Οι πρόσφατοι βανδαλισμοί στην Αγία Σοφία αποτελούν απότοκο της μετατροπής του εμβληματικού μνημείου της Ορθοδοξίας σε ισλαμικό τέμενος, σύμφωνα με την καθηγήτρια του ΕΜΠ Τώνια Μοροπούλου.
Η Τώνια Μοροπούλου είναι επίσης επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας του ΕΜΠ για την προστασία της Αγιάς Σοφιάς, ενώ έχει συμμετάσχει ενεργά με την ομάδα της στην αναστήλωση, συντήρηση και αντισεισμική προστασία του ναού. Η εργασία της αυτή αποτελεί και την ελληνική συμβολή στα έργα διάσωσης του ναού. Η ίδια, επίσης, είχε αναλάβει διεθνή πρωτοβουλία για τη συλλογή υπογραφών κατά της μετατροπής του μνημείου σε τζαμί.
Το iefimerida.gr επικοινώνησε με την Τώνια Μοροπούλου, η οποία δεν δήλωσε καθόλου έκπληκτη για τον σοκαριστικό βανδαλισμό της Αυτοκρατορικής Πύλης, που έχει εγείρει μάλιστα αντιδράσεις και στο εσωτερικό της Τουρκίας. Η γνώμη της είναι ότι αποτελεί εξέλιξη της απόφασης, για την ανατροπή της οποίας αγωνίστηκε και η ίδια, δηλαδή τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, από τον Ερντογάν, τον Ιούλιο του 2020.
«Δυστυχώς, αυτές οι ενέργειες δεν μας κάνουν καμία εντύπωση. Πρόκειται για απότοκα και φυσικά αποτελέσματα της αυθαίρετης και μονομερούς απόφασης του Ερντογάν να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τέμενος. Αποτελεί επίσης και μια πρόκληση παραβίασης προς όλες τις δυνάμεις που ενεργούν αυθαίρετα, ώστε να παραβιάσουν όχι μόνο την ελληνική, αλλά την παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά», τονίζει.
Η καθηγήτρια καλεί σε διεθνή δράση για το ζήτημα της διάσωσης του εμβληματικού μνημείου της βυζαντινής κληρονομιάς, το οποίο, όπως αποδεικνύεται και από τα πρόσφατα γεγονότα, βρίσκεται σε άμεσο κίνδυνο.
«Αυτός ο βανδαλισμός θίγει την απόφαση της Unesco που χαρακτηρίζει την Αγία Σοφία μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Δεν επαρκεί η παρέμβαση της Ελλάδας στην Τουρκία, όπως έγινε από το υπουργείο Εξωτερικών. Απαιτούνται ενέργειες της εθνικής μας επιτροπής στην Unesco ώστε να επιτευχθεί η διεθνής καταδίκη αυτού του βανδαλισμού», επισημαίνει.
Σε αυτό το πλαίσιο, ακριβώς, παρενέβη σήμερα το απόγευμα ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τη γενική διευθύντρια της UNESCO για το ζήτημα. Ο Κ. Μητσοτάκης και η Οντ. Αζουλάι συμφώνησαν ότι θα πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα για την προστασία και την ασφάλεια του Ναού σε συντονισμό με τις αρμόδιες αρχές.
«Με τους βανδαλισμούς διαβάλλεται το νόημα και ο χαρακτήρας της Αγίας Σοφίας»
Για την Τώνια Μοροπούλου, αυτοί οι βανδαλισμοί ξεπερνούν το αισθητικό μέρος. «Το σημαντικό είναι ότι αυτές οι θλιβερές ενέργειες έχουν και τον χαρακτήρα της παραβίασης του αυθεντικού νοήματος της Αγιάς Σοφιάς. Επίσης κι αυτό απαγορεύεται από τις διεθνείς συμβάσεις, που απαιτούν τη διατήρηση της αυθεντικότητας των μνημείων όσο το δυνατόν και του σκοπού για τον οποίο δημιουργήθηκαν»...
Και εξηγεί: «Πρόκειται για ένα αριστούργημα της βυζαντινής αρχιτεκτονικής, που αποτυπώνει το πνεύμα της Ορθοδοξίας, το Άνω Θρώσκω, δηλαδή να κοιτάς προς τα πάνω, το βλέμμα προς το Φως»...
