«Μπήκαμε μέσ’ στα όλα και περάσαμε». Με τον στίχο αυτό του Ελύτη χαρακτηρίζει ο Βασίλης Καραμητσάνης, ιδρυτής και πρόεδρος του Animasyros το φετινό Φεστιβάλ που φτάνει μέχρι το εμπόλεμη Ουκρανία και την δημιουργία τώρα, εν μέσω βομβαρδισμών.
Γιατί το Animasyros φέτος (αρχίζει στις 20 Σεπτεμβρίου) είναι πιο πλούσιο από ποτέ; Τι θα δούμε; Πώς η Ουκρανία φτάνει στην Ερμούπολη; Mε ποιον τρόπο θα τιμηθεί ο Μάνος Ελευθερίου; Πώς είναι μια μέρα στην Σύρο εν μέσω του Φεστιβάλ; Ο ιδρυτής και πρόεδρος του Φεστιβάλ, δικηγόρος Βασίλης Καραμητσάνης μιλά στo iefimerida για το περιφερειακό φεστιβάλ που έγινε διεθνής θεσμός, με προορισμό τη Σύρο.
Γιατί
φέτος το Αnimasyros κάνει αφιέρωμα στο βαλτικό και νορβηγικό animation;
Το
φετινό φεστιβάλ τιμά τη σκηνή ανιμέισον από τις Βαλτικές Χώρες, δηλαδή την
Εσθονία, τη Λετονία και τη Λιθουανία, καθώς ήδη από την σοβιετική περίοδο είχαν
επιδείξει εξαιρετική δημιουργικότητα στα κινούμενα σχέδια. Ιδίως, όμως, μετά
την ανεξαρτητοποίηση τους, οι χώρες αυτές αποτελούν πόλο έλξης για την ανάπτυξη
σημαντικών ευρωπαϊκών συμπαραγωγών, χωρίς τα βαλτικά κινούμενα σχέδια να έχουν
χάσει την σφριγηλότητα και την πρωτοτυπία τους. Ομοίως, η Νορβηγία είναι μια
χώρα που διαθέτει υψηλό δημιουργικό δυναμικό αλλά και αποτελεσματικά εργαλεία
χρηματοδότησης στο ανιμέισον. Αυτό έχει οδηγήσει στο να είναι μια σκηνή
ανιμέισον με πολύ διακριτό στίγμα σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο. Κάτι που
είναι εντυπωσιακό στη σκηνή κινουμένων σχεδίων όλων των
βορειοευρωπαϊκών αυτών χωρών είναι ότι διαθέτουν αιχμηρό χιούμορ που
επικοινωνεί πολύ διεισδυτικά με το δικό μας μεσογειακό ταπεραμέντο.
Τιμάται και το ουκρανικό animation; Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του; Θεματολογικά, υφολογικά, εικαστικά;
Το αφιέρωμα του Animasyros 2022 στην ουκρανική σκηνή ανιμέισον γίνεται ως ελάχιστη πράξη αλληλεγγύης σε μια ευρωπαϊκή χώρα που υφίσταται πολεμική εισβολή που συνεχίζει να μας σοκάρει. Επί του παρόντος, τα ουκρανικά κινούμενα σχέδια βρίσκονται σε ένα ανερχόμενο δημιουργικό κύμα που ενσωματώνει αφενός την υψηλή τεχνική που έχουν πολλές πρώην ανατολικές χώρες και αφετέρου μια αιρετική επιλογή θεματολογίας που ξεκινά από τα κοινωνικά ζητήματα που ταλανίζουν διαχρονικά την χώρα αυτή και φτάνει τακτικά ως τα όρια του υπερρεαλισμού.
