«Νομίζω ότι αυτό που έγινε είναι ότι το Προεδρικό Διάταγμα αποτύπωσε τη δυσλειτουργία που προϋπήρχε, κι αυτό προκάλεσε την αντίδραση» τονίζει ο υφυπουργός Πολιτισμού, Νικόλας Γιατρομανωλάκης, μιλώντας για τις αλλαγές που θα έρθουν στον κλάδο των ηθοποιών.
Η κυβέρνηση καθιστά σαφές ότι δεν μετέτρεψε ούτε πρόκειται να μετατρέψει τους τίτλους σπουδών καλλιτεχνικής εκπαίδευσης σε ισοδύναμα με το απολυτήριο λυκείου, ούτε σε ακαδημαϊκό ούτε σε επαγγελματικό και μισθολογικό επίπεδο, με τον Νικόλα Γιατρομανωλάκη να εξηγεί στο iefimerida.gr τι πρόκειται να αλλάξει μέσα στα επόμενα δύο χρόνια στον χώρο των παραστατικών τεχνών, πάντα προς όφελος των καλλιτεχνών.
«Το βάζουμε όλο σε ένα πλαίσιο και μια τάξη»
«Πραγματικά, κάνουμε ό,τι μπορούμε προκειμένου να εκτονωθεί αφενός αυτή η αντίδραση και αφετέρου να μπει μια τάξη σε όλο αυτό το επί δεκαετίες χαοτικό περιβάλλον. Για μένα είναι μια κομβική στιγμή αυτή, για πρώτη φορά πρωθυπουργός εξαγγέλλει ότι θα υπάρχει ένας ξεκάθαρος δρόμος ούτως ώστε σε δύο χρόνια από τώρα να έχουμε πανεπιστημιακού επιπέδου παραστατικές τέχνες.
Στη μουσική, αυτή τη στιγμή τα πράγματα είναι ουσιαστικά στο κενό και ρυθμίζονται με βασιλικά διατάγματα της δεκαετίας του '50. Αυτό λοιπόν σταματάει εδώ και το βάζουμε όλο σε ένα πλαίσιο και σε μια τάξη».
«Ένδειξη πραγματικού ενδιαφέροντος για τον πολιτισμό»
«Είναι πολύ σημαντικό και ένδειξη πραγματικού ενδιαφέροντος για τον πολιτισμό να λυθεί το ζήτημα, και το ενδιαφέρον για τις τέχνες φαίνεται από πολλές κινήσεις της κυβέρνησης. Από το ύψος των επιχορηγήσεων, το ύψος του προϋπολογισμού του υπουργείου Πολιτισμού, από τα έργα του ΥΠΠΟ που εντάσσονται στο Ταμείο Ανάκαμψης, από το ότι ανοίγουν νέα μουσεία, στον σύγχρονο πολιτισμό λειτουργούν φορείς που δεν ήταν σε λειτουργία τα προηγούμενα χρόνια, όπως το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Μειώσαμε τον ΦΠΑ σε υπηρεσίες και αντικείμενα πολιτισμού, δημιουργήσαμε ένα πλαίσιο στήριξης των καλλιτεχνών μέσα στην πανδημία, και τώρα προχωράμε και σε άλλες ρυθμίσεις προς όφελος των καλλιτεχνών σε εργασιακό και ασφαλιστικό επίπεδο», σημειώνει ο Νικόλας Γιατρομανωλάκης.
«Υπάρχει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο με στρατηγική, και για το κομμάτι της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης, το οποίο τώρα ήρθε στην επιφάνεια με αφορμή το Προεδρικό Διάταγμα. Θυμίζω ότι εμείς ως υπουργείο Πολιτισμού το επεξεργαζόμαστε και το δουλεύουμε, σε συνεργασία με τις κρατικές σχολές, δύο χρόνια τώρα. Δεν είναι κάτι με το οποίο αποφασίσαμε να καταπιαστούμε τώρα.
