Το Υπουργείο Πολιτισμού δρομολογεί την αποκατάσταση του συγκροτήματος των Οθωμανικών Λουτρών στο Ναύπλιο.
Στο πλαίσιο Προγραμματικής Σύμβασης Πολιτισμικής Ανάπτυξης, η οποία υπεγράφη, το 2022, μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού της Περιφέρειας Πελοποννήσου, του Δήμου Ναυπλιέων και του Αναπτυξιακού Οργανισμού Ο.Τ.Α «Πάρνωνας Α.Ε.» με σκοπό τη στερέωση, αποκατάσταση και ανάδειξη του μνημείου, ολοκληρώθηκαν οι σχετικές προμελέτες -αρχιτεκτονική, στατική, υδραυλική, ηλεκτρομηχανολογική- οι οποίες έτυχαν της θετικής γνωμοδότησης του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου.
«Το Χαμάμ του Ναυπλίου, αξιόλογο αρχιτεκτονικό δείγμα του 18ου»
Η Υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, δήλωσε: «Το Χαμάμ του Ναυπλίου αποτελεί αξιόλογο αρχιτεκτονικό δείγμα της περιόδου, που κατασκευάστηκε, καθώς και το μοναδικό συγκρότημα Οθωμανικών Λουτρών στην πόλη, το οποίο χρονολογείται στον 18ο αι.
Σε αυτοψία μας, προ διετίας, διαπιστώθηκε η αναγκαιότητα στο μνημείο να πραγματοποιηθούν εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης καθώς στην υφιστάμενη μορφή του και μετά την κατάρρευση των επιμέρους χώρων του, δεν είναι εύκολα αναγνώσιμο.
Στο πλαίσιο αυτό, δρομολογήσαμε την εκπόνηση των απαραίτητων μελετών, προκειμένου να αποκατασταθεί και να ενταχθεί και αυτό στο σύνολο των μνημείων που τα τελευταία χρόνια το Υπουργείο Πολιτισμού αποκαθιστά στην πόλη του Ναυπλίου, από την καστρονησίδα Μπούρτζι, τον Άγιο Νικόλαο, το Παλαιό Τελωνείο, το κτήριο Βίγγα. Οι εκπονηθείσες προμελέτες αποτελούν τον οδηγό για την αποκατάσταση του μνημείου.
Βάσει και των αποτελεσμάτων της αρχαιολογικής έρευνας που απαιτείται να διενεργηθεί για τον εντοπισμό όλων των αυθεντικών σωζόμενων τμημάτων του λουτρού, των επιμέρους οικοδομικών φάσεων, θα εκπονηθεί και η τελική αρχιτεκτονική μελέτη για την αποκατάστασή του».
Τι προβλέπουν οι επεμβάσεις στο Χαμάμ του Ναυπλίου
Το κτήριο των Οθωμανικών Λουτρών, ιδιοκτησίας του Δήμου Ναυπλιέων, βρίσκεται επί της οδού Καποδιστρίου στην παλιά πόλη του Ναυπλίου απέναντι από τον ιστορικό Ναό του Αγίου Σπυρίδωνα. Βάσει της προμελέτης, οι επεμβάσεις που προβλέπονται αφορούν, μεταξύ άλλων, στην απομάκρυνση της βλάστησης, στον καθαρισμό επιχώσεων από τους εξωτερικούς χώρους, ξεκινώντας από την περιοχή του χλιαρού χώρου, ώστε να διαπιστωθούν τυχόν δάπεδα και να εξακριβωθεί η έκταση του συστήματος των υπόκαυστων, στην απομάκρυνση μεταγενέστερων επεμβάσεων. Προβλέπεται, επίσης, η ένταξη εγκαταστάσεων ύδρευσης, ηλεκτρισμού και πυρασφάλειας.
Στα οθωμανικά μνημεία του Ναυπλίου συγκαταλέγονται λατρευτικά κτίσματα όπως το Τριανόν (ή παλαιό τζαμί της πλατείας Ναυπλίου ), το Τέμενος Φετιχιέ επάνω από την πύλη των Τόρων, το «τζαμί του Αγά Πασά» (τέλη 18ου-αρχές 19ου αιώνα), κοινωφελή κτίσματα όπως οι δημόσιες κρήνες, το μεγάλο Σεράι του Μορια-Πασά, οι φυλακές Λεονάρδου και το Οθωμανικό χαμάμ/λουτρό. Το Χαμάμ ανήκει σε έναν μεταβατικό τύπο εξέλιξης, ο οποίος δεν συναντάται στον ελλαδικό χώρο. Οργανώνεται σε ένα ενιαίο τμήμα, κοινό ανδρών και γυναικών, με είσοδο από το δρόμο της σημερινής οδού Καποδιστρίου.
Σήμερα στο Οθωμανικό λουτρό σώζεται ο ζεστός χώρος με κάλυψη από ημισφαιρικό θόλο, που φέρει τρεις ομόκεντρους δακτυλίους φωτιστικών οπών. Στη βόρεια πλευρά του οικοπέδου υπάρχουν κατάλοιπα των υπόλοιπων χώρων του Χαμάμ, το οποίο τροφοδοτούνταν με νερό από την πηγή της Αγίας Μονής στην Αρεία Ναυπλίου. Ως προς τη χρονολόγηση του μνημείου, βάσει του οδοιπορικού του Άγγλου περιηγητή William Gell το 1800, ο οποίος περιγράφει τη λειτουργία του Χαμάμ, προκύπτει ότι κατασκευάστηκε κατά τη δεύτερη περίοδο της Τουρκοκρατίας στο Ναύπλιο (1715-1822).