Μέσα σε αυτούς τους μήνες που έχει κηρυχθεί ο πόλεμος στην Ουκρανία, υπάρχει παραγωγή;
Στη διάρκεια του πολέμου, καθώς το ανιμέισον είναι μια τέχνη που δημιουργείται σήμερα κυρίως στον υπολογιστή, ουκρανοί ανιμέιτορ έχουν επιδείξει σημαντικά δείγματα δουλειάς, κάποια από τα οποία θα προβληθούν και στο φετινό φεστιβάλ. Επιπλέον, με σεβασμό στις αντίθετες απόψεις επί του θέματος και μετά από πολλή σκέψη, αποφασίστηκε το Animasyros 2022 να μην συμπεριλάβει περιεχόμενο με δηλούμενη χώρα παραγωγής τη Ρωσική Ομοσπονδία, παρακολουθώντας την πρακτική και άλλων ευρωπαϊκών φεστιβάλ του είδους.
Το φετινό Animasyros διαβάζω στο δελτίο Τύπου είναι πιο πλούσιο από ποτέ. Αυτός ο πλούτος σε τι αναλύεται;
Πέρα από την ανάγκη επικοινωνιακού ευφημισμού της φετινής προσπάθειάς μας, ο πλούτος του περιεχομένου και η πολυμορφία των γεγονότων είναι τα βασικά κριτήρια που εμπεδώνουν την ανάπτυξη ενός πολιτιστικού θεσμού στην πάροδο των ετών. Φέτος όμως, στα αλήθεια, το Animasyros 2022 διαθέτει περισσότερες προβολές ταινιών από ποτέ, δίνει έμφαση σε σχετικά άγνωστες ως σήμερα χώρες μέσα στον προγραμματισμό του, προσθέτει μία ακόμα μέρα διεξαγωγής στις δράσεις του, προσθέτει ένα ακόμα εκπαιδευτικό ανιμέισον στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού αφιερώματος στη Μικρασιατική Καταστροφή και παρουσιάζει μια επαγγελματική Αγορά πιο περιεκτική από ποτέ. Ας μην λησμονούμε ότι ο "πλούτος" αυτός δεν θα μπορούσε να υλοποιηθεί χωρίς την εκπληκτική ομάδα παραγωγής του φεστιβάλ που αποτελείται τόσα απο αμειβόμενα άτομα, όσο και από εθελοντές αλλά και τη στήριξη των δημοσίων υποστηρικτών και ιδιωτικών χορηγών του Animasyros 2022.
Αν βάζατε έναν τίτλο, μια βινιέτα, στο φετινό φεστιβάλ, ποιος θα ήταν;
Αν μπορούσα να χαρακτηρίσω το φετινό φεστιβάλ που γίνεται 15 ετών με μια φράση θα επέλεγα το "μπήκαμε μέσ’ στα όλα και περάσαμε', δανειζόμενος το στίχο του Οδυσσέα Ελύτη (Ο ήλιος ο ηλιάτορας, Εκδόσεις Ίκαρος, 1971).
Περιγράψτε στον
επισκέπτη του νησιού και του Φεστιβάλ μια μέρα του. Την δική σας πρόταση-διαδρομή
από το πρωί ως αργά το βράδυ.
Τι ενδιαφέρουσα ερώτηση! Το πρωινό ξύπνημα μετά από τον ελαφρύ ύπνο που
κάνει κάποιος στις Κυκλάδες διαδέχεται ένας καφές στην παραλία της Ερμούπολης
που μόλις ξεκινά να κινείται. Πρωινές προβολές και δράσεις στο Θέατρο Απόλλων
και στο δημοτικό Πνευματικό Κέντρο, συναντήσεις με επαγγελματίες και άτυπες κουβέντες
για το σήμερα και το αύριο του ανιμέισον μάς φτάνουν ως το μεσημέρι. Τότε είναι
η ώρα της βουτιάς στα διάφανα νερά του Αιγαίου, είπε στην Ερμούπολη, 5 λεπτά
από Θέατρο Απόλλων, είτε στις όμορφες εξοχές της Σύρου που διαθέτουν πολλές
παραλίες. Μετά το φαγητό με τοπικά προϊόντα, με το τυρί ΠΟΠ Σαν Μιχάλη και τη
διάσημη κάπαρη του νησιού να έχουν την τιμητική τους, είναι η ώρα των
απογευματινών προβολών, σε τρία σημεία στην Ερμούπολη και στις περιφερειακές
προβολές στο Φοίνικα και στην Άνω Σύρο, μια αφορμή για σύντομη περιήγηση στους
όμορφους αυτούς οικισμούς του νησιού. Ένας καφές, ένα ποτήρι κυκλαδική
μπύρα ή συριανό κρασί είναι ό,τι χρειάζεται για ανάπαυλα στο Cafè Hermoupolitan
του φεστιβάλ που στήνεται στην αυλή του Θεάτρου Απόλλων. Μετά τις βραδινές
προβολές, η μέρα κλείνει σε ένα από τα καθιερωμένα μπαρ του φεστιβάλ με χορό ως
αργά, για όσους αντέχουν!
