Πόσο «ζωντανός» είναι ο λαϊκός πολιτισμός στη χώρα μας; Μπορεί να αποτελέσει τροχό ανάπτυξης των χειροτεχνικών επιχειρήσεων;
Με την Ελληνική Χειροτεχνία να έχει κάνει «επανεκκίνηση» το τελευταίο διάστημα, το ΑΠΕ-ΜΠΕ απεύθυνε ερωτήσεις όπως οι παραπάνω στον υφυπουργό Πολιτισμού & Αθλητισμού, αρμόδιο για θέματα Σύγχρονου Πολιτισμού, Νικόλα Γιατρομανωλάκη. Ειδικά μετά την εξασφάλιση πόρων συνολικού προϋπολογισμού 18 εκατ. ευρώ για την αναβίωση και ανάδειξη της ελληνικής χειροτεχνίας από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης, αλλά και με δεδομένη πλέον την πεποίθηση ότι η ελληνική χειροτεχνική παράδοση μπορεί να αποτελέσει βασικό μοχλό οικονομικής ανάπτυξης, το ζήτημα ‘Ελληνική Χειροτεχνία’ επανέρχεται ενεργά και με αισιοδοξία στο προσκήνιο.
«Η πλούσια αλλά παραμελημένη χειροτεχνική παράδοση της Ελλάδας μπορεί να καταστεί βασικός μοχλός οικονομικής ανάπτυξης. Με δεδομένη τη διάσπαρτη παρουσία διαφορετικών μορφών χειροτεχνίας ανά την Ελλάδα, η δημιουργία ενός βιώσιμου μοντέλου ανάπτυξης και επιχειρηματικής ενίσχυσης αυτού του κλάδου μπορεί να οδηγήσει σε ουσιαστική πολιτιστική και οικονομική αναζωογόνηση πλήθους τοπικών κοινωνιών, δημιουργώντας θέσεις εργασίας, αξιοποιώντας βιώσιμα τοπικούς πόρους και υλικά και ενισχύοντας τις εξαγωγές. Με άλλα λόγια, η ελληνική χειροτεχνία δεν έχει μόνο ένα σημαντικό παρελθόν αλλά δείχνει τον δρόμο για το μέλλον», τόνισε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Γιατρομανωλάκης.
Ποια βήματα έχουν γίνει ως τώρα και ποια θα ακολουθήσουν από πλευράς υπουργείου Πολιτισμού όσον αφορά την ενίσχυση της ελληνικής χειροτεχνίας; «Στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας Ελλάδα 2.0. και των πόρων που εξασφάλισε η Ελλάδα από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης, 250 εκατ. ευρώ από το συνολικά μισό δισ. ευρώ που προορίζονται για έργα πολιτισμού– δηλαδή το ήμισυ– αφορούν σε πρωτοβουλίες, δράσεις και έργα για τον σύγχρονο πολιτισμό. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται το έργο συνολικού προϋπολογισμού 18 εκατ. ευρώ για την αναβίωση και ανάδειξη της ελληνικής χειροτεχνίας», απαντά στην ερώτηση του ΑΠΕ-ΜΠΕ ο υφυπουργός Πολιτισμού & Αθλητισμού, αρμόδιος για θέματα Σύγχρονου Πολιτισμού.
Και συμπληρώνει ότι «το πρόγραμμα στοχεύει στην ενίσχυση των τοπικών κοινωνιών μέσα από ένα βιώσιμο και ήπιο αναπτυξιακό μοντέλο, καθώς και στην ανάδυση μιας νέας γενιάς χειροτεχνών μέσα από την επαγγελματική κατάρτιση και πιστοποίηση, επιχειρηματική υποστήριξη και διεθνή δικτύωση. Το συγκεκριμένο έργο καλείται να διασώσει και να αναδείξει τον πλούτο της χειροτεχνίας που διαθέτει η Ελλάδα, όχι ως κειμήλιο αλλά ως δυναμικό κλάδο που μπορεί να ανασυσταθεί με τη βοήθεια και της τεχνολογίας και να διασυνδεθεί ουσιαστικά με την αγορά και τη βιομηχανία της μόδας και του design».
Όπως πληροφορεί ο ίδιος το ΑΠΕ-ΜΠΕ, στο πλαίσιο του έργου προβλέπονται μεταξύ άλλων:
- χαρτογράφηση των ιδιαίτερων μορφών χειροτεχνίας κάθε περιοχής (π.χ. μεταξωτά μαντήλια στο Σουφλί, κιλίμια και υφαντά στο Γεράκι Λακωνίας, κεραμικά στη Λέσβο κ.α.),
- η διασύνδεση της χειροτεχνίας με γειτονικές εκπαιδευτικές και πολιτιστικές δομές και η καλύτερη δόμηση της εκπαιδευτικής διαδικασίας που συνδέεται με τη χειροτεχνία (π.χ. δημιουργία πιστοποιημένων κέντρων εκμάθησης και δομών διδασκαλίας),
- η ενθάρρυνση χρήσης τοπικών πρώτων υλών, τόσο παραδοσιακών όσο και καινοτόμων,
- η πιστοποίηση των σχετικών διαδικασιών,
- η αναβάθμιση του εξοπλισμού, και
- η παροχή οικονομικών κινήτρων για την ανάπτυξη συγγενών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων.
«Ουσιαστικά το έργο επιχειρεί να συνδέσει όλα τα διάσπαρτα κομμάτια της ελληνικής χειροτεχνίας ανά τη χώρα, να δώσει κίνητρα (οικονομικά, φορολογικά κλπ.) να έρθουν στο προσκήνιο οι άνθρωποι που ασχολούνται επαγγελματικά ή που θέλουν να ασχοληθούν επαγγελματικά με τη χειροτεχνία, να αξιοποιήσει φυσικούς πόρους που τώρα καταστρέφονται (π.χ. το μαλλί από τα πρόβατα οι κτηνοτρόφοι αναγκάζονται να το κάψουν), να ενισχύσει όσους επιθυμούν να εμπλακούν στην παραγωγή των πρώτων υλών που χρειάζεται η χειροτεχνία (άργιλος, μετάξι κλπ.) με βιώσιμο τρόπο και, τελικά, να διασυνδέσει την παραγωγή με τη ζήτηση, δημιουργώντας μία αλυσίδα αξίας που καταλήγει στον καταναλωτή ο οποίος αποζητά ποιοτικά προϊόντα, εντός και εκτός Ελλάδας», υπογραμμίζει ο κ. Γιατρομανωλάκης.
Υπενθυμίζεται ότι στο πλαίσιο του έργου, το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού και το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων συνδημιούργησαν έναν χώρο αφιερωμένο στην Ελληνική Χειροτεχνία στην πρόσφατη 85η Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης και συνδιοργάνωσαν μία ημερίδα αφιερωμένη στην ελληνική χειροτεχνία, με τίτλο “FUTURE is handmade in Greece” («Το μέλλον είναι χειροποίητο στην Ελλάδα»).
Στην ημερίδα παρουσιάστηκαν το τοπίο που διαμορφώνεται στην Ελλάδα, αλλά και οι σύγχρονες τάσεις που αναδεικνύονται διεθνώς και προσφέρουν ευκαιρίες για νέες θέσεις εργασίας μέσω της ανάπτυξης ολοκληρωμένων αλυσίδων προστιθέμενης αξίας, από τη βιώσιμη και ηθική αξιοποίηση και επεξεργασία φυσικών πρώτων υλών έως τις εξαγωγές, οδηγώντας σε ουσιαστική πολιτιστική, κοινωνική και οικονομική αναζωογόνηση των τοπικών κοινωνιών.