Η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση προτείνει μια χρονιά γεμάτη τέχνη που προβληματίζει, αφυπνίζει, πάει την κοινωνία μπροστά.
Έργα που ρίχνουν φως ανάμεσα στις χαραμάδες, που μας βγάζουν από την αδράνεια και μας ταρακουνούν, που μας παρηγορούν. Ισορροπώντας ανάμεσα στην περισυλλογή και την κριτική ματιά για τη διαρκώς μεταβαλλόμενη πραγματικότητα, την τελετουργία ως μια ευκαιρία για εσωτερική μετακίνηση και την ανάγκη για χαρά, οι καλλιτέχνες με τις ευαίσθητες κεραίες τους συντονίζονται με τη στιγμή και μιλούν τώρα για το σήμερα και το αύριο.
Ο νέος προγραμματισμός για τη Στέγη του Ιδυματος Ωνάση
O Πρόεδρος του Ιδρύματος Ωνάση, Αντώνης Σ. Παπαδημητρίου, αναφέρει: «Οι παραστάσεις, οι χορογραφίες, η μουσική, το σύνολο των δράσεων οι οποίες εντάσσονται στο φετινό πρόγραμμα της Στέγης ανταποκρίνονται σε ένα όραμα που προτείνει έναν τρόπο ζωής. Και αυτό, επειδή πολιτισμός είναι η αντίσταση στα στερεότυπα, η διεκδίκηση της προσβασιμότητας και της συμπερίληψης, η πυροδότηση συζητήσεων, οι συνδέσεις ανάμεσα σε διαφορετικές κουλτούρες, η ανάδειξη παραδειγμάτων που μπορούν να εμπνεύσουν».
Η Αφροδίτη Παναγιωτάκου, Διευθύντρια Πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση, σημειώνει: «Και τώρα, τι κάνουμε; Δεν περιμένουμε. Ούτε συνεχίζουμε αμέριμνοι. Μιλάμε και φωνάζουμε για τις πληγές, που πρέπει να τις νιώθουμε όλες και δικές μας. Και εκεί που λες “τι να σου κάνει και η τέχνη”, έρχεται η στιγμή που τη χρειαζόμαστε, για να βρούμε τις λέξεις, για να δώσουμε όνομα σε ό,τι σκληρό και ακατανόητο σαρώνει τις ζωές μας, για να βρει διέξοδο το συναίσθημα και να μη γίνει σιωπή ούτε βία. Και η χαρά; Αυτή η αναγκαία, η αβίαστη χαρά, που κάπως μας έλειψε, πού θα χωρέσει; Όσο και όπως μπορούμε, της ανοίγουμε δρόμο. Για να μη συνηθίσουμε το σκοτάδι. Για να μας υψώσει. Δύσκολο να σκέφτεσαι και να χαίρεσαι μαζί. Γι’ αυτό παίρνουμε τα βουνά, όλοι μαζί, στήνουμε παγανιστικές γιορτές και χορεύουμε μέχρι το πρωί. Γιατί, στο τέλος, πρέπει να νικάει η ζωή».
Θεατρο στη Στέγη
Το θέατρο και ο χορός στη Στέγη για τη σεζόν 2023-2024 περιλαμβάνουν έργα και καλλιτέχνες που μας εμπνέουν:
Από τον Δημήτρη Καραντζά, που μας ξεβολεύει από την αδράνειά μας με μια περφόρμανς, σε δικό του κείμενο, παραβολή για τη βία που παρεισφρέει στη ζωή μας (Το Σπίτι, 30.09-19.11.2023), έως τον Simon McBurney και τους Complicité που, με οδηγό το έργο της Όλγκα Τορκάτσουκ, θίγουν –μεταξύ άλλων– με επιτακτικό τρόπο την κατάσταση του πλανήτη (Οδήγησε το αλέτρι σου πάνω από τα οστά των νέκρων, 04-07.10.2023) και τον καλλιτεχνικό διευθυντή του Φεστιβάλ της Αβινιόν Tiago Rodriguez, ο οποίος μας καλεί να αντιδράσουμε ενάντια στον ολοκληρωτισμό, τη βία και την άνοδο της ακροδεξιάς στη σύγχρονη Ευρώπη (Η Καταρίνα και η ομορφιά να σκοτώνεις φασίστες, 04-08.12.2023).
