Ένα shop από τον ΝΕΟΝ, δέκα χρόνια μετά την ίδρυσή του. Ιδιοφυείς, προφητικές φωτογραφίες του Δημήτρη Αντωνίτση από τη Νέα Υόρκη στην Αθήνα. Η ποιητική και ηθική μόδα του La Vaca Loca από την Ελλάδα σε τρεις ηπείρους. Ιπποφαές από τα Μετέωρα. Οι επιλογές της εβδομάδας.
Family Matters! Το προφητικό φωτογραφικό έργο του Δημήτρη Αντωνίτση από τη Νέα Υόρκη στην Νεοφύτου Δούκα
Μεσημέρι τηλεφωνώ στον εικαστικό Δημήτρη Αντωνίτση. «Είναι έξι το πρωί εδώ. Είμαι στη Νέα Υόρκη. Στο ατελιέ του Nate Lowman που με φιλοξενεί, στην περιοχή Τribeca». Νομίζω ότι πίνει ήδη τον πρώτο καφέ «γύρω μου μυρίζει νέφτι και μπογιά» και εγώ τον ρωτάω για το «Family Matters!», τις αριστουργηματικές, προφητικές, φωτογραφίες του που φιλοξενούνται ως τις 8 Μαΐου στο Cycladic Café.
Και αν και μιλάμε για αυτή την φωτογραφική εγκατάσταση στο σύνορο μεταξύ Μεγάρου Σταθάτου και νέας πτέρυγας του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, ξαφνικά μοιάζει απολύτως λογικό να γίνεται η συζήτηση μέσα από ένα διατλαντικό τηλεφώνημα. Βλέπετε αυτές οι φωτογραφίες δημιουργήθηκαν από τον Αντωνίτση εκεί. Στη Νέα Υόρκη. «Τη δεκαετία του ’90, ζώντας στη Νέα Υόρκη είδα πόσο πολιτικό ήταν το θέμα του σώματος και της διαχείρισης του σώματος. Πόσο πολιτική ήταν η υπόθεση της επιθυμίας. Τότε μόλις είχαν αρχίσει και οι θεωρητικοί της Τέχνης να μιλάνε για αυτό» μου λέει. Και οι συμπτώσεις συνεχίζονται. «Προχθές ήμουν στο μνημόσυνο του Peter Schjeldahl, τεχνοκριτικού του New Yorker και θεωρητικού της τέχνης που ήταν από τους πρώτους που μίλησαν για αυτές τις θεματικές».
Τότε, ο Αντωνίτσης μάζευε σχετικό υλικό για να δημιουργήσει μια ταινία σχετικά με τις κοινωνικές ομάδες που έμπαιναν σε μια κατάσταση non binary. Ηταν φωτογραφίες ντοκουμέντα, υποστηρικτικές για το κινηματογραφικό του project. H ταινία δεν έγινε ποτέ. Όμως οι φωτογραφίες έμειναν. «Ξαφνικά άρχισαν να ξεπουλάνε αυτά τα έργα μου στις γκαλερί και έτσι μπήκα στο σύστημα που ονομάζεται γκαλερί και σύγχρονη τέχνη. Η πόρτα του κινηματογράφου δεν άνοιξε ποτέ για εμένα, όμως άνοιξε διάπλατα ένα νέο παράθυρο», λέει.
Όταν έγινε η Θεσσαλονίκη Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, οι φωτογραφίες αυτές παρουσιάστηκαν στο Μουσείο Φωτογραφίας και τις είδε η Πέγκυ Ζουμπουλάκη και η δημοσιογράφος Πέγκυ Κουνενάκη. Συνέπραξαν οι δυο τους και έτσι οι φωτογραφίες παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά στην γκαλερί Ζουμπουλάκη το 1997. Στην πλατεία Κολωνακίου. Αμέσως μετά από μια έκθεση του Γιάννη Μόραλη -ε ναι, μόνο η Πέγκυ Ζουμπουλάκη είχε την τόλμη να το κάνει αυτό, του λέω. «Ναι, αυτά τα αριστουργήματα έκανε η Πέγκυ. Το κοινό δεν ήταν έτοιμο στην Αθήνα να δεχθεί αυτή την εικονογραφία. Δεν μπορούσε να αφομοιώσει το συγκεκριμένο concept» εξηγεί ο Δημήτρης Αντωνίτσης. «Μην ξεχνάς ότι εκείνη την εποχή η φωτογραφία δεν είχε μπει ακόμα στις γκαλερί και τα μουσεία, οι τιμές τους δεν είχαν αρχίσει να εκσφενδονίζονται. Μόνο στην Γερμανία συνέβαινε ήδη αυτό. Ηταν μια δύσκολη, άχαρη περίοδος».
