Οι Guerrilla Girls στην Αθήνα και το μήνυμα που θα αφήσουν με ένα κραγιόν στο ΚΠΙΣΝ. Οι Deux Hommes ντύνουν με υφάσματα τα πασχαλινά αυγά του Στέλιου Παρλιάρου. Η Zeus+Δione γιορτάζει τα δέκα της χρόνια με μια σειρά χειροποίητων χρηστικών αντικειμένων. O Χόρχε Λουίς Μπόρχες μας οδηγεί στα μυστικά του τάνγκο. Οι επιλογές.
Υφάσματα υψηλής ραπτικής των Deux Hommes ντύνουν τα πασχαλινά αυγά του Στέλιου Παρλιάρου
Θυμάστε – ή έχετε δει σε παλιές ελληνικές ταινίες- εκείνα τα κλασικά υφασμάτινα αυγά του Πάσχα που πήγαιναν οι νονοί στα βαφτιστήρια και συχνά έκλεβαν την παράσταση από την λαμπάδα; «Τα θυμάμαι κρεμασμένα από πολύχρωμες κορδέλες, σε ομόκεντρους κύκλους στα κλασικά ζαχαροπλαστεία, ήταν μαγεία για εμένα όταν ήμουν πιτσιρικάς» μου λέει ο Δημήτρης Αλεξάκης των Deux Hommes. «Για καιρό είχαν εκλείψει». Μαζί με τον Γρηγόρη Τριανταφύλλου, τον συνδημιουργό των Deux Hommes, τα συναντούσαν συχνά την εποχή του καθολικού Πάσχα στη Ρώμη, συνήθως ντυμένα με κόκκινο βελούδο και διακοσμημένο με λαγουδάκια, προβατάκια και γενικά μικρά ζωάκια που παρεπέμπουν στον ανοιξιάτικο αγρό.
Τελικά, συζητώντας με τον καλό τους φίλο Στέλιο Παρλιάρο, αποφάσισαν να συνεργαστούν για να δημιουργήσουν υφασμάτινα πασχαλινά αυγά με έναν τρόπο που δεν έχουμε ξαναδεί όμως. «Χρησιμοποιώντας το know how του Στέλιου και ακολουθώντας την παραδοσιακή τεχνική που ευτυχώς ακόμα υπάρχει σε εργαστήρια της Αθήνας, δημιουργήσαμε υφασμάτινα αυγά με ιδιαίτερα φινιρίσματα. Τολμώ να πω ότι βγάλαμε το άχτι μας διότι στην μόδα δεν μπορούν τα ρούχα να είναι υπερβολικά φαντασμαγορικά και fancy. Eτσι ξύπνησε η παιδική μας διάθεση και αγάπη για τη χρυσόσκονη » λέει γελώντας ο Δημήτρης Αλεξάκης.
Στα αυγά που βρίσκεται κανείς αποκλειστικά στο Sweet Alchemy by Stelios Parliaros της Ηροδότου 24, η μικρή επιφάνεια του αυγού μπορεί να γίνει χώρος έκφρασης μαξιμαλισμού. Χρησιμοποίηθηκαν πολλά διαφορετικά υφάσματα, τα αγαπημένα μπροκάρ των Deux Hommes, τρέσες με κεντήματα, απλικαρισμένα υφασμάτινα λουλούδια, παγέτες, μεταλλικές πεταλούδες, σμάλτο ζωγραφισμένο.
Κάθε υφασμάτινο αυγό κατασκευάζεται χειροποίητα και γεμίζει είτε με ένα κλασικό αυγό από μπίτερ σοκολάτα, είτε με πολλά μικρά αυγά τυλιγμένα σε χρωματιστά χαρτιά που έχουν διαφορετικούς βαθμούς κακάο, κάποια περιέχουν και ποτά. Στην πιο κλασική εκδοχή είναι μικρά σοκολατένια αυγά φοντάν -αυτά τα μαλακά σοκολατένια που θυμίζουν τόσο τα παλιά κλασικά ζαχαροπλαστεία των πόλεων.