Από το έργο εικονικής πραγματικότητας της Λουκίας Αλαβάνου, που εκπροσώπησε την Ελλάδα στην 59η Μπιενάλε της Βενετίας, με πρωταγωνιστές της μέλη της κοινότητας των Ρομά από τη Νέα Ζωή Ασπροπύργου να ακολουθούν τα χνάρια του Οιδίποδα (Στον δρόμο για τον Κολωνό, 11.10-30.11.2023) έως τον Ανέστη Αζά και τον Πρόδρομο Τσινικόρη που, κάνοντας θέατρο-ντοκιμαντέρ, φέρνουν στη σκηνή Ρομά για να αφηγηθούν ζωντανά τις ζωές τους, ρίχνοντας φως στους πολλαπλούς κοινωνικούς αποκλεισμούς που βιώνουν (ROMÁLAND – Μια φορά κι έναν καιρό ήταν και δεν ήταν, 02-26.11.2023).
Από την Tilda Swinton και τον Olivier Saillard, που με μια τελετουργική περφόρμανς, με πρωταγωνιστές τα κοστούμια από τις εμβληματικές ταινίες του Πιερ Πάολο Παζολίνι, αποτίνουν έναν απόλυτα ιδιοσυγκρασιακό φόρο τιμής στον μεγάλο αντικομφορμιστή κινηματογραφιστή, ποιητή και ακτιβιστή Παζολίνι, ο οποίος δολοφονήθηκε βάναυσα (Ενσαρκώνοντας τον Παζολίνι, 11-16.12.2023), έως τον «ανορθόγραφο» Rohtko (08-10.03.2024) του κορυφαίου σύγχρονου Πολωνού σκηνοθέτη Łukasz Twarkowski που, μέσα από την ιστορία του πρωτοπόρου ζωγράφου του αφηρημένου εξπρεσιονισμού Mark Rothko, επανέρχεται στη Στέγη με αυτό το μνημειώδες θέαμα-εμπειρία, στα όρια θεάτρου, σινεμά και video art – μια εικονοκλαστική παράσταση-βουτιά στο άδυτο της σύγχρονης τέχνης, με αφορμή τη διασημότερη υπόθεση απάτης στην ιστορία της τέχνης.
Από τον Γιάννη Αγγελάκα και τον Χρήστο Παπαδόπουλο, που μας υποβάλλουν σε μια μοναδική εμπειρία θέασης και ακρόασης της πιο υποβλητικής ραψωδίας της Οδύσσειας, μια ηχοτροπική κατάσταση, σαν τελετή κατάβασης στον Άδη (Νέκυια, 21.12.2023-28.01.2024), έως τον Ευριπίδη Λασκαρίδη που επιστρέφει με τη δημιουργία ενός ακόμη υβριδικού θεάματος και πλάθει έναν νέο γοητευτικό και μυστηριώδη κόσμο, όπου συνυπάρχουν τα στοιχεία του γκροτέσκου, του κωμικού και του τρόμου (Lapis Lazuli, 04-21.04.2024).
Ο Γιάννης Παναγόπουλος μας παρουσιάζει μια φαντασιακή εθνογραφία της Ελλάδας, πάνω σε κείμενα της Βίβιαν Στεργίου, βασισμένη σε ιστορίες καθημερινών ανθρώπων που ακολουθούν τις μικρές τους τελετουργίες κατά τη διάρκεια του καυτού ελληνικού καλοκαιριού (Καύσωνας, 30.03-14.04.2024).
Ο Θεόδωρος Τερζόπουλος διαβάζει το εμβληματικό έργο του Σάμιουελ Μπέκετ (Περιμένοντας τον Γκοντό, 15-19.05.2024) ως μια αλληγορία για την ανθρωπότητα μετά τους απανωτούς πολέμους, ως τοπίο ερήμωσης, οικολογικής καταστροφής και κατάχρησης της σύγχρονης τεχνολογίας, κατευθύνοντας ένα εξαιρετικό ιταλικό καστ, σε μια μεγάλη συμπαραγωγή του Emilia Romagna Teatro που βρίσκεται σε παγκόσμια περιοδεία, μια παράσταση-σταθμός, στα όρια του μνημειακού και του κωμικού.
