Το Φεστιβάλ Αθηνών ξεκίνησε δυναμικά τις παραστάσεις του από την Πειραιώς, αυτη την εβδομάδα έχει πρεμιέρα το Ηρώδειο, ενώ από 25 Ιουνίου, μπαίνει στο «χορό» και η Επίδαυρος.
Αυτή την εβδομάδα κάνουν πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Αθηνών πολλές παραστάσεις θεάτρου, μουσικής και χορού, καθώς και μία μεγάλη εικαστική έκθεση. Στην Πειραιώς 260 και στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού θα δούμε:
Τον κορυφαίο του πόντιουμ Ζούμπιν Μέτα, Anouar Brahem Quartet, Φιλαρμόνια Ορχήστρα Αθηνών – 36 ελληνικοί χοροί του Νίκου Σκαλκώτα, Koen Augustijnen & Rosalba Torres Guerrero / Siamese Cie – Lamenta, Alexandra Waierstall – ANNNA3, Χατζής-Κουμεντάκης-Χιλλ – Κλυταιμνήστρα, Breakdance Battle, All Style Battle, Cie Dyptik – D-Construction / Aπο-δόμηση αλλά και την εγκατάσταση του Τάσου Βρεττού The real feel. Backstage.
Αναλυτικά το πρόγραμμα του Φεστιβαλ Αθηνών
O σπουδαίος Ζούμπιν Μέτα Δευτερα βράδυ στο Ηρώδειο
Γιορτάζοντας τα 30 χρόνια από την ίδρυσή του, το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών παρουσιάζει, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου, μια λαμπρή συναυλία κλασικής μουσικής. Η Ορχήστρα του Μουσικού Φλωρεντινού Μαΐου, υπό τον θρυλικό μαέστρο Ζούμπιν Μέτα, ερμηνεύουν τη Δεύτερη συμφωνία του Μπραμς, ενώ ο βιολονίστας Πίνχας Ζούκερμαν είναι ο σολίστ στο μοναδικό Κοντσέρτο για βιολί του γερμανού μουσουργού.
Η Ορχήστρα του Μουσικού Φλωρεντινού Μαΐου μαγεύει, εδώ και δεκαετίες, το κοινό σε συναυλίες, οπερατικές παραγωγές και περιοδείες, υπό τη διεύθυνση γνωστών αρχιμουσικών αλλά και συνθετών. Στη μεγάλη καλλιτεχνική της άνθηση έχει συμβάλει κατά πολύ ο Ζούμπιν Μέτα, κύριος διευθυντής της από το 1985, ένας πραγματικός «μάγος του πόντιουμ», που κατά την πενηντάχρονη μουσική του πορεία έχει διευθύνει περισσότερες από 3.000 συναυλίες και στις πέντε ηπείρους αποκτώντας φανατικούς θαυμαστές. Στη φετινή του εμφάνιση στο Ηρώδειο διευθύνει έργα Μπραμς συμπράττοντας με τον πολυ-βραβευμένο μουσικό Πίνχας Ζούκερμαν, γνωστό για την εκφραστικότητα της ερμηνείας του και την απαράμιλλη τεχνική του.
Μια παραγωγή του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών για τα 30 χρόνια από την ίδρυσή του
Anouar Brahem Quartet, Ωδείο Ηρώδου Αττικού, 17 Ιουνίου, 21:00
Στις 17 Ιουνίου, το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου υποδέχεται για πρώτη φορά τον κορυφαίο δεξιοτέχνη στο ούτι Ανουάρ Μπραχέμ, έναν από πλέον καινοτόμους συνθέτες στο είδος του. Η δουλειά του Μπραχέμ συνδυάζει πλήθος μουσικών ιδιωμάτων, από την παραδοσιακή και την κλασική αραβική μουσική μέχρι την τζαζ, ενώ με το κουαρτέτο του έχει εξασφαλίσει μια εξέχουσα θέση στην τζαζ μουσική σκηνή.
