«Εφυγε» χθες από τη ζωή, σε ηλικία 87 ετών, ο αρχαιολόγος Πέτρος Θέμελης.
Ο Πέτρος Θέμελης ήταν ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες αρχαιολόγους, ο άνθρωπος που ανέδειξε τον αρχαιολογικό χώρο της αρχαίας Μεσσήνης ως πρότυπο ανασκαφικών εργασιών, αναστήλωσης και συντήρησης.
«Αντίο» στον Πέτρο Θέμελη
Ανάρτηση Σακελλαροπούλου για τον θάνατο του Πέτρου Θέμελη
Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου αποχαιρετά με θλίψη τον Πέτρο Θέμελη, που έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 87 ετών, υπογραμμίζοντας τη μεγάλη προσφορά του και επισημαίνοντας, ότι υπήρξε σπουδαίος αρχαιολόγος, στιβαρός επιστήμονας, χαρισματικός πανεστημιακός δάσκαλος, καθώς και παθιασμένος ανασκαφέας, που ανέδειξε την Αρχαία Μεσσήνη, ένα από τα μεγαλύτερα ανασκαφικά και αναστηλωτικά έργα του τόπου μας.
Ειδικότερα, στην ανάρτησή της στο facebook, η κυρία Σακελλαροπούλου αναφέρει: «Αποχαιρετούμε σήμερα με θλίψη τον σπουδαίο αρχαιολόγο, στιβαρό επιστήμονα, χαρισματικό πανεπιστημιακό δάσκαλο, παθιασμένο ανασκαφέα, ακάματο ερευνητή, τον οραματιστή Πέτρο Θέμελη. Πίστευε στην «κοινωνικοποίηση» των μνημείων και προς αυτήν την κατεύθυνση εργάστηκε, τόσο για την αποκατάσταση και ανάδειξη της Αρχαίας Μεσσήνης, ενός από τα μεγαλύτερα ανασκαφικά και αναστηλωτικά έργα του τόπου μας, όσο και την ανάδειξη και προστασία των αρχαίων θεάτρων, ως ιδρυτικό μέλος του σωματείου 'Διάζωμα'. Σπάνιο, πρωτοπόρο πνεύμα, πολυδιάστατος άνθρωπος, ταγμένος «στο σκάμμα», όπως έλεγε ο ίδιος, μυστικός συνομιλητής της πέτρας και του χώματος, ακροάστηκε τη φωνή του παρελθόντος και ξανάστησε, στο ήμερο μεσσηνιακό τοπίο, ανάμεσα στις ελιές, ένα ανοιχτό μουσείο. Στην Αρχαία Μεσσήνη, ξαναζωντάνεψε μια ολόκληρη πόλη και την παρέδωσε στον σύγχρονο κόσμο ως ένα υπόδειγμα αρχαιολογικού χώρου που υποδέχεται τον επισκέπτη όχι μόνο για τον περιδιαβεί, αλλά και για να τον ζήσει. Η προσφορά του υπήρξε μεγάλη».
Μητσοτάκης: Αποχαιρετούμε με οδύνη τον φωτισμένο αρχαιολόγο
Την οδύνη του για τον θάνατο του σπουδαίου αρχαιολόγου, Πέτρου Θέμελη, εξέφρασε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, τονίζοντας πως «αφήνει πολύτιμη κληρονομιά του το φως που εκείνος φρόντισε να εκπέμπει πάντα στον χρόνο η εθνική μας κληρονομιά».