«Και αυτός ο χαρακτήρας», συνεχίζει τη Τώνια Μοροπούλου, «διαφέρει από άλλα μνημεία που προσπαθούν να την αντιγράψουν, όπως το Μπλε Τζαμί, το οποίο σχεδιάστηκε όντως για ισλαμικό τέμενος. Εκεί δεν υπάρχει φως και ο πιστός δεν κοιτάει προς τα πάνω... Αυτή είναι μια τεράστια διαφορά στην αρχιτεκτονική μεταξύ των δύο μνημείων»...
Διεθνές θέμα οι καταστροφές στην Αγιά Σοφιά -Έξαλλοι και πολλοί Τούρκοι
Υπενθυμίζεται ότι ο σάλος που προκλήθηκε από τις καταστροφές που αποκαλύφθηκαν στην Αυτοκρατορική Πύλη της Αγίας Σοφίας, έπειτα από τις εικόνες που «πλημμύρισαν» τα social media, έγινε σε μικρό χρονικό διάστημα θέμα παγκόσμιου ενδιαφέροντος.
Μετά τις αντιδράσεις που προκλήθηκαν, τοποθετήθηκε ένα μικρό φράγμα μπροστά από την Αυτοκρατορική Πύλη, όπως φαίνεται από φωτογραφίες που κυκλοφορούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης εδώ και αρκετές ώρες.
Πρόκειται για μια από τις εννέα πόρτες που οδηγούν στην κύρια αίθουσα του ναού. Πήρε την ονομασία «Αυτοκρατορική Πύλη» επειδή χρησιμοποιούνταν μόνο από τον αυτοκράτορα.
Αρκετές οι καταστροφές στην Αγιά Σοφιά -Τρύπες σε τοίχους και σκουπίδια
Εν τω μεταξύ, σε άλλες φωτογραφίες, που κάνουν τον γύρο του διαδικτύου, διακρίνονται κι άλλες ζημιές που έχουν γίνει στην Αγιά Σοφιά.
Όπως αναφέρει στο tweet της η επαγγελματίας ξεναγός Ντιλέκ Τσαμουρτσού (Dilek Camurcu), υπάρχουν μεγάλες τρύπες στους τοίχους πίσω από την είσοδο της Αγίας Σοφίας.
«Είναι σπασμένο ακριβώς όπως η πόρτα. Δεκάδες φρουροί ασφαλείας και εργαζόμενοι κοιτάζουν μόνο να δουν αν οι άνθρωποι είναι γυμνοί όταν μπαίνουν, αλλά ρωτάω τι έγινε με τους τοίχους, κανένας από αυτούς δεν ξέρει», αναφέρεται σχετικά.
Στο μικρό βίντεο με τις ζημιές στην Αυτοκρατορική Πύλη, επισήμανε: «Αυτές οι ρωγμές στην πόρτα του τζαμιού της Αγιάς Σοφιάς δεν μπορούν να δημιουργηθούν χωρίς να χτυπηθεί πολλές φορές. Ρώτησα το θρησκευτικό προσωπικό και την ασφάλεια μέσα, κανείς δεν ξέρει τι έγινε. Η Αγιά Σοφιά, όπου άνθρωποι από όλο τον κόσμο έρχονται να δουν, δεν μπορεί να προστατευτεί».
Μάλιστα, η ίδια δημοσίευσε και άλλο βίντεο, το οποίο δείχνει καταστροφές σε τοίχους. Η λεζάντα που συνοδεύει το υλικό, σημειώνει: «Άλλη μια από τις πρόσφατες καταστροφές στην Αγία Σοφία. Οι αξιωματικοί δεν ξέρουν τι συμβαίνει. Κανείς δεν ξέρει».
Εικόνες που δείχνουν ότι δεν υπάρχει ιδιαίτερη μέριμνα για τη φροντίδα της Αγίας Σοφίας, με σκουπίδια στο εσωτερικό της, έχουν επίσης δει το φως της δημοσιότητας.
Οι φωτογραφίες που ακολουθούν από τα social media είναι χαρακτηριστικές.
Οι εικόνες αυτές από την Αγιά Σοφιά απασχόλησαν και το σύνολο σχεδόν των τουρκικών ΜΜΕ, με την πλειονότητά τους να εκφράζει αγανάκτηση.