Κυκλάδες, Υβ Κλάιν, αρχαιότητα, πηλός, μάρμαρο, μπρούτζος: Η συλλογή Philoxenia
Μια λήκυθος, κατάλευκη, από πηλό, που την αγγίζεις και σε ξαφνιάσει με την απολύτως λεία αίσθησή της, σαν κρύο βελούδο. Ψηλά στον λαιμό χαραγμένη μια μπορντούρα με σπαθωτό -ταυτοτικό χαρακτηριστικό του οίκου Zeus+Δione. To εσωτερικό αυτής της καράφας με τα ειδικά κεραμικά ποτηράκια, βαμμένο στο μπλε του Υβ Κλάιν. Φωνάζει Ελλάδα, νοερά σε στέλνει στις προθήκες του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου. Και μέσα από την τελετουργία που υπήρξε το φαγητό στο παρελθόν, ενεργοποιεί τις πέντε αισθήσεις σκέφτομαι καθώς παρακολουθώ την Μιμίκα Κολοτούρα να σερβίρει.
Τα χέρια αγκαλιάζουν τον πηλό και το σώμα γέρνει ελαφρά όπως και η λήκυθος στο ποτήρι της. Ο ήχος του υγρού, του πηλού που ακουμπά ξανά στο τραπέζι, η μυρωδιά του περιεχομένου, η όραση μεταξύ του λευκού, του μπλε, του υγρού. Η Zeus+Δione γιορτάζει τα δέκα χρόνια παρουσίας της με μια σειρά αντικειμένων για το σπίτι, σημάδια υλικού πολιτισμού που μας εμπεριέχει και ταυτόχρονα τον ορίζουμε, με ρίζες στην αρχαία Ελλάδα. Ακόμα και το όνομα είναι Philoxenia -σε μια εποχή όπου το xenophobia δυστυχώς παραμένει κυρίαρχο, όπως μου λέει η Μιμίκα Κολοτούρα.
Εχει παρουσιάσει λίγο καιρό πριν την συλλογή αυτή στο Παρίσι και έχει ήδη εξασφαλίσει τεράστιο ενδιαφέρον από χώρες του εξωτερικού, με πρώτη σημαντική αγορά το Τόκιο. Ο καλλιτεχνικός διευθυντής Marios Schwab μελέτησε τις αρχαιότητες του μοναδικού πλούτου Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, ανέσυρε μνήμες και κυρίαρχες εικόνες των Κυκλάδων και δημιούργησε αυτή τη σειρά -βλέπω τα λευκά σεντόνια με το σπαθωτό που δημιουργήθηκαν στο Σουφλί και δεν μπορώ να μην σκεφτώ τον οντά της γιαγιάς μου. Η συναισθηματική τοπογραφία.
Πηλός, μπρούτζος, πορσελάνη, μάρμαρο είναι τα κυρίαρχα υλικά. Η συλλογή περιλαμβάνει ματ κεραμικά σκεύη –σερβίτσια κουζίνας, μπολ και κανάτες- με υάλωμα στο εσωτερικό, και διακοσμητικά, σαν γλυπτά, αντικείμενα, όπως κηροπήγια και ανθοδοχεία. Τα κεριά είναι φτιαγμένα από 100% μελισσοκέρι βουτηγμένο σε αιθέρια έλαια, ενώ έχει προστεθεί μια λαμπάδα με μεταλλική βάση -και πάλι ενεργοποιούνται μνήμες και τελετουργικά της παράδοσής μας. Τα κηροπήγια από μπρούντζο, λεπτά σαν κλωστές, σαν προέκταση των μικρών κεριών, αντίστοιχα σε μέγεθος αυτά για τις λαμπάδες, θυμίζουν χειρονομία του Τζιακομέτι, μέσα από την γραμμική ευθραστότητα τους.
Ένα εντυπωσιακό βάζο με πτυχώσεις που είναι σαν να συστρέφεται γύρω από τη βάση του, φτιαγμένο από μάρμαρο στέκει πλάι σε άλλα φτιαγμένα από πορσελάνη μαζί με ένα μικρότερο με πώμα ως δοχείο λαδιού. Λευκό, πράσινο, ροζ χρώμα και τρία διαφορετικά μεγέθη. Όλα δημιουργούνται σε συνεργασία με Ελληνες τεχνίτες, ενώ η καλλιτέχνης Μίρκα Δραπανιώτου συνέβαλλε καθοριστικά στη δημιουργία των κεραμικών ακολουθώντας το όραμα του Marios Schwab για να αποτυπωθεί η κίνηση και η ρευστότητα στα αντικείμενα, μέσα από γραμμικές πτυχώσεις και διακριτές καμπύλες. Η σειρά Homeware που ουσιαστικά ξεκίνησε το 2019 θα συνεχίσει να εξελίσσεται και να επεκτείνεται.
