Τα βότσαλα και τα κύματα του Γιάννη Μιχαηλίδη, τα πεντελικά μάρμαρα του Κώστα Δικέφαλου, αλλά και τα κοστούμια που φορούσε η Εμμα Στόουν στο «Poor Things» του Λάνθιμου. Ο εικαστικός περίπατος στην Αθήνα επιφυλάσσει εκπλήξεις.
Μπήκαμε σε μουσεία και γκαλερί και είδαμε θεματικές που τραβούν το ενδιαφέρον καθώς και επτά νέες εκθέσεις στο ΕΜΣΤ.
Τα ρούχα της Εμμα Στόουν στο Μουσείο Μπενάκη
Το Μουσείο Μπενάκη σε συνεργασία με την Searchlight Pictures παρουσιάζουν για το καλοκαίρι του 2024 την έκθεση: «Poor Things. Τα κοστούμια». Στην εκδήλωση των εγκαινίων θα παρευρεθεί η βραβευμένη με Oscar και BAFTA ενδυματολόγος της ταινίας Holly Waddington. Η έκθεση θα διαρκέσει από τις 12 Ιουνίου έως τις 29 Σεπτεμβρίου.
Η έκθεση περιλαμβάνει δώδεκα από τα πρωτότυπα χειροποίητα κοστούμια της Holly Waddington για την ταινία του Γιώργου Λάνθιμου Poor Things, έτσι όπως αυτά φορέθηκαν από τους Emma Stone, Willem Dafoe, Mark Ruffalo, Ramy Youssef, Vicki Pepperdine, Kathryn Hunter και Jerrod Carmichael, και παρουσιάστηκε ήδη στο Barbican Centre του Λονδίνου (2023).
Το Μουσείο Μπενάκη δίνει την ευκαιρία στο κοινό του να θαυμάσει από κοντά τα εξαιρετικά κοστούμια της πρόσφατης και πολυβραβευμένης διεθνούς κινηματογραφικής παραγωγής και να εκτιμήσει άλλη μια διάσταση της τέχνης του ενδύματος.
Η ευρηματικότητα των κοστουμιών της ταινίας έγκειται στη θαυμαστή ισορροπία ανάμεσα στην ενδυματολογία της εποχής κατά την οποία τοποθετείται η δράση και στα σύγχρονα στοιχεία με τα οποία η ενδυματολόγος μπολιάζει τις δημιουργίες της, σε μια διαρκή συνομιλία με τον σκηνοθέτη Γιώργο Λάνθιμο. «Σπρώξαμε τις ιδέες στα άκρα, ακολουθώντας την παρότρυνση του Γιώργου για μια καταιγίδα δημιουργικότητας», δήλωσε η Waddington σε μια συνέντευξή της.
Στην έκθεση περιλαμβάνονται δώδεκα συνολικά κοστούμια από την ταινία. Τα έξι από αυτά έντυσαν τους χαρακτήρες των: Godwin Baxter (Willem Dafoe), Duncan Wedderburn (Mark Ruffalo), Max McCandles (Ramy Youssef), Harry Astley (Jerrod Carmichael), Madam Swiney (Kathryn Hunter) και κυρίας Prim (Vicki Pepperdine). Τα υπόλοιπα έξι φορέθηκαν από την Emma Stone, που ενσάρκωσε την ηρωίδα της ταινίας Bella Baxter, και σκιαγραφούν την εξέλιξη του χαρακτήρα της στη διάρκεια αυτής της ιδιότυπης ιστορίας «μαθητείας». «Το δυσκολότερο πράγμα για μένα όταν εργαζόμουν για το Poor Things ήταν να βρω έναν τρόπο να αλλάζω τα κοστούμια και να εξασφαλίσω ότι θα ακολουθούν το ταξίδι της Bella», αναφέρει η Holly Waddington σε συνέντευξή της.
Τα έξι κοστούμια της Bella που το κοινό μπορεί να θαυμάσει στην έκθεση της Αθήνας αναδεικνύουν τον μαγικό τρόπο με τον οποίο ξεπεράστηκε η δυσκολία αυτή. Η ενδυματολόγος μίλησε σε άλλη της συνέντευξη για «τη σταδιακή ενηλικίωση των ρούχων».
