Πώς θα ακουγόταν η αυγή του σύμπαντος και της δημιουργίας του κόσμου; Ένα νέο κουαρτέτο εγχόρδων ενώνει τη φυσική, την χημεία και την μουσική και μας δίνει μια γεύση.
Ο ήχος είναι τραχύς και έντονος - και μοιάζει σαν έτοιμος να εκραγεί ανά πάσα στιγμή. Έτσι αρχίζει το «Flow», ένα νέο κομμάτι της μουσικού Nokuthula Ngwenyama το οποίο και παίζει από κοινού μαζί με το φημισμένο κουαρτέτο εγχόρδων Takács Quartet.
Βγάζοντας ιδιόμορφους ήχους από τις πιο απόκοσμες εσχατιές του βιολού και του τσέλου, η συνθέτρια προσπαθεί να ενώσει την φυσική την χημεία και την μουσική και να εκφράσει ηχητικάτην αυγή του σύμπαντος, όταν ιονισμένο αέριο γέμισε το διάστημα οδηγώντας στη Μεγάλη Έκρηξη, δηλαδή το Big Bang.
Η Ngwenyama δίνει στους 4 μουσικούς κάποιες συγκεκριμένμες οδηγίες ως προς το που να τοποθετήσουν τα δάκτυλά τους. «Πιέζουν ο καθένας το όργανό τους με έναν τρόπο που ίσως δεν είχαν κάνει πιο πριν», λέει η συνθέτρια λέγοντας στους μουσικούς να παίζουν με το πρόσωπό τους όσο πιο κοντά γίνεται στο μουσικό τους όργανο.
«Ένα ηχητικό σοκ»
«Δεν μπορούσα να δω τι κάνω ή τι ακριβώς παίζω πάνω στο όργανο», λέει ο τσελίστας András Fejér, ιδρυτικό μέλος του κουαρτέτου. «Αρχικά, ήταν ένα σοκ. Στη συνέχεια ήταν... τρόμος. Μετά μπόρεσα να χαλαρώσω κάπως», επισημαίνει.
Η έμπνευση της Ngwenyama για το συγκεκριμένο έργο ήταν να φτιάξει μουσική εμπνευσμένη από τον φυσικό κόσμο. Πέρασε περισσότερο από ένα χρόνο ερευνώντας θέματα τόσο διαφορετικά όσο τα χημικά στοιχεία και οι μαύρες τρύπες. Τελικά, επικεντρώθηκε πάνω στα μοτίβα της φύσης και στα φυσικά φαινόμενα προσπαθώντας να σκεφτεί το πώς θα ακουγόταν η Αρχή του Κόσμου.
Κάθε νότα και ένα χημικό στοιχείο
Στη μουσική, η Ngwenyama αποδίδει τη νότα Ρε στο υδρογόνο και τον συνδυασμό Ρε και Σολ στο ήλιο. Καθώς τα δύο στοιχεία σταθεροποιούνται, υπάρχει φως, ακολουθούμενο από αστέρια και γαλαξίες που αρχίζουν να σχηματίζονται. Το κομμάτι δημιουργεί επίσης τον ήχο που υποτίθεται θα είχαν τα υποατομικά σωματίδια γνωστά ως κουάρκ, τα οποία η συνθέτρια φαντάζεται να είναι ένα απλό βαλς.
Το φινάλε μιμείται τον πιθανό ήχο από τα γιγαντιαία σμήνη αστεριών, που στριφογυρίζουν και χορεύουν στον αέρα σε ένα μεγάλο και έντονο «μουρμούρισμα», καθώς τα βιολιά κυνηγούν το ένα το άλλο σε μια αδυσώπητη ορμή, προτού καταλήξουν σε ένα ξέσπασμα.
Κουαρτέτο εγχόρδων, ιδανικό για το σπάσιμο των ορίων
Η διεύρυνση και το σπάσιμο των όποιων ηχητικών ορίων ταιριάζει στη μορφή του κουαρτέτου εγχόρδων. «Διαχρονικά, οι συνθέτες είναι συχνά πιο πειραματικοί όταν πρόκειται να γράψουν για κουαρτέτα εγχόρδων», εξηγεί η βιολονίστρια του Takács, Harumi Rhodes.
«Υπάρχει κάτι στο κουαρτέτο εγχόρδων που είναι ευέλικτο αλλά και οικείο ταυτόχρονα. Αλλά μπορούμε επίσης να ακουγόμαστε σαν συμφωνία, μπορούμε να είμαστε έντονοι και δυνατοί».
Η Ngwenyama και οι μουσικοί τελειοποίησαν μαζί το Flow πριν από την πρεμιέρα του στο Μπέρκλεϊ της Καλιφόρνια. Η Rhodes λέει ότι δεν υπάρχει τίποτα πιο συναρπαστικό από το να δημιουργείς ένα νέο έργο μαζί με αυτόν τον τρόπο, ήτοι με τον συνθέτη στο ίδιο δωμάτιο. «Η μουσική απαιτεί ευελιξία και δεξιοτεχνία και το Takács Quartet είναι ιδανικός συνεργάτης ως προς αυτή την κατεύθυνση», επισημαίνει η συνθέτης.
«Τελικά, το κεντρικό θέμα είναι η σύνδεση - τόσο μεταξύ των ανθρώπων, όσο και μεταξύ των διαφόρων στοιχείων της φύσης αλλά και μεταξύ των ανθρώπων και της φύσης», σημειώνει.
«Είναι δύσκολο να μην επηρεαστείς από τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν ο ένας τον άλλον στην καθημερινότητά τους, ο οποίος δυστυχώς δεν είναι με την ευγένεια με την οποία θα ήθελα να ελπίζω ότι θα μπορούσαμε να αντιμετωπίζουμε ο ένας τον άλλον», λέει η Ngwenyama, καταλήγοντας:
«Χτίζουμε τείχη μεταξύ μας αντί να γιορτάζουμε τα κοινά μας σημεία και το γεγονός ότι είμαστε από το ίδιο υλικό. Είμαστε σε... απόλυτη ανωμαλία με τον χημικό μας εαυτό και πρέπει να μάθουμε σιγά σιγά να εκτιμούμε ο ένας τον άλλον».