Κι αν η Στέγη κλείνει με τον Μπέκετ του Τερζόπουλου, η φετινή θεατρική σεζόν κλείνει εκτός Στέγης ξανά με τον Łukasz Twarkowski, ο οποίος, μετά το Rohtko, έρχεται με μια περφόρμανς-τελετουργία για την ιδανική συνύπαρξη, μια προσπάθεια δημιουργίας ενός πιο δίκαιου κόσμου. Techno μουσική, θέατρο, περφόρμανς-εγκατάσταση, χορός, σινεμά, εικαστικές τέχνες και dj-set στις παρυφές της Αττικής, μέσα σε λιβάδια, με τους θεατές απολύτως ελεύθερους να καθίσουν σε ένα σημείο ή να περιπλανιούνται διαρκώς, επιλέγοντας να χάσουν/να χαθούν στην ιστορία, να δειπνήσουν με τους ηθοποιούς, να ακολουθήσουν τους κάμεραμαν ή να χορέψουν μέχρι τελικής πτώσης (Respublika, 14-16.06.2024).
Χορός στη Στέγη
Το ODD δεν είναι μόνο ημέρες χορού. Δεν είναι μόνο ημέρες μουσικής. Είναι ημέρες αδρεναλίνης. Το φετινό φεστιβάλ σύγχρονου χορού της Στέγης θέλει χορογράφους, περφόρμερ, συνθέτες και μουσικούς με τις μπάντες τους να τα σπάνε live on stage. Η Στέγη συστήνει στο ελληνικό κοινό τη Βελγίδα Miet Warlop με το One Song (24-25.02.2024), μια εκστατική περφόρμανς χορού που είναι συγχρόνως ζωντανή συναυλία και αθλητικός μαραθώνιος και η οποία θριάμβευσε στο Φεστιβάλ της Αβινιόν και περιοδεύει διεθνώς, ενώ επανασυστήνει την πιο ανερχόμενη Ελληνίδα χορογράφο, Ιωάννα Παρασκευοπούλου, που απέσπασε πέρυσι τη διάκριση του διεθνούς δικτύου Aerowaves, παρουσιάζοντας δύο ηχοκινητικά έργα της: το βραβευμένο MOS (24-25.02.2024 & 02-03.03.2024) και το νέο της και άκρως προσωπικό πρότζεκτ All of My Love (23-25.02.2024 & 29.02-03.03.2024), το οποίο τραγουδάει ήδη από τον τίτλο, κλείνοντας το μάτι σε όσους και όσες κάποτε χόρεψαν το άσμα ασμάτων των Led Zeppelin.
Τρία ακόμη νέα έργα, που προέκυψαν από το πρόσφατο ανοιχτό κάλεσμα της Στέγης (NEXT OPEN CALL), κάνουν πρεμιέρα, με τους ερμηνευτές τους να… ιδρώνουν τις φανέλες τους σαν αληθινοί ροκ σταρ, έχοντας στο πλευρό τους –αντί για προπονητές– τους μουσικούς συνεργάτες τους. Η σκηνή μετατρέπεται σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο συναυλιακό mosh pit και η άναρχη κίνηση του πλήθους γίνεται χορός (Slamming της Ξένιας Κογχυλάκη, με τον Γιώργο Πούλιο στη μουσική, 23-25.02.2024). Μια κρίση πανικού γίνεται η αφορμή για να φτιαχτεί ένα περιβάλλον εξομολογητικού group therapy μέσα στους ηλεκτρονικούς ήχους της rave κουλτούρας (We Αll Νeed Τherapy του Πάνου Μαλακτού σε συνεργασία με τον Die Arkitekt, 23-25.02.2024). Τέλος, ένα γυναικείο σώμα τρέχει κάτω από το αδυσώπητο σφυροκόπημα του ήχου και του χρόνου πάνω σε έναν κυλιόμενο διάδρομο γυμναστικής (RUNWAY της Χριστιάνας Κοσιάρη με τον Jan Van Angelopoulos στον σχεδιασμό του ήχου, 23-25.02.2024).
Μουσική στη Στέγη
Στη μουσική, η Στέγη κάνει εκκίνηση με μια τελετουργία για το ταξίδι, μια σουρεαλιστική κρουαζιέρα, με επίκεντρο τις περιπέτειες του Πυθέα, του μεγάλου Έλληνα εξερευνητή της αρχαιότητας, με μια κριτική ματιά στη βιομηχανία του μαζικού τουρισμού και στις επιπτώσεις του στις περιβαλλοντικές, πολιτιστικές και κοινωνικές δομές, από τους Hypercomf και τη Maja S. K. Ratkje με τους Ergon Ensemble επί σκηνής (Pytheas Travels, 13-15.10.2023).