Γιάννης Μιχαηλίδης, blues, στη γκαλερί Σκουφά
Αφιερωματική έκθεση στον Γιάννη Μιχαηλίδη (1940-2021) παρουσιάζει η γκαλερί «Σκουφά», τιμώντας τον σημαντικό δημιουργό. Γεννημένος στη Σκιάθο, σε ένα σπίτι στο έμπα του λιμανιού, και καταγόμενος από ξυλομαραγκούς, ο ζωγράφος απέκτησε οργανική σχέση με τη θάλασσα. Στην εξηντάχρονη πορεία του στα εικαστικά μας πράγματα, το στοιχείο της θάλασσας στις ποικίλες εκδοχές του, κυριαρχεί, όχι ως μανιέρα, αλλά ως πεδίο αναμέτρησης με τα υλικά, ως τρόπος ζωγραφικής αναζήτησης και μνήμης. Την έκθεση επιμελείται ο Γιώργος Μυλωνάς.
Βιωμένες εικόνες που μεταφέρουν οι «Θάλασσες» από το Αιγαίο, τον Παγασητικό, αλλά και τα «Βότσαλα» της Σκιάθου, συνθέτουν ένα μοναδικό σκηνικό που μετατρέπει τη Σκουφά σε ανοιχτό ορίζοντα στο θαλασσινό τοπίο. Ακόμη και οι περίφημες μεταλλικές νεκρές φύσεις, τα «Scrap» όπως τα έλεγε ο Μιχαηλίδης, δίνουν την αίσθηση των πολλών επιπέδων, των πολλαπλών πτυχώσεων που παραπέμπουν σε κυματισμούς ή και σε ποικίλες επιφάνειες κάτω από το βυθό.
Αυτοδίδακτος, χαμηλών τόνων και ανεξάρτητος από μαθητείες σε καθιερωμένα εργαστήρια, ο Γιάννης Μιχαηλίδης κατόρθωσε να γράψει το μπλε του Αιγαίου με τον δικό του τρόπο.
Το πέτυχε δοκιμάζοντας διάφορες εκδοχές ξεκινώντας από το χαρτί, την πυκνότητα της ύλης, ακόμη και τη θέση που έπαιρνε, προσπαθώντας με το νερό και το χρώμα, να εξαντλήσει τα όρια της αντοχής του υλικού του. Έλεγε χαρακτηριστικά: «θεωρώ τον εαυτό μου αιρετικό υπό την έννοια ότι δεν ζωγραφίζω, όπως ένας καλλιτέχνης που οργανώνεται σε έναν χώρο και συγκεντρώνεται σε ένα θέμα, κάνοντας προσχέδια ή μελέτες. Τα έργα προκύπτουν “παίζοντας”, γιατί και η ίδια μου η ζωή έτσι είναι».
Το φετινό καλοκαίρι συμπληρώνονται τρία χρόνια από τον θάνατο του δημιουργού. Πρόκειται για την πρώτη έκθεση στην Αθήνα μετά το γεγονός και αποτελεί μία τρόπον τινά εισαγωγή στο ιδίωμα του ζωγράφου που είχε το ατελιέ του στην ιστορική γειτονιά του Μακρυγιάννη, κάτω από την Ακρόπολη.
Ο Γιάννης Μιχαηλίδης δεν προσπαθούσε να στήσει μύθους. Όπως δήλωνε ο ίδιος: «είμαι αποκλειστικά ειλικρινής. Όλα αυτά τα στοιχεία βγαίνουν μέσα από τη δουλειά μου, για την οποία, όμως, πιστεύω ότι είναι βαθιά ελληνική». Εγκαίνια την Πέμπτη 13 Ιουνίου.
Sianti Gallery, έκθεση γλυπτικής του Κώστα Δικέφαλου
Η Sianti Gallery την Παρασκευή 14 Ιουνίου 2024 στις 20.00 εγκαινιάζει την ατομική έκθεση γλυπτικής του Κώστα Δικέφαλου με τίτλο «Γλυπτική στο Φως». Καθηγητής στο τμήμα Εικαστικών Τεχνών και Επιστημών της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων μετά από 15 σχεδόν χρόνια επανέρχεται με μία έκθεση υπενθυμίζοντας ότι το φυσικό φως και η τέχνη βρίσκονται σε μία συνεχή αλληλεπίδραση. Ο Δικέφαλος ακολουθώντας το μοτίβο « το έργο ζει με το φως » καταρρίπτει τον μύθο ότι η γλυπτική αποκλείει κάθε συναισθηματισμό, εφόσον το φως είναι μορφή ενέργειας και πηγή ζωής.