Η ερμηνεία μου είναι πως το κλίμα αντανακλά σε κάποια χρόνια ζητήματα που προϋπήρχαν του Προεδρικού Διατάγματος στον χώρο των παραστατικών τεχνών», λέει ο Νικόλας Γιατρομανωλάκης.
Τι λύνει το Προεδρικό Διάταγμα
«Ουσιαστικά δεν έχει να κάνει με το Προεδρικό Διάταγμα, έχει να κάνει με ένα ευρύτερο θέμα. Κάποιες φορές, μισθολογικά, οι δήμοι δεν εξαιρούσαν τους καλλιτέχνες από το ενιαίο μισθολόγιο και πλέον καθίσταται σαφές προς όλους ότι θα πρέπει να ακολουθούν μια άλλη διαδικασία όπως προβλέπει ο νόμος.
Η μία διάταξη αφορά αυτό, η άλλη διάταξη εξαιρεί τους καλλιτέχνες από το ΠΔ, δηλαδή ουσιαστικά απαντά και στο αίτημα της ΠΟΘΑ, θυμίζω την ανακοίνωση στα μέσα Ιανουαρίου που λέει "άμεση απόσυρση για τις ειδικότητες των καλλιτεχνών και των εργαζομένων στις τέχνες και στον πολιτισμό", άρα θα εξαιρεθούν από εκεί.
Μια άλλη επίσης αναφορά που γίνεται στην ανακοίνωση της ΠΟΘΑ ως αίτημα είναι η ίδρυση δημόσιας και τριτοβάθμιας ανώτατης καλλιτεχνικής εκπαίδευσης και ενιαίας δημόσιας καλλιτεχνικής εκπαίδευσης κ.λπ. Άρα το πρώτο κομμάτι που εξήγγειλε ο πρωθυπουργός, δηλαδή έχουμε χρονικό ορίζοντα το 2025, όπου θα υπάρχει τριτοβάθμια καλλιτεχνική εκπαίδευση».
Πανεπιστημιακού επιπέδου σχολές θεατρικών σπουδών
Όπως σημείωσε ο Νικόλας Γιατρομανωλάκης, υπάρχουν αυτή τη στιγμή τέσσερα τμήματα πανεπιστημιακού επιπέδου τα οποία ονομάζονται «θεάτρου» ή «θεατρικών σπουδών». Αυτά δεν είναι ίδια μεταξύ τους, για παράδειγμα το τμήμα θεάτρου του ΑΠΘ έχει μία κατεύθυνση υποκριτικής, του Αθηνών δεν έχει, είναι πιο πολύ -θα λέγαμε- θεατρολογική η κατεύθυνση.
Παράλληλα, έχουμε υψηλού επιπέδου κρατικές σχολές δραματικής τέχνης, του Εθνικού Θεάτρου, του Κρατικού Θεάτρου, και έχουμε και 24 ιδιωτικές δραματικές σχολές, που θεωρούνται μεταλυκειακού επιπέδου.
«Αυτό που άρα διαπιστώνουμε στ' αλήθεια είναι ότι μέχρι τώρα υπήρχαν δύο εκπαιδευτικά συστήματα -ένα του Παιδείας και ένα του Πολιτισμού- για το κομμάτι των παραστατικών τεχνών. Εμείς λοιπόν λέμε ότι αυτά θέλουμε πλέον να τα ενοποιήσουμε, να υπάρχει ένα ενιαίο σύστημα και όχι δύο που μεταξύ τους δεν συγκοινωνούν, και επίσης θέλουμε να βρούμε τον τρόπο με τον οποίο οι υφιστάμενες σχολές θα υπάρξουν στις παραστατικές τέχνες».
«Βρίσκουμε τρόπους με τους οποίους διασφαλίζουμε τα δικαιώματα, μισθολογικά και επαγγελματικά, των καλλιτεχνών»
«Πρέπει να δούμε το τι ισχύει και το πώς απασχολούνται οι απόφοιτοι των δραματικών σχολών είτε μιλάμε για το δημόσιο τμήμα είτε μιλάμε για τον ιδιωτικό τομέα.