Φυσικά τα χρόνια πέρασαν. «Δεκαπέντε χρόνια αργότερα όλοι ασχολούνται με την έμφυλη ταυτότητα, ακόμα και σε επίπεδο Netflix. Eγώ "την έκανα" από αυτή την θεματολογία αφού ασχολήθηκα μαζί της για δέκα χρόνια. Από τη στιγμή που όλοι μπορούν να βγάζουν φωτογραφίες, αποφάσισα να γίνω γλύπτης. Οι συνάδελφοί μου κυρίως στο εξωτερικό που εργάζονται, έχουν ψιλοφρικάρει με τη δυνατότητα που σου παρέχει το ΑΙ -είτε είσαι εικαστικός είτε συγγραφέας. Αυτή τη στιγμή είναι το πιο καυτό θέμα συζήτησης στα τραπέζια των εικαστικών στη Νέα Υόρκη».
Το Cycladic Café Art Project σε επιμέλεια Αφροδίτης Γκόνου και Αταλάντης Μαρτίνου παρουσιάζει στο Cycladic Café έργα διεθνών αναγνωρισμένων αλλά και ανερχόμενων καλλιτεχνών, τα οποία συνδέονται με τις τρέχουσες εκθέσεις και δραστηριότητές του.
Ρούχα εργαλεία έκφρασης αυτού που τα φοράει, με την ηθική της slow and ethical μόδας
«Ο άνθρωπος φοράει το ρούχο και αυτός ορίζει τι θα πει με αυτό» μου λένε οι δημιουργοί της «La Vaca Loca», Παρασκευή Σπυροπούλου και Ρόζα Τσέλιου. Σχεδιάζουν ρούχα όπου η ποιητική των μοντέρνων καιρών συναντά την λειτουργική πρωτοπορία, προηγμένες υφές και είναι πιστά στις αρχές του slow & ethical fashion. Η επωνυμία της εταιρείας προέκυψε «ακούγοντας το αντίστοιχο τραγούδι του Manu Chao στο ραδιόφωνο και περνώντας μια φάση της ζωής μας αρκετά συνυφασμένη με την ισπανική και πορτογαλική κουλτούρα, σε μια στιγμή πάρθηκε η απόφαση».
Δεν έχουν μότο «παρά ανάγκη για ομορφιά, ηρεμία, έμπνευση και ανύψωση, πράγματα που έχουν να κάνουν με πολλά άλλα πράγματα εκτός από το τι φορά απλά ένας άνθρωπος».
Οι φυσικές πρώτες ύλες όπως το βαμβάκι, το μαλλί και το μετάξι, καταφέρνουν να γοητεύουν ξανά και ξανά τις δημιουργούς του La Vaca Loca, «φυσικά μέσα από νέες επεξεργασίες ή συνδυασμούς, αλλά και κάποια συνθετικά υφάσματα τελευταίας τεχνολογίας που αναδεικνύουν τις καινοτόμες γεωμετρικές φόρμες που μας αρέσουν και επικοινωνούμε με τα σχέδιά μας. Ξέρετε, δε μας αρέσει να δαιμονοποιούμε κάποιες πρώτες ύλες χωρίς να υπάρχει πραγματικός και αποδεδειγμένος λόγος, ενώ λατρεύουμε και αναζητούμε τον πειραματισμό με νέα υλικά που ανοίγει και νέους δρόμους και διαύλους επικοινωνίας».
Φυσικά τίθεται το θέμα της βιωσιμότητας, που όμως δεν θέλουν να χρησιμοποιούν ως μια ευκαιριακή σημαία. «Η βιωσιμότητα είναι ένα όρος που χρησιμοποιείται πολύ τελευταία. Οικειοποιείται και εξευτελίζεται πολύ εύκολα. Προσπαθούμε να είμαστε όσο πιο βιώσιμοι γίνεται, κυρίως με το να υποστηρίζουμε τους συνεργάτες μας, να προσπαθούμε στο μέγιστο να διαλέγουμε υλικά που δεν ταλαιπωρούν και δεν κάνουν κακό στο περιβάλλον και τα ζώα. Κάθε μας ρούχο προορίζεται για να γίνει εργαλείο έκφρασης και να ενισχύσει την ουσιαστική επαφή του κάθε ανθρώπου με το μέσα του».