Καταγράφοντας τις σκέψεις του Δικέφαλου « η γλυπτική είναι ένα μέσο έκφρασης και δημιουργίας, είναι το πάντρεμα της ύλης με την σκέψη και το συναίσθημα, μία γλώσσα επικοινωνίας ανάμεσα στον τεχνίτη-δεξιοτέχνη και στον θεατή. Αυτή είναι η Εικαστικη Γλώσσα, την οποία θα πρέπει να έχει καθαρά διαμορφωμένη το έργο και τα γλυπτικά μέσα που χρησιμοποιεί στην διαμόρφωση της συγκεκριμένης γλώσσας να είναι αποκρυσταλλωμένα. Αυτό σημαίνει ότι ο δημιουργός γλύπτης έχει βαθιά γνώση της γλώσσας των σχημάτων και της σχέσης της με τα βαθύτερα νοήματα. Θα πρέπει να γνωρίζει πολύ καλά, για το πώς αυτή η γλώσσα των σχημάτων επηρεάζεται από τις ιδιότητες και ιδιαιτερότητες των υλικών, από την συνομιλία των συγκεκριμένων υλικών με το φως, την σημασία της κλίμακας σε σχέση με το περιβάλλον και τις ιδιαιτερότητες του περιβάλλοντος και τέλος την παιδεία που κατέχει το κοινό του για την κατανόηση της εικαστικής γλώσσας».
Λαξεύοντας το μάρμαρο με φως ο Δικέφαλος επαναπροσδιορίζει την έννοια της γλυπτικής με κύριες προϋποθέσεις την αρμονία, την ισορροπία και την οπτική συμμετρία. Επιδιώκει την απόδοση της καθαρής φόρμας και δημιουργεί βιόμορφες, γεωμετρικές ή αεροδυναμικές, εκμεταλλευόμενος την φύση των υλικών του. Οι συνθέσεις αυτές, άλλοτε συμπαγείς και άλλοτε με κενά σε καίρια σημεία, εκτείνονται κατακόρυφα ή οριζόντια και επιτρέπουν στο φως να διατρέξει τις επιφάνειες και να προβάλει τους όγκους, ενώ συχνά υποβάλλουν την εντύπωση μιας συνεχούς κίνησης.
Επτά νέες εκθέσεις στο ΕΜΣΤ
Την Πέμπτη 13 Ιουνίου, το ΕΜΣΤ εγκαινιάζει το 4ο και τελευταίο μέρος του κύκλου εκθέσεων της σειράς Κι’ αν οι γυναίκες κυβερνούσαν τον κόσμο; με επτά νέες εκθέσεις:
● ατομική έκθεση της γνωστής Ιρανής ζωγράφου Tala Madani, η πρώτη σε ευρωπαϊκό μουσείο μετά από δέκα και πλέον χρόνια,
● μια νέα εγκατάσταση της Εύας Στεφανή, ειδική παραγγελία του Μουσείου
● την πρώτη παρουσίαση στην Ελλάδα της σημαντικής Βρετανίδας γλύπτριας Phyllida Barlow, σε συνεργασία με το ΝΕΟΝ και την Συλλογή Δ.Δασκαλόπουλου
● ατομικές παρουσιάσεις έργων της Bouchra Khalili και της Susan Meiselas
● πρώτη παρουσίαση μιας σειράς άγνωστων σχεδίων της Ελένης Πίταρη-Παγκάλου
Στο πλαίσιο αυτού του κύκλου, το ΕΜΣΤ εγκαινιάζει επίσης ένα νέο πρόγραμμα, το SPOTLIGHT, που θα αναδεικνύει σε μεγαλύτερο βάθος την πρακτική ενός καλλιτέχνη της συλλογής του, ξεκινώντας με το έργο της Bertille Bak.