Στον δημόσιο τομέα έκανε, για παράδειγμα, μια πρόσκληση για ηθοποιούς το Εθνικό Θέατρο. Στην πρόσκληση αυτή δεν αναφέρει επίπεδο, βαθμίδα σπουδών, γιατί ξέρει ότι δεν είναι αυτός ο τρόπος με τον οποίο επιλέγουμε καλλιτέχνες. Είναι κάτι που δεν τέθηκε υπό αμφισβήτηση, ούτε άλλαξε. Αυτό ίσχυε και πριν από το ΠΔ, ισχύει και σήμερα. Εξαιρείται το καλλιτεχνικό έργο από τις διαδικασίες του ΑΣΕΠ. Δεν θα δώσουν, για παράδειγμα, σε αυτή την πρόσκληση του Εθνικού γραπτές εξετάσεις προκειμένου να προσληφθούν για τη συγκεκριμένη παράσταση για την οποία ζητάει κόσμο. Ο τρόπος, πάλι, με τον οποίο οι ορχήστρες μας προσλαμβάνουν μουσικούς δεν είναι διαδικασία ΑΣΕΠ, αυτό εξαιρείται διά νόμου χρόνια τώρα. Κι αυτό ξαναέγινε ρητό στον νόμο 214765, όπου το άρθρο 2 παράγραφος ΙΙ Η λέει ότι «εξαιρούνται από τη διαδικασία ΑΣΕΠ οι λογοτέχνες, οι καλλιτέχνες, οι δημοσιογράφοι» και παραθέτει μια σειρά από πράγματα. Αυτό έχει να κάνει με το πώς προσλαμβάνονται.
Καλλιτέχνες και τρόπος πληρωμής
«Πάμε να δούμε τον τρόπο με τον οποίο πληρώνονται. Επί ΣΥΡΙΖΑ βγήκε ο νόμος 4354 του 2015 που μέσα σ' όλα προβλέπει για το ενιαίο μισθολόγιο, αλλά και εκεί υπάρχει μια εξαίρεση που λέει ότι κάθε είδους αποδοχές καθορίζονται με κοινή απόφαση του υπουργείου Οικονομικών και του εκάστοτε υπουργού. Τι ερχόμαστε και λέμε εμείς, λέμε ότι επεκτείνουμε αυτό το άρθρο και για τους δήμους. Δεν πέφτει προς τα κάτω κανείς, δεν έπαιρνε κάποιος Χ χρήματα και τώρα θα παίρνει λιγότερα, κανένας δεν θα βρεθεί σε κατώτερη θέση. Τουναντίον, βρίσκουμε τρόπους με τους οποίους διασφαλίζουμε τα δικαιώματα, μισθολογικά και επαγγελματικά, των καλλιτεχνών», σημειώνει ο Νικόλας Γιατρομανωλάκης.
Κλειστά θέατρα Τετάρτη και Πέμπτη
Ο Νικόλας Γιατρομανωλάκης σχολίασε και τη 48ωρη απεργία, αύριο, Τετάρτη, και την Πέμπτη, που ανακοίνωσαν το ΣΕΗ και η Πανελλήνια Ομοσπονδία Θεάματος Ακροάματος ως αντίδραση στο Προεδρικό Διάταγμα 85/2022, με αποτέλεσμα να παραμείνουν κλειστά τα θέατρα.
«Με στενοχωρεί, ποιος χαίρεται με τα κλειστά θέατρα, με στενοχώρησε και στην πανδημία, με ενόχλησε πολύ και ακύρωση της Επιδαύρου το καλοκαίρι, ειδικά, δε, καθώς έκλεισε για αίτημα το οποίο είχε ήδη ικανοποιηθεί. Προφανώς όταν μιλάμε για κλειστά θέατρα είναι κάτι δυσάρεστο, καταλήγει ο Νικόλας Γιατρομανωλάκης.