«Αν νέοι ανατολίτες μουσικοί ανακαλύπτουν τώρα το ούτι, είναι σε μεγάλο βαθμό χάρη στον Brahem», γράφει γι αυτόν η The Herald Tribune. Ο Μπραχέμ έβγαλε την αραβική μουσική από το παραδοσιακό της πλαίσιο και την έφερε πιο κοντά στις ανησυχίες και τις φιλοδοξίες της εποχής μας, χωρίς βέβαια να αρνηθεί ποτέ της πηγές της. Γεννήθηκε το 1957 στο Χαλφαουίν της Τύνιδας και ξεκίνησε το ούτι σε ηλικία δέκα ετών. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του με σπουδαίους δασκάλους της πατρίδας του, ήρθε σε επαφή με τη βαθύτερη φιλοσοφία της αραβικής μουσικής παράδοσης. Καθοριστική για τη διαμόρφωση της μουσικής του ταυτότητας υπήρξε η τετραετία 1981-1985, που πέρασε στο Παρίσι. Εκεί ήρθε σε επαφή με νέα ακούσματα, κυρίως τη δυτικοευρωπαϊκή και τζαζ μουσική, εμφανίστηκε σε συναυλίες και φεστιβάλ και συνεργάστηκε με τον Μωρίς Μπεζάρ και το μπαλέτο του Thalassa Mare Nostrum, με τον Γαλλολιβανέζο Γκαμπριέλ Γιαρέντ για την ταινία του Κώστα Γαβρά Hanna K., ενώ συνέθεσε και μουσικές για παραστάσεις θεάτρου, χορού, αλλά και για τον κινηματογράφο της Τυνησίας.
Όταν επέστρεψε στην Τυνησία, οι δημιουργίες του άρχισε να διαμορφώνει την αναγνωρίσιμη, προσωπική μουσική του γραφή: το ούτι, αν και το πλέον δημοφιλές έγχορδο του αραβικού κόσμου, δεν είχε ποτέ πριν βρεθεί στο απόλυτο κέντρο της μουσικής δημιουργίας. Μέχρι τότε παρέμενε όργανο συνοδείας. Λίγα χρόνια αργότερα ξεκίνησε η συνεργασία του με την εταιρεία ECM, που τον καθιέρωσε ανάμεσα στους κορυφαίους σύγχρονους δημιουργούς και μετράει 11 άλμπουμ.
Στις 17 Ιουνιου, ο Ανουάρ Μπραχέμ θα εμφανιστεί για πρώτη φορά στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού, μαζί με τους σταθερούς του συνεργάτες, τον Γερμανό Κλάους Γκέσινγκ (Klaus Gesing, μπάσο κλαρινέτο, σοπράνο σαξόφωνο), τον Σουηδό Μπιερν Μάιερ (Björn Meyer, ηλεκτρικό μπάσο), αλλά και τον Λιβανέζο Χαλέντ Γιασσίν (Khaled Yassine, κρουστά) –το εκπληκτικό σύνολο του αριστουργηματικού δίσκου Τα εκθαμβωτικά μάτια της Ρίτας (The Astounding Eyes of Rita, ECM 2009). Το κουαρτέτο θα παρουσιάσει ένα καθηλωτικό πρόγραμμα, που περιλαμβάνει παλαιότερες δημοφιλείς μελωδίες, αλλά και νέες συνθέσεις και διασκευές
Φιλαρμόνια Ορχήστρα Αθηνών - Βύρων Φιδετζής, Hρώδειο
Φιλαρμόνια Ορχήστρα Αθηνών - Βύρων Φιδετζής, Hρώδειο
36 Ελληνικοί χοροί για ορχήστρα του Νίκου Σκαλκώτα, 19 Ιουνίου, 21:00
Η Φιλαρμόνια Ορχήστρα Αθηνών, που καταστατικό στόχο έχει τη συστηματική και δημιουργική ενασχόληση με τη νεοελληνική έντεχνη μουσική δημιουργία, παρουσιάζει - υπό τη διεύθυνση του αρχιμουσικού Βύρωνα Φιδετζή - το Σάββατο 19 Ιουνίου στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού ένα αριστουργηματικό δείγμα της εγχώριας δημιουργίας: τους 36 Ελληνικούς χορούς του Νίκου Σκαλκώτα. Η συναυλία εντάσσεται στο πλαίσιο του κύκλου 1821-2021 Ελευθερία – Δημιουργία, που έχει ανακηρύξει η Φιλαρμόνια για τη φετινή χρονιά.
Με τους 36 Ελληνικούς χορούς, ο Σκαλκώτας χρησιμοποιεί το παραδοσιακό υλικό ελεύθερα, δημιουργώντας από αυτό νέες αυτόνομες συνθέσεις, που συχνά απέχουν πολύ από τις πρωτογενείς πηγές τους. Ιδιαίτερη προσοχή αξίζουν η ιδιάζουσα αρμονική γλώσσα, οι καινοτόμες συνηχήσεις και τα ενορχηστρωτικά ευρήματα, που αναδεικνύουν την πρωτοτυπία και την υψηλή μουσική αξία των Χορών, που αναμφισβήτητα συγκαταλέγονται μεταξύ των κορυφαίων έργων της Νεοελληνικής Έντεχνης Μουσικής.
