Στην περίπτωση του Θοδωρή Παπαλουκά θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως κάτι απόλυτα φυσιολογικό.
Οι περισσότεροι επαγγελματίες αθλητές, αν όχι όλοι, περνούν από το δύσβατο μονοπάτι της κατάθλιψης. Ανθρωποι που είναι μαθημένοι από παιδική ηλικία σε μια ζωή με αυστηρό πρόγραμμα και κανόνες λόγω του ταλέντου που διαθέτουν, είναι αναγκασμένοι να νιώσουν ότι αποσύρονται νωρίς από τη σκληρή αλλά και ελκυστική ταυτόχρονα καθημερινότητά τους.
Πριν τη φοβερή ιστορία του «Τεό», να ξέρετε ότι ΚΑΘΕ ΜΕΡΑ, όπως και σήμερα, εδώ θα βρίσκετε τα πιο δυνατά προγνωστικά στοιχήματος.
Ο πρώην διεθνής μπασκετμπολίστας, που έκανε τεράστια καριέρα, παραδέχτηκε ότι πέρασε ένα διάστημα κατάθλιψης στην εκπομπή «Χιούστον το λύσαμε» του ANT1 πριν από περίπου έναν μήνα. Ο Παπαλουκάς δεν είναι φυσικά ένα ακραίο παράδειγμα. Εκπροσωπεί τον μέσο όρο των επαγγελματιών αθλητών που έζησαν μια γεμάτη καριέρα και από εκεί που βρίσκονταν στην πρώτη γραμμή της μάχης και της δημοσιότητας πέρασαν κάποια στιγμή στο περιθώριο.
Ας μην ξεχνάμε ότι οι αθλητές ουσιαστικά παίρνουν «σύνταξη» σε πολύ μικρή ηλικία. Στα 35 με 36 οι περισσότεροι, κάποιοι άλλοι νωρίτερα και κάποιοι αντέχουν μέχρι τα 40 (όχι στο μπάσκετ) και αποτελούν σπάνια παραδείγματα. Οπως συμβαίνει με τον Βασίλη Σπανούλη, που περπατάει πλέον στα 39 και είναι έτοιμος να σταματήσει στο τέλος της σεζόν.
«Ξαφνικά, δεν έχεις πρόγραμμα»
«Την πέρασα την κατάθλιψη. Είναι φυσιολογικό», είπε χαρακτηριστικά ο Θοδωρής Παπαλουκάς και δεν είναι ο μόνος που έζησε αυτή τη δύσκολη περίοδο όταν σταμάτησε το μπάσκετ. Ούτε οι υψηλές αμοιβές, ούτε το παρελθόν μπορούν να βοηθήσουν κάποιον που βρίσκεται ξαφνικά εκτός δράσης. Αυτό είναι το πιο δύσκολο κομμάτι.
«Πρέπει να σκοτώσεις τον παίκτη μέσα σου. Χρειάζεσαι ένα-δυο χρόνια... Ξαφνικά, δεν έχεις πρόγραμμα», πρόσθεσε ο Παπαλουκάς και συνέχισε: «Ξαφνικά, δεν έχεις πρόγραμμα. Σκεφτείτε ότι εγώ στο ραντεβού μου αν αργήσει κάποιος τρελαίνομαι. Ένα πρωί, λοιπόν, λες αυτή η ζωή τελείωσε και πρέπει να συνεχίσω...».
Για το αν θα μπορούσε να παρατείνει την καριέρα του για κάποια χρόνια, η απάντηση ήταν ξεκάθαρη αλλά όχι προβλέψιμη. «Δεν θα μπορούσα εγκεφαλικά να συνεχίσω, όχι σωματικά», είπε. Οσο για το ότι δεν έγινε προπονητής, τόνισε: «Είναι μια εργασία πλήρους απασχόλησης και δεν μπορώ να την κάνω. Θέλω διαφορετικά πράγματα. Εκεί ακολουθώ το πρόγραμμα κάποιου άλλου, τώρα το ορίζω εγώ».
Η επιστημονική εξήγηση
Στην περίπτωση του Παπαλουκά αλλά και όλων των αθλητών που τερματίζουν την καριέρα τους, η κατάθλιψη διαρκεί για μεγάλο διάστημα και δεν είναι τυχαίο ότι συνοδεύεται από απώλεια ενδιαφέροντος και ευχαρίστησης, μειωμένη ενεργητικότητα, περιορισμένη δραστηριότητα, κόπωση, μειωμένη συγκέντρωση και, ξαφνικά, χαμηλή αυτοεκτίμηση. Ο οργανισμός περνάει μια σειρά από διαταραχές και χρειάζεται τη βοήθεια των ειδικών για να το ξεπεράσει και να επανέλθει με νέα ενδιαφέροντα και νέο τρόπο ζωής, υπό άλλες συνθήκες.
Τι γίνεται όμως όταν η κατάθλιψη χτυπάει τους εν ενεργεία αθλητές; Συγκλονιστική ήταν η εξομολόγηση του Αντρές Ινιέστα για την περιπέτεια που βίωσε στα ένδοξα χρόνια της Μπαρτσελόνα και της Εθνικής Ισπανίας. Σε ένα διάστημα μάλιστα που ο ίδιος ήταν ο σκόρερ του μοναδικού γκολ στον τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου το 2010 κόντρα στην Ολλανδία. Ποιος θα μπορούσε να φανταστεί ότι στο διάστημα που έζησε ονειρικές στιγμές, ταυτόχρονα αντιμετώπιζε και τους εφιάλτες της κατάθλιψης;
Πολλοί σαν τον Ινιέστα
Από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα ήταν και ο Αμερικανός κολυμβητής Μάικλ Φελπς, κάτοχος 28 ολυμπιακών μεταλλίων, εκ των οποίων τα 23 ήταν χρυσά. Είχε παραδεχτεί δημόσια τη μακροχρόνια μάχη του με την κατάθλιψη, η οποία μάλιστα τον είχε οδηγήσει επανειλημμένα σε σκέψεις αυτοκτονίας.
Το δικό του παράδειγμα ακολούθησαν πολλοί ακόμη γνωστοί αθλητές, όπως η κορυφαία τενίστρια στον κόσμο Σερένα Γουίλιαμς, ο πρώην αστέρας του NFL Ρίκι Γουίλιαμς και αρκετοί άλλοι, που δυσκολεύτηκαν πολύ μέχρι να νικήσουν την κατάθλιψη.
Ας μην ξεχνάμε ότι η παραδοχή παραμένει ακόμη ένα δύσκολο κομμάτι για τους αθλητές, που δεν θέλουν σε καμία περίπτωση να εμφανιστούν ως αδύναμοι στο κοινό αλλά και στον ίδιο τον εαυτό τους.