Με το άνοιγμα του 4ου μέρους του κύκλου εκθέσεων το ΕΜΣΤ θα έχει παρουσιάσει συνολικά 18 ατομικές εκθέσεις, εγκαταστάσεις και έργα, αναδεικνύοντας το έργο 40 καλλιτέχνιδων, διαφορετικών ηλικιών και προελεύσεων, αποτυπώνοντας με την πληθυντικότητα των φωνών τους τον διαθεματικό φεμινισμό και την ποικιλία των γυναικείων εμπειριών και ταυτοτήτων, ανάλογα με τη φυλή και την τάξη.
Τα εγκαίνια του τέταρτου μέρους αποτελούν ορόσημο καθώς αντιπροσωπεύουν τη στιγμή που το EMΣT καταλαμβάνεται εξ ολοκλήρου από γυναίκες καλλιτέχνιδες - κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά σε δημόσιο μουσείο διεθνώς.
Για τον εορτασμό των εγκαινίων θα πραγματοποιηθεί, από τις 9 μ.μ. και μετά, συναυλία στην ταράτσα του ΕΜΣΤ, σε επιμέλεια της Franziska Lantz και με ζωντανές εμφανίσεις των Acidic Male, Zevla και Franziska Lantz, προσκαλώντας τους επισκέπτες σε ένα βαθύ ταξίδι στην ηλεκτρονική χορευτική μουσική.
Από τον Δεκέμβριο του 2023 έως τον Νοέμβριο του 2024, το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ) παρουσιάζει –σε τέσσερα μέρη– έναν κύκλο εκθέσεων αποκλειστικά αφιερωμένων στο καλλιτεχνικό έργο γυναικών ή καλλιτεχνών που αυτοπροσδιορίζονται ως θηλυκότητες, υπό τον ευρύτερο τίτλο-ομπρέλα Κι αν οι γυναίκες κυβερνούσαν τον κόσμο; (What if Women Ruled the World?) εμπνευσμένο από το ομώνυμο έργο σε νέον της Yael Bartana (2017), που παρουσιάζεται στη Βόρεια και τη Νότια πρόσοψη του κτιρίου του ΕΜΣΤ, και είναι εμφανές στην άνοδο και την κάθοδο της Λεωφ. Συγγρού.
Ο θεματικός αυτός κύκλος, πρωτοβουλία της Καλλιτεχνικής Διευθύντριας του ΕΜΣΤ Κατερίνας Γρέγου, βασίζεται σε ένα συχνά επαναλαμβανόμενο υποθετικό ερώτημα: τι θα συνέβαινε αν η διακυβέρνηση του κόσμου είχε θηλυκά χαρακτηριστικά; Θα υπήρχε λιγότερη βία; Θα παρατηρούσαμε περισσότερη δικαιοσύνη στη διακυβέρνηση; Θα σήμαινε αυτό το τέλος των πολέμων και των ένοπλων συγκρούσεων και αδιεξόδων; Θα ήταν τα ανθρώπινα δικαιώματα σε καλύτερη μοίρα; Θα ήταν η οικονομική πολιτική πιο δίκαιη και με μεγαλύτερη μέριμνα για το περιβάλλον και τον κόσμο πέραν των ανθρώπων; Θα βλέπαμε περισσότερες συζητήσεις και συμβιβασμούς; Και, εντέλει, θα βιώναμε περισσότερη στοργή και ενσυναίσθηση στον κόσμο; Ή θα υπήρχε η ίδια εμμονή με το κέρδος, ανεξάρτητα από το ανθρώπινο και περιβαλλοντικό κόστος, και ο ίδιος εγωιστικός ανθρωποκεντρισμός που μας έχει οδηγήσει στα σημερινά αδιέξοδα;
Σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται από την πολιτική πόλωση και τις αυξημένες γεωπολιτικές εντάσεις, μοιάζει να είναι η κατάλληλη στιγμή να φανταστούμε τον κόσμο μας διαφορετικά. Τέλος, το σύνολο των εκθέσεων στοχεύει στην αποκατάσταση ανισοτήτων μέσα στην ίδια την κυρίαρχη ιστορία της τέχνης, που για χρόνια περιθωριοποίησε ή κατέστησε αόρατες τόσες γυναίκες δημιουργούς, πόσο μάλλον σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, όπου, έως τώρα, δεν υπήρξε οργανωμένο φεμινιστικό κίνημα στα εικαστικά.