«Θέλουμε να προσφέρουμε ένα διαχρονικό προϊόν, με αξία και μακρά διάρκεια. Το προϊόν αυτό απευθύνεται σε γυναίκες και άντρες κάθε ηλικίας που αναζητούν την άνεση χωρίς αισθητικούς συμβιβασμούς, που διαβάζουν, αγαπάνε την τέχνη, που είναι σε επαφή με τη φύση, που έχουν κοινωνική ευαισθησία και διατηρούν αβίαστα τη θηλυκότητα και την αρρενωπότητά τους αντίστοιχα. Σκοπός μας είναι το ρούχο μας να πλαισιώνει αρμονικά υπέροχους και εμπνευσμένους χαρακτήρες και όχι να εκβιάζει το ίδιο για αυτό».
Η εταιρεία γρήγορα βρήκε ένα μεγάλο κοινό στο εξωτερικό, ξαφνιάζοντας ακόμα και τους ίδιους η ταχύτητα της διάδοσης. «Στο εξωτερικό αγαπήθηκε η δουλειά μας πολύ γρήγορα , αφού φυσικά πέρασε τα παιδικά της χρόνια στην εγχώρια αγορά , στα εφηβικά της τώρα δραστηριοποιείται με σταθερό ρυθμό ανάπτυξης σε Ευρώπη, Αμερική, Ασία και από τον επόμενο χειμώνα και Αυστραλία, με απώτερο σκοπό στα ώριμά της χρόνια να αγκαλιαστεί από τα υψηλότερα standards κάθε ανθρώπου σε οποιοδήποτε μέρος της γης».
Ονόμασαν τη συλλογή τους για την Ανοιξη Καλοκαίρι 2023 «On the Wing». Εμπνέεται από τον «υπέρηχο», που παράγουν τα φτερά των πουλιών λίγο πριν πετάξουν. Η συλλογή εξερευνά αυτή ακριβώς την στιγμή λίγο πριν το απόλυτο πέταγμα και προσφέρει μια πολύ διαφορετική προοπτική ζωής, μακριά από την πνευματική αιχμαλωσία.
«Ξεκινώντας να δημιουργούμε, από την πρώτη κιόλας συλλογή πίσω στο 2007, υπήρχε μέσα μας η ανάγκη για επικοινωνία: να πούμε αυτά που χρόνια μέσα μας γεννιόντουσαν, κάποιες φορές θέριευαν, ενώ κάποιες άλλες είτε άλλαζαν μορφή είτε σιωπούσαν μέχρι να αντιληφθούν κι αυτά τι ακριβώς είναι. Ταυτόχρονα προσπαθούσαμε να ακούσουμε αυτά που οι άλλοι είχαν να πουν σε εμάς, δημιουργώντας έτσι σχέσεις διαρκείας και όχι απλά φανταχτερές βιτρίνες, μέσα από μια δουλειά που αγαπάμε τόσο πολύ να κάνουμε».
10 χρόνια εμπειριών που άλλαξαν την σχέση της Αθήνας με την σύγχρονη τέχνη, σε ένα shop
Hταν το 2013 όταν εμφανίστηκε ο οργανισμός ΝΕΟΝ, αυτός ο νομάς κοινωνός και παραγωγός σύγχρονης Τέχνης που ίδρυσε ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος και διευθύνει η Ελίνα Κουντούρη. Αρχαιολογικοί χώροι -από το νεκροταφείο του Κεραμεικού, την αρχαία και την Ρωμαϊκή Αγορά ως το ιερό νησί της Δήλου- έγιναν τόποι σύγχρονης Τέχνης σε μια συνομιλία μοναδική, με δυνατό ηχείο, που έγινε αμέσως κέντρο ενδιαφέροντος για τον διεθνή τύπο. Οσο την ίδια ώρα οι Ελληνες πολίτες μπαίναμε σε μια τελετουργική διαδικασία, μια νέα εμπειρία, με τρόπο συστηματικό και επίμονο.
Αυτά τα δέκα χρόνια εμπειριών, το αστικό ημερολόγιο σε εποχές δύσκολες και συχνά εποχές μεγάλης αγωνίας ως απόγνωσης, παίρνουν τώρα μορφή και αφήνουν ίχνη υλικά. Ο λόγος για το πωλητήριο που δημιούργησε ο οργανισμός Πολιτισμού και Ανάπτυξης ΝΕΟΝ στην οδό Αλαμάνας 1 στο Μαρούσι και που λειτουργεί Τρίτη και Πέμπτη, 12 με 4 το απόγευμα. Οι κατάλογοι όλων των εκθέσεων που έχει πραγματοποιήσει ο ΝΕΟΝ, αφίσες, ειδικές εκδόσεις -όπως αυτή που σχεδίασε ο ΝΕΟΝ για το Blue Cycladic της Marlene Dumas μαζί με το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης για την Roma Publications.