Το Stegi Radio προτείνει μια σειρά από μουσικές δράσεις που γίνονται πυξίδα μεταξύ της εγχώριας και της παγκόσμιας μουσικής σκηνής. Το Mediterranean Futures (21.10.2023, Δημοτική Αγορά της Κυψέλης) αναζητά γεωγραφικές συνδέσεις και εναλλακτικές ιστορίες μέσα από τον πολιτισμό της Μεσογείου, τις ιδέες και τους λαούς της. Το Strange (Δεκέμβριος 2023) είναι μια νέα σειρά συναυλιών που καλεί τέσσερις νέους μουσικούς επιμελητές και επιμελήτριες, τους Whystine, Βασίλη Παξινό, Saber Rider και KOKETA MC, σε τέσσερις ξεχωριστές ημερομηνίες να αναδείξουν τα νέα ταλέντα της αθηναϊκής μουσικής σκηνής και να παρουσιάσουν ένα πρωτότυπο, ζωντανό οπτικοακουστικό αποτέλεσμα που εκτείνεται από τη χορευτική ηλεκτρονική μουσική έως τον πειραματισμό αλλά και τη hip hop.
Το Stegi Radio Takeover (02-04.02.2024) είναι ένα τριήμερο φεστιβάλ που καταλαμβάνει τους χώρους της Στέγης, καλώντας το κοινό σε ένα πολυσυλλεκτικό μουσικό event που εκτείνεται σε όλο το φάσμα της σύγχρονης καλλιτεχνικής παραγωγής, από την avantgarde και την πειραματική ηλεκτρονική έως την digital pop, το dancehall και το hip hop, με μια σειρά από live dj-sets, καθώς και συναυλίες, ομιλίες, συζητήσεις και προβολές. Το Borderline Festival (26-28.04.2024) συνεχίζει να εξερευνά τις συνδέσεις μεταξύ ποπ, πειραματισμού και ηλεκτρονικής μουσικής, αυτή τη φορά μέσα από το πρίσμα της οριακότητας, αναζητώντας τους ήχους, τα πρόσωπα και τις θέσεις που βρίσκονται «μεταξύ» –ειδών, γεωγραφιών, ορίων.
Από τον προγραμματισμό δεν λείπουν και οι συναυλίες-εμπειρίες. Η Laura Jane Grace (13.01.2024), μια κορυφαία μορφή της πανκ ροκ μουσικής, τόσο στην προσωπική της καριέρα όσο και ως επικεφαλής της μπάντας Against Me!, σε μια εκρηκτική συναυλία. Η πολυαναμενόμενη αυτοβιογραφία της, το 2016, με τίτλο TRANNY: Confessions of Punk Rock’s Most Infamous Anarchist Sellout, ανακηρύχτηκε ανάμεσα στα «100 κορυφαία μουσικά βιβλία όλων των εποχών» από το περιοδικό Billboard, ενώ το Harper’s Bazaar έγραψε ότι «καθιερώνει την Γκρέις ως τρανς σύμβολο και ηρωίδα της σύγχρονης λογοτεχνίας».
Η Λένα Πλάτωνος επιστρέφει στη Στέγη με το νέο μουσικό εγχείρημά της, που συνδυάζει τη μουσική παράδοση με τα συνθεσάιζερ και τον σύγχρονο ηλεκτρονικό ήχο. Τρεις ερμηνευτές, τέσσερις σολίστ παραδοσιακών οργάνων και η Λένα Πλάτωνος με τον Stergio T., σε ένα ταξίδι αισθησιακό και συναισθηματικό, αγκαλιά με παραδοσιακούς ήχους και ακούσματα, αλλά και συνθεσάιζερ, ηλεκτρονικούς υπολογιστές και άλλα σύγχρονα μέσα (Τα Παραδοξιακά, 01-02.03.2024).
Η Γέφυρα Μουσικής πάνω από τη Συγγρού ακολουθεί φέτος τους δρόμους της θάλασσας, τους δρόμους της μουσικής, που διηγούνται ταξίδια και ιστορίες της εποχής μας. Η συνεργασία της Στέγης και του Παντείου Πανεπιστημίου (για ένατη χρονιά, φέτος) δημιουργεί μια Γέφυρα Μουσικής πάνω από τη Συγγρού με επίκεντρο τη σύγχρονη μουσική του πρωτοπόρου συνθέτη Maurice Ohana.