Οι τρεις σειρές των χορών συγκαταλέγονται μεταξύ των σημαντικότερων αντίστοιχων συλλογών των κορυφαίων συνθετών του 19ου και του 20ού αιώνα, όπως είναι οι Μποροντίν, Γκριγκ, Ντβόρζακ, Γιαννάτσεκ και Μπάρτοκ.
Ο ίδιος ο συνθέτης θεωρούσε, όπως φαίνεται, το έργο αυτό ως ένα από τα κορυφαία του και, γι’ αυτό, ασχολήθηκε μαζί του καθ’ όλη σχεδόν τη διάρκεια της παραμονής του στην Ελλάδα και μέχρι το θάνατό του, μεταγράφοντας και διασκευάζοντας τους Χορούς για διάφορα μουσικά σύνολα, έτσι ώστε να καταστήσει ευκολότερη της διάδοσή τους. Μέρος του παραδοσιακού υλικού που χρησιμοποιήθηκε για τη σύνθεση των Χορών, ο Σκαλκώτας το προσέγγισε στο Λαογραφικό Αρχείο της Μέλπως Λογοθέτη-Μερλιέ.
Η φετινή παρουσίαση των 36 Ελληνικών χορών βασίζεται στη μουσικολογική αποκατάστασή τους από τον Βύρωνα Φιδετζή, ο οποίος πραγματοποίησε τόσο την πρώτη παγκόσμια δισκογράφηση (1990), όσο και την πρώτη δημόσια εκτέλεση (1997) των 36 Χορών στο σύνολό τους, ως ενιαίο έργο.
Η Φιλαρμόνια Ορχήστρα Αθηνών εορτάζει με την παρουσίαση του κορυφαίου αυτού έργου στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου την επέτειο των 200 ετών από την Επανάσταση του 1821 και ταυτόχρονα τιμά το έργο όλων των Ελλήνων δημιουργών κατά τη διάρκεια των 200 χρόνων της Ελληνικής Ελευθερίας.
Koen Augustijnen & Rosalba Torres Guerrero / Siamese Cie Lamenta / Μοιρολόγια Πειραιώς 260 – Χώρος Δ
15-16 Ιουνίου, 21:00
Μοιρολόι: η ιεροτελεστία του πένθους, η θεραπευτική διάσταση της μουσικής και του τραγουδιού, η συμμετοχή, όχι μόνο του νου αλλά και του σώματος, στη διαδικασία του θρήνου. Σε μια εποχή που τα τελετουργικά πένθους δεν έχουν πλέον θέση στις δυτικές κοινωνίες, η παλιά αυτή ελληνική παράδοση γοήτευσε τους δύο διάσημους Βέλγους χορογράφους Κουν Αουγκουστέινεν και Ροζάλμπα Τόρρες Γκερρέρο (το καλλιτεχνικό δίδυμο Siamese Cie), οι οποίοι, μετά από ενδελεχή έρευνα, μεταγράφουν παραδοσιακά μοιρολόγια της Ηπείρου στο πεδίο του σύγχρονου χορού.
Τόσο οι δύο χορογράφοι όσο και οι δύο δραματουργοί, είχαν ως κοινό σημείο την πολυετή έρευνα πάνω στο ελληνικό μοιρολόι και τους χορούς, μία έρευνα που κατέληγε πάντα στην Ήπειρο. Η δραματουργία της παράστασης έχει προκύψει από τη σύνθεση του ερευνητικού και του βιωματικού υλικού και βασίζει τα υλικά της στη μελέτη παλαιότερων χορογραφιών. Ωστόσο ο καλλιτεχνικός στόχος απέχει κατά πολύ από την έννοια του φολκλόρ και της αναπαράστασης.
To Lamenta/ Μοιρολόγια καταφέρνει να ξεφύγει από το ελληνικό στοιχείο και να κάνει ένα εύστοχο σχόλιο για την ταχύτητα της εποχής μας και για το τι μπορεί να σημαίνουν οι παλιές φόρμες σήμερα. Πώς εκδηλώνεται τώρα πια η έννοια του μοιρολογιού; Τι είναι στις μέρες μας ο θρήνος; Πώς εξωτερικεύεται και πώς μοιράζεται πλέον σε μία κοινότητα;
Στην παράσταση συμμετέχουν εννέα Έλληνες χορευτές με εμπειρία σε παραδοσιακούς χορούς, μαζί με Έλληνες και ξένους μουσικούς επί σκηνής, που ενώνουν τις δυνάμεις τους με το καλλιτεχνικό δίδυμο Siamese Cie και μας καλούν να συμφιλιωθούμε με την απώλεια μέσα από τη δύναμη της μουσικής και του χορού.