Ιδιαίτερης επιμέλειας και υλικών σημειωματάρια, μολύβια, κεριά, πάνινες τσάντες, με αναφορά στις εκθέσεις υπάρχουν επίσης στο ιδιαίτερο πωλητήριο. Είτε για να συμπληρώσουμε τη βιβλιοθήκη, είτε ως δώρα. Είτε ως θύμηση -καθώς με την γόμα Portals σβήνω μια γραμμή, σκέφτομαι τις neon φράσεις του Glenn Ligon από το καβαφικό «Waiting for the Barbarians».
Ιπποφαές, από τον Μέγα Αλέξανδρο στα κοκτέιλ και τις κουζίνες της γαστρονομικής σκηνής ευρωπαϊκών μητροπόλεων
Υπάρχει ο μύθος. Υπάρχει η αποδεδειγμένη μοναδική θεραπευτική επίδραση. Υπάρχει αυτό το ακαταμάχητο πορτοκαλί χρώμα που το κάνει θελκτικό και όσο «ινσταγκραμικό» απαιτούν οι καιροί. Το ιπποφαές, γίνεται ακαταμάχητο. Μέσα στην πανδημία και με τον εφιάλτη των ιών πάνω από το κεφάλι μας, στραφήκαμε στις λεγόμενες υπερτροφές και η αλήθεια είναι ότι λίγες είναι τόσο ισχυρές όσο το ιπποφαές. Ο Μέγας Αλέξανδρος το έδινε στα στρατεύματά του όταν είδε τις ευεργετικές ιδιότητες που είχε όταν το δοκίμασαν τα άλογά τους. Το τρίχωμά τους, επίσης, άρχιζε να γυαλίζει και έτσι ονομάστηκε ιπποφαές.
Τα φύλλα του φτιάχνουν εκπληκτικά ροφήματα, οι καρποί μπαίνουν σε φαγητά και ποτά για να δώσουν άρωμα, γεύση, χρώμα. Ο Seth Pascoe της the Cornish Seaberry Co το δοκίμασε ανεβαίνοντας στα Ιμαλάια. Στα δυο τρίτα της διαδρομής προς το Εβερεστ είχε ημικρανία, ναυτία και ρινορραγία εξαιτίας του υψόμετρου. Mέλη της φυλής Σέρπα του έδωσαν να δοκιμάσει έναν χυμό σε χρώμα πορτοκαλιού. Ηταν ιπποφαές. Τα συμπτώματα υποχώρησαν αμέσως.
Επιστρέφοντας στην Αγγλία άρχισε να το καλλιεργεί και δημιούργησε τον χυμό VitaminSEA, ένα γλυκόξινο μείγμα με ιπποφαές, μήλο και χυμό λεμόνι, στην τιμή των 27 στερλινών τα έξι κουτάκια! Στον κόσμο των κοκτέιλ, το ιπποφαές προσφέρει μια ιδιαίτερη ένταση. Στο περίφημο μπαρ Himkok στο Οσλο φτιάχνουν Garibaldis με αυτό, αλλά και ένα νορβηγικό martini.
Στην Ελλάδα τώρα, η γη γεννά εξαιρετικό ιπποφαές. Ξεχωρίζουμε το βιολογικό από τα Μετέωρα, αυτό τον ευλογημένο τόπο μεταξύ γης και ουρανού. Καλλιεργείται στο αγρόκτημα Hippocrates Farm (130 στρέμματα) που βρίσκεται στο χωριό Φλαμπουρέσι. Υπάρχουν ποικιλίες με ξινή αλλά και με πιο γλυκιά γεύση -στην δεύτερη περίπτωση η συγκομιδή πρέπει να γίνει αποκλειστικά και μόνο με το χέρι, γιατί η κοπή των κλαδιών μπορεί να τα καταστρέψει.
To αγρόκτημα βρίσκεται σε περιοχή Natura, έχει ιδανικό μικροκλίμα, ενώ στο σπήλαιο της Θεόπετρας, μόλις 15 χιλιόμετρα μακριά, ανακαλύφθηκε ο αρχαιότερος σπόρος ιπποφαούς στον κόσμο, που εντοπίζεται σε βάθος χρόνου 130.000 έτη πριν. Βιολογικός χυμός, οσμωτικό ιπποαφές καλυμμένο με μαύρη σοκολάτα, μαρμελάδα ιπποαφές με μήλο και κανέλα, είναι μεταξύ των προϊόντων που προσφέρονται.