Αν σας έλεγα θα θυμηθείτε πέντε στιγμές από την γοητευτική περιπέτεια του Animasyros, ποιες θα διαλέγατε:
(α) 2008: Η ικανοποίηση από την απρόσμενα επιτυχή ολοκλήρωση του Animasyros 1.0
(β) 2011: Η επιτυχής διαβούλευση με τη φοιτητική κοινότητα του νησιού και η αποτροπή της κατάληψης του Θέατρο Απόλλων πριν από την τελετή λήξης, στα ταραγμένα χρόνια της κρίσης
(γ) 2015: Η ευγνωμοσύνη στα μάτια των γονέων μετά το πρώτο εκπαιδευτικό εργαστήριο ανιμέισον για Άτομα με Αναπηρίες, που έκτοτε καθιερώθηκε
(δ) 2017: Η χαρά της αποκάλυψης του δημοσίου γλυπτού της μασκότ του φεστιβάλ, του Ανιμασπύρου φιλοτεχνημένου από φοιτητές της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών (επίβλεψη καθηγήτριας Αφροδίτης Λίτη
(ε) 2020: Η επιβεβαίωση της επιμονής μας να διοργανώσουμε και δια ζώσης το φεστιβάλ την πρώτη χρονιά της πανδημίας, με πρωτόγνωρες συνθήκες σε υπαίθριους χώρους με περιορισμένη χωρητικότητα, θερμομέτρηση και μάσκες παντού.
Πόσο δύσκολο είναι σήμερα, μετά την πανδημία, με δεδομένη και μια αίσθηση ανασφάλειας οικονομικής λόγω και πολέμου και ενεργειακών πιέσεων να διοργανώνει κάποιος ένα περιφερειακό φεστιβάλ; Πώς αλλάζει το τοπίο σε σχέση με την πρώτη σας φορά;
Από το ξεκίνημα του Animasyros το 2008 ως σήμερα έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι και το φεστιβάλ έχει επιδείξει ανθεκτικότητα σε μια σειρά από προκλήσεις. Από την βαθύτατη κοινωνική και οικονομική κρίση στα capital controls και από τις διαδοχικές εκλογικές αναμετρήσεις στην κλιματική αλλαγή που επηρεάζει τακτικά με ακραία καιρικά φαινόμενα της Κυκλάδες την περίοδο Σεπτεμβρίου και από εκεί στην πολύ δύσκολη περίοδο για τα οπτικοακουστικά φεστιβάλ και τον πολιτισμό γενικότερα που επέφερε η κρίση της πανδημίας. Διαπιστώνουμε ότι το φεστιβάλ έχει αποκτήσει έρεισμα τους καλλιτέχνες αλλά και στο κοινό, διεθνές, εθνικό αλλά ιδίως τοπικό, υποστήριξη από την Πολιτεία και παγκόσμια δικτύωση. Παρότι οι συνθήκες για τη διοργάνωση γεγονότων πολιτισμού δεν υπήρξαν ποτέ εύκολες και σήμερα ενδεχομένως οι προκλήσεις να είναι ακόμα μεγαλύτερες, ο στόχος παραμένει ίδιος. Να στεκόμαστε όρθιοι και όσο γίνεται πιστοί τους στόχους μας σε κάθε συνθήκη.
ANIMASYROS 2022 Διεθνές Φεστιβάλ Κινουμένων Σχεδίων
20-25 Σεπτεμβρίου, Σύρος
Ολο το πρόγραμμα στο www.animasyros.gr