H πρώτη έκθεση των εκρηκτικών Guerrilla Girs στην Ελλάδα μέσα στην ησυχία της Εθνικής Βιβλιοθήκης
Ένα κόκκινο κραγιόν θα δώσει η Ερατώ Κουτσουδάκη στις Guerrilla Girls την Κυριακή. Η αρχιτέκτων και μουσειολόγος που σχεδίασε και επιμελήθηκε την έκθεση The Art of Behaving Badly των περίφημων Guerilla Girls στην Εθνική Βιβλιοθήκη, έχει τοποθετήσει έναν καθρέπτη πλάι στο έργο τους με τις υποτιμητικές για τις γυναίκες φράσεις ανδρών ηγετών -από τον Κομφούκιο, στον Ναπολέοντα και στον Ντόναλντ Τραμπ. Εκεί θα τους ζητήσει να γράψουν με το κόκκινο κραγιόν μια φράση τους που θα κάνει αυτή την έκθεση στο ΚΠΙΣΝ, στο πλαίσιο του WOW Festival, μοναδική. Θα την κάνει ένα νέο έργο τους.
Οι άγνωστες γυναίκες ακτιβίστριες με τις μάσκες γορίλλα, τα τελευταία σαράντα χρόνια κάνουν σαματά και ξυπνούν συνειδήσεις, με αφορμή τον αποκλεισμό των γυναικών καλλιτεχνών από την κεντρική σκηνή, την λογοκρισία, τον ευνουχισμό. Για την έκθεση στο ΚΠΙΣΝ που άρχισε στις 30 Μαρτίου και θα συνεχιστεί ως τις 20 Απριλίου -με ελεύθερη είσοδο- έχουν επιλεγεί 38 έργα συνολικά από όλα τα πρότζεκτ των Guerrilla Girls (αφίσες, δράσεις, αυτοκόλλητα, καρτ-ποστάλ, βίντεο), που εκκινούν από τις πρώτες τους δράσεις στη δεκαετία του ’80 και φτάνουν ως και το 2022 με την σκοταδιστική απαγόρευση εκτρώσεων σε πολιτείες των ΗΠΑ.
Όμως αυτό που έχει ξεχωριστό ενδιαφέρον είναι ότι συνοδεύουν τα περισσότερα έργα τους με ειδικές λεζάντες, ουσιαστικά κείμενα που εμβαθύνουν στην παρέμβασή τους και είναι όλες γραμμένες από τα Guerrilla Girls. Η έκθεση είναι οργανωμένη σε τρεις ενότητες, αλλά όχι χρονολογικά. Στην πρώτη εντοπίζουμε την έναρξη της δουλειάς τους που αφορά στην χαμηλή εκπροσώπηση των γυναικών στα μουσεία, αλλά και τον τρόπο που η γυναίκα προβάλλεται μέσα στην τέχνη των μουσείων με την ματιά και τον δημιουργικό τρόπο ανδρών καλλιτεχνών.
Η δεύτερη ενότητα αφορά την ενασχόλησή τους με τον ευρύτερο χώρο του θεάματος, το Χόλιγουντ, τη μουσική βιομηχανία. Η τρίτη ενότητα αφορά και ένα πιο ώριμο θεματικό πεδίο τους, όπως επισημαίνει η Ερατώ Κουτσουδάκη. Αφορά κοινωνικά ζητήματα και είναι πολύ επικαιροποιημένη.
Ένα έργο προτρέπει «γνωρίστε τα βδελύγματα που μας έκλεψαν το δικαίωμα στην άμβλωση». Σαρκασμός, αιχμηρή γλώσσα, ένα μαύρο χιούμορ που εκθέτει διευθυντές μουσείων που ευθύνονται για την υποεκπροσώπηση των γυναικών κυριαρχεί τόσο στα μηνύματα των ίδιων των έργων όσο και στις λεζάντες -σημειώσεις σε κάποια από αυτά.