Το Lamenta/ Μοιρολόγια είμαι μία διεθνής συμπαραγωγή, που θα κάνει πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, αμέσως μετά θα ταξιδέψει στην La Comédie de Clermont-Ferrand και στο Φεστιβάλ της Αβινιόν και θα συνεχίσει σε πανευρωπαϊκή περιοδεία
Alexandra Waierstall ANNNA³
Alexandra Waierstall ANNNA³
The Worlds of Infinite Shifts Οι κόσμοι των αέναων μετατοπίσεων, Πειραιώς 260 – Χώρος Δ, 19-20 Ιουνίου, 21:00
Μεταμορφώσεις του γυναικείου σώματος, σ’ ένα εκρηκτικό συναισθηματικό και υπαρξιακό χορευτικό τρίο.
Η γεννημένη στη Βρετανία, κυπριακής καταγωγής χορογράφος Αλεξάνδρα Βάιερσταλ σε συνεργασία με τον διάσημο συνθέτη και πιανίστα Hauschka και τη Γαλλίδα σχεδιάστρια φωτισμού Caty Olive, παρουσιάζει στο κοινό του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου ένα εξαίσιο δείγμα του πλούσιου χορογραφικού της ρεπερτορίου, αφιερωμένο στο γυναικείο σώμα ως τόπο σύνδεσης και αντίστασης, ως τόπο διεκδικούμενο μεταξύ παράδοσης και μελλοντικής ουτοπίας.
Στο έργο της με τίτλο ANNNA³, τρεις χορεύτριες διανύουν τον χώρο γεμάτες αβεβαιότητα αλλά και τόλμη. Άλλοτε παραδίδονται στα πραγματικά και συμβολικά όρια του σώματος τους και άλλοτε αντιστέκονται σε αυτά, με τρόπο ηρωικό και ρυθμό ιλιγγιώδη, γιορτάζοντας την ελευθερία της σωματικής έκφρασης.
Η πολυβραβευμένη χορογράφος Αλεξάνδρα Βάιερσταλ διερευνά, με μεταμοντέρνα εργαλεία, τις έννοιες του σώματος, του χρόνου και του χώρου μέσω χορογραφιών, πολυμεσικών εγκαταστάσεων, μουσικής και εικόνας. Έργα της έχουν παρουσιαστεί και φιλοξενηθεί σε θεατρικές σκηνές, εκθεσιακούς χώρους, μουσεία αλλά και υπαίθριους δημόσιους χώρους σε πολυάριθμες πόλεις σε Ευρώπη, Καναδά, Βραζιλία, Κίνα και Νότια Κορέα.
Κωνσταντίνος Χατζής – Γιώργος Κουμεντάκης – Σοφία Χιλλ
Κλυταιμνήστρα, μουσική δωματίου για ένα όργανο Βασισμένο στον Αγαμέμνονα του Αισχύλου, Πειραιώς 260 – Χώρος Ε, 16 Ιουνίου, 22:30 και 17 Ιουνίου, 21:00
Μία ξεχωριστή καλλιτεχνική συνάντηση, στη σκηνή του Χώρου Ε της Πειραιώς 260. Ο σκηνοθέτης Κωνσταντίνος Χατζής συνεχίζει την έρευνά του στο αρχαίο δράμα και εμπνέεται αυτή τη φορά από τον Αγαμέμνονα του Αισχύλου.
Στην παράσταση Κλυταιμνήστρα, μουσική δωματίου για ένα όργανο, μοναδική ερμηνεύτρια στο κέντρο της σκηνής είναι η διεθνώς βραβευμένη ηθοποιός Σοφία Χιλλ. Το κείμενο του Χατζή και η ερμηνεία της Χιλλ συνδιαλέγονται με το νέο μουσικό έργο του Γιώργου Κουμεντάκη. Μινιμαλιστική προσέγγιση, τραγικός λόγος και οι ήχοι του γιαϊλί ταμπούρ, σε ερμηνεία του Ευγένιου Βούλγαρη, και του πιάνου, σε ερμηνεία του σκηνοθέτη, παντρεύονται με τις καθηλωτικές φωτογραφίες του πολυβραβευμένου ακτιβιστή φωτογράφου Σεμπαστιάο Σαλγκάδο.