Η θρυλική ποιήτρια Patti Smith προσγειώνεται στη Στέγη για να συμμετάσχει στα ηχοτοπία της Soundwalk Collective, σε ένα διήμερο γεμάτο εικόνες και ήχους από τη σύγχρονη πραγματικότητα, με το κοινό τους πρότζεκτ Correspondences (13-14.03.2024), όπου οι συνθέσεις τους εκφράζουν τη σχέση μας με τον κόσμο, το περιβάλλον, την ψυχή της ύπαρξής μας και τη δημιουργική καλλιτεχνική διαδικασία, μέσα από συνεχιζόμενες συζητήσεις με σκοπό τον προβληματισμό για τη ζωή και τη φύση. Οι ηχογραφήσεις, που αρχικά συντέθηκαν ως μακρινά ταξιδιωτικά πλάνα, σάουντρακ μιας αόρατης ταινίας, έδωσαν στην Πάτι Σμιθ νέα τοπία για να διοχετεύσει το ποιητικό της όραμα.
Το Γιατί ΄ναι μαύρα τα βουνά II (Οι μουσικές κουλτούρες των Βαλκανίων) (28-30.06.2024) επιστρέφει στην πόλη της Κόνιτσας μαζί με τον βραβευμένο με Γκράμι παραγωγό Christopher King, για να εξερευνήσουν περαιτέρω το διεθνώς διακεκριμένο μουσικό τους πρόγραμμα, με τους παραδοσιακούς ήχους των Βαλκανίων να σμίγουν με τον πειραματικό αυτοσχεδιασμό και τον εθνογραφικό κινηματογράφο, με μουσικούς από την Κροατία, την Κορυτσά, το Μεσολόγγι, τη Βόρεια Μακεδονία, τις Πρέσπες, τη Θεσσαλονίκη κ.α.
Αλλά και οι συζητήσεις στη Στέγη συνεχίζουν να ανοίγουν το πεδίο προβληματισμού για μια κοινωνία πιο ανοιχτή: Από το I'm positive 2023 που συνεχίζει τη συζήτηση για μια κοινωνία αποδοχής (29.11.2023) έως τις συζητήσεις του Society Uncensored για φλέγοντα ζητήματα που εφάπτονται με τον προγραμματισμό της Στέγης και θίγουν κοινωνικά θέματα του «εδώ και τώρα»: φασισμός, ευθανασία, τουριστικοποίηση κ.ά.
Πάνω από τα νέα γραφεία της Στέγης στην οδό Λεοντίου, πίσω από το κεντρικό κτίριο της Συγγρού, δεσπόζει η νέα εικαστική παρέμβαση της Στέγης στην πόλη, το εντυπωσιακό υπαίθριο γλυπτό της Νικομάχης Καρακωστάνογλου, ένα έργο-κόσμημα για τη γειτονιά του Νέου Κόσμου και τον ουρανό της Αθήνας (Η σταγόνα της γνώσης).
Προγραμματισμός έξω από τα όρια της Στέγης
Όμως, ο προγραμματισμός για άλλη μία χρονιά ξεφεύγει από τα όρια της Στέγης, της πόλης, της χώρας, της ηπείρου, εγκαινιάζοντας νέους χώρους, ενεργοποιώντας και εξελίσσοντας συνεργασίες και δημιουργικές διαδικασίες.
Ο οικουμενικός ποιητής Κ. Π. Καβάφης συνεχίζει το ταξίδι του στον κόσμο. Μετά τη δημοσίευση της ψηφιακής συλλογής του Αρχείου Καβάφη τον Μάρτιο του 2019, η οποία κατέστησε το αρχείο ανοιχτό και προσιτό σε όλους, ανοίγουν τις πόρτες τους στο κοινό δύο χώροι: Το Αρχείο Καβάφη, ένας νέος χώρος στο κέντρο της Αθήνας ειδικά αφιερωμένος στο αρχείο του ποιητή και τη βιβλιοθήκη του, που περιλαμβάνει και συλλογή προσωπικών αντικειμένων και έργων τέχνης με αναφορές στον ίδιο, στην οδό Φρυνίχου (21.11.2023), αλλά και η Οικία Καβάφη στην Αλεξάνδρεια (Νοέμβριος 2023), μετά την ολοκλήρωση της αποκατάστασής της από το Ίδρυμα Ωνάση. Στο πλαίσιο αυτό παρουσιάζονται στην Αθήνα έργα που εντυπωσίασαν τον Μάιο του 2023 στο επιτυχημένο φεστιβάλ Archive of Desire στη Νέα Υόρκη.