Στο αίθριο του 4ου ορόφου, πίσω από τις μεγάλες τζαμαρίες με τα ατελείωτα ράφια, γεμάτα βιβλία, η γραφιστική και απεικονιστική γλώσσα των Guerrilla Girls, αναρτημένη σε μεγάλη κλίμακα στους τοίχους, δημιουργεί έναν διάλογο σχεδόν προκλητικό και σίγουρα χυμώδη. Πλάι στην αίθουσα των προβολών, μία μεγάλη γούνινη επιφάνεια σε καλεί να την χαϊδέψεις μέχρι να συνειδητοποιήσεις ότι περιέχει αναφορά στην γαλλική ταινία «Για όλα φταίει το γκαζόν» και την χαρακτηριστική λέξη για τα γυναικεία γεννητικά όργανα. Ενα κλείσιμο του ματιού της επιμελήτριας.
Όταν ο Μπόρχες έγραφε για το τάνγκο
«To τάνγκο είναι η άμεση έκφραση αυτού που οι ποιητές προσπαθούν να δηλώσεις με τις λέξεις: η πεποίθηση ότι μια μάχη μπορεί να είναι μια γιορτή» έγραφε ο περίφημος Αργεντινός λογοτέχνης Χόρχε Λουίς Μπόρχες, που στα μέσα του βίου του έχασε την όρασή του. Ταύτιζε το τάνγκο, κοινωνικά και ιστορικά με το Μπουένος Άρες.
Τέσσερις διαλέξεις που έγραψε σχετικά με αυτό, συγκροτούν το βιβλίο «Το τάνγκο Τέσσερις διαλέξεις» που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Πατάκη σε μετάφραση Μαρίας Παλαιολόγου.
Χάρη στα τρεις χιλιάδες πέσος, που συνοδεύουν το Δεύτερο Βραβείο Λογοτεχνίας του δήµου του Μπουένος Άιρες, ο Μπόρχες αφοσιώνεται ολόκληρο το έτος 1929 σε µια έρευνα για τον ποιητή Εβαρίστο Καρριέγο, έρευνα που µετατρέπεται σε µια βαθιά και αποκαλυπτική µελέτη για τον κόσµο του τάνγκο. Πάνω από τριάντα χρόνια µετά, αυτός ο κόσµος, µέσα από τον οποίο είχε γνωρίσει τον υπόκοσµο της πόλης του Μπουένος Άιρες, αναβιώνει σε τέσσερις διαλέξεις που δίνει τις Δευτέρες του Οκτωβρίου του 1965, στις επτά το απόγευµα, σε ένα διαµέρισµα της συνοικίας Κονστιτουσιόν. Διαυγής και πνευµατώδης, ο Μπόρχες «συνοµιλεί» µε τους κοµπαδρίτο, τους µάγκες, τους ευκατάστατους µόρτηδες και «επισκέπτεται» τα κακόφηµα σπίτια και τις µιλόνγκες, αναζητώντας την προέλευση, τα σύµβολα, τους µύθους και τη στιχουργική της εµβληµατικής µουσικής του Ρίο ντε λα Πλάτα.
«Για να εξετάσουµε την ιστορία του τάνγκο, θα αρχίσουµε από το σκηνικό, από την ατµόσφαιρα, ύστερα θα περάσουµε στα πρόσωπα του τάνγκο, κατόπιν στην εξέλιξή του, που µετράει πλέον πολύ περισσότερο από µισό αιώνα, κι ύστερα ίσως να διακινδυνεύσω και κάποια δειλή παρατήρηση για το παρόν και το µέλλον του τάνγκο. Και ενδεχοµένως να µπορούσαµε να θυµηθούµε και την ανάλογη εξέλιξη της τζαζ, της hot jazz, των ποταµόπλοιων του Μισισιπή, ακόµα και την cool jazz κάποιων διανοούμενων µουσικών του Σικάγο και της Καλιφόρνια, µακριά από τον τόπο και το περιβάλλον της προέλευσής της».