Τα χορικά του Αγαμέμνονα και οι μονόλογοι της Κλυταιμνήστρας γίνονται το όχημα για μία νέα αφήγηση της ιστορίας του ανθρώπου. Λέει ο Κωνσταντίνος Χατζής για την συνάντηση του τραγικού λόγου και της μουσικής με το έργο του Σεμπαστιάο Σαλγκάδο: «Το έργο του ποιητή/φωτογράφου υπήρξε στα χρόνια των πολλών συναντήσεων, των ατελείωτων συζητήσεων και της μελέτης μας πάνω στον Αισχύλο, αλλά και στην έννοια του «πόλεμου», πηγή έμπνευσης, βαθύτερης κατανόησης της σημερινής πραγματικότητας, και αποδοχής του ότι η ανθρώπινη ιστορία είναι μια διαρκής επανάληψη. Η ανθρώπινη ιστορία είναι μια ιστορία πόλεμου».
Το κοστούμι της Κλυταιμνήστρας έχει δημιουργήσει η Λουκία, ενώ το Τραγούδι της Έντα Γκάμπλερ (The Song of Hedda Gabler) σε μουσική Γ. Κουμεντάκη έγραψαν ο συνθέτης και ο Γιάννης Χουβαρδάς. Με αγγλικούς υπέρτιτλους και με ελληνικούς στην πρεμιέρα
Τάσος Βρεττός The Feel. Backstage
Πειραιώς 260 – Χώρος Α, 16 Ιουνίου – 31 Ιουλίου, Ώρες λειτουργίας: 19:00-24:00, Είσοδος ελεύθερη με δελτία εισόδου
Η πολυμεσική εγκατάσταση The Feel. Backstage μας μεταφέρει στο αθέατο κομμάτι της ζωής Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών της clubbing περφόρμανς, της BDSM και drag σκηνής της Αθήνας, όπως την κατέγραψε ο γνωστός Έλληνας φωτογράφος Τάσος Βρεττός.
Πρόκειται για ένα από τα πιο πρωτότυπα έργα του δημιουργού, το οποίο ξεκίνησε από την τυχαία συνάντηση του με την Αμερικανίδα drag queen Nickie Nicole σε κλαμπ της πόλης το 2005. Εξελίχθηκε έξω από στενά ‘ερευνητικά’ πρωτόκολλα, στη βάση της προσωπικής σχέσης του Βρεττού με τους ανθρώπους του χώρου αυτού (διοργανωτές, μουσικούς, περφόρμερ, ακτιβιστές θεμάτων φύλου) και την εναργή ανταπόκρισή του στα events και φεστιβάλ που διοργανώνονταν κατά καιρούς σε εναλλακτικούς χώρους της Αθήνας.
Ο Τάσος Βρεττός συνέθεσε έτσι σταδιακά ένα σώμα φωτογραφιών με ιδιαίτερα, επιτελεστικά (performative) χαρακτηριστικά, το οποίο αν και δεν είναι εξαντλητικό ως προς το εύρος του ωστόσο φέρει πολλαπλά ανθρωπολογικά και κοινωνιολογικά σημαίνοντα.
Το όλο υλικό του Backstage συναντάται με την ιστορία του ΛΟΑΤΚΙ+ ακτιβισμού για τις έμφυλες ταυτότητες, με τις διεκδικήσεις για τη σεξουαλική απελευθέρωση και το δικαίωμα στην ηδονή και στη σωματική αυτοδιάθεση στους χώρους των clubbing commons & των sex festivals, με τα τελετουργικά της επιθυμίας και τις συνθήκες επισφάλειας˙ χαρακτηριστικά που αναδύονται στη δημόσια σφαίρα από την εποχή της εξωστρεφούς και οικονομικά ευημερούσας μετα-Ολυμπιακής Αθήνας (2005) και, διαμέσου της κρίσης, φτάνουν διαφοροποιημένα έως σήμερα, όπου ενισχύονται από την πολυπλοκότητα της queer κουλτούρας και τη δυναμική της trans ορατότητας.
Η έκθεση, η οποία απευθύνεται σε ενήλικο κοινό, πραγματοποιείται ως εναρκτήριο έργο της μεγαλύτερης, σπονδυλωτής παρουσίασης του συνόλου της δουλειάς του Τάσου Βρεττού σε διαφορετικούς χώρους και επιμέρους χρόνους, με την υποστήριξη του Οργανισμού Πολιτισμού και Ανάπτυξης ΝΕΟΝ και την αποκλειστική χορηγία και συνεργασία του Ιδρύματος Ωνάση για τον σχεδιασμό, την παραγωγή και την κυκλοφορία εκτενούς δίγλωσσης έκδοσης για το έργο του.
Ολόκληρο το πρόγραμμα του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου ΕΔΩ