Σε ανάρτησή του στο Facebook, ο πρωθυπουργός αναφέρει πως «η Ελλάδα, η Μεσσηνία και όλοι μας αποχαιρετούμε με οδύνη τον Πέτρο Θέμελη. Τον φωτισμένο αρχαιολόγο, που έλεγε ότι “το κάρμα μου είναι το σκάμμα μου”. Και τον επιστήμονα που έκανε στοίχημα της ζωής του την ανάδειξη της Αρχαίας Μεσσήνης. Εκεί, όπου και πάλι ο ίδιος τόνιζε πως “έζησε πολλή ευτυχία”». «Ο Θέμελης υπήρξε ένας μεγάλος Ελληνας. Γιατί αφήνει πολύτιμη κληρονομιά του το φως που εκείνος φρόντισε να εκπέμπει πάντα στον χρόνο η εθνική μας κληρονομιά. Τα συλλυπητήριά μου στην οικογένεια, στους συνεργάτες, στους μαθητές και στους πολλούς φίλους του σε ολόκληρη τη χώρα» αναφέρει το μήνυμα του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Πληροφορούμενη τον θάνατο του Πέτρου Θέμελη η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, έκανε την ακόλουθη δήλωση:
Αποχαιρετούμε με οδύνη τον Πέτρο Θέμελη, τον διακεκριμένο επιστήμονα, τον εμπνευσμένο πανεπιστημιακό δάσκαλο, τον πολύτιμο και πάντα διαθέσιμο συνεργάτη, έναν ακριβό μας φίλο. Δεν υπήρξε μόνο πρότυπο αρχαιολόγου, αφοσιωμένου ολόψυχα στη συστηματική ανασκαφική έρευνα και τη διδασκαλία. Ηταν ένας εξαιρετικά πολυμερής άνθρωπος, με αταλάντευτες ουμανιστικές αρχές πρωτοπόρος της εποχής του.
Γιος του σημαντικού υπερρεαλιστή ποιητή Γιώργου Θέμελη, είχε την τύχη να έρθει σε επαφή, από μικρή ηλικία, με την πυκνή πνευματική κίνηση της μεταπολεμικής Θεσσαλονίκης και να φοιτήσει στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου, σε χρόνια δημιουργικής ακμής και θητείας κορυφαίων ακαδημαϊκών δασκάλων. Εμπειρίες που τον διαμόρφωσαν, μαζί με τις σπουδές του στο Μόναχο.
Στην εξηκονταετή σταδιοδρομία του, ο Πέτρος Θέμελης υπηρέτησε την Αρχαιολογία από σχεδόν κάθε θέση και κλιμάκιο. Ως Επιμελητής και Έφορος Αρχαιοτήτων στην Πελοπόννησο και τη Στερεά Ελλάδα, ως Διευθυντής του Αρχαιολογικού Μουσείου Δελφών, ως Προϊστάμενος της Εφορείας Παλαιοανθρωπολογίας- Σπηλαιολογίας, ως μέλος ή διευθυντής ανασκαφικών ομάδων στη Βεργίνα, στην Πέλλα, στην Ολυμπία, στους Δελφούς, στην Ερέτρια και στο Κάλλιο. Πολύχρονη, δηλαδή, τριβή με την αρχαιολογική πράξη, την οποία πλαισίωσε αρμονικά και γόνιμα με την διδασκαλία στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, αλλά και με τη δραστηριοποίησή του στην κοινωνία των πολιτών, ως ιδρυτικό και εξέχον μέλος του σωματείου «Διάζωμα». Ο Πέτρος Θέμελης ενσάρκωσε, παραδειγματικά, ένα σπάνιο συνδυασμό, καθώς υπήρξε συγχρόνως άνθρωπος του πεδίου, της έρευνας και της θεωρίας.
Έργο ζωής του η διεύθυνση της ανασκαφής, της αποκατάστασης και της ανάδειξης της Αρχαίας Μεσσήνης, στην οποία αφοσιώθηκε με αυταπάρνηση, επί σχεδόν τέσσερις δεκαετίες. Χωρίς υπερβολή, ο αρχαιολογικός χώρος και τα μοναδικά μνημεία της οφείλουν τη σύγχρονη ακτινοβολία τους στον ακατάβλητο ζήλο, τον υποδειγματικό επαγγελματισμό, τις βαθιές γνώσεις και την ακάματη δραστηριότητα του Πέτρου Θέμελη. Η ανάδειξη της Αρχαίας Μεσσήνης δίκαια αναγνωρίζεται ως η κορωνίδα ενός βίου-υπόδειγμα, με ανεκτίμητη προσφορά στην επιστήμη, τον πολιτισμό, την ίδια την κοινωνία.