Στην Ωνάσειο Βιβλιοθήκη, η διαδραστική περφόρμανς της visual artist Sister Sylvester και της Αιγύπτιας μουσικού Nadah El Shazly βιώνεται με όλες τις καβαφικές αισθήσεις. Το τρισδιάστατο χειροποίητο βιβλίο που σου προσφέρεται στην παράσταση εικονοποιεί τις κενές και σκισμένες σελίδες της «Κωνσταντινουπολιάδας», του ημερολογίου του Καβάφη από τις μέρες του στην Κωνσταντινούπολη, και γίνεται η απαρχή μιας πολύπτυχης καλλιτεχνικής εμπειρίας που συνοδεύεται από μουσική, αφήγηση, ηχητική εγκατάσταση, ανάγνωση και φτάνει μέχρι τη βιντεοπροβολή και το τραγούδι (Constantinopoliad, 21-26.11.2023). Η Onassis Mandra, το πιο αντιπροσωπευτικό δείγμα αρχιτεκτονικής θεάτρου ανοιχτού χώρου της Μπελ Επόκ στην Αθήνα, θα φιλοξενήσει ταινίες εμπνευσμένες από τη ζωή και το έργο του Αλεξανδρινού ποιητή που προβάλλονται για πρώτη φορά στην Αθήνα, μετά το New Museum της Νέας Υόρκης (Visual Cavafy, Απρίλιος 2024).
Το Ίδρυμα Ωνάση ταξιδεύει έως τη Νέα Υόρκη και το ONX Studio (Onassis Gallery), τον επιταχυντή του Ιδρύματος Ωνάση για τις ψηφιακές τεχνολογίες και την καλλιτεχνική δημιουργία, που συνεργάζεται με τα NYU, Games for Change, NEW INC του New Museum, Rhizome και MAX, καθώς και με παγκόσμιους θεσμούς όπως το IDFA, το CPX:DOX και το DiMODA, μεταξύ άλλων. Εκεί, καλλιτέχνες και καλλιτέχνιδες που ασχολούνται με την εκτεταμένη πραγματικότητα (XR) δημιουργούν και παρουσιάζουν τα έργα τους. Το ONX Studio έχει φιλοξενήσει έως σήμερα περισσότερες από 18 ομάδες δημιουργών, που έχουν αναπτύξει έργα τα οποία παρουσιάστηκαν σε πολλά φεστιβάλ και εκθέσεις ανά τον κόσμο, όπως στο Sundance, στο Tribeca, στην Ars Electronica, στο τμήμα VR του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας, καθώς και στα Plásmata στο Πεδίον του Άρεως και στα Ιωάννινα. Από την καρδιά της Νέας Υόρκης, το ONX Studio βρίσκεται σε στενό διάλογο με τον τομέα Ψηφιακής Ανάπτυξης και Καινοτομίας του Ιδρύματος Ωνάση στην Αθήνα, που επιδιώκει να προωθήσει την ανατρεπτική καινοτομία σε διάφορους κλάδους, αλλά και την υποστήριξη ενός προγράμματος ανταλλαγής στο άμεσο μέλλον.
Στη Βενετία, εκτός από έργα Εικονικής Πραγματικότητας που διαγωνίζονται στο αντίστοιχο τμήμα του Φεστιβάλ Κινηματογράφου, το Ίδρυμα Ωνάση υποστηρίζει για άλλη μια φορά την ελληνική συμμετοχή στην 60ή Μπιενάλε Βενετίας, τον Απρίλιο του 2024, με επίτροπο της ελληνικής συμμετοχής το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ). Ο δημιουργός διαμεσικών έργων και συνθέτης Θανάσης Δεληγιάννης και ο δραματουργός και φιλόλογος Γιάννης Μιχαλόπουλος ξεκίνησαν τον Ιούνιο του 2022 την έρευνά τους με τίτλο Margaroni Residency, σε ανάθεση του Onassis Culture, ως Onassis Residents. Στο πλαίσιο αυτό συγκρότησαν μια καλλιτεχνική ομάδα, με την οποία εργάστηκαν συλλογικά. Η έρευνα και οι διάφορες μουσικές, εικαστικές και σκηνικές δράσεις του residency αποτέλεσαν τα υλικά για την ανάπτυξη της πρότασης Ξηρόμερο/Dryland.
