετά επιτυχημένος, ωστόσο ήμουν μάρτυρας κάποιων δραματικών καταστάσεων με ατυχήματα στον μηχανοκίνητο αθλητισμό. Πολλά έχουν γίνει και ο μηχανοκίνητος αθλητισμός έχει βελτιωθεί πολύ σε ασφάλεια. Και έπειτα συνειδητοποιείς ότι από τη μια μπορείς να βελτιώσεις τον μηχανοκίνητο αθλητισμό και από την άλλη βλέπεις την κατάσταση που επικρατεί στους δρόμους. Στον μηχανοκίνητο αθλητισμό μαθαίνεις για τη δομή του αυτοκινήτου, τα ηλεκτρονικά συστήματα, τις υποδομές των δρόμων, τον εξοπλισμό. Οπότε χρησιμοποιούμε τον μηχανοκίνητο αθλητισμό για να βελτιώσουμε γενικότερα την κατάσταση. Από εκεί και πέρα έχω αποκτήσει εμπειρία στην ασφάλεια και προσπαθώ να δώσω κάτι πίσω στην κοινωνία. Οι άνθρωποι θέλουν να δώσουν κάτι πίσω με τα εμβόλια ή με άλλα πράγματα για να κάνουν τον κόσμο καλύτερο. Αυτό προσπαθώ να κάνω και εγώ.
Ερ.: Πόσο ασφαλής είναι όμως ο μηχανοκίνητος αθλητισμός;
Απ.: Ο μηχανοκίνητος αθλητισμός είναι επικίνδυνος συνολικά. Αλλά αν σκεφτείς τον μηχανοκίνητο αθλητισμό πριν από 50 χρόνια, διαπιστώνεις ότι κάθε δεκαετία είναι πολύ πιο ασφαλής. Η Φόρμουλα 1 είναι η κορυφή του μηχανοκίνητου αθλητισμού και βλέπουμε ότι από το 1994, οπότε σκοτώθηκαν ο Άιρτον Σένα και ο Ρόλαντ Ράτζενμπεργκερ στην Ίμολα, μέχρι σήμερα υπήρχε μόνο ένας θάνατος σε παγκόσμιο πρωτάθλημα, του Ζιλ Μπιανκί. Και αν το ατύχημα συνέβαινε σήμερα, δεν θα είχε πεθάνει. Κάθε φορά που ένα ατύχημα συμβεί σε αγώνες, αναλύεται το τι συνέβη με στόχο να μην ξανασυμβεί. Αν θυμάστε το φοβερό ατύχημα στο Μπαχρέιν το 2020, ο Ρομέιν Γκροζιάν αν δεν είχε το προστατευτικό κεφαλιού που ονομάζεται «halo», δεν θα είχε σωθεί. Όταν πρωτοπαρουσιάστηκε το halo όλοι ήταν εναντίον του και τώρα κανένας οδηγός της Φόρμουλα 1 δεν οδηγεί χωρίς αυτό. Επίσης, το αυτοκίνητο έπιασε φωτιά. Σήμερα δεν θα είχε πιάσει φωτιά γιατί έχουμε μάθει από το περιστατικό αυτό. Οπότε κάθε φορά που συμβαίνει ένα ατύχημα, μαθαίνουμε από αυτό στο εργαστήριο και αυτό πρέπει να κάνουμε και στους δρόμους. Βέβαια είναι πιο εύκολο να το κάνουμε στη Νορβηγία ή στην Ελβετία παρά στο Νεπάλ, το Μπαγκλαντές ή το Βιετνάμ.
Ερ.: Ποιες θυμάστε ως τις σημαντικότερες στιγμές της εντυπωσιακής διαδρομής σας, από συνοδηγός σε αγώνες, σε διευθυντή και έπειτα διευθύνοντα σύμβουλο της Φεράρι, μετά πρόεδρο της Διεθνούς Ομοσπονδίας Αυτοκινήτου και τώρα ειδικό απεσταλμένο του ΟΗΕ;
Απ.: Η ζωή είναι ένα κεφάλαιο για όλους. Έχεις την παιδική ηλικία, μετά το πανεπιστήμιο, μετά μια καριέρα ή ένα γάμο, κάνεις παιδιά. Όλοι έχουμε διαφορετικά κεφάλαια. Φυσικά και θυμάμαι κάθε δικό μου κεφάλαιο. Συμπτωματικά, ετοιμάζω ένα βιβλίο με την ιστορία της ζωής μου μέσα από κεφάλαια. Κάποιες φορές θυμάσαι περισσότερο τις δυσκολίες παρά τις ευκολίες. Η ζωή έχει εμπόδια. Θυμόμαστε περισσότερο τα εμπόδια και αυτό κάποιες φορές είναι σκληρό. Αλλά αυτό που είναι πολύ σημαντικό είναι ότι μαθαίνεις από το κάθε τι που συμβαίνει και το λαμβάνεις υπόψη σου. Και το πάθος προκύπτει από το ότι μαθαίνεις κάθε μέρα. Για μένα το κίνητρο είναι να μαθαίνω.
Ερ.: Έχετε συμμετάσχει κατά το παρελθόν στο Ράλι Ακρόπολις ως συνοδηγός. Τι θυμάστε από αυτή τη συμμετοχή;
Απ.: Νομίζω ότι η πρώτη φορά που ήρθα στην Ελλάδα ήταν το 1968-1969. Από τότε πάρα πολλά έχουν αλλάξει. Κάποιες φορές έχεις νοσταλγία ότι ήταν καλύτερα. Ήταν όμως διαφορετικά γιατί οι καιροί αλλάζουν και τώρα αν θέλεις να ελέγξεις καλύτερα τα πράγματα, πρέπει να αλλάζουν. Για παράδειγμα, πριν από χρόνια δεν υπήρχε όριο ταχύτητας στους δρόμους. Τώρα η κατάσταση μπορεί να φαίνεται βαρετή, αλλά είναι πιο ασφαλής. Σχετικά με το Ράλι Ακρόπολις θυμάμαι ότι πηγαίναμε σε όλη την Ελλάδα και ότι ήταν ένα από τα πιο σκληρά ράλι. Αλλά ήταν η περιπέτεια. Και η Ελλάδα είναι τόσο όμορφη χώρα. Έχετε τόσο ωραίους δρόμους, ακόμα και αν είναι δύσκολοι. Αγαπώ την Ελλάδα.