Με τον Πέτρο συνεργαστήκαμε πολύ και σε πολλά επίπεδα. Όχι πάντα εύκολα, όχι πάντα ανέφελα, καθώς πολλές φορές παραπονιόταν ότι η Πολιτεία δεν πρόσεχε, όσο θα έπρεπε, την Αρχαία Μεσσήνη. Όμως, για μένα ήταν πάντα ο άνθρωπος, που με τη βαθιά του γνώση και την τεράστια εμπειρία του, μπορούσε να σε πείσει, ακόμη και όταν ξεκινούσες τη συζήτηση μαζί του με διαμετρικά αντίθετη άποψη. Η επικοινωνία μας ήταν συχνή. Τα τελευταία χρόνια φρόντιζε πάντα να μου στέλνει τις επιφυλλίδες του, πριν δημοσιευθούν, και να με ενημερώνει για κάθε τι που έκρινε ότι θα έπρεπε να γνωρίζω για την Αρχαία Μεσσήνη, που λάτρεψε. Θυμάμαι τα λόγια του, το βράδυ των 85ων γενεθλίων του, στην Αρχαία Μεσσήνη. Όταν φεύγαμε μου λέει «μην ξεχάσεις ποτέ ότι οι πέτρες στη Μεσσήνη μου μιλάνε και μου λένε που θέλουν να τις βάλω. Και πρέπει να τις βάλω».
Η απώλειά του Πέτρου Θέμελη μας στερεί την ξεχωριστή μορφή του αφήνοντας μας τη σπουδαία και πολύτιμη παρακαταθήκη του. Στους φίλους και την οικογένειά του απευθύνω τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια.
Μάλαμα (ΣΥΡΙΖΑ): Με την απώλεια του Πέτρου Θέμελη η ερευνητική αρχαιολογία είναι φτωχότερη
Η απώλεια του Πέτρου Θέμελη κάνει την ερευνητική αρχαιολογία της χώρας μας φτωχότερη. Ο Πέτρος Θέμελης υπήρξε ένας ακούραστος σκαπανέας της επιστήμης, ένας οραματιστής της αρχαιολογίας. Η προσφορά του στην Ελλάδα υπήρξε ανεκτίμητη. Το όραμά του για τον ρόλο και την θέση των αρχαιοτήτων στoν σημερινό κόσμο πρωτοπόρο. Η αγάπη του για το ανασκαφικό έργο μνημειώδης. Θερμά συλλυπητήρια στους οικείους τους για την οδυνηρή απώλεια ενός μεγάλου αρχαιολόγου.
ΠΑΣΟΚ: Αντίο σε έναν αρχαιολόγο-ποιητή
Αποχαιρετούμε έναν φωτισμένο αρχαιολόγο, έναν αφοσιωμένο αναστηλωτή, έναν επιστήμονα με αστείρευτο έργο.
Ο Πέτρος Θέμελης υπηρέτησε τον πλούτο της αρχαίας μας κληρονομιάς, σε όλα σχεδόν τα επιστημονικά και θεσμικά στάδια, αλλά κυρίως φέρνοντας στο φως ένα μεγάλο μέρος της, χαρίζοντάς του μια νέα ζωή.
Υπήρξε αφοσιωμένος σκαπανέας και θεωρητικός, ερευνητής, μεταφραστής, χάραξε νέους δρόμους στην Ελληνική αρχαιολογία.
Το μεγαλύτερό κατόρθωμά του, η αναστήλωση της αρχαίας Μεσσήνης και η επανασύνδεσή του αρχαιολογικού της χώρου με την σύγχρονη ζωή και τον κόσμο μας, αυτή η δυναμική αναγέννηση μιας ολόκληρης αρχαίας πόλης, αποτελεί μια ισχυρή απόδειξη πως η ιστορική συνέχεια του Ελληνικού Πολιτισμού δεν είναι απλώς μια επιστημονική θεωρία, παρά μια ζωντανή, σύγχρονη καθημερινότητα.
Ο Πέτρος Θέμελης εργάστηκε ακατάπαυστα με την σκαπάνη στο χέρι, για την εξωστρέφεια των μνημείων μας. Τον αποχαιρετούμε με τα δικά του λόγια που μας εκφράζουν απόλυτα:
«Τα μνημεία δεν στερεώνονται/αναστηλώνονται για να μείνουν κενά κελύφη, περιχαρακωμένα και απρόσιτα στους πολίτες, αλλά για να είναι ανοιχτά, να κοινωνικοποιηθούν στο παρόν. Πρέπει να βιώσουν μαζί μας μια δεύτερη, ει δυνατόν αιώνια ζωή».