Παράλληλα, η Στέγη ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο με το πρόγραμμα «Εξωστρέφεια» που έχει συμβάλει καθοριστικά στην αποθέωση των σύγχρονων Ελλήνων καλλιτεχνών, με πάνω από 90 παραγωγές και συμπαραγωγές της Στέγης να έχουν φιλοξενηθεί στους πιο σημαντικούς διεθνείς πολιτιστικούς χώρους και φεστιβάλ και να έχουν δώσει πάνω από 1.000 παραστάσεις σε 52 χώρες και σε περίπου 200 πόλεις σε όλο τον κόσμο. Τη φετινή σεζόν, το πρόγραμμα της «Εξωστρέφειας» υποστηρίζει περισσότερους από δώδεκα ανερχόμενους αλλά και καταξιωμένους Έλληνες και Ελληνίδες καλλιτέχνες σε όλα τα στάδια της δημιουργικής πορείας τους και σε διάφορες ευρωπαϊκές πόλεις: Αβινιόν, Άμστερνταμ, Βιέννη, Βουκουρέστι, Κάρλοου, Λειψία, Λευκωσία, Λιουμπλιάνα, Λονδίνο, Λούμπλιν, Μαδρίτη, Όσλο, Παρίσι, Πλόβντιβ, Στρασβούργο, Φλωρεντία, Χιχόν.
Συνεχίζοντας την αποστολή για εξωστρέφεια και σύνδεση με σημαντικούς φορείς του εξωτερικού, η Στέγη συμμετέχει ενεργά σε δίκτυα ανταλλαγής ιδεών και καλλιτεχνικών πρακτικών και συνεργάζεται με διεθνείς φορείς, ενθαρρύνοντας τη δημιουργικότητα και την καινοτομία στον τομέα του πολιτισμού: European Digital Deal, European Media Art Platform, Smart Attica European Digital Innovation Hub, Transmissions, Sounds Now, ULYSSES: European Odyssey, Europe Beyond Access, Dance On, Pass On, Dream On, Αλεξάνδρεια: (Eπαν)ενεργοποιώντας τα κοινά αστικά φαντασιακά, Grand Luxe.
Το ταξίδι περιλαμβάνει πάντα και τον ψηφιακό κόσμο. Συντονιζόμαστε στο ιντερνετικό ραδιόφωνο της Στέγης, Stegi Radio, βλέπουμε στο Onassis Channel νέο περιεχόμενο από Society Uncensored, συζητήσεις, Stages A/Live και πολλά άλλα. Το Stages A/live φέτος έχει κοινό με φυσική παρουσία και είναι αποκλειστικά γυναικεία υπόθεση. Η Μαρίνα Σάττι ανεβαίνει στη σκηνή της Τεχνόπολης, η Σtella τραγουδά στον ρυθμό των κυμάτων στο Cariocas Beach Bar στο Αλεποχώρι, η Pongo αναστατώνει τη Στέγη τον Σεπτέμβριο, ενώ η Laura Jane Grace θα μας μαγέψει από το -1 της Στέγης. Από τη Νέα Υόρκη εκπέμπει παγκόσμια και το βραβευμένο podcast του Ιδρύματος Ωνάση, Live from Mount Olympus, μια ηχητική περιπέτεια για παιδιά και μεγάλους. που μετά από τρεις σεζόν και πολλά βραβεία θα μας αφηγηθεί φέτος άλλη μία ιστορία με τους θεούς του Ολύμπου.
Το Ίδρυμα Ωνάση συμμετέχει σε ταινίες, με το Onassis Cinema να στηρίζει καταξιωμένους δημιουργούς και νέα ταλέντα, μέσα από την ανάπτυξη σεναρίων και την παραγωγή ταινιών μικρού και μεγάλου μήκους. Σε συμπαραγωγή του Ιδρύματος Ωνάση ετοιμάζονται ταινίες από τον Βασίλη Κεκάτο (Ονειρεύομαι σαν φάντασμα), την Εύη Καλογηροπούλου (Cora) και τον Γιάννη Οικονομίδη. Παράλληλα, το Ίδρυμα Ωνάση παρουσιάζει δικές του παραγωγές, σε ντοκιμαντέρ από τη Βάνια Τέρνερ (TACK), την Εύα Στεφανή (Γιατί κάνουμε αυτό που κάνουμε), τον Τάσο Λάγγη (Η Δημόσια Ιδιωτική Οικία), αλλά και ταινίες μυθοπλασίας (Εύη Καλογηροπούλου, Αλεξάνδρεια). Αγκαλιάζει τη διαδικασία της δημιουργίας, της έρευνας και της καλλιτεχνικής εξέλιξης, προσφέροντας fellowships. Συνεργάζεται με σημαντικούς φορείς, όπως είναι η Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, το Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας, οι «Νύχτες Πρεμιέρας», βραβεύοντας ταινίες με τα Onassis Film Awards, με στόχο να ενισχυθεί ο ελληνικός κινηματογράφος εντός και εκτός συνόρων. Έχει θεσπίσει επίσης κινηματογραφικά βραβεία προκειμένου να στηρίξει την ανάπτυξη νέων σεναρίων με το Open Call Big Short Films.
Παράλληλα, το Ίδρυμα Ωνάση στηρίζει τους ανθρώπους του πολιτισμού με το residency program του Onassis AiR, με υποτροφίες φτιαγμένες ειδικά για την κάθε περίπτωση και 43 καλλιτέχνες να συμμετέχουν τη σεζόν 2023-2024 ως Onassis AiR Fellows. Στα Open Days του Onassis AiR, έχουμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε και να συνομιλήσουμε με καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο που συμμετέχουν στο πρόγραμμα και οι οποίοι παρουσιάζουν στο κοινό τα έργα και την έρευνά τους (20.10.2023, 01.12.2023, 01.03.2024, 26.04.2024 & 28.06.2024).
Συνεχίζονται σταθερά και οι υποτροφίες και τα βραβεία σε ανθρώπους που ξεχωρίζουν: οι Υποτροφίες του Ιδρύματος Ωνάση σε φοιτητές και ερευνητές, για μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές στην Ελλάδα και το εξωτερικό, και τα Βραβεία Ωνάση που απονέμονται κάθε τρία χρόνια σε διακεκριμένες προσωπικότητες και οργανισμούς διεθνούς κύρους, στους τομείς των Χρηματοοικονομικών, του Διεθνούς Εμπορίου και της Ναυτιλίας, δηλαδή στους ίδιους ακριβώς τομείς στους οποίους διακρίθηκε ο Αριστοτέλης Ωνάσης.
Σημαντική είναι και η δράση των Onassis Publications, που προτείνουν μια σειρά από ξεχωριστούς τίτλους βιβλίων σε επιλεγμένα βιβλιοπωλεία και στη Στέγη, όπου βρίσκεται και το Onassis Shop, το πωλητήριο της Στέγης με εκδόσεις αναφοράς και συλλεκτικά αντικείμενα παραγωγών. Εκεί θα βρείτε από εκδόσεις τέχνης έως το νέο βιβλίο για την Ιστορία των Επιχειρήσεων Ωνάση 1924-1975, που κυκλοφορεί σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών του ΙΤΕ και τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης. Το 2024 θα είναι διαθέσιμο και το συλλεκτικό βινύλιο Σπιρτόκουτο: The Musical.
Η Στέγη, σε συνεργασία με διεθνείς ευρωπαϊκούς φορείς, συμμετέχει σε φεστιβάλ και δράσεις με στόχο τη διασφάλιση της προσβασιμότητας όλων στον πολιτισμό. Εξακολουθεί να υποστηρίζει καλλιτέχνες με αναπηρία, μέσω ενός ολοκληρωμένου προγράμματος που στοχεύει στην προώθηση του δημιουργικού τους ταξιδιού, κάνει καθολικά προσβάσιμες τις παραγωγές της σε όλους, με ταυτόχρονη διερμηνεία στην ελληνική νοηματική γλώσσα, ελληνικούς υπέρτιτλους για κωφούς και βαρήκοους και ακουστική περιγραφή για άτομα με οπτική αναπηρία, αλλά και σχεδιάζει εξειδικευμένα εργαστήρια και προγράμματα καθοδήγησης προσαρμοσμένα στις μοναδικές προκλήσεις και τα ταλέντα των καλλιτεχνών με αναπηρία.
Και εκτός από τις διάφορες πολιτιστικές δράσεις ανά τον κόσμο, το Ίδρυμα Ωνάση εξακολουθεί να συνδράμει σημαντικά στην εκπαίδευση και την υγεία. Δημιουργεί Εκπαιδευτικά Προγράμματα για τη νέα γενιά που διαμορφώνεται σήμερα, προκειμένου να διακριθεί αύριο με ενσυναίσθηση, περιέργεια και θάρρος. Επιπλέον, υπόσχεται να αλλάξει το τοπίο της Υγείας και των Μεταμοσχεύσεων στη χώρα, καθώς μέσα στο 2024 το Ωνάσειο Εθνικό Μεταμοσχευτικό Κέντρο παραδίδεται στην Πολιτεία. Μαζί του, έπειτα από 30 χρόνια καινοτομίας και πάνω από 2 εκατομμύρια επισκέψεις, το Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο γυρίζει σελίδα και μετατρέπεται στο πρώτο πλήρως ψηφιακό νοσοκομείο στην Ελλάδα.