Το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ) και το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο (ΕΙΜ) παρουσιάζουν την περιοδική έκθεση «ΕΠΑΝΑCYΣΤΑΣΗ ’21: ΗΠΕΙΡΟΣ», στο Μουσείο Αργυροτεχνίας, στα Ιωάννινα.
Η έκθεση, που εντάσσεται στο επετειακό πρόγραμμα του ΕΙΜ «ΕΠΑΝΑCYΣΤΑΣΗ ’21» και πραγματοποιείται στο πλαίσιο των Επετειακών Δράσεων της Τράπεζας Πειραιώς για τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821, τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.
Τα Ιωάννινα του 1821
Τα Ιωάννινα, ως μορφωτικό κέντρο του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, ως πολιτικό κέντρο του ισχυρότερου πασαλικιού των ευρωπαϊκών οθωμανικών κτήσεων και ως διπλωματικός και εμπορικός κόμβος, έπαιξαν τεράστιο ρόλο στην επώαση των συνθηκών που οδήγησαν στην Επανάσταση.
Το Σούλι, πρώτη επαναστατική σπίθα πριν ακόμη από την έναρξη του Αγώνα, παρά την οριστική του καταστροφή, έχει μείνει στην Ιστορία ως σημαντικός διαχρονικός πόλος αντίστασης.
Η Ήπειρος, πρώτη στ’ άρματα, τα γρόσια και τα γράμματα, προσέφερε ηγετικά στελέχη της Φιλικής Εταιρείας, θρυλικούς αγωνιστές, μεγάλους δασκάλους του Γένους, πολιτικούς και εθνικούς ευεργέτες που θα έχτιζαν τη νέα Ελλάδα.
Η πορεία προς την επανάσταση
Στην έκθεση του Μουσείου Αργυροτεχνίας αναδεικνύεται η πορεία της Ηπείρου και των Ιωαννίνων προς την Επανάσταση. Μέσα στον εμβληματικό χώρο του Ιτς Καλέ, φωτίζονται πτυχές όπως ο Νεοελληνικός Διαφωτισμός και η άνθηση του εμπορίου, ο δεσποτισμός του Αλή Πασά, η ίδρυση της Φιλικής Εταιρείας, η έκρηξη της Επανάστασης και η συμβολή της Ηπείρου σε αυτήν, η πολιτική ωρίμαση, οι εμφύλιες διαμάχες, η ίδρυση της Ελληνικής Πολιτείας με κυβερνήτη τον Καποδίστρια.
Η Ήπειρος έμεινε εκτός συνόρων και αντιμετώπισε μεγάλες δυσκολίες, παρά την ενεργό συμμετοχή αρκετών Ηπειρωτών στην πολιτική, οικονομική και στρατιωτική ζωή του νεοσύστατου κράτους.
Εντυπωσιακό δείγμα αρχοντικής φορεσιάς του 18ου αιώνα, δημιούργημα των εργαστηρίων χρυσοκεντητικής των Ιωαννίνων. Διασώθηκε από στρατιώτες κατά τις επιχειρήσεις στην Ήπειρο το 1854. Η κυρα-Φροσύνη εκτελέστηκε δια πνιγμού στη λίμνη, με εντολή του Αλή Πασά, μαζί με άλλες δεκαοκτώ γυναίκες, στις 11
Ιανουαρίου 1801. Αντερί από βελούδο, με χρυσοκλωστή κορδόνι και μεταξωτό κέντημα. Συνοδεύεται
από πουκάμισο, φέσι και πασούμια. Τέλη 18ου αι. (ΕΙΜ 1379)
Μοναδικά εθνικά κειμήλια από τις πλούσιες συλλογές του ΕΙΜ «επιστρέφουν» στον τόπο τους.
Μεταξύ αυτών, φορεσιά της κυρα-Φροσύνης, πορτοφόλι της κυρα-Βασιλικής, καριοφίλι του Αλή Πασά, σημαία-λάβαρο από την Ήπειρο, σπάθη του Ζαχομήλιου, πίπα του Αθανασίου Τσακάλωφ, πινακίδα με αναγραφή από τα χέρια του Μάρκου Μπότσαρη.
Η Βασιλική Κονταξή (1789-1834), κόρη προύχοντα στην Πλισιβίτσα Φιλιατών, υπήρξε σύζυγος του Αλή Πασά στον οποίο φαίνεται ότι ασκούσε σημαντική επιρροή προς όφελος των Ελλήνων. Συμπαραστάθηκε στον σύζυγό της στις τελευταίες ημέρες της πολιορκίας του και, μετά τον θάνατό του, διασώθηκε με παρέμβαση του
Πατριάρχη. Δέρμα με βελούδινη υφασμάτινη επένδυση και χρυσοκέντητο διάκοσμο, α’ τέταρτο
19ου αι. (ΕΙΜ 1411)
Επίσης εκτίθενται σφραγιστικό δαχτυλίδι του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, ξύλινη θήκη με πιόνια από σκάκι του Αλέξανδρου Υψηλάντη, γιλέκο του Ιωάννη Μακρυγιάννη και ένα από τα ζωγραφικά του έργα, σπάνια έγγραφα, πίνακες και χαρακτικά.
Ο Iρλανδός Sir Richard Church (1784-1873), παλιός γνώριμος Ελλήνων οπλαρχηγών, δώρισε το γιλέκο στον Μακρυγιάννη το 1828, στα Μέγαρα. 1828 (ΕΙΜ 3748)
Η έκθεση «ΕΠΑΝΑCYΣΤΑΣΗ ’21: ΗΠΕΙΡΟΣ» αποτελεί «δορυφόρο» της κεντρικής έκθεσης του ΕΙΜ στην Αθήνα, στο κτήριο της Παλαιάς Βουλής. Σύντομα θα ακολουθήσουν οι εκθέσεις «ΕΠΑΝΑCYΣΤΑΣΗ ’21: ΔΗΜΗΤΣΑΝΑ» (Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης, 11.6-29.11.2021) και «ΕΠΑΝΑCYΣΤΑΣΗ ’21: ΧΙΟΣ» (Μουσείο Μαστίχας Χίου, 2.7-10.9.2021).
Σημαία με σύμβολα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας: πορφυροί εστεμμένοι αετοί, δικέφαλοι, σταυροί. Στο κέντρο, φθαρμένος πια, δεσπόζει γαλάζιος σταυρός σε λευκό πλαίσιο. Η καθιέρωση της γαλανόλευκης σημαίας για ξηρά και θάλασσα αποφασίστηκε τον Μάρτιο του 1822, από την Προσωρινή Διοίκηση της Ελλάδος μετά την Α΄ Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου. Βαμβακερό υφαντό (ΕΙΜ 2744)
Διάρκεια έκθεσης: 29 Μαΐου-29 Νοεμβρίου 2021
Ώρες λειτουργίας: Καθημερινά, εκτός Τρίτης, 10:00-18:00 (έως 15/10), 10:00-17:00 (από 16/10) Κλειστά: 15 Αυγούστου
Μουσείο Αργυροτεχνίας
Ακρόπολη Ιτς Καλέ, Κάστρο Ιωαννίνων, 452 21 Ιωάννινα
Τ: 26510 64065 | www.piop.gr