Ενα βιβλίο για το τι σημαίνει να είσαι έφηβο κορίτσι ή νεαρή γυναίκα αυτή την εποχή; Μια εποχή που φέρει το τραύμα της πανδημίας, την έκρηξη των κοινωνικών δικτύων και την αφύπνιση σε ζητήματα που ήταν πάντα εκεί, αλλά ήρθαν στο προσκήνιο με νέα ένταση.
Ποιες είναι οι ανασφάλειες, οι φόβοι και οι ελπίδες ενός κοριτσιού τού σήμερα; Και πόσο αυτά πραγματικά έχουν αλλάξει σε σχέση με τις προηγούμενες δεκαετίες;
Οι «Μικρές επικίνδυνες» των εκδόσεων Key Books είναι 100 κορίτσια, 13-22 ετών, που μοιράστηκαν τις ιστορίες τους χωρίς φόβο, με ειλικρίνεια και γενναιότητα.
Ενα βιβλίο με 100 ανώνυμες ιστορίες κοριτσιών
Μετά το «Είμαι επικίνδυνη» και τις αληθινές ιστορίες 100 γυναικών που έγιναν και σειρά απο την ΕΡΤ, το βιβλίο «Μικρές επικίνδυνες» από την Key Books έρχεται σαν ένα ημερολόγιο γραμμένο από μια ολόκληρη γενιά σαν μια καλειδοσκοπική ματιά στην αλήθεια τού να μεγαλώνεις ως κορίτσι στη σύγχρονη Ελλάδα.
100 αληθινές ιστορίες από 100 γενναία κορίτσια. Ίσως σε κάποιες σελίδες αναγνωρίσεις τον εαυτό σου, όσων χρόνων κι αν είσαι. Ίσως νιώσεις ανακούφιση. Ίσως εμπνευστείς ώστε να ζεις και να μοιράζεσαι πάντα την αλήθεια σου. Και να μη φοβάσαι να γίνεις επικίνδυνη. Μία συλλογική δουλειά από τρεις οργανισμούς: αθηΝΕΑ, Women On Top και Women Act.
Η Women Act ιδρύθηκε το 2017 από 8 γυναίκες με βασικό σκοπό την ενδυνάμωση των γυναικών στη δημόσια σφαίρα και την ισότιμη ανάδειξή τους στον δημόσιο διάλογο και σε ηγετικές θέσεις στα κέντρα λήψης αποφάσεων. Η δράση της Women Act βασίζεται στο τρίπτυχο εκπαίδευση-ενδυνάμωση-δικτύωση και στοχεύει στην καταπολέμηση των στερεοτύπων και των έμφυλων ανισοτήτων.
Η Μαίη Ζαννή, πρόεδρος και συν ιδρύτρια της Women Act, της μη κερδοσκοπικής οργάνωσης με σκοπό την ενδυνάμωση γυναικών σε θέσεις ηγεσίας στη δημόσια σφαίρα, μίλησε στο iefimerida για τις «Μικρές Επικίνδυνες». «Είναι ιστορίες από κορίτσια 13 με 22 ετών που αναφέρονται ανώνυμα και χωρίς φόβο σε θέματα που τα απασχολούν, το σχολείο, το bullying, την καθημερινότητα, τα στερεότυπα, το πώς νοιώθουν.
Στην ερώτηση, πώς επιλέχθηκαν τα συγκεκριμένα κορίτσια για να μιλήσουν στο βιβλίο η Μαίη Ζαννή αναφέρει πως η Women Act, εκτός από την Αθήνα έχει 15 hubs σε ολόκληρη την Ελλάδα οπότε οι συντονίστριες επέλεξαν κορίτσια από διαφορετικές γεωγραφικές αφετηρίες. Οι τρεις οργανισμοί ήδη έχουν συνεργαστεί στο παρελθόν και αυτή ήταν μία πολύμηνη διαδικασία, μέχρι να συγκεντρωθεί το υλικό και να κυκλοφορήσει το βιβλίο.
Μιλήσαμε με ένα από τα κορίτσια που μοιράζεται τις σκέψεις του στις «Μικρές Επικίνδυνες». Είναι η Σοφία Βαρβιτσιώτη που αναφέρει μιλώντας στο iefimerida. «Το βιβλίο «Μικρές επικίνδυνες» ήταν για έμενα η αφορμή και η ενθάρρυνση να μιλήσω για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα κορίτσια καθημερινά. Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα είναι ο τοξικός ανταγωνισμός και η ζήλεια ανάμεσα στις γυναίκες που πολλές φορές καλλιεργείται από τα παραδοσιακά παιδικά παραμύθια. Τα παραμύθια θέτουν ως βασικό στόχο ενός κοριτσιού να βρει τον πρίγκιπα της. Για αυτό δημιουργείται αυτός ο εχθρικός ανταγωνισμός μεταξύ των ηρωίδων στα παραμύθια.
Αυτό το βιβλίο και οργανώσεις σαν την Womens Act προωθούν την αλληλοϋποστήριξη μεταξύ των γυναικών. Μέσα από 100 ιστορίες κοριτσιών, μπορεί ο κάθε ένας να καταλάβει τα προβλήματα και τις σκέψεις που έχουν τα κορίτσια της νέας γενιάς. Αντί λοιπόν να διαβάζεται στις κόρες σας παραμύθια σαν την Σταχτοπούτα προτείνω να τους διαβάστε 100 μοναδικές ιστορίες από 100 διαφορετικά κορίτσια από όλη την Ελλάδα! Μία αληθινή πριγκίπισσα είναι αυτόφωτη!».
Ποιο είναι το βασικο πρόβλημα των κοριτσιών σήμερα;
Αρχικά πιστεύω πως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης θέτουν μη ρεαλιστικά και λάθος πρότυπα για τα κορίτσια. Τα χαρακτηριστικά που πρέπει να έχει ένα πρότυπο για να είναι καλό και σωστό είναι: θάρρος, εξυπνάδα, ειλικρίνεια, ταλέντο, καλοσύνη. Τα χαρακτηριστικά των πρότυπων που προωθούν τα σόσιαλ μιντια όπως η ομορφιά και η καλοπέραση, δεν νομίζω πως μπορούν να οδηγήσουν σε μια ισορροπημένη και υγιή άποψη για την ευτυχία και την επιτυχία. Μαθαίνουν στα νέα κορίτσια να βάζουν σε προτεραιότητα την εμφάνιση τους και να παραμελούν την ανάπτυξη του χαρακτήρα τους. Επίσης, η πίεση για την τέλεια εξωτερική εμφάνιση και τα μη ρεαλιστικά στερεότυπα δημιουργούν στρες, ανησυχία και πολλές ανασφάλειες. Και καθώς αναπτύσσονται, τα κορίτσια μπορεί να αντιμετωπίσουν δυσκολίες στο να αποδεχτούν τον εαυτό τους και να εκτιμήσουν την πραγματική τους αξία εκτός από την εμφάνισή τους. Αυτό πιστεύω πως είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα σήμερα τα λανθασμένα πρότυπα που προωθούνται επειδή δίνουν βάση και προτεραιότητα σε πράγματα, όπως το πόσο μικρή είναι η μέση σου, που δεν θα έπρεπε έχουν σημασία».
«Αυτο που με τρομάζει περισσότερο ειναι η βια. Φοβάμαι να περπατάω μονη μου σπίτι επειδή διαβάζω και ακούω χιλιάδες περιστατικά βιας, βιασμών και παρενόχλησης καθημερνά. Φοβάμαι να φοράω αυτα που με κάνουν να νιώθω βολικά. Φοβάμαι αυτα τα άβολα βλέμματα και κομπλιμέντα απο μεγάλους αντρες που δεν θα έρεπε να φέρονται ετσι. Για μια γυναίκα η ψυχική και σωματική βια είναι ο φόβος. Και υπάρχει παντού δηλαδή από το σχολείο ακόμα και πριν κοιμηθώ» λέει η Σοφία Βαρβιτσιώτη.
Στο βιβλίο περιλαμβάνεται και ένα επίμετρο της Φωτεινής Τσαλίκογλου (συγγραφέας και καθηγήτρια Ψυχολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο) η οποία γράφει: «… Η σημασία αυτού του ξεχωριστού εγχειρήματος έγκειται, μεταξύ άλλων, στο στοιχείο της έκπληξης που μας προσφέρει. Καλούμαστε να ξεχάσουμε όλα όσα πιστεύουμε ότι γνωρίζουμε a priori για τα νέα -σήμερα- κορίτσια.
… Έχετε ακούσει παράπονα γονιών για τις έφηβες κόρες τους; «Eγωκεντρικές», «στην κοσμάρα τους», «εθισμένες στο διαδίκτυο», «κενές», «δίχως ενδιαφέροντα», «το νου τους στη διασκέδαση», «δεν μπορώ να τις καταλάβω», «τι θα κάνουν στη ζωή τους;», «χαμένη γενιά». Αξίζει οι γονείς να διαβάσουν αυτό το βιβλίο. Θα εκπλαγούν.
… Μια αναπάντεχη ξενάγηση. Στους ανελέητους φόβους, στη δυσφορία, στην άδολη χαρά, στις επιθυμίες, στις ελπίδες, στις ρητές και άρρητες απελπισίες τους, στην αφέλεια, στη συμπόνια τους, αλλά και στην εκάστοτε αναλγησία τους, στα «φοβάμαι ότι» τους, στα σκοτάδια που κάποια από αυτά τα κορίτσια μάς αφήνουν να μαντέψουμε, υπονομεύοντας τον όποιο εφησυχασμό μας:
«Κάποιες φορές χαρακώνομαι», «Αυτοτραυματίζομαι», «Κάποιες φορές δεν αντέχω». … Επικίνδυνες; Nαι! Tο δίχως άλλο. … Η βίβλος της νέας γενιάς έχει το χρώμα της ελπίδας. Ποιο είναι ακριβώς αυτό το χρώμα; … Τα κορίτσια το γνωρίζουν. Είναι επικίνδυνα.
Εκεί που είναι το «αυτό» να είμαι «εγώ», λένε» σημειώνει η Φωτεινή Τσαλίκογλου.
Μικρές επικίνδυνες: Συλλογικό έργο, με αληθινές